AİLE HUKUKU PRATİK ÇALIŞMALAR İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Danışmanlığı Sertifika Programı Prof. Dr. Yasemin Işıktaç
PRATİK ÇALIŞMA – 1 Bayan B’nin eşi Bay A, 19.02.2008 tarihinde büyük ölüm tehlikesi içinde kaybolmuştur. A hakkında verilen gaiplik kararından dolayı evlilik feshedilmiş, evliliğin feshine dair karar 20.10.2009 tarhinde kesinleşmiştir. B, 1.11.2009 tarihinde Ç1 isminde bir çocuk dünyaya getirdikten sonra 19.07.2010 tarihinde Bay D ile evlenmiştir. 26.12.2010 tarihinde ise Ç2 dünyaya gelmiştir. Bu gelişmeler sırasında E, B ile evlilik dışı ilişki yaşadıklarını ve Ç2’nin kendi çocuğu olduğunu ileri sürmüştür. Bunun üzerine harekete geçen D, avukatı Fye durumu anlatmış ve derhal boşanma işlemlerine başlanmasını istemiştir. Ancak boşanma davası açılmadan 5.1.2011 tarihinde geçirdiği trafik kazası ile D ölmüştür. Sorular: 1) Ç1 ile A arasında soybağı kurulabilir mi? evet ise hangi yoldan? Hayır ise sebebini açıklayınız. 2) Ç2 ile D arasındaki soybağı hangi hukuki temele dayanır? bu durumda soybağının ortadan kaldırılması için kim neyi ispatlamak zorundadır? hangi hukuki yol ile?
PRATİK ÇALIŞMA – 2 Bay A ve Bayan B’nin evlilik dışı ilişkisi sonucunda 10.06.2004 tarihinde c dünyaya gelmiştir. C’nin soybağını belirlemek için B’nin hukuki yollara başvurmasından endişe eden A, bunu engellemek için, aslından böyle bir düşüncesi olmamasına rağmen B ile evlenmek istediğini ve evlilik hazırlıklarının başlamasından önce en kısa zamanda C’yi tanıyacağını bildirmiştir. A’nın bu beyanlarını inandırıcı bulan B, bir süre beklemiştir. Ancak A’nın evlenmeye veya C’yi tanımaya yanaşmaması üzerine bu bekleyişine son veren B, 15.06.2005 tarihinde dava açarak C’nin babasının A olduğunu iddia etmiştir. Sorular: 1) B tarafından açılan davayı nitelendiriniz. Bu davada kimin neyi ispatlaması gerektiğini belirterek farklı olasılıklara göre davanın nasıl sonuçlanabileceğini açıklayınız. 2) C’nin doğumu sırasında B’nin bay D ile evli olduğu varsayımında yukarıdaki soruya verilen cevapta ne gibi değişiklikler olurdu, açıklayınız.
PRATİK ÇALIŞMA – 3 Sorular: 28.12.2004 tarihinde bay A, fiziki şiddet uygulayarak bayan B ile cinsel ilişki kurmuş, ve bu ilişkinin sonucunda 15.09.2005 tarihinde C dünyaya gelmiştir. A hakkındaki ceza yargılaması devam ederken, 22.12.2005 tarihinde Kadıköy Aile Mahkemesi’ne başvuran B, A’yı davalşı göstererek babalık davası açmıştır. B söz konusu davayla birlikte gerçekleşen hastane ve ilaç harcamaları için 3500TL. ve manevi zarar için de 5000TL. Tazminat istemiştir. A’nin avukatı D ise, babalık davası istemiyle birlikte tazminat istenemeyeceğini ileri sürmüştür. Babalık davasına ilişkin yargılama devam ederken A, C’nin kendi çocuğu olduğunu kabul etmiştir. Sorular: B tarafından ileri sürülen maddi ve manevi tazminat istemleri hakkında nasıl bir karar verilmelidir? D’nin iddiasını da dikkate alarak açıklayınız. A’nın C’nin kendi çocuğu olduğunu kabul etmesi, babalık davasını nasıl etkiler, açıklayınız. Dava sonucunda A’nın, C’nin babası olduğuna karar verilirse, bu kararın sonuçları neler olur, açıklayınız.
PRATİK ÇALIŞMA – 4 40 yaşındaki Bay A, 05.01.2003 tarihinden bu yana 35 yaşındaki Bayan B ile fiilen birlikte yaşamaktadır. Anılan süre boyunca Ç’nin bakım ve eğitimi A ve B tarafından birlikte karşılanmıştır. A ve B, 07.04.2004 tarihinde Kadıköy Aile Mahkemesi’ne başvurarak 16 yaşındaki Ç’yi evlat edinmek istediklerini bildirmişlerdir. Bu arada 19.04.2004 tarihinde kesinleşen mahkeme kararı ile Ç ergin kılınmıştır. 30.04.2004 tarihinde ise D tarafından A aleyhine açılan babalık davası sonucunda verilen babalık hükmü kesinleşmiştir. 08.08.2004 tarihinde 20 yaşındaki E ile evlenen D, 20.08.2004 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucunda ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmiştir. E, 06.12.2004 tarihinde vesayet altında bulunan 10 yaşındaki F’yi evlat edinmek için mahkemeye başvurmuştur. Yapılan inceleme sonucunda E ile F’nin ruh ve beden sağlığı bakımından yararlı sonuçlar doğuracağı kabul edilerek evlat edinme kararı verilmiş ve anılan karar 08.02.2005 tarihinde kesinleşmiştir. Sorular: Ç’nin A ve B tarafından evlat edinilmesi mümkün müdür? Evlat edinmenin koşullarını da belirterek açıklayınız. F’nin E tarafından evlat edinilmesi mümkün müdür? Bu yöndeki mahkeme kararını değerlendirerek açıklayınız.
PRATİK ÇALIŞMA – 5 Bay A ve Bayan B, 22.10.2009 tarihinde evlenmişlerdir. Ortak çocuk C’nin doğumundan kısa bir süre sonra A hayatını kaybetmiştir. A’nın babası D, oğlunun ölümünden B’yi sorumlu tutmuş ,bu sebeple B ve D’nin arası açılmıştır. B’nin 15.10.2010 tarihinde E ile evlenmesinden sonra mahkemeye başvuran D, C’nin vesayet altına alınması ve kendisinin de vasi tayin edilmesi isteminde bulunmuştur. Bu arada D, alkol bağımlısı olan kardeşi F’yi tedavi amacıyla İstanbul’a getirmeyi düşünmektedir. Yerleşim yeri Aydın’da olan F önce bu fikre karşı çıksa da sonradan D’nin ısrarına dayanamayıp eşi G ile birlikte İstanbul’a gelmiştir. G, tedavinin başlamasından kısa bir süre sonra Kadıköy Sulh Mahkemesi’ne başvurarak F’nin vesayet altına alınmasını istemiştir. D’yi tanık olarak dinleyen mahkeme, F’nin kısıtlanarak vesayet altına alınmasına ve G’nin de vasi olarak atanmasına karar vermiştir. Sorular: D’nin istemi hakkında nasıl bir karar verilebilir? Tartışınız. Kısıtlama sebebini de dikkate alarak, F’nin kısıtlanarak vesayet altına alınması kararının isabetli olup olmadığını tartışınız.
PRATİK ÇALIŞMA – 6 Bay B ve Bayan C’nin evlilik dışı ilişkisi sonucunda A dünyaya gelmiştir. Hamile olduğunu bilen C, A’nın doğumundan önce Bay D ile birlikte yaşamaya başlamış ve bu ilişkiden bir çocuk beklediğini söyleyerek D’yi kandırmıştır. Bunun üzerine Bayan E ile evli olan D, boşanma davası açmıştır. Boşanma davasının kabulüne ilişkin kararın kesinleşmesinden sonra 11.02.2003 tarihinde D, C ile evlenmiştir. Eşler daha sonra nüfus memurluğuna yönelttikleri beyan ile A’nın evlilik dışı ortak çocukları olduğunu belirtmişlerdir. D’nin boşanma ile sona eren evliliğinden olma kızı F, C ve A hakkında yaptığı araştırmalar sonucunda B’ye ulaşmayı başarmış ve 20.06.2003 tarihinde A’nın gerçek babasının D olmadığını öğrenmiştir. Annesiyle birlikte Bakırköy’de yaşayan ancak üniversite öğrenimi için 3 yıldır Ankara’da bulunan F, 10.06.2006 tarihinde İstanbul’a dönmüş ve 19.06.2006 tarihinde Bakırköy Aile Mahkemesi’nde dava açarak A ve D arasında kurulan soybağına itiraz etmiştir. Sorular: Evlenme yoluyla kurulan soybağına itirazın hukuki niteliğini açıklayınız. Soybağı bakımından yetkili ve görevli mahkemeyi belirterek F’nin böyle bir dava açma hakkına sahip olup olmadığını ve davanın doğru mahkemede açılıp açılmadığını değerlendiriniz. F tarafından açılan davanın nasıl sonuçlanması gerektiğini açıklayınız.
PRATİK ÇALIŞMA – 7 Bay A’nın 17 yaşındaki B’yi evlat edinmesine dair mahkeme kararı 07.02.2005 tarihinde kesinleşmiştir. A, 17.04.2006 tarihinde mahkemeye başvurarak kardeş olan C ve D’yi de evlat edinmek istemiştir. A 55, C 5, D 9 yaşındadır. Durumu öğrenen E, C ve D’nin doğal babası olduğunu ileri sürerek evlat edinmeye rıza göstermediğini bildirmiştir. E, A’nın daha önce B’yi evlat edindiğini, bu nedenle C ve D’yi evlat edinemeyeceğini, ayrıca birden fazla küçüğün birlikte evlat edinilmesinin mümkün olmadığını ileri sürmüştür. Bununla yetinmeyen E, A ile C ve D arasındaki büyük yaş farkının da evlat edinme engeli olduğunu belirtmiştir. Bu arada B’nin önce annesi, sonra babası ölmüştür. B’nin kardeşi F de, B’nin A tarafından evlat edinildiğini bu nedenle mirasçı olamayacağını, mirasın tamamı üzerinde kendisinin hak sahibi olduğunu iddia etmiştir. Sorular: E’nin iddialarını değerlendirerek, A’nın C ve D’yi evlat edinmesinin mümkün olup olmadığını açıklayınız. F’nin iddiasını değerlendirerek B’nin mirasçılık durumunu belirleyiniz. B’nin öldüğü varsayımında A ve A’nın alt soyu B’ye mirasçı olabilir mi? Açıklayınız.