SİNDİRİM SİSTEMİ VE SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI ELANUR REİS 5/F

Sindirim Sistemi : Yeryüzünde bulunan bütün canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için beslenme, solunum, dolaşım, boşaltım, büyüme, gelişme, hareket edebilme, üreme gibi yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirirler. Canlılar bu yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji, enerji verici besinlerden sağlanır. ELANUR REİS 5/F

Sindirim Çeşitleri : Sindirim olayı mekanik (fiziksel) ve kimyasal sindirim olarak iki şekilde gerçekleşir. ELANUR REİS 5/F

Kimyasal Sindirim : Besinlerin su ve salgı (enzim) kullanılarak küçük parçalara ayrılmasına (kana veya hücrelere geçebilecek hale getirilmesine) kimyasal sindirim denir. Kimyasal sindirim ağızda, midede ve ince bağırsakta gerçekleşir. ELANUR REİS 5/F

Mekanik (Fiziksel) Sindirim : Besinlerin salgı (enzim) kullanılmadan (fiziksel olarak) çiğneme ve kas hareketleriyle küçük parçalara ayrılmasına (kana veya hücrelere geçebilecek hale getirilmesine) mekanik (fiziksel) sindirim denir. Bütün besinlerin mekanik sindirimi ağızda başlar. Besinlerin mekanik sindirimi ağızda dişler sayesinde çiğneme olayı ile midede ise kaslar sayesinde kasılma olayı ile gerçekleştirilir. ELANUR REİS 5/F

Sindirim Sistemi Organları : Ağız Yutak Yemek Borusu Mide İnce Bağırsak Kalın Bağırsak Anüs ELANUR REİS 5/F

Ağız : Sindirim sisteminin ilk organı olup bütün besinlerin çiğneme yoluyla mekanik sindiriminin, ayrıca karbonhidratların tükürük içerisinde bulunan (pityalin) enzimler sayesinde kimyasal sindiriminin başladığı yerdir. Ağızda sindirim olayında görev yapan dil, dişler ve tükürük bezleri bulunur. ELANUR REİS 5/F

Yutak : Ağızdan sonra gelen boşluktur Yutak : Ağızdan sonra gelen boşluktur. Üst taraftan burun boşluğuna, alt taraftan yemek borusuna ve gırtlağa açılır. Yutak, ağızda çiğnenen ve yumuşatılan besinleri yemek borusuna iletir. Yutakta (mekanik veya kimyasal) sindirim olmaz. ELANUR REİS 5/F

Yemek Borusu : Yutak ile mide arasında uzanan, soluk borusunun arkasında bulunan, 20 – 25 cm uzunluğundaki (2 cm çapındaki), düz kaslardan yapılmış olan organdır. Görevi, yutaktan gelen besinleri mideye iletmektir. Yemek borusu sadece besinleri taşır. Yemek borusunda sindirim olayı (sindirim enzimleri bulunmadığı için) gerçekleşmez. Yapısında bulunan düz kaslar (tek yönlü çalışarak yani peristaltik hareket yaparak) kasılıp gevşeyerek besinleri mideye taşır. ELANUR REİS 5/F

Mide : Karın boşluğunun sol üst tarafında, yemek borusu ile on iki parmak bağırsağı arasında yer alan sindirim sisteminin en geniş organıdır. Mide, üst taraftan mide ağzı ile yemek borusuna, alt taraftan mide kapısı ile on iki parmak bağırsağına bağlanır. Mide düz kaslardan yapılmıştır ve kasılıp gevşeyebilir. Ayrıca midenin yapısında bulunan salgı bezleri mide öz suyu salgısını üretir. Mide öz suyu salgısında mukus, mide asiti (HCl = tuz asiti) gibi salgılar ile çeşitli enzimler (pepsin ve renin) bulunur. ELANUR REİS 5/F

İnce Bağırsak : Bir taraftan mide kapısına, diğer taraftan kalın bağırsağa bağlı olan 7 – 8 m uzunluğundaki (2 – 3 cm çapındaki) kıvrımlı borudur. İnce bağırsak, besinlerin sindiriminin tamamlandığı ve sindirilen besinlerin kana geçtiği yerdir. İnce bağırsağın mideden sonra gelen 20 – 25 cm’lik ilk bölümüne (ince bağırsağın başlangıç yerine) on iki parmak bağırsağı denir. On iki parmak bağırsağına karaciğer ve pankreas gibi sindirime yardımcı organlar bağlıdır. Karaciğer ve pankreas, salgıladığı sindirim enzimlerini (salgılarını) on iki parmak bağırsağına verir. ELANUR REİS 5/F

Kalın Bağırsak : İnce bağırsaktan anüse kadar uzanan 1,5 m uzunluğundaki (6 cm çapındaki) borudur. Kalın bağırsakta mekanik veya kimyasal sindirim olmaz, villüsler bulunmaz. Kalın bağırsak, ince bağırsakta sindirilemeyip kana geçemeyen besinler ile sindirime uğramayan su, madensel tuzlar (mineraller) ve vitaminlerin besinlerin içerisinden emilmesini, bir süre depolanmasını ve kana verilmesini sağlar. ELANUR REİS 5/F

Anüs : Kanlı bağırsaktaki dışkının vücut dışına atıldığı yerdir ve sindirim sisteminin en son organıdır. ELANUR REİS 5/F

SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI: Kolera Dizanteri Ülser Siroz Tifo İshal Sarılık Gastrit Hıçkırık Kabızlık Reflü  Gıda Zehirlenmeleri Mide kanseri   Kolon kanseri Pankreas kanseri ELANUR REİS 5/F

Kolera :Kolera (Vibrio cholerae) bakterisinin neden olduğu bağırsak enfeksiyonu ve şiddetli ishal ile ortaya çıkan bir hastalıktır. ELANUR REİS 5/F

Dizanteri :İnsanlarda kanlı ishal, şiddetli karın ağrısı, gerekmediği halde dışkılama isteği duyma hastalığıdır. ELANUR REİS 5/F

Ülser : Mide mukozasının alkol, sigara ve asitli içecekler nedeniyle zedelenmesiyle oluşur. ELANUR REİS 5/F

Siroz : Alkol ve sigara sayesinde karaciğer hücrelerinin kendini yenileyememesi sonucu oluşur. ELANUR REİS 5/F

Tifo :Kirli içme suları ve pis yiyeceklerden bulaşan bulaşıcı bir hastalıktır. ELANUR REİS 5/F

İshal : Dışkının sık olarak sulu veya yumuşak çıkması durumudur. ELANUR REİS 5/F

Sarılık :Kandaki vücuda renk veren maddelerin değerinin değişmesi sonucu deri ve mukozaların sarı renk alması durumudur. ELANUR REİS 5/F

Gastrit :Alkol, tütün, kimyasal maddeler ile bakteriler ve virüslerden dolayı oluşan hastalıktır. ELANUR REİS 5/F

Hıçkırık :Diyafram kasının birden kasılması sonucunda ses tellerinin arasındaki açıklığın istem dışı kapanması ile gerçekleşen ani soluk alımı ve bu sırada bir ses dışarı çıkmasıdır. ELANUR REİS 5/F

Kabızlık :Kabızlık, bağırsak hareketlerinin normale göre azalması durumudur. ELANUR REİS 5/F

Reflü :Mide asidinin mideden yemek borusuna kaçması hastalığıdır. ELANUR REİS 5/F

Gıda Zehirlenmeleri: Besin kaynaklı hastalık, içine yabancı etmen karışmış besin tüketimi sonucu meydana gelen herhangi bir hastalıktır. Genelde besin zehirlenmesi de kullanılsa da bu genelde hatalıdır. Gerçek besin zehirlenmesi besinde bulunan yabancı bir kimyasal madde veya doğal toksini yemek yoluyla meydana gelir. Besin kaynaklı hastalıkların çoğu aslında patojen bakteri, virüs, prion veya parazitlerin neden olduğu besin yollu enfeksiyondur. ELANUR REİS 5/F

Mide kanseri : Sindirim sistemi organlarından midenin herhangi bir parçasından gelişebilen bir kanser türü. Başta yemek borusu ve ince bağırsak olmak üzere başka organlara da metastaz yapabilir. ELANUR REİS 5/F

Kolon kanseri : Kolon diye adlandırdığımız kalın bağırsak, yaklaşık 2 metre uzunluğundaki sindirim sisteminin ince bağırsaktan sonra gelen kısmıdır. Özellikle batılı ülkelerde sık karşılaşılan kolon kanseri oldukça büyük bir öneme sahiptir. ELANUR REİS 5/F

Pankreas kanseri: Yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olan enzimlerin üretilmesi ve aralarında insülinin de bulunduğu hormonları salgılamak gibi temel işlevleri bulunan pankreastaki sağlıklı hücreler anormalleşerek hızla çoğalmaları sonucu ortaya çıkan hastalık. Anormal hücreler, pankreas'ta kist olarak adlandırılan bir kütle meydana getirirler. ELANUR REİS 5/F

Sindirim Sisteminin Sağlığı ve Korunması ELANUR REİS 5/F

1- Yenilen besinler çok sıcak ya da soğuk olmamalı 1- Yenilen besinler çok sıcak ya da soğuk olmamalı. 2- Aşırı acı, baharatlı, ekşi, yağlı yemekler yenmemeli. 3- Yıkanmamış, temizlenmemiş, bayat ve çürük gıdalar yenmemeli. 4- Alkol sigara ve uyuşturucu kullanılmamalıdır. 5- Yemek sırasında ve yemekten sonra gerektiğinden fazla su içilmemelidir. ELANUR REİS 5/F

6- Yiyecekler iyice çiğnenmeli 6- Yiyecekler iyice çiğnenmeli. 7- Yemekten sindirim sistemini yoracak kadar çok yemek yemeden kalkılmalıdır. 8- Lifli besinler (kabak) yenilmeli ve dengeli beslenilmelidir. 9- Yeterli, düzenli ve dengeli beslenilmeli. 10- Stresten kaçınılmalıdır. ELANUR REİS 5/F

11- Bağırsakların çalışması için spor yapılmalıdır 11- Bağırsakların çalışması için spor yapılmalıdır. 12- Yemekten sonra vücut dinlenmelidir (1 saat). 13- Dişler temiz tutulmalı ve fırçalanmalı. 14- Yemeklerden önce ve sonra eller yıkanmalı. 15- Rahatsızlıklarda doktora gidilmeli. ELANUR REİS 5/F

Yeterli ve Dengeli Beslenme : Vücudun günlük enerji ihtiyacının karşılanabilmesi, büyüme ve gelişmenin sağlıklı olabilmesi için dengeli ve yeterli beslenme gereklidir. Vücudun ihtiyacı olan karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve su gibi besin içeriklerinin dengeli şekilde vücuda alınmasına dengeli beslenme denir. ELANUR REİS 5/F

Sunumumu izlediğiniz İçin teşekkür ederim. ELANUR REİS 5/F

Hazılayan: Elanur REİS 5/F 1571

ELANUR REİS 5/F