Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR AİLE YAŞAM DÖNGÜSÜ Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR

Amaç; Aile yaşam döngüsü ve birinci basamaktaki önemi hakkında bilgi sahibi olunması. Hedefler; - “Aile” nin tanımını tartışabilmeleri - Türk halkının evlilikle ilgili demografik yapısının başka ülkelerle karşılaştırabilmeleri - Ailenin yaşam aşamalarını tanımlayabilmeleri - Farklı aile aşamalarındaki kritik görevleri tartışabilmeleri

Aile Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birlik Birbirleri ile biyolojik, psikolojik ve yasal açıdan ilişki ve etkileşim içinde olan bir gruptur. Aile evlilikle başlayan, kurucularının ölümüne kadar uzanan dinamik bir yapı ve süreç olarak anlam ve işlev kazanmaktadır

Yaşam Döngüsü

Yaşam Döngüsü Aşamaları

Duvall’e göre aile yaşam döngüsü E.G Duvall, ailede yaşam döngüsünü 8 evrede ele almıştır: 1. Evli çift (çocuksuz) 2. Çocuklu aile – ilk çocuk, doğum-30 ay 3. Okul çağı öncesi aile – ilk çocuk 30 ay – 6 yaş 4. Okul çağı ailesi (ilk çocuk – 6 – 13 yaş) 5. Ergen çocuklu aile (ilk çocuk – 13 – 20 yaş) 6. Genç erişkinler yetiştiren aile (ilk çocuğun evi terk etmesinden sonuncuya kadar) 7. Orta yaşta ana-babalar (boş yuvadan emekliliğe kadar) 8. Aile üyelerinin yaşlanması (emeklilikten eşlerin ölümüne kadar)

Ailenin Özelliği Genişliği Kültürel yapısı Sosyoekonomik durumu Coğrafik yerleşimi Aile üyelerinin sağlık durumu Özel durumlar - Madde kullanımı, fakirlik - Özürlü üyenin varlığı - Üvey aile bireyleri

Kadınların %58,7, erkeklerin % 58,2’si ilk evliliklerini 18-24 yaş arasında yapmıştır.

ABD’ DE EVLENME YAŞI

Nikah Türü

Yeni evli çift Öncelikleri ve hedefleri belirlemek Ortak yaşam stili oluşturmak Hobi ve ilgiler, birbirleriyle zaman geçirmek Ortak geliri yönetmek Cinsellik Sadakat Arkadaşlık

Çocuklu aile Yeni gelecek bireye ailede yer açma ve büyüyen aile yapısına uyum sağlama Yeni doğana bakma Anne-babalık Olumlu bir gelişim çevresi oluşturma Ortak karar alma İlginin paylaşılması Aile büyükleriyle ilişkilerin yeniden düzenlenmesi

Okul çağı öncesi aile Çocuğun aile dışına çıkmasına izin veren bir ebeveyn-çocuk ilişkisine geçmek Çocuğun ihtiyaç ve ilgilerini doyurmak Evdeki ilgi ve enerji talebine, mahremiyetin azalmasına uyum sağlayabilmek

Okul çağı ailesi Eğitimdeki başarısını geliştirmek Toplumsal yaşama katılma, uyum sağlama

Ergen çocuklu aile Ergenin daha bağımsız olmasını sağlamak Onların bağımsızlıklarıyla başa çıkabilmek

Genç erişkinler yetiştiren aile Çocuklar olmaksızın aileye yeniden odaklanmak Büyüyen çocuklarla bir yetişkin gibi ilişki kurmak Onların çocuklarıyla büyükbabalık/büyükannelik rollerini benimsemek

Orta yaşta ana-babalar Bazen evlilik sorunlarını belirginleştirebilir ve boşanmaya yol açabilir Çocukların çeşitli nedenlerle eve dönmesi

Aile üyelerinin yaşlanması Yaşlanan bedene, emeklilikle değişen aile ve sosyal rollere uyum sağlamak İlgiler geliştirmek Aile üyelerine destek sağlamak Aile sisteminde yaşlı bireyin bilgeliği ve tecrübeleri için saygın bir yer oluşturmak Kayıplarla başa çıkmak Ölüme hazırlanmak

Kriz Üyelerden birisinin hastalığı ya da ölümü, maddi kayıplar gibi sorunlar ailenin yaşam döngüsünü etkiler Bu ani durum aile için yeni düzenlemeleri gerektirir

Aile Aşamalarında Bireylerin Görevleri Sıklıkla aile bireylerinin görevleri arasında çatışmalar çıkar. Ailedeki gerilimlerin bir çoğu bu gerilimlerden kaynaklanmaktadır. Ergenler: bağımsız olma ihtiyacı Anne-Baba: rehberlik yapmak ister Her iki eş de çalışıyorsa görev dağılımında sorunlar çıkabilir

Kişinin kendi ailesinde de aynı aşamada sorun olmuş olabilir Aileden ilgili aşamadaki davranışla ilgili iyi bir rol model alınamamış olabilir Örn. : kendisi okulu bitirmeden evi terk etmişse çocuğunun “erişkin birey salma” aşamasına gelmede destekleyemeyebilir 3 yaşındayken annesini kaybetmişse çocuğu 3 yaşına geldiğinde bununla ilgili duygular yaşayabilir Cinsel tacize uğramışsa çocuğu benzer bir yaşa geldiğinde stres yaşayabilir

Kısa süreli danışmanlıklar verebiliriz Hastamızın gelişiminin bazı aşamalarında duygusal dalgalanmalar yaşamasının nedenini anlayabiliriz Bu duygulanmalar sırasında hastamıza yardımcı olabilmek doktor-hasta ilişkisini kuvvetlendirmek açısından oldukça yararlı olabilir