1 ARALIK 2007 GELİŞEN İŞLETMELER PİYASALARI A.Ş. GİP Türkiye Sermaye Piyasalarıyla Yükselecektir
2 1. GİP HAKKINDA GENEL BİLGİLER NEDEN
3 Sermaye piyasası yoluyla finansman sağlanmasına yönelik olarak “Borsa Dışı Teşkilatlanmış Menkul Kıymetler Piyasalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmeliği” yürürlüğe konulmuştur ( ). Sermaye piyasası yoluyla finansman sağlanmasına yönelik olarak “Borsa Dışı Teşkilatlanmış Menkul Kıymetler Piyasalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmeliği” yürürlüğe konulmuştur ( ). 1. GİP HAKKINDA GENEL BİLGİLER DÜZENLEME
4 Gelişen İşletmeler Piyasaları AŞ’nin kuruluşu TSPAKB koordinasyonunda yürütülmüştür GİP 30 Aralık 2005 tarihi itibariyle tüzel kişilik kazanmıştır YTL sermaye ORTAKLAR (A)Banka ve Aracı kurumlar (B)TOBB (C)TSPAKB (D)KOSGEB Gelişen İşletmeler Piyasaları AŞ’nin kuruluşu TSPAKB koordinasyonunda yürütülmüştür GİP 30 Aralık 2005 tarihi itibariyle tüzel kişilik kazanmıştır YTL sermaye ORTAKLAR (A)Banka ve Aracı kurumlar (B)TOBB (C)TSPAKB (D)KOSGEB 1. GİP HAKKINDA GENEL BİLGİLER KATILIM
5 2. TÜRKİYE’DE REEL SEKTÖRÜN YAPISI TÜRKİYEDEKİ TOPLAM İŞYERİ SAYISI İşyerlerinin %34’ü Marmara bölgesindedir. Bu işletmeler, Türkiye’deki toplam çalışanların %43’ünü istihdam etmektedir.
6 2. TÜRKİYE’DE REEL SEKTÖRÜN YAPISI TÜRKİYEDEKİ ANONİM ŞİRKET SAYISI 2007 yılı içinde Türkiye’de kurulu olan AŞ sayısının civarında olduğu tahmin edilmektedir. İTO verilerine göre ise bu şirketlerin ’ü İstanbul’dadır. Son yıllarda Türkiye’de yılda ortalama civarında AŞ kurulmakta, şirket de kapanmaktadır (her yıl net 2000 AŞ) 2007 yılı içinde Türkiye’de kurulu olan AŞ sayısının civarında olduğu tahmin edilmektedir. İTO verilerine göre ise bu şirketlerin ’ü İstanbul’dadır. Son yıllarda Türkiye’de yılda ortalama civarında AŞ kurulmakta, şirket de kapanmaktadır (her yıl net 2000 AŞ)
7 3. TÜRKİYEDE KOBİLER TANIMI
8 İSO-1000’DE KOBİLER 3. TÜRKİYEDE KOBİLER İSO-1000’in TR’deki KOBİ Tanımına Göre Durumu (928’inin verisi mevcuttur) 297’sinin çalışan sayısı < 250 kişi Tamamının cirosu > 35 milyon YTL 94’ünün aktifi < 25 milyon YTL Çalışan sayısı ve aktif büyüklüğü kriterine göre İSO- 1000’de 66 şirket KOBİ’dir İSO-1000 sanayi şirketinin 140’ı İMKB’de kotedir İSO-1000 içindeki 860 şirket halka açık değildir İSO-1000’in TR’deki KOBİ Tanımına Göre Durumu (928’inin verisi mevcuttur) 297’sinin çalışan sayısı < 250 kişi Tamamının cirosu > 35 milyon YTL 94’ünün aktifi < 25 milyon YTL Çalışan sayısı ve aktif büyüklüğü kriterine göre İSO- 1000’de 66 şirket KOBİ’dir İSO-1000 sanayi şirketinin 140’ı İMKB’de kotedir İSO-1000 içindeki 860 şirket halka açık değildir
9 İMKB’DE KOBİLER İMKB’de kote (2006) toplam 316 şirketin 221 tanesi finans dışı sektörlerde (Finans şirketleri KOBİ kriterlerinin üzerinde verilere sahiptir) 221 şirketin 71’inin çalışan sayısı 250’nin altında Ciro/aktif kriterine göre, İMKB’de kote KOBİ tanımında 32 şirket var SPK / İMKB yükümlülüklerini karşılayabilecek kurumsal yapıda KOBİ’ler halka açılabilmekte ve İMKB’de işlem görebilmekte İMKB’de kote (2006) toplam 316 şirketin 221 tanesi finans dışı sektörlerde (Finans şirketleri KOBİ kriterlerinin üzerinde verilere sahiptir) 221 şirketin 71’inin çalışan sayısı 250’nin altında Ciro/aktif kriterine göre, İMKB’de kote KOBİ tanımında 32 şirket var SPK / İMKB yükümlülüklerini karşılayabilecek kurumsal yapıda KOBİ’ler halka açılabilmekte ve İMKB’de işlem görebilmekte 3. TÜRKİYEDE KOBİLER
10 4. PİYASADA İŞLEM GÖRMENİN ETKİLERİ Şirketin büyümesi için kaynak yaratma Şirketin piyasa değerinin belirlenmesi Borçların mali tablolardaki ağırlığını azaltma, kaynak maliyetini düşürme Borç bulmada ortaklarının kişisel kefalet zorunluluğunun kalkması Şirketin imajına katkıda bulunma. Nitelikli eleman alımında kolaylık Ortakların yatırımlarının bir kısmını paraya çevirebilmesi ve likidite Şirketin büyümesi için kaynak yaratma Şirketin piyasa değerinin belirlenmesi Borçların mali tablolardaki ağırlığını azaltma, kaynak maliyetini düşürme Borç bulmada ortaklarının kişisel kefalet zorunluluğunun kalkması Şirketin imajına katkıda bulunma. Nitelikli eleman alımında kolaylık Ortakların yatırımlarının bir kısmını paraya çevirebilmesi ve likidite ŞİRKETLER/YATIRIMCILAR
11 5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANAMAMA NEDENİ Şirket sahipliğinin kısmen de olsa kaybedileceği düşüncesi Şirket yönetimine müdahale olacağının düşünülmesi Formalitenin çok olduğunun düşünülmesi Şirket hakkında düzenli bilgi verme yükümlülüğü Bünyesinde halka açılma sürecini yönetecek çalışanın bulunmaması Karar almanın güçleşeceğinin düşünülmesi Şirket sahipliğinin kısmen de olsa kaybedileceği düşüncesi Şirket yönetimine müdahale olacağının düşünülmesi Formalitenin çok olduğunun düşünülmesi Şirket hakkında düzenli bilgi verme yükümlülüğü Bünyesinde halka açılma sürecini yönetecek çalışanın bulunmaması Karar almanın güçleşeceğinin düşünülmesi
12 5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANAMAMA NEDENİ Yeterli teşvikin olmaması Piyasadan yeterli fon toplanamayacağının düşünülmesi Yeni düzenleme ve kuralların maliyetli dolduğunun düşünülmesi Finansman açısından yararlı görülmemesi Borsada belirlenecek fiyatın gerçek değeri yansıtmayacağının düşünülmesi Kayıtdışı çalışma Ölçek küçüklüğü Yeterli teşvikin olmaması Piyasadan yeterli fon toplanamayacağının düşünülmesi Yeni düzenleme ve kuralların maliyetli dolduğunun düşünülmesi Finansman açısından yararlı görülmemesi Borsada belirlenecek fiyatın gerçek değeri yansıtmayacağının düşünülmesi Kayıtdışı çalışma Ölçek küçüklüğü
13 5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANAMAMA NEDENİ Halka arz sirküleri ilan yükümlülüğü Halka arzda özel bağımsız denetim raporları esas alınır Borsada işlem görenler için temettü yükümlülüğü %30’dur Özel Durumların Kamuya Açıklanması Yükümlülüğü vardır Mali tablo/rapor düzenlenme zorunluluğu vardır Yıllık mali tablolar ülke çapında ve bir mahalli gazetede ilan edilir Halka arz sirküleri ilan yükümlülüğü Halka arzda özel bağımsız denetim raporları esas alınır Borsada işlem görenler için temettü yükümlülüğü %30’dur Özel Durumların Kamuya Açıklanması Yükümlülüğü vardır Mali tablo/rapor düzenlenme zorunluluğu vardır Yıllık mali tablolar ülke çapında ve bir mahalli gazetede ilan edilir SPK’NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
14 5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANAMAMA NEDENİ Son 3 yıl için bağımsız denetimden geçmiş olması Kuruluştan itibaren 3 yıl geçmiş olması ve mali tablolarının yayınlanması Son 2 yılda vergiden önce kâr etmiş olması Özsermayesinin en az YTL olması Halka arzın piyasa değerinin en az YTL ve halka arz oranının en az %25 olması Bu oranın %25’in altında olması halinde, halka arz edilen hisse senetlerinin piyasa değerinin en az YTL olması Son 3 yıl için bağımsız denetimden geçmiş olması Kuruluştan itibaren 3 yıl geçmiş olması ve mali tablolarının yayınlanması Son 2 yılda vergiden önce kâr etmiş olması Özsermayesinin en az YTL olması Halka arzın piyasa değerinin en az YTL ve halka arz oranının en az %25 olması Bu oranın %25’in altında olması halinde, halka arz edilen hisse senetlerinin piyasa değerinin en az YTL olması İMKB KOTASYON KRİTERLERİ
15 5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN YARARLANAMAMA NEDENİ İMKB Kotasyon şartlarının hiçbiri aranmamaktadır KOBİ pazarı planı ile açılan İkinci Ulusal Pazarda 12 şirket, Yeni Ekonomi Pazarında ise 3 şirket işlem görmektedir Bu piyasalarda işlem hacmi az ve işlem miktarı düşüktür. Çünkü Yatırımcı, ilgisini daha çok Ulusal Pazara yönlendirmiştir Geçmişten gelen yanlış bir algılama sonucu sorunlu şirketlerin işlem gördüğü yerler olarak algılanmaktadır Ulusal pazarda işlem görme prestij olarak görülmektedir Bu pazarın yeterince tanıtımı yapılmamıştır Bütün SPK yükümlülüklerine tabidirler İMKB Kotasyon şartlarının hiçbiri aranmamaktadır KOBİ pazarı planı ile açılan İkinci Ulusal Pazarda 12 şirket, Yeni Ekonomi Pazarında ise 3 şirket işlem görmektedir Bu piyasalarda işlem hacmi az ve işlem miktarı düşüktür. Çünkü Yatırımcı, ilgisini daha çok Ulusal Pazara yönlendirmiştir Geçmişten gelen yanlış bir algılama sonucu sorunlu şirketlerin işlem gördüğü yerler olarak algılanmaktadır Ulusal pazarda işlem görme prestij olarak görülmektedir Bu pazarın yeterince tanıtımı yapılmamıştır Bütün SPK yükümlülüklerine tabidirler İMKB İKİNCİ PAZAR VE YENİ ŞİRKETLER PAZARI
16 6. DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ KOBİ borsalarının oluşum nedenleri Daha riskli olarak algılanan KOBİ’lerin ana piyasanın volatilitesini artıracağı düşüncesi Ana pazarın kotasyon koşullarının ağır olması KOBİ borsalarında işlem gören şirketlere ayrı teşvik sağlanması Bir ihtiyacı karşılamaya yönelik olması KOBİ borsalarının oluşum nedenleri Daha riskli olarak algılanan KOBİ’lerin ana piyasanın volatilitesini artıracağı düşüncesi Ana pazarın kotasyon koşullarının ağır olması KOBİ borsalarında işlem gören şirketlere ayrı teşvik sağlanması Bir ihtiyacı karşılamaya yönelik olması GENEL TESPİTLER
17 6. DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ ÖZET TABLO
18 6. DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ Bir kısmı bağımsız bir borsa (NASDAQ, JASDAQ), bir kısmı ise ana borsa altındaki piyasadır (AIM, KOSDAQ) Mutlaka teşvikler (halka açılma mevzuatında esneklik, vergi avantajları) Kotasyon koşullarında esneklik Mevcut bir ihtiyaca cevap vermek üzere kurulmuşlar. Örneğin, NASDAQ, JASDAQ-Mevcut tezgahüstü piyasayı düzenlemek üzere kurulmuştur. MESDAQ, NUEVO MERCADO-Teknoloji şirketlerine özel ortam yaratmak için kurulmuştur. Bu tür şirketlere yatırım yapabilecek nitelikli/kurumsal yatırımcılar bulunmaktadır (AIM) Bir kısmı bağımsız bir borsa (NASDAQ, JASDAQ), bir kısmı ise ana borsa altındaki piyasadır (AIM, KOSDAQ) Mutlaka teşvikler (halka açılma mevzuatında esneklik, vergi avantajları) Kotasyon koşullarında esneklik Mevcut bir ihtiyaca cevap vermek üzere kurulmuşlar. Örneğin, NASDAQ, JASDAQ-Mevcut tezgahüstü piyasayı düzenlemek üzere kurulmuştur. MESDAQ, NUEVO MERCADO-Teknoloji şirketlerine özel ortam yaratmak için kurulmuştur. Bu tür şirketlere yatırım yapabilecek nitelikli/kurumsal yatırımcılar bulunmaktadır (AIM) ÇIKARIMLAR
19 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ Her borsanın var olabilmesi için ana bir sebep ve temaya ihtiyaç var. Bizim temamız KOBİ’lerin finansmanı Her borsanın var olabilmesi için ana bir sebep ve temaya ihtiyaç var. Bizim temamız KOBİ’lerin finansmanı TEMA
20 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ Mevcut SP Mevzuatından tümüyle farklılaştırılmış bir mevzuat Esnek halka satış kriterleri İzahname Dış denetim Mali tablo ilanları Diğer yükümlülükler Mevcut SP Mevzuatından tümüyle farklılaştırılmış bir mevzuat Esnek halka satış kriterleri İzahname Dış denetim Mali tablo ilanları Diğer yükümlülükler SERMAYE PİYASASI TEŞVİKLERİ
21 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ Kayıtdışılık genel bir sorun, SP ise kayıtlılık gerektiriyor Kayıt içine girmek ilave vergi ve maliyetler anlamına gelebilir Kayıt içine girmek teşvik edilmeli; vergi/ssk gibi Kayıtdışılık durumunda zaten bu unsurların vergisi alınamamaktadır. Kayıtdışılık genel bir sorun, SP ise kayıtlılık gerektiriyor Kayıt içine girmek ilave vergi ve maliyetler anlamına gelebilir Kayıt içine girmek teşvik edilmeli; vergi/ssk gibi Kayıtdışılık durumunda zaten bu unsurların vergisi alınamamaktadır. VERGİ VE DİĞER MALİ TEŞVİKLER
22 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ ÖRNEK TEŞVİKLER - 1 KDV indirimi/istisnası KV indirimi GV istisnası GİP’te alım/satıma konu senetler için temettü istisnası, alım/satım kazancı istisnası Ücretlerde GV istisnası SSK istisnası/indirimleri Enerji desteği KDV indirimi/istisnası KV indirimi GV istisnası GİP’te alım/satıma konu senetler için temettü istisnası, alım/satım kazancı istisnası Ücretlerde GV istisnası SSK istisnası/indirimleri Enerji desteği
23 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ Bedelsiz arsa desteği GİP’e kote olduktan sonra 10 yıl içerisinde yapılacak genişleme yatırımları için bedelsiz arsa desteği Yatırım Teşviği GİP’e kote şirketlere, TOBB’a bağlı sanayi odaları tarafından verilmeye başlanacak olan yatırım teşviklerinden daha uygun şartlarda yararlanma olanağı Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. Destekleri Hazine tarafından verilen KOBİ Teşvik Belgelerinin kapsamı GİP’te işlem görecekler şirketler için genişletilebilir Bedelsiz arsa desteği GİP’e kote olduktan sonra 10 yıl içerisinde yapılacak genişleme yatırımları için bedelsiz arsa desteği Yatırım Teşviği GİP’e kote şirketlere, TOBB’a bağlı sanayi odaları tarafından verilmeye başlanacak olan yatırım teşviklerinden daha uygun şartlarda yararlanma olanağı Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. Destekleri Hazine tarafından verilen KOBİ Teşvik Belgelerinin kapsamı GİP’te işlem görecekler şirketler için genişletilebilir ÖRNEK TEŞVİKLER - 2
24 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ Basit kotasyon şartları Esnek borsa yönetimi GİP’in sürekli tanıtımı Basit kotasyon şartları Esnek borsa yönetimi GİP’in sürekli tanıtımı BORSA KOTASYON KOLAYLIKLARI
25 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ Yurtdışı KOBİ Borsası örneklerinde yatırımlar daha çok kurumsal yatırımcılar tarafından yapılmaktadır KURUMSAL YATIRIMCILARIN TEŞVİKİ
26 7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ KOBİLERİN FİNANSMANI Tema: KOBİ Finansmanı Tanıtım Tema: KOBİ Finansmanı Tanıtım Sermaye Piyasası Teşvikleri Sermaye Piyasası Teşvikleri Vergi ve Maddi İçerikli Teşvikler Vergi ve Maddi İçerikli Teşvikler Yerli ve Yabancı Kurumsal Yatırımcı Teşviki Yerli ve Yabancı Kurumsal Yatırımcı Teşviki KOBİ BORSASI KOBİ BORSASI
27 TEŞEKKÜRLER GELİŞEN İŞLETMELER PİYASALARI A.Ş. GİP Türkiye Sermaye Piyasalarıyla Yükselecektir