Vergi Ödeme Gücü ve Ulaşma Yolları

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Vergi ile İlgili Kavramlar
Advertisements

Çankaya Üniversitesi-İİBF Güz Yarıyılı
Öğretim Görevlisi Süleyman DAL
Bireysel Emeklilik Sistemine Yönelik Vergi Düzenlemeleri İstanbul 2002.
GELİR VERGİSİ BEYANI İ.Halil BAĞDINLI Eski Gelirler Başkontrolörü, YMM
KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ARALIK ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ VE UYGULAMA YÖNTEMLERİ.
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNE SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI
Öğretim Görevlisi Süleyman DAL
TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERİN 2006 YILI GELİRLERİNİN BEYAN DURUMU Maliye Hesap Uzmanları Derneği & İTO 12 Ocak 2007 YMM Erdoğan Sağlam.
BELEDİYELERDE VERGİLENDİRME YETKİSİ
MENKUL KIYMETLER ÜNİTE 7
KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI (1)
ÖRTÜLÜ SERMAYE KAVRAMI
Menkul Sermaye İradı.
DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR
Büyümenin Bileşenleri Yada Belirleyicileri
KAMU MALİYESİ Yrd.Doç.Dr.M.Umur TOSUN.
TÜRKİYE’DE GAYRİMENKULLERİN VERGİLENDİRİLMESİ Vergi Bölümü Yöneticisi
İşletmelerin Yasal Kuruluş Türleri
İşletmelerin Yasal Kuruluş Türleri
2013 YILINDA UYGULANACAK YENİ YASAL DÜZENLEMELER
PARA TEORİSİ: FAİZ ORANLARININ ANLAMI, ÖLÇÜMÜ VE BELİRLENMESİ
NEDEN AYRI BİR GVK VE KVK VAR?
HOLLANDA KURUMLAR VERGİSİ GENEL ÖZELLİKLER
Anayasal Vergilendirme İlkeleri
GELİR VERGİSİ KANUNU SEMİNERİ
MENKUL SERMAYE İRATLARI.
DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ Maliyet Bedeli (V.U.K. Md. 263).
TÜRK VERGİ SİSTEMİ Hazırlayan Sevda AKAR Copyright©
VERGİ HUKUKUNUN GENEL ESASLARI
ENFLASYON MUHASEBESİ NEDEN TALEP EDİLİYOR?. Enflasyonun başlıca zararları.
NET İŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU
VERGİ (devam).
KAMU HARCAMALARI ve GELİRLERİ
GELİR VERGİSİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI MODEL ÖNERİSİ YABANCI DANIŞMAN GÖRÜŞLERİ VERGİ KONSEYİ 30 Haziran 2006 İSTANBUL.
Gelir Vergisi.
 GVK 94 üncü maddesi GENEL TEVKİFAT uygulaması olmakla birlikte 2006 yılı başından itibaren uygulamaya giren GVK Geçici 67’inci maddesi de SPESİFİK-KISMİ-
Süleyman hacIfettahoğlu Ayşe Özer
YATIRIM KARARLARINDA PARANIN ZAMAN DEĞERİ
Ortalama Sermaye Maliyeti
ÖĞR. GÖR. AYNUR ARSLAN BURŞUK DERS 6
BÖLÜM 4 Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife Gelir vergisine tabi olan gelirlerin 2007 yılı için esas alınan gelir miktarları.
Ar-Ge FAALİYETLERİNE İLİŞKİN VERGİSEL TEŞVİKLER
Menkul Sermaye İradı.
Gelir Vergisi.
Diğer Kazanç ve İratlar
Menkul Kıymet Borsaları
TÜKETİMİ DİĞER ETKİLEYEN FAKTÖRLER
KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI
Mühendislik Ekonomisi
Sermaye Maliyeti *Firmalar sadece özkaynaklarını projelerin
TÜRK VERGİ SİSTEMİ 1. ÜNİTE:
TÜRK VERGİ SİSTEMİ Doç. Dr. İrfan TÜRKOĞLU 5. ÜNİTE: KURUMLAR VERGİSİ
TÜRK VERGİ SİSTEMİ 4. ÜNİTE: GELİR VERGİSİNİN TARHI
TÜRK VERGİ SİSTEMİ 3. ÜNİTE: ÜCRETLER, SERBEST MESLEK KAZANÇLARI, GMSİ, MSİ, DİĞER KAZANÇ ve İRATLAR Doç. Dr. İrfan TÜRKOĞLU Zirve Üniversitesi.
YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANI
TÜRMOB - TESMER 2014 YILI ŞAHSİ GELİRLERİNİN BEYANI ve veVERGİLENDİRİLMESİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR Bölüm 1 – 1 1 A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir.
Rize RTEÜ Pedagojik Formasyon Programı Muhasebe ve Finansman Bölümü
İŞLETMELERİN SINIFLANDIRILMASI
ADI : RİFAT ÇABAS SINIF :MALİYE BÖLÜMÜ ŞUBE :E NO : DERS : EĞİTİMDE TEKNOLOJİ KULLANIMI DERSİN ÖĞRT:SUAT ÇAPUK MUHASEBE VE FİNANSMAN VERGİ.
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
BÖLÜM 3-GELİR VERGİSİ & VERGİ MATRAHININ TESPİTİ
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Amacı aşan iş seyahati giderleri 2.000,00
SERVET VERGİLERİ Servet; -Gerçek veya tüzel kişi
NAKİT SERMAYE ARTIRIMINDA İNDİRİM
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KAR DAĞITIM KARARLARI.
TVS’NİN ANALİZİ Prof. Dr. Selda AYDIN.
BÖLÜM – Kurumlar Vergisi
Sunum transkripti:

Vergi Ödeme Gücü ve Ulaşma Yolları YRD.DOÇ.DR.M.UMUR TOSUN 1

Vergi Ödeme Gücünün Tanımı ve Önemi Mükelleflerin gelir ve servet düzeyleri birbirlerinden farklıdır. Vergilendirme sırasında bu farklılığın dikkate alınması, herkesin malî gücüne göre vergilendirilmesi vergide adaletin temel gereğidir. Vergide eşit bir uygulamanın gerçekleştirilebilmesi bakımından, fedakârlık yaklaşımının güçlükler taşıması, daha uygulanabilir ve objektif ölçülerin araştırılmasını zorunlu kılmıştır. Kişinin, kendisinin ve ailesinin yaşamını asgari düzeyde sürdürmeye yetecek gelirin üzerindeki gelir kısmını ifade eden vergi ödeme gücü, vergi uygulaması bakımından gerekli olduğu kadar, ulaşılması güç bir niteliğe sahiptir. 2

Vergi Ödeme Gücünün Tanımı ve Önemi (Devamı) Bentham, Mill ve Ricardo mükelleflerin koşullarının farklılığı nedeniyle, farklı vergi ödeme kapasitesine sahip olduklarından vergi konusunun bir bölümünün korunması ve bunun için de vergi dışı bırakılması gerektiğini savunmuşlardır. VERGİ ÖDEME GÜCÜNE ULAŞMA YOLLARI Gelir, servet veya tüketimden hangisi esas alınmalıdır? En iyi gösterge bunlardan hangileridir? Aynı oranda mı yoksa farklı oranda vergilendirileceklerdir? 3

Vergi Ödeme Gücü Açısından Konu ve Matrahın Seçimi Gelir, bütün ülkelerde vergi ödeme gücünün önemli bir göstergesi olarak uygulanmakla birlikte, bilimsel çevrelerce kişinin vergi ödeme gücünün belirlenmesinde harcamaların esas alınması konusunda görüşler ileri sürülmüştür (Hobbes, Mill, Fisher ve Kaldor). Bu konuda hareket noktalarından birisi, vergileme açısından bireylerin topluma katkıları yerine, ekonomiden çektiği, yaptığı mal ve hizmet tüketimi üzerinden vergilendirilmesinin daha doğru olacağıdır. 4

Vergi Ödeme Gücü Açısından Konu ve Matrahın Seçimi (Devam) Vergi ödeme gücünün belirlenmesi bakımından günümüzde başlıca gösterge “gelir” olarak kabul edilmektedir. Bunun en önemli nedeni, gelir vergisinin diğerlerine kıyasla, verginin kişiselleştirilmesine daha fazla olanak vermesi ve bu suretle vergi ödeme gücüne ulaşmaya daha fazla katkıda bulunmasıdır. 5

Vergi Ödeme Gücüne Ulaşmak Açısından Yararlanılan Teknikler Vergi adı altında uygulanan toplumsal yükün adaletli bir şekilde dağılım göstermesi ve bireylerin yaşamlarını insanca sürdürebilmeleri bakımından kendilerine ancak yetecek finansal güçlerin zorlanmaması gerektiği, genel olarak kabul edilen bir ilkedir. Özellikle gelir vergisi uygulaması açısından etkili olan bu teknik veya araçlar; En az geçim indirimi Artan oranlı vergi tarifeleri Ayırma ilkesinin uygulanması Muafiyet ve istisnalardır. 6

En az Geçim İndirimi Vergi ödeme gücüne ulaşılabilmesi bakımından, koşullara uygun bir şekilde belirlendiği taktirde, önemli katkısı bulunan en az geçim indirimi; kişinin kendisinin ve ailesinin yaşamını asgari düzeyde sürdürebilmek için gerekli gelirin vergilendirilmemesini ifade etmektedir. Uygulama şekilleri ise şunlardır; Matrahtan İndirim Sistemi, mükellefin gelirinden en az geçim indirimi tutarının düşülmesi ve kalan kısmın vergilendirilmesidir. Türkiye’de 1968-1981 yılları arasında uygulanan yöntem. V=O.(G-İ) 7

En az Geçim İndirimi (Devam) Vergiden İndirim (Dekot) Sistemi, önce mükellefin vergilendirilmesi söz konusu geliri, vergi tarifesine göre vergilendirilmekte, daha sonra en az geçim indiriminin tarifeye göre bulunan vergisi toplam vergiden indirilmektedir. V =(G.O)-(İ.O) Bölme (Katsayı) Sistemi, aile gelirinin bireyleri sayısında bölünmesinden sonra vergilendirilmesini öngören bir sistemdir.

Tarifelerden Yararlanılması Vergi tarifesi, ödenecek vergi tutarının belirlenmesi için vergi matrahına uygulanan oran veya ölçüler olarak tanımlanabilir. Aynı durumdaki mükelleflerin farklı vergi yükleri altında kalmamaları veya tersine farklı durumdaki mükelleflerin aynı vergi yükü altında bırakılmaması yönündeki düşünce ve görüşler, vergi tarifelerinin önemini artırmıştır. Eşit (Tek) Oranlı Vergi Tarifeleri; vergi matrahındaki değişmelere karşın, vergi oranının aynı kalmasına eşit oranlılık denilmektedir.Sabit oranlı ya da tek oranlı vergiler de denilen bu uygulama, vergi matrahı ne olursa olsun marjinal birimin yarattığı faydanın aynı kalması esasına dayanır. Eşit oranlı fedakarlık görüşünün bir yansımasıdır.

Tarifelerden Yararlanılması (Devam) Artan Oranlı Vergi Tarifeleri, vergi matrahındaki artma veya azalmaya bağlı olarak vergi oranının da aynı doğrultuda artması veya azalması öngörülmektedir.Vergi matrahı yükseldiğinde, efektif ortalama vergi oranı (yani toplam matrah üzerinden hesaplanan vergi) de yükseliyor ise vergi artan oranlı demektir. Savunucuları Wagner, Neumann, Stein, Garnier, Rousseau, Buckingham, Say, Gide, Seligman ve Sax gibi teorisyenlerdir.Türleri şunlardır; Sınıf Usulü Artan Oranlılık, düz veya katı artan oranlılık da denilen bu tarife şeklinde, vergi oranı, matrah diliminin değişmesine bağlı olarak azalmakta veya yükselmektedir.

Tarifelerden Yararlanılması (Devam) Dilim Usulü Artan Oranlılık, belirli matrah dilimleri için o dilime özgü vergi oranlarının uygulanmasını gerektirmektedir. Dilim usulü artan oranlılıkta, matrah tarifenin öngördüğü dilimlere bölümlenmekte, her dilim ayrı bir vergi oranının uygulanması yoluna gidilmektedir. Vergi tarifelerinde en yüksek oran ile en düşük oran arasındaki farka yükseklik farkı, en düşük oranın uygulandığı matrah ile en yüksek verginin uygulandığı matrah arasındaki farka da uzunluk farkı denilmektedir. 2008 TAKVİM YILI (G.V.K. MADDE:103) GELİR VERGİSİ TARİFESİ  (ÜCRET GELİRLERİ DAHİL) 7.800 Yeni Türk Lirasına kadar % 15 19.800 Yeni Türk Lirasının 7.800 lirası için 1.170 YTL, fazlası % 20 44.700 Yeni Türk Lirasının 19.800 lirası için 3.570 YTL, fazlası % 27 44.700 Yeni Türk Lirasından fazlasının 44.700 lirası için 10.293 YTL, fazlası % 35

Tarifelerden Yararlanılması (Devam) Gizli Artan Oranlılık; gizli artan oranlılık bir tarife olmaktan çok, uygulama sonucu vergi oranlarındaki değişimin sonucudur. Şeklen tek oranlı olan bir tarifenin matrah ya da vergi borcu üzerinden hesaplanan bir takım indirimler veya zam vasıtasıyla artan oranlı bir tarifeye dönüştürülmesidir. ÖDEME GÜCÜNE ULAŞMADA AYIRMA İLKESİ Gelir, emek ve sermayenin değişik boyutlardaki birleşiminden sağlandığına göre üç grupta ele alınabilir. Emekten kaynaklanan gelirin sermaye gelirlerine kıyasla korunmaya ihtiyaç gösterdiği varsayımından hareketle, emek gelirlerinden servet ve sermaye gelirlerine kıyasla daha düşük oranda vergi alınmasına ayırma ilkesi denilmektedir. Uygulama şekilleri; Gelir kaynaklarının sınıflandırılması ve Farklı Vergi oranları Uygulanması Sermaye Gelirlerinden Ek Vergi Alınması Emek gelirlerine indirim uygulanması Vergi tarifesine sınırlama konulması Muafiyet ve İstisnalar

Vergilerin Ayrımı Konuları Bakımından; Gelir, Gider ve Servet Vergileri Dolaylı ve Dolaysız Vergiler Ayrımı Diğer Ayrımlar Tahsilatı Yapan İdari Birimler Açısından Uygulama Süreleri Açısından Ödeme Şekilleri Açısından Tarifeleri Açısından Mükelleflerin Kişisel Konumlarını Dikkate Alma Açısından Kapsamları Açısından

Konuları Bakımından Gelir Üzerinden Alınan Vergiler: (Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi) Kaynak Kuramı; üretim faktörlerinin üretim sürecine katılmalarından elde ettiği payın vergilendirilmesidir. Safi artış kuramı; (dönem sonu serveti – dönem başı serveti) + tüketim harcamaları. Gelir Vergisi, dar anlamda gelir vergisi, gerçek kişilerin bir yıl içinde elde ettikleri irat ve kazançların toplamı üzerinden vergi mükelleflerinin kişisel ve ailevi durumlarını dikkate almak suretiyle artan oranlı tarifeye göre tahsil edilen sübjektif dolaysız bir vergidir. Geniş anlamda gerçek kişilere atfedilen gelirin yanı sıra tüzel kişilere izafe edilen kârları vergilendirir.

Gelir Vergisi Özellikleri Gelir vergisi şahsi bir vergidir Prensip olarak vergiye tabî gelire sahip herkesi yükümlü kılmaktadır. Belirli bir dönemde elde edilen gerçek ve safî geliri yükümlü kılmaktadır Temek Şekilleri Sedüler gelir vergisi, gerçek kişilerin çeşitli kaynaklardan sağladıkları gelirlerden her birinin ayrı ayrı ve hatta değişik tarifelerle vergilendirilmesidir. Üniter gelir vergisi, çeşitli kaynaktan elde edilen irat ve kazancın bir araya getirilmesi ve zararların mahsup edilmesi suretiyle bulunacak toplam safî gelirin vergilendirilmesidir.

Gelir Vergisi (Devam) Ticari kazançlar Zirai Kazançlar Ücretler Serbest meslek kazançları Gayrimenkul sermaye iratları Menkul sermaye iratları Sair kazanç ve iratlar Arızi Kazançlar Değer artış Kazançları (Borsada kayıtlı hisse senetlerinin, hazine bonosu ve devlet tahvilinin elden çıkarılması, diğer menkul kıymetlerin elden çıkarılması, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri, ortaklık haklarının elden çıkarılması, gayrimenkullerin elden çıkarılması, telif hakları vb.)