KAYAÇLARI SINIFLANDIRALIM (8.ÜNİTE 1.KONU) YENİ 6.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ PROGRAMINA GÖRE HAZIRLANMIŞTIR. Adem Uysal 07.04.2017

Yandaki resimde gördükleriniz bazı kayaç örnekleridir. Peki ama diyeceksiniz ki, kayaç nedir? KAYAÇ: Mineral ve taş parçacığı topluluklarına verilen addır. Farklı kayaçların zaman içinde birbirine dönüşmesine de kayaç döngüsü denir. 07.04.2017

! MAGMATİK KAYAÇLAR KRİSTAL YAPILI OLUP İÇLERİNDE FOSİL BULUNMAZ. 1.Mağmatik Kayaçlar Magmanın yükselerek yer kabuğunun içerisine girmesi ve yer kabuğunun derinliklerinde, yeryüzüne yakın veya yeryüzünde soğuyarak katılaşması sonucu oluşan kayaçlardır. Mağmanın soğuması ve katılaşması derinlerde meydana gelirse ortaya çıkan kayaçlara plütonik kayaçlar (derinlik kayaçları) denir(örnek: granit). Bu soğuma ve katılaşma yüzeyde meydana gelirse volkanik(yüzey) kayaçları (örnek: andezit,bazalt, trakit,sünger taşı) Derinlik kayaçları ile volkanik kayaçlar arasında bir geçiş safhasında oluşmuşsa yarı derinlik (damar kayaçları) denir (örnek: diyabaz). Not: Bu kayaçlara bazı kitaplarda PÜSKÜRÜK KAYAÇLAR adı verilmiştir. ! MAGMATİK KAYAÇLAR KRİSTAL YAPILI OLUP İÇLERİNDE FOSİL BULUNMAZ. 07.04.2017

MAĞMATİK KAYAÇ RESİMLERİ GRANİT OBSİDİYEN BAZALT ANDEZİT DİYABAZ TRAKİT 07.04.2017

2.Tortul Kayaçlar Tortul kayaçlar, hava ve suların çoğunlukla mağmatik kayaçları ve diğer kayaçları aşındırıp, sürükleyip, çökeltmesiyle oluşur. Genellikle katmanlıdırlar ve çoğu kez fosil içerirler. Kökenlerine ve oluşum ortamlarına göre mekanik,organik ve kimyasal olmak üzere üçe ayrılır. Kırıntılı(mekanik) tortul kayaçlar, aşınma, taşınma ve çökelme süreçlerinden geçerek oluşurlar. Örnek: kumtaşı,çakıl,kum,kil… Organik tortul kayaçlar, alg,sünger,mercan ve midye gibi canlıların artıklarının Birikip çökelmesiyle oluşurlar. Örnek:Kalker,tebeşir,kömür,radyolarit , petrol… Kimyasal tortul kayaçlar,Akarsular ve yer altı sularının kayaçlar arasından geçerken Kimyasal maddeleri çözüp,buharlaşmasıyla bu maddelerin çökelmesi sonucu oluşur. Örnek: Kaya tuzu ,sarkıt,dikit,tüf, traverten,… 07.04.2017

Tortul Kayaç Resimleri kalker tebeşir çakıl kömür Kaya tuzu dikit 07.04.2017

3.Başkalaşım Kayaçlar Tortul ve mağmatik(püskürük) kayaçların değişik etkilerle değişmesinden oluşurlar. Tabakalıdırlar ve kristal yapıları vardır. Örneğin; Kalkerin başkalaşımıyla mermer , Kilin başkalaşımıyla da fillat denilen başkalaşım kayaçları oluşur. mermer 07.04.2017

Kayaçları Sınıflandıralım-özet MAĞMATİK (PÜSKÜRÜK) TORTUL BAŞKALAŞIM Granit Bazalt Sünger taşı Kum Çakıl Kil Mermer Fillat 07.04.2017

Kaynaklar Google grafikleri Fen Bilgisi(Güvender Yayınları) Yeni Fen ve Teknoloji Programı www.fenokulu.net Sabırla izlediğiniz için teşekkür eder,başarılar dilerim. Adem Uysal Fen ve Teknoloji Öğretmeni 07.04.2017