PARÇADA ANLAM

PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ KONU Yazarın mesajını bize verirken kullandığı vasıtadır. Konu, yazıda anlatılandır. Konu bir amaç değil; amaca giden araçtır. Bir paragrafta konu, genellikle ilk cümleden çıkarılır.

PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ ANA FİKİR Bir parçada esas vurgulanmak istenen düşüncedir. Yazarın okuyucuya vermek istediği mesaj ana fikri oluşturur. Ana fikir paragrafta anlatılanların tamamını kapsar. Bir paragrafta ana fikir, genellikle ya ilk ya da son cümleden çıkarılır. Bazı paragraflarda ise doğrudan verilmez, anlam bütünlüğünden yorumlayarak bulabiliriz.

PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ BAŞLIK Başlık paragrafın tamamını kapsamalıdır. Ana fikir ile uyumlu olmalıdır. Çoğunlukla başlık bulunurken paragrafta en çok tekrarlanan anahtar kelimeler bulunur.

PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ DUYULAR VE DUYGULAR Çoğunlukla hikaye biçiminde verilen paragraflarda beş duyumuzdan herhangi birisiyle algılanan bir ayrıntıya yer verilebilir. Bazen de beş duyumuzla algılanamayan hislerden bahsedilir. ( sitem, ümit, coşku, endişe, karamsarlık, vb. )

PARÇADAN ÇIKARILACAK SONUÇLAR PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ PARÇADAN ÇIKARILACAK SONUÇLAR Paragrafta işlenen yan konulardan seçilir. Bu tip sorular seçeneklere bakılarak eleme yöntemiyle çözülür.

PARAGRAFIN YAPI YÖNÜ PARAGRAFIN BÖLÜMLERİ GİRİŞ: Çoğunlukla metnin tamamından bağımsızdır. Kendisinden önce başka bir cümle varmış izlenimi uyandırmamalıdır. ( Fakat, ancak, bununla birlikte, vb. ifadelerle başlamaz. ) GELİŞME: Ana düşünceyi destekleyen, örnek ve tanımlamalara yer verilen bölümdür. SONUÇ: Anlatılanları kısaca özetleyen cümlelerdir. Ana fikir genelde bu bölümde bulunur. ( çoğunlukla, kısaca, özetle, böylece, vb. ifadelerle başlayan cümlelerdir. )

PARAGRAFIN YAPI YÖNÜ PARAGRAF TAMAMLAMA VE PARAGRAF OLUŞTURMA Paragraf tamamlama sonuç cümlesiyle ilgilidir. Yazının tamamıyla bağlantılı ifadeler son cümle olarak seçilir. Paragraf oluşturma ise giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini anlamlı bir sıraya koyma ile ilgilidir.

PARAGRAFIN ANLATIM YÖNÜ ANLATIM BİÇİMLERİ 1. AÇIKLAMA: Açık ve sade bir dil kullanılır. Tanım ve örneklemelere sıkça yer verilir. 2. TARTIŞMA: Samimi, karşısındakiyle konuşuyormuş gibi, soru-cevap şeklinde verilir. 3. BETİMLEME ( Tasvir ) : Gözleme dayanır. Görülen içi ve dış özellikler verilir. Bir bakıma kelimelerle resim yapmaktır. 4. ÖYKÜLEME ( Hikaye etme ) : Olaya dayalı anlatım biçimidir. Olay, kişi ve mekana bağlı olarak anlatılır.

PARAGRAFIN ANLATIM YÖNÜ DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI 1. TANIMLAMA: Bir kavramın kendine has özellikleriyle anlatılmasıdır. ( … nedir? Sorusuna cevap vermelidir. ) 2. TANIK GÖSTERME: Bir düşünceyi ünlü bir kişinin adı ve sözleri kullanılarak inandırıcı kılmak için verilir. 3. BENZETME: Anlatılan düşünceye güç katmak, bir şeyin niteliğini anlatmak için kullanılır. 4. ÖRNEKLENDİRME: Düşünceye inandırıcılık katmak için düşünceyi örnekler vererek açıklamaktır.

PARAGRAFIN ANLATIM YÖNÜ 5. KARŞILAŞTIRMA: Birden fazla varlık ya da kavram arasındaki benzerlik veya farklılıkların anlatılmasıdır. 6. NESNEL VE ÖZNEL ANLATIM: Eğer yazarın kişisel görüşlerine yer verilmişse öznel; ispatlanabilir, herkesçe kabul edilen bilgiler varsa nesnel anlatım vardır. 7. SAYISAL VERİLERDEN YARARLANMA: Daha çok tekniğe ve istatistiğe dayalı anlatım görülür. Bilimsel türden yargılar içerir.

PARAGRAFIN ANLATIM YÖNÜ ANLATIMIN TEMEL NİTELİKLERİ 1. ÖZLÜLÜK: Duygu, düşünce ya da gerçeğin en kısa yoldan en az kelimeyle anlatılmasıdır. 2. YALINLIK: Süs ve gösterişe kaçmadan, çoğunlukla günlük kullandığımız kelimelerle, bilinmeyen ifadelerden uzak bir anlatımdır. 3. AKICILIK: Dildeki pürüzlerin; okumayı, anlamayı güçleştiren unsurların olmamasıdır. Okunuştaki kolaylık ve rahatlığa denir.

PARAGRAFIN ANLATIM YÖNÜ 4. DOĞALLIK: Duygu veya düşüncenin içten, olduğu gibi anlatılmasıdır. Karşılıklı konuşma havasında verilir. 5. ÖZGÜNLÜK: Düşüncenin anlatıcıya özgü nitelikler taşımasıdır. Başka bir yapıt ya da yazardan etkilenme yoktur. Yazarın üslubuyla ilgilidir. 6. İNANDIRICILIK: Anlatılanları olmuş ya da olabilirmiş gibi anlatan yargılardır. Anlatılanlar akla uygun ve nesneldir. Tıpkı bir makale gibi anlatılır. Öğretici bir özelliği vardır.