KAYAÇLARI SINIFLANDIRALIM MADENLER VE TEKNOLOJİ KAYAÇ NEDİR? KAYAÇLARI SINIFLANDIRALIM? MADEN NEDİR? ÜLKEMİZDE HANGİ MADENLER VARDIR? TEKNOLOJİ NEDİR? ÜLKEMİZ TEKNOLOJİ BAKIMINDAN GELİŞMİŞ BİR ÜLKE MİDİR?
KAYAÇ NEDİR? Bir ya da birkaç mineralin birleşmesinden meydana gelen büyük kayalara (kütlelere) kayaç denir. Yer kabuğunda bulunan kayaçların birbirinden farklı özellikler taşımasının nedeni kayaçların yapısındaki mineral çeşitlerinin farklı olmasıdır.Çevremiz de görülen taşlar-kayaçlardan,kayaçlar minerallerden oluşur. Buna kayaç döngüsü de denilebilir.
Jeoloji bilimi içinde kayaçları inceleyen bilim dalına petroloji denir.
KAYAÇLARI SINIFLANDIRALIM Yer kabuğunda bulunan kayaçlar üç çeşittir.Bunlar; Magmatik Kayaçlar (Püskürük ) Tortul Kayaçlar Metamorfik Kayaçlarıdır(Başkalaşım)
MAGMATİK KAYAÇLAR(PÜSKÜRÜK) Ateş kürenin yapısında bulunan erimiş haldeki magmanın (ve yüksek basınçlı gazların) yeryüzüne çıkarak veya yer kabuğu (taş küre) içinde soğuyarak katılaşması sonucu oluşan kayaçlara(püskürük) magmatik denir.
Magmatik kayaçlar,yer kabuğunda en fazla görülen kayaçlardır ve yer kabuğunun yaklaşık olarak % 65’ini oluştururlar.
Ayriyetten bir de magmatik kayaçlar kendi aralarında iki’ye ayrılır: VOLKANİK KAYAÇLAR DERİNLİK KAYAÇLAR’ıdır. Volkan bacası adı verilen yerkabuğu çatlaklarından erimiş magmanın yeryüzüne çıkarak akması veya kubbe şeklinde yıkılarak soğuması sonucu meydana gelen magmatik kayaçtır.Volkanik kayaçlara örnek olarak şunları verebiliriz:
BAZALT TRAKİT SÜNGER DERİNLİK KAYAÇLARI Yer kabuğunun derinlerinde, büyük kütleler biçiminde katılaşmış magma kayaçlarıdır.Derinlik kayaçlara örnek olarak şunları verebiliriz: GRANİT ANDEZİT
KAYAÇLAR BAZALT:Püskürük kayaçlardandır.Çok sert ve ağır bir taşdır.Rengi koyu gri ve yeşilimsi siyah arasında değişir. TRAKİT: SÜNGER: GRANİT:Magmatik kayaçlardandır.Ekseriya açık renkli olup %60 potasyum feldispat ve %30 kuvarstan meydana gelmiştir.İnce taneli granit daha ziyade tuz-biber karışımını andırır. ANDEZİT:Porfirlerin yeni zamanda oluşmuş cinsleridir.Volkanik dağlarda bulunur.İyi bir yapı taşıdır.Kesme taş halinde kullanılır.
TORTUL KAYAÇLAR Magmatik kayaçlar ile diğer kayaçların sıcaklık değişimi, hava (rüzgar) ve su (yağmur) gibi evrensel faktörler sayesinde aşınması,sürüklenmesi ve çökelmesiyle oluşan kayaçlara denir.Tortul kayaçlar yeryüzünde en çok görülen kayaçlardır.Yer yüzeyinin yaklaşık olarak %75’i tortul kayaçlardan oluşur.Yer kabuğunun ise %8 kadarını oluştururlar.
MADENLER Maden, yer kabuğunun iç ve dış doğal etkenlerle oluşan,ekonomik yönden değer taşıyan minerallere verilen addır.Türkiye madenler bakımından zengin bir ülkedir.Ayrıca madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasındadır.Türkiye’nin madenlerinin tamamı henüz belirlenememiştir.Her yıl yeni maden yataklarının bulunması bunun kanıtıdır.Ülkemizin madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle kendi endüstri kuruluşlarımızın gereksinimine yönelik değildir.Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde dışarı satılmaktadır.
Bir madenin işletilmesinin karlı olabilmesi için cevher oranı yedekleriyle birlikte belirtilen miktarı fazla olmalıdır.Anadolu,madenciliğin eskilere dayandığı bir yerdir.Ancak Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan (M.T.A.) Maden Teknik ve Arama Enstitüsü,madenciliğimizi ciddi bir biçimle ele alınmasına yönelik olan bir kuruluştur.Bu kuruluş,arama çalışmaları gerçekleştirirken yine Cumhuriyet döneminde kurulan Etibank,işletme ve pazarlama işlerini yürütmeye başlamıştır. Bu devlet kuruluşlarından başka,özel sektör kuruluşları- da bulunmaktadır.
ÜLKEMİZDE HANGİ MADENLER VARDIR? Ülkemiz madenler bakımından zengin bir ülkedir.Fakat Türkiye’nin madenlerinin tamamı henüz belirlenememiştir.Ülkemizdeki başlıca madenlerden bazıları şunlardır: DEMİR KROM BAKIR BOR BOKSİT CİVA TUZ
KÖMÜR LİNYİT PETROL ALTIN GÜMÜŞ MERMER ELMAS ZÜMRÜT
TEKNOLOJİ NEDİR? Aslında yabancı bir kelime olan teknoloji asıl adı technoslogos anlamı ise techne yapmak,logos bilmek anlamına gelir. Kısacası teknolojinin anlamı bilmek ve yapmaktır.Bir insan etkinliği olan teknoloji,insanlığın tarihinde bilim ve mühendislikten önce ortaya çıkmıştır.
ÜLKEMİZ TEKNOLOJİ BAKIMINDAN GELİŞMİŞ BİR YER MİDİR? Ülkemiz teknolojik ilerlemelerde son yıllar da gelişmiştir.