TÜRKİYE’DE COĞRAFİ İŞARETLERİN YÖNETİŞİMİ ve SON GELİŞMELER Neşe İLOĞLU Marka Uzmanı Akdeniz Ülkelerinde Coğrafi İşaretler Paneli 4 Eylül 2014 ANTAKYA

Sunum İçeriği Coğrafi İşaret Kavramı Coğrafi İşaretlerin Önemi Türkiye’de Tescil ve Denetim Uluslararası Koruma Kanun Tasarısı ve Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi Çalışmaları Tehditler ve Fırsatlar Sonuç

Coğrafi İşaret Kavramı Finike Portakalı, İskoç Viskisi, Rokfor Peyniri, Tekila, İzmit Pişmaniyesi, İsviçre Bankacılık Hizmetleri… “kalitesi veya ününü belirli bir coğrafi yöreye borçlu olan ürünleri adlandırmak için kullanılan işaretler”

Coğrafi İşaret Kavramı 555 Sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye göre; Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işarettir.

Coğrafi İşaretlerin Unsurları Ürün Ürünün karakteristik özellikleri ile coğrafi köken arasında bağlantı Ürünün belirli bir karakteristik özellik kazanmış olması Belirli bir coğrafi alan

Coğrafi işaret olarak tescil edilecek ürünün üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin: Tamamı belirlenen alanda gerçekleşiyorsa Tüm/esas nitelikleri bu yöre kaynaklı ise MENŞE ADI Giresun tombul fındığı Isparta gülü En az biri bu alanda gerçekleşiyorsa Ününün buradan kaynaklanması yeterli MAHREÇ İŞARETİ Hereke halısı Trabzon ekmeği

Coğrafi İşaretin İşlevleri Üretim metodunu ve ürünün standardını garanti etmek Tescil şartnamesi ile garanti altına alınır, denetimlerle sürdürülür Pazarlama aracı olmak Uluslararası boyutta ülke imajı ve prestijinde de önemli pay üstlenirler. Ör: Türk lokumu, kebabı; Champagne Fransa’nın bir sembolüdür Yerel üretimi ve kırsal kalkınmayı desteklemek Coğrafi işaretli ürüne daha fazla ücret ödemeye razı olma Geleneksel bilgi ve kültürel değerleri korumak Ürün taklitçiliği ile mücadele Antigua kahvesi” dünya pazarında sadece %30-40’ı gerçek Kütahya çinisi Görece nazar boncuğu Kemalpaşa tatlısı

Turizme katkıda bulunmak; Ürünün kaynaklandığı coğrafi yerin bizzat reklamını yaparak kırsal/ kültürel turizmi çeker. Bu sayede: - Hem o ürünün hem de o yörede üretilen diğer ürünlerin talebi artar. - Yörede sunulan hizmetler gelişir (Restoran, hediyelik eşya, otel işletmeciliği...). Fransa ve İtalya’da şarap turları Gıda müzeleri ( Proscciutto Museum, Parmesan Museum...) Parmesan Museum Prosciutto Museum

İlgili Mevzuat Haksız Rekabet Hükümleri ve Marka Hukuku 555 Sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (27 Haziran 1995) 555 Sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik Kanun Tasarısı

555 Sayılı KHK’ya Göre Koruma Kapsamındaki Ürünler Coğrafi işaret tanımına ve koşullarına uygun Doğal ürünler Tarım ürünleri Maden ürünleri El sanatları ürünleri Mevzuatta belirtilen şartları taşıyan sanayi ürünleri Çorum Leblebisi Kemalpaşa tatlısı Devrek Bastonu

Başvuru Hakkına Sahip Olanlar Ürünlerin üreticisi olan gerçek veya tüzel kişiler Tüketici dernekleri Konu ve coğrafi yöre ile ilgili kamu kuruluşları

Tescil Prosedürü Başvuru formu İnceleme (eksiklikleri giderme) Uzman kuruluştan görüş istenmesi (gerekli görülürse) Gerekli şartları taşıyan başvuruların yayımlanması 6 aylık itiraz süreci İtiraz olmadığı takdirde, tescil Ezine peyniri Examination Article 9 - The application shall be examined by the Institute as to compliance with respect to Articles 3, 5, 7 and 8. The Institute if deems necessary, may request additional information and documents and require that the deficiencies be remedied within the period prescribed in the Implementing Regulation. Institute may require the examination of the application by one or more public institutions or universities, or independent private institutions to verify the technical information. The examination fees to be paid to these institutions and the fees for the services of the Institute shall be borne by the applicant and be payable to the Institute. The applications which comply with the provisions of Articles 3, 5, 7 and 8 are published in the Official Gazette and in two of the highest circulating national newspapers and in one local newspaper. Publication shall include the identity of the applicant, name of the product, information on the designation of origin or geographical indication, conditions relating to the use of the registered name and other particulars laid down in the Implementing Regulation. An application upon being published shall be entered in the geographical signs register. This entry is provisional and shall become final upon the realization of the provisions of Article 12. İzmit Pişmaniyesi Gemlik zeytini

Değişikliğe uğramış başvurunun yeniden yayımlanması İtiraz Olursa; İlgili herkes, Enstitü nezdinde itirazda bulunabilir. Başvuru sahibinin de görüşü alınarak başvuru ve itiraz konuda uzman kuruluşa gönderilir Başvurunun reddedilmesi İtirazın reddedilmesi, tescil Objections and Examination Article 11 - Within six months of the publication of the application, anybody legitimately concerned may object to the registration by filing an objection at the Institute with respect to conformity with Articles 3, 5, 7 and 8. Institute receiving the application shall have the objection examined by one or more of the public institutions or universities or independent private institutions which have expertise in the subject matter. The examination fees to be paid to these institutions and the fees for the services of the Institute shall be borne by the applicant and be payable to the Institute. Objections by public institutions are not subject to fees. Registration and Publication Article 12 - If no objection is filed within six months of the publication at the Official Gazette, the geographical sign or name shall become effective as of the publication date and entered in the geographical sign register. Applications which have undergone changes with respect to form and content during the examination process shall be re-published within the framework of the provisions of Article 9. The publication shall explain clearly the changes and the application in its revised form and content shall become effective as of the new publication date and recorded in the Geographical Sign Register. Where an objection is found to be valid, the application shall be refused and the decision published in the Official Gazette and entered in the geographical signs register. Değişikliğe uğramış başvurunun yeniden yayımlanması (itiraza açık değil)

Şubat 2014 İtibariyle Türkiye’de Tescilli Coğrafi İşaretler

Denetim 555 Sayılı KHK’nın 20 nci maddesi kapsamında denetim 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında denetim

Coğrafi İşaretlerle İlgili Olarak Kanun Tasarısında Öngörülen Değişiklik ve Yenilikler Gerekçe: Ceza maddeleri, revizyon ihtiyacı ve AB ile uyum Üretici tanımı (Ürünün üreticilerinden oluşan ve yasal oluşumuna veya bileşimine bakılmaksızın “birlikler”) Değişiklik imkanı (Tescilin/basvurunun kapsamı ya da başvuru sahibi veya tescil sahipliğine ilişkin degisiklik yapılmasına iliskin usul ve esaslar) Denetim raporlarının 2 yılda bir sunulması Uzlaşma usulü Resmi Gazete yerine Bültende ilan Amblem düzenlemesi Karara itiraz prosedürü (Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu tarafından incelenmesi) Ceza maddeleri (TCK,Gümrük mevzuatı,diğer sınai hak türleri ile uyum)

Ulusal Coğrafi İşaret Stratejisi Çalışmaları Metodoloji ve çalışma takvimi belirlenmesi Ulusal Fikri Mülkiyet Strateji Belgesi Taslağı ve hazırlanma yönteminin analizi Paydaş analizinin gerçekleştirilmesi Mevcut durum analizinin oluşturulması Paydaş katkı ve görüşleri alınması

Ulusal Coğrafi İşaret Stratejisi Çalışmaları 30 Nisan 2014 tarihinde ulusal çalıştay 27-28 Mayıs 2014 tarihlerinde uluslararası çalıştay Revize edilen Ulusal Coğrafi İşaretler Taslak Strateji Belgesi’ndeki eylemler kısa, orta ve uzun vadeli olarak sınıflandırılması Eylem açıklamalarını ve performans kriterlerini içeren Eylem Planı’nın oluşturulması

Uluslararası Koruma Türkiye'de gerçekleştirilen coğrafi işaret tescilleri sadece Türkiye sınırları içinde geçerlidir. Paris Sözleşmesi'ne göre koruma istenilen her ülkeye ayrı müracaatta bulunulabilir. AB için, Avrupa Komisyonu’na başvurulabilir. Uluslararası tescil sistemi : Lizbon Sistemi

AB Başvurularımız Aydın İnciri (PDO) Afyon Pastırması (PGI) Antep Baklavası (PGI) Aydın İnciri (PDO) Afyon Pastırması (PGI) Afyon Sucuğu (PGI) Malatya Kayısısı (PDO)

Kayseri Pastırması Afyon Pastırması Çorum leblebisi Siirt Battaniyesi Damal Bebeği Diyarbakır karpuzu Gümüşhane Kömesi, Pestili Güney Ege Zeytinyağı Devrek Bastonu

Dünyadan Coğrafi İşaretler Roquefort Champagne Bordeaux Comté peyniri

Fırsatlar Kültürel zenginlik Yöresel ürün çeşitliliği Ülke topraklarımızın konumu itibarıyla sahip olunan doğal ürün çeşitliliği Turistik cazibe Başarılı örnekler (Fransa, İspanya, Portekiz…)

Tehditler Coğrafi işaret koruması hakkında genel bir bilgi eksikliğinin varlığı Başvuruların içeriklerinin iyi hazırlanamaması Başvuru hazırlama aşamalarında görev alacak akademik personel yetersizliği Denetimin etkin bir şekilde gerçekleştirilmemesi Başvuru sahiplerinin uygun yapılardan oluşmaması

Sonuç için Yöresel ürünlerimizin korunması, yaşatılması, Üreticilerin harcadıkları emeğe eşit/denk kar elde etmeleri, Mevcut fırsatların katma değere dönüştürülmesi, Kırsal kalkınmanın desteklenmesi, toprağın değerlenmesi ve göçün önlenmesi, Çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunması için Ülkemizin devletin ilgili kurum ve kuruluşlarınca benimsenecek bir Coğrafi İşaret Stratejisi’ne ihtiyacı bulunmaktadır.

https://twitter.com/#!/TPEKurumsal Teşekkürler TPE Sosyal Medyada; https://twitter.com/#!/TPEKurumsal http://www.youtube.com/user/tpekurumsal?blend=8&ob=5 http://www.dailymotion.com/tpekurumsal