DENEYSEL SEPSİS MODELİNDE HİPERBARİK OKSİJEN TEDAVİSİNİN SİTOKİN DÜZEYLERİNE ETKİSİ Budak E.T.,Yeyen S.,Teksöz E.,Dere K.,Şen H.,Özkan S.,Dağlı G. GATA Haydarpaşa Anesteziyoloji ve Reanimasyon Servisi

Sepsiste son yıllarda, artmış oksijen ve kan akımının yanı sıra apopitozu ve serbest radikalleri azaltan Hiperbarik Oksijen (HBO) tedavisi, adjuvan tedaviler arasında daha fazla artan oranda ilgi konusu olmaktadır. Bununla beraber HBO tedavisinin faydasını hangi yollarla gösterdiği konusunda kesin bir veri bulunmamaktadır. Crit Care Med. 34(10):2693–

HBO Tedavisi Kullanım Alanları Dekompresyon hastalığı Hava embolisi Zehirlenmeler Belirli infeksiyonların tedavisi Plastik ve rekonstrüktif cerrahi Travmatoloji Ortopedi Periferal vasküler hastalıklar Nörolojik Hematoloji Oftalmatoloji Malin tümörlerin radyosensitivitesini arttırmak Gastroenteroloji Otorinolaringoloji Akciğer hastalıkları Diabet Obstetri Asfiksi Rehabilitasyona yardımcı olarak

HBO’un Enfeksiyonda Etkisi Bakteriyel metabolizmayı bozarak, Bakteriyel metabolizmayı bozarak, Fagositozu arttırarak, Fagositozu arttırarak, Mikroorganizmalara toksik olan serbest radikaller oluşturarak, Mikroorganizmalara toksik olan serbest radikaller oluşturarak, Ekzotoksin üretimini inhibe ederek gösterir. Ekzotoksin üretimini inhibe ederek gösterir.

Sepsiste bakteri hücre duvarında yer alan birçok antijenik yapı ve toksinler, dolaşımdaki mononükleer fagositler, endotel hücreleri ve diğer hücrelerden; IL–1 TNFαIL–1 IL–2 IL–6 IL–2 IL–6 IL–8PAF IL–8PAF İnfeksiyona sistemik cevap olarak ise antiinflamatuvar özellikleri olan; IL-4IL-10 Eur J Pharmacol. 508 (1-3):

TNF α ve IL-1, sepsiste ortaya çıkan; ateş, hipotansiyon ve şok patogenezinde rol oynayan en önemli sitokinlerdir. Bu sitokinler bakteriyel antijenlere cevap olarak makrofajlar tarafından salgılanarak septik şok tablosunun ilk adımını oluştururlar.

IL-10, monosit-makrofajlar, CD4 T hücreleri ve aktive B hücreleri tarafından üretilen bir sitokin olup birçok antiinflamatuar özelliği vardır. Deneysel sepsisin gelişiminde de kritik bir mediyatördür. Septik peritonit esnasında IL-10’un dışarıdan verilmesi koruyucu etkiye sahiptir.

AMAÇ Çalışmamızda, hiperbarik oksijen tedavisinin, sepsisin seyrini belirleyen sitokinler üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.

GEREÇ ve YÖNTEM Deney Hayvanı Etik Kurulu’ndan gerekli izinler alındıktan sonra; ağırlıkları gr arasında değişen 16 adet Albino-Wistar cinsi yetişkin erkek sıçan kullanıldı. Tüm sıçanlara, intraperitoneal olarak 1 ml 0,5 Mc Farland canlı E. coli (ATCC 25922) verilerek deneysel sepsis oluşturuldu.

Sıçanlar rastgele 2 gruba ayrıldı. Grup I (n=8) deneklere sepsis sonrası herhangi bir tedavi uygulanmadı. Grup II (n=8) deneklerde ise, 120. dakikadan itibaren 6 saat aralıklarla üç kez, her biri 2,5 ATA’da 90 dakika hiperbarik oksijen tedavisi uygulandı.

Tedavi sonrası, anestezi derinliği sağlandıktan sonra torakotomi gerçekleştirilerek kan alınıp – 80 derecede saklandı ve daha sonra; tümör nekroz faktör alfa (TNF α), interlökin 1 beta (IL-1β) ve interlökin 10 (IL-10) düzeyleri immunassay kit yöntemi ile saptandı.

Elde edilen sonuçların istatistiksel incelemesi Windows SPSS 13.0 programı kullanılarak yapıldı. Gruplar arasında fark olup olmadığının değerlendirilmesinde Mann Whitney-U testi kullanıldı.

TNFα (pg/ml ) IL-1β (pg/ml ) IL-10 (pg/ml ) GrupI615, ,25 94,25 Grup II 198,25 * 165,5 * 266,12 * * : Tedavi görmeyen gruba göre p<0,05 BULGULAR

SONUÇ Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre, sepsiste hiperbarik oksijen tedavisi proinflamatuvar yanıtta azalma, antiinflamatuvar yanıtta ise artışa yol açmaktadır. HBO tedavisinin sepsiste etkili bir adjuvan tedavi olarak kullanılabileceği kanısına vardık. Sonuç olarak; sepsisteki hastalarda HBO tedavisinin klinik kullanıma girmesi için daha ileri çalışmalara gereksinim olduğu kanaatindeyiz. Sonuç olarak; sepsisteki hastalarda HBO tedavisinin klinik kullanıma girmesi için daha ileri çalışmalara gereksinim olduğu kanaatindeyiz.