AB Rekabet Politikası ve İç Pazar Türkiye’ye Köprü Projesi 4. Seminer AB Rekabet Politikası ve İç Pazar Michael Schmidt ICCR Viyana 4 Eylül 2007

Genel Açıklama Giriş: Rekabet Politikasının Tarihçesi AB Rekabet Politikası İç Pazar Vaka Çalışmaları 2

AB Rekabet Politikasının Tarihçesi I Avrupa Kömür ve Çelik Antlaşması’nın ekonomik dayanağı (1951) Roma Antlaşması (1957) Ortak Pazar “dört özgürlüğe” dayanıyordu: Kişiler Mallar Para Hizmetler 3

Tarihçe II Gümrük vergileri kaldırıldı(1968) “Avrupa Tek Senedi” (1986) 1993 yılına kadar ortak pazarın kurulması hedeflendi Kurumsal reform Uyumlaştırma çalışmaları 1992’den itibaren: AB tek para birimine ve sınırların kaldırılmasına yöneldi 4

AB Rekabet Politikasının Kapsamı Teoride yalnızca “üye devletlerin arasındaki ticareti etkileyebilecek” faaliyetler Pratikte ise Serbest Rekabet Birleşmeler ve Devralmalar Devlet Yardımlarıyla ilgili neredeyse tüm ekonomik faaliyetler 5

Serbest Rekabet Pazarın sektörlere göre izlenmesi Rekabeti bozan uygulamalar: Tekel Oligopol / Gizli Anlaşmalar Damping Diğer haksız rekabet uygulamaları veya piyasalardaki hakim durumun kötüye kullanılması Rekabet Genel Müdürlüğü ulusal otoritelerin üzerinde yetkiye sahiptir. 6

Birleşmeler ve Devralmalar Büyük ölçekli birleşmeler/devralmalar (B/D) önce ulusal merciler sonra da Rekabet Genel Müdürlüğü tarafından araştırılır. “Şartlı” onaylarda büyük bir esneklik gösterilir; Örn. işlemin yapılmasına belli koşulların yerine getirilmesi kaydıyla müsaade edilir. Uluslararası B/D söz konusu olduğunda (örn. AB ve ABD) tüm tarafların mutabık kalması şarttır. 7

Devlet Yardımları “..her türlü yardım ortak pazara aykırıdır...” (AB Antlaşması Madde 87) Siyasi açıdan en hassas konu Bu durumdan en çok etkilenen alanlar: Çok büyük şirketlerin iflası Finans sistemi Kamu hizmetleri (toplu taşımacılık, elektrik, atık bertaraf hizmetleri vs.) 8

İç Pazar Amaçlar: Siyasi Ekonomik Sosyal Çevresel ‘Dört özgürlük’ kişiler, para ve mallar açısından tamamen sağlandı. Hizmetler açısından ise yalnızca kısmen sağlanabildi. 9

Hizmet Sunma Özgürlüğü Diğer üye devletlerde hizmet vermek için tam özgürlük tanınması hususunda siyasi tartışmalar devam ediyor, Asıl sorun, üye devletlerin vergi ve sosyal güvenlik sistemlerinin birbirinden farklı olması. 10

Vaka Çalışması 1: Microsoft Tekel Piyasa gücünü kötüye kullandı, WINDOWS işletim sisteminde değişiklik yapmasına karar verildi, İki kez aldığı para cezalarıyla toplam 970 milyon USD ödedi. 11

Vaka Çalışması 2: Otomobil Piyasası Üye Devletler arasında fiyat ayrımcılığı Üreticilerin piyasa gücünü kötüye kullanması Araç tescil engellerinin rekabeti bozan uygulamaları kolaylaştırması 12

Vaka Çalışması 3: Cep Telefonu Dolaşım Ücretleri Operatörler arasında gizli anlaşmalar, Fiyatlar marjinal maliyetleri yansıtmıyor, AB Mevzuatı 2007 Temmuz ayında yürürlüğe girdi. 13

Vaka Çalışması 4 : Perakende Gıda Satışı Baskın süpermarket zincirleri ortaya çıktı Belli şartlarla birleşme ve devralmalara izin verildi Mağazaların satılması Dağıtım zincirine rekabet erişimi tanınması 14

Vaka Çalışması 5: Tarım Ortak Tarım Politikası (OTP) pek çok kuraldan muaf (örn. devlet yardımları) 2000’den önce: fiyat stabilizasyonu, üretimin desteklenmesi, 2000 yılından bu yana: hacmin stabilizasyonu, üreticilerin desteklenmesi. 15

Beni dinlediğiniz için çok teşekkür ederim Michael Schmidt m.schmidt@iccr-international.org www.iccr-international.org