GENÇLİK VE SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ DENETİM BİRİMİ SUNUMU

Sunum Plânı İç Denetçiler Misyon ve Vizyon İç Denetimin Tanımı İç Denetimin Amacı İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı İç Denetimin Özellikleri İç Denetçinin Görevleri

Sunum Plânı İç Denetçinin Yetkileri İç Denetçinin Sorumlulukları İç Denetimin Denetleyeceği Sistemler İç Denetimin Türleri İç Denetimin Geleneksel Denetimden Farkları İç Denetim ve Teftiş Kavramlarının Farkları İç Denetim Nasıl Yapılacak? Denetim Süreci

İç Denetçiler 12.07.2006 tarih ve 2226 sayılı Resmi Gazete’de Bakanlar Kurulu Kararıyla yayımlanan İç Denetçilerin Çalışma ve Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik ile kurumumuza 8 adet iç denetçi kadrosu verilmiştir.

İç Denetim Biriminin Teşkilat Şemasındaki Yeri Basın ve Halkla İlişkiler Özel Kalem Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür Yardımcısı

Misyonumuz Misyonumuz ; Kurumumuz kaynaklarının ekonomik, etkili ve verimli kullanılması için, yönetim ve kontrol yapıları ile malî işlemlere ilişkin karar ve tasarrufları sistemli, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla değerlendirmek, önleyici, tespit edici ve yönlendirici önerilerde bulunmak, Kurumumuz faaliyetlerine değer katmak ve geliştirmek suretiyle amaçlarına ulaşmasına yardımcı olmaktır.

Vizyonumuz Vizyonumuz; Doğruluk ve sorumluluk duygusuyla görevini en iyi şekilde yapan, görevin gerektirdiği bilgi, beceri ve tecrübeye sahip, çalışmaları örnek alınan, ulusal ve uluslararası standartlara uygun denetim ve danışmanlık faaliyetleri sunan ilkeli bir birim olmak.

İç Denetimin Tanımı Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (The Institute Of Internal Auditors- IIA )’ ne göre; İç denetim; bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.” denilmektedir. 5018/63-1‘de benzer bir tanıma yer verilmiştir. 63/2’de ise, iç denetimin iç denetçiler tarafından yapılacağı vurgulanmıştır.

İç Denetimin Tanımı * kaynakların ekonomiklik, etkililik ve 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa Göre; (5018 Sayılı Kanunun 63 üncü maddesi) İç Denetim, “Kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için; * kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve * rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, NESNEL GÜVENCE SAĞLAMA ve DANIŞMANLIK faaliyetidir.” şeklinde tanımlanmıştır. 5018/63-1‘de benzer bir tanıma yer verilmiştir. 63/2’de ise, iç denetimin iç denetçiler tarafından yapılacağı vurgulanmıştır.

İç Denetimin Amacı İç denetim; Kurumumuz faaliyetlerinin; amaç ve politikalara, kalkınma plânına, programlara, stratejik plânlara, performans programlarına ve mevzuata uygun plânlanmasını ve yürütülmesini, Kurumumuzun hedeflerini gerçekleştirmeyi ve kuruma değer kazandırmayı, Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını, Zamanında ve güvenilir bilgi üretilmesini, Nesnel güvence sağlamayı, Amaçlar. Amaç: Çal. Usul Yön. m.5, Genel Birim Yönergesi m.4, Bizim Yönerge m.4; Nesnel güvence sağlama; kurum içerisinde etkin bir iç denetim sisteminin var olduğuna, kurumun iç kontrol sisteminin ve işlem süreçlerinin etkin bir şekilde işlediğine, üretilen bilgilerin doğruluğuna ve tamlığına, varlıkların korunduğuna, faaliyetlerin mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğine dair kurum içine ve kurum dışına yeterli (makul) güvencenin verilmesidir. (Çal.Usul Yön m.5/3)

Değer Katmak Değer, güvence ve danışmanlık hizmetleri yoluyla; kurumun amaçlarını gerçekleştirme fırsatlarını geliştirerek, faaliyetleri geliştirme imkânlarını belirleyerek ve/veya riske maruz kalmasını azaltarak sağlanır.

NESNEL GÜVENCE SAĞLAMAK Ne Demektir? Kurum içinde; Etkin bir iç denetim sisteminin var olduğuna, Risk yönetimi, iç kontrol sistemi ve işlem süreçlerinin etkin bir şekilde işlediğine, Üretilen bilgilerin doğruluğuna ve tamlığına, Varlıkların korunduğuna, Faaliyetlerin etkili, verimli, ekonomik ve mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiğine ilişkin kurum içine ve kurum dışına yeterli güvencenin verilmesidir.

Güvence Hizmetleri Kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerine dair bağımsız bir değerlendirme sağlamak amacıyla bulguların objektif bir şekilde incelenmesidir.

İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı ORGANİZASYONEL KAPSAM FONKSİYONEL KAPSAM Tüm Birimler Tüm İşlem ve Faaliyetler Kurumumuzun bütün birimlerin idari ve mali nitelikteki tüm faaliyet, sistem, süreç, proje, karar ve işlemleri iç denetim kapsamındadır. İç denetim risk odaklı olarak yapılır. Ayrıca, bir faaliyet veya konu tüm birimlerde eş zamanlı olarak denetim kapsamına alınabilir. Kapsam: Çal. Usul Yön. m.6, Genel Yönerge m.5, Bizim Yönerge m.5; Denetimde risk odaklılık: Genel Yönerge m.14, Bizim Yönerge m.20

Risk Odaklı Denetim Nedir? İç denetim faaliyetlerinde, kurumun amaçları ile stratejik hedeflerine ulaşmasını engelleyebilecek iç ve dış etmenlerin tespit edilmesi, değerlendirilmesi ve izlenmesi sürecine ağırlık ve önem verilmesidir.

İç Denetim Kavramı-Kapsamı İç Denetimde Kadavra Üzerinde Otopsi Yapan Hekim Anlayışı Yoktur. Poliklinik Hizmeti Veren Hekim Anlayışı Vardır. İç Denetim Birimi

Değerlendirmeler Yapar İç Denetim Geleceğe Odaklıdır. Hedeften Sapmaları Tespit Eder, Hedefe Ulaşmayı Sağlayacak Makro Düzeyde Değerlendirmeler Yapar Hedeften Sapmalar AMAÇ - HEDEF Hedefe Yönlendirilen Faaliyet ve Projeler Hedeften Sapmalar YÖNETİM 17 17

İç Denetimin Özellikleri-1 Sertifikalı iç denetçiler tarafından yapılır. Genel kabul görmüş uluslararası standartlara göre gerçekleştirilir. Risk odaklı olarak hazırlanan denetim plân ve programlarına göre yerine getirilir. Sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla gerçekleştirilir. Yönetimin sorumluluklarını üstlenmez.

İç Denetimin Özellikleri-2 İç denetim faaliyeti, objektiflik ve fonksiyonel bağımsızlık ilkelerine uygun olarak yürütülür. İdarenin malî ve malî olmayan tüm işlemlerini kapsar. Özellikle iç kontrolün kalitesi konusunda makul güvence vermeyi hedefler. İlkeler ve sistem bazında danışmanlık yapar. Kurumun çalışmalarına değer katar. Denetlenen birimdeki riskleri tespit edip değerlendirerek kuruma destek sağlar. Fonksiyonel bağımsızlık: 5018/64-4, Çal Usul Yön. m. 25, bundan kasıt “ hiyerarşik bağımsızlık olmayıp, iç denetçilerin görevlerini yerine getirirken bağımsız hareket etmeleridir”, Objektiflik ise tarafsızlığı ifade eder.(Çal. Usul Yön. m.26)

İç Denetçinin Görevleri ( 1 ) Nesnel risk analizlerine dayanarak; Kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını denetlemek, Kaynakların verimli, etkin ve ekonomik kullanılıp kullanılmadığını değerlendirmek, Harcama sonrası yasal uygunluk denetimi yapmak, İdarenin mali işlemlere ilişkin tasarruflarının plan, program ve politikalara uygunluğunu denetlemek, 20

İç Denetçinin Görevleri (2) Mali Yönetim ve Kontrol Süreçlerinin Sistem Denetimini yapmak, Üretilen Bilgilerin doğruluğunu denetlemek. Kurumu iyileştirmeye yönelik önerilerde bulunmak, Soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastladığında durumu ilgili idarenin en üst amirine, Suç teşkil eden bir durumun tespiti halinde ise Üst Yöneticiye bilgi vermek. 5018/64 21 21

İç Denetçinin Yetkileri Her türlü bilgi, belge ve doküman ile nakit, kıymetli evrak ve diğer varlıkların ibrazını ve gösterilmesini talep etmek. Denetlenen birim çalışanlarından, iç denetim faaliyetlerinin gereği yardım almak, yazılı ve sözlü bilgi istemek. Denetim faaliyetinin gerektirdiği her türlü araç, gereç ve diğer imkanlardan yararlanmak. Denetimi engelleyici tutum, davranış ve hareketleri Üst Yöneticinin bilgisine intikal ettirmek.

İç Denetçinin Sorumlulukları Mevzuatta, belirlenen denetim standartlarına ve etik kurallara uygun hareket etmek, Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirmek, Denetim raporlarında kanıtlara dayanmak ve değerlendirmelerinde objektif olmak, Denetim esnasında elde ettiği bilgilerin gizliliğini korumak,

İç Denetimin Denetleyeceği Sistemler KURUMSAL YÖNETİM SİSTEMİ RİSK YÖNETİMİ SİSTEMİ İÇ KONTROL SİSTEMİ PERFORMANS YÖNETİM SİSTEMİ İç denetim tarafından etkinliği değerlendirilecek olan bu sistemlerin, kurumsal gelişmenin ve değişimin önünü açan anahtarlar olması, yürütülecek faaliyet ve projelerin bu sistemler üzerine inşa edilmesi öngörülmektedir.

Riskin Tanımı Risk bir kurum, birim veya faaliyetin hedeflerine ulaşmasını engellemeye yönelik bir tehdit içeren potansiyel sonuçlardır. Kamuda risk, kamu idarelerinin kuruluş amaçları ile stratejik hedeflerine ulaşmasına ve görevlerinin ifasına engel olabilecek veya beklenmeyen zararlara yol açabilecek durum ya da olaylardır. [1] İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Madde 4

Riskin Tanımı Risk Yönetimi, bir kurumun karşı karşıya olduğu risklerin tanımlanması, ölçümlendirilmesi ve önceliklendirilmesi (yani risk değerlendirmesi) sonrası başlayan, bu risklere yönelik tedbirlerin alınması ile devam eden ve nihayetinde de bu risklerin sürekli olarak takibi ve mevcut tedbirlerin etkinliğinin değerlendirilmesi ile sona eren bir süreçtir. [1] İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Madde 4

RİSKİ BELİRLEME RİSKİ DEĞERLENDİRME RİSKTEN KAÇINMA Burada, basit bir risk analizi görülmekte, uçurumdan düşmekte olan taşın yarattığı riskle alakalı önce riskin belirlenmesi, sonra bir değerlendirme yapılması ve değerlendirme sonucunda taşın büyüklüğü ve vereceği zararlı etki gözetilerek riskten kaçınma tedbirinin uygulanması tanımlanmaktadır.

RİSKİ BELİRLEME RİSKİ DEĞERLENDİRME RİSKİ KABUL ETME Burada risk küçük olduğundan kabullenme sözkonusu.

İç Denetim Türleri İç Denetim Türleri Uygunluk Denetimi Mali Denetim . Uygunluk Denetimi Mali Denetim İç Denetim Türleri Bilgi Teknolojileri Denetimi Performans Denetimi Çalışma Usul Yön. m.8: İç denetim faaliyeti slaytta belirtilen denetim türlerinden bir veya birkaçını kapsayacak şekilde risk odaklı olarak yapılır. Sistem Denetimi

İç Denetim Türleri Uygunluk denetimi: Faaliyet ve işlemlerin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesidir. Performans denetimi: Yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve işlemlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarındaki etkililiğin, ekonomikliğin ve verimliliğin değerlendirilmesidir. Bilgi teknolojisi denetimi: Denetlenen birimin elektronik bilgi sistemlerinin sürekliliğinin ve güvenilirliğinin değerlendirilmesidir.

İç Denetim Türleri Malî denetim: Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun; mali sistem ve tabloların güvenilirliğinin değerlendirilmesidir. Sistem denetimi : Faaliyetlerin, yönetim ve iç kontrol sisteminin; -Organizasyon yapısına katkı sağlayıcı bir yaklaşımla analiz edilmesi, - Eksikliklerinin tespit edilmesi, - Kalite ve uygunluğunun araştırılması, -Kaynakların ve uygulanan yöntemlerin yeterliliğinin ölçülmesi, suretiyle değerlendirilmesidir.

İç Denetim ve Teftiş Kavramlarının Farkları - 1 . İÇ DENETİM TEFTİŞ Yönetimin bir parçası Yönetime bağlılık anlayışı zayıf Geleceğe odaklı Geçmişe odaklı Kurum içine ve dışına güven sağlayıcı Kurum içine güven sağlayıcı Soruşturma görevi yok Soruşturma görevi var Risk odaklı denetim metodolojisi Periyodik denetim İyi uygulama örnekleri tekniği Hata örnekleri tekniği Uluslararası standartlar var Geçmişe dayalı birikimler var Danışmanlık görevi yapar Öneride bulunur

İÇ DENETİMİN GELENEKSEL DENETİMDEN FARKLARI (1) İç Denetim Geleneksel Denetim Risk değerlemesi yetersizdir Denetim maliyetini sorgulamaz Denetçinin performansının değerlendirilme ölçütleri zayıftır Üst yönetimin önerileri doğrultusunda planlama yapılır Risk odaklıdır Denetim maliyetini dikkate alır İç denetçinin performansını ölçer Denetim planlamasında çalışanların görüş ve önerileri alınır

İÇ DENETİMİN GELENEKSEL DENETİMDEN FARKLARI (2) İç Denetim Geleneksel Denetim Sistematik değildir ve kesintilidir İdarenin yanlışını ortaya çıkarır İdareye teftiş sonrası öneride bulunur Birey ve olay odaklıdır Yönetime bağlılık anlayışı zayıftır Sistematik ve süreklidir İdareye güven sağlar İdareye sürekli danışmanlık yapar Sistem ve süreç odaklıdır Yönetimin bağlı bir parçasıdır

İÇ DENETİMİN GELENEKSEL DENETİMDEN FARKLARI (3) İç Denetim Geleneksel Denetim İdareyi geliştirme amaçlıdır İyi uygulama örneklerini arar En üst yöneticiye bağlıdır Denetimin tüm türlerini kapsar Yolsuzluk ve usulsüzlük konusunda yeterli bilgiye sahiptir Mevzuata uygunluk amaçlıdır Hata arar Bakan dahil değişik otoritelere bağlıdır Genelde uygunluk denetimi ile sınırlıdır Soruşturma asli görevidir

İç Denetim ve Teftiş Kavramlarının Farkları - 2 . İÇ DENETİM TEFTİŞ Gizlilik esastır Denetim bulguları ilgili birimle paylaşılır Taslak rapor denetlenen birimle tartışılır Böyle bir yöntem yoktur Denetim sonuçları takvime bağlı olarak izlenir Denetim sonuçlarını izleme sınırlıdır Olması gerekene odaklanır Daha ziyade olanla yetinir Öncelikli amaç idareyi geliştirmektir Öncelikli amaç mevzuata uygunluktur Sistem,performans,uygunluk,mali,IT denetimi Yalnızca hukuka uygunluk denetimi Sistem ve süreç odaklı Şikâyet, birey, olay ve işlem odaklı Haberli denetim esastır Baskın denetim kuraldır

İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (1) İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından; - Üç yıllık döneme ilişkin Kamu İç Denetimi Strateji Belgesi, - Kamu İç Denetim Rehberi, - Kamu İç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi, - Kamu İç Denetim Planı ve Programı Hazırlama Rehberi, - Kamu İç Denetim Rehberi, Yayınlanmıştır.

İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (2) Genel Müdürlüğümüz İç Denetim Birimi Olarak; - Genel Müdürlüğümüz Birim Yönergesi hazırlandı, - Birimimiz risk esaslı üç yıllık iç denetim plânını hazırlanmakta, - En riskli alan ve konulara öncelik verilmek ve denetimin maliyeti de gözetilmek suretiyle plânla uyumlu bir yıllık denetim programı hazırlanacak, - Hazırlanan iç denetim plân ve programı Üst Yöneticinin onayına sunulacak, - Onaylanan programa uygun görevlendirmeler yapılacak,

İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (3) Denetim yapılacak birime bildirim yazısı gönderilecek, Denetim görevini alan iç denetçiler görevlendirildikleri konuyla ilgili gerekli inceleme ve araştırmaları (mevzuat tarama, toplantı, anket, mülakat, gözlem, vs) yaparak denetimin amaç ve kapsamını tespit edecekler,

İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (4) İç denetçiler, denetlenecek birimin yöneticisi ve ilgili personelin iştirak edeceği bir “açılış toplantısı” yapacaklar, Açılış toplantısında; denetimin amacı, kapsamı, denetimde kullanılacak yöntemler, tahmini denetim süresi, denetime yardımcı olacak personel, denetim sırasında çalışanlardan beklentiler ve idarenin denetimden beklentileri gibi konular görüşülecek, Açılış toplantısından sonra, fiilen denetime başlanacak,

İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (5) Denetim esnasında elde edilen bulgular paylaşılacak, İncelemenin tamamlanması akabinde denetlenen birim sorumlularının katılımıyla “kapanış toplantısı” yapılacak, Taslak rapor hazırlanarak, denetlenen birime görüşe gönderilecek,

İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (6) Denetlenen birimin görüşünün alınıp değerlendirilmesinden sonra, nihai rapor hazırlanarak Üst Yöneticiye sunulacak, Üst Yönetici tarafından rapor değerlendirildikten sonra gereği için ilgili birimlere gönderilecek, Raporda belirtilen öneri ve tedbirlerin uygulaması izlenecek,

DANIŞMANLIK GÖREVLER Değerleme Kolaylaştırma İyileştirme

Danışmanlık Faaliyeti Neyi Kapsar? Danışmanlık ve benzeri faaliyetler, bir idari sorumluluk üstlenmeksizin yürütülen; İcrai konularla ilgili görüş, Eğitim, Analiz, Değerlendirme, Performans göstergelerinin tespiti, Proje görevleri gibi idari faaliyetlere değer katmak, kolaylaştırmak, geliştirmek ve yol göstermek amaçlarıyla gerçekleştirilen hizmetlerdir.

DEĞERLEME HİZMETLERİ Denetçi işlemlerin geçmiş, gelecek ve mevcut durumlarını inceleyip değerlendirir ve karar verme sürecine yardımcı olacak bilgiler sağlar ÖRNEKLER Güvenlik risklerinin değerlendirilmesi Yeniden yapılandırma taslaklarının değerlendirilmesi Önerilen kontrollerin değerlendiril-mesi Satınalma Maliyet Tahminleri

KOLAYLAŞTIRMA HİZMETLERİ Denetçi örgüt performansını sorgulamaz ama yönetime iyileştirme fırsatlarının seçiminde rehberlik eder. ÖRNEKLER Stratejik Planlama Desteği En İyi Uygulama Örnekleri Kıyaslama Performans Ölçme Kontrol/Risk Öz Değerlemesi

İYİLEŞTİRME HİZMETLERİ Denetçi, bilinen ya da varlığından şüphe edilen sorunların giderilmesinde kurum adına doğrudan bir rol üstlenir. ÖRNEKLER Eğitim Kursları Önerilen politika ve sistemlerin gözden geçirilmesi Çalışan personelin değerlendirilmesi

SAYGILARIMIZLA