ELAZIĞ SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Eylül 2014

Global Su Ürünleri Trendleri Türkiye Su Ürünleri Sektörü Elazığ ve Su Ürünleri

Global Balık Üretim Miktarı Global balık üretimi, son 70 yıl içinde 8 katına çıkmıştır, yetiştiriciliğin toplam içindeki payı %40 seviyesine yükselmiştir. mio ton Global Balık Üretim Miktarı (*) FAO Outlook 2014

Kullanım Alanlarına Göre Global Balık Üretim Miktarı Balık üretiminin gıda dışında da kullanım alanı olmakla birlikte, bu alan toplam içinde giderek daha büyük bir pay kaplamaktadır. Kullanım Alanlarına Göre Global Balık Üretim Miktarı mio ton 1990 yılında %30 olan gıda dışı kullanım, 2012 yılında %15 seviyesinde gerçekleşmiştir. (*) FAO Outlook 2014

Geleneksel olarak avcılık dış sularda, yetiştiricilik iç sularda yapılmakla birlikte, diğer alanlardaki büyüme daha yüksektir. Avcılık ile Balık Üretim Miktarı (mio ton) Yetiştiricilik ile Balık Üretim Miktarı (mio ton) Avcılık boyutunda, açık sular büyük ağırlığa sahiptir. İç sularda yapılan avcılıkta son yıllarda büyüme gözlenmektedir. Yetiştiricilik, hem açık sularda, hem de iç sularda hızla büyümektedir. Açık sularda yapılan yetiştiricilik son yıllarda iç sulara oranla daha hızlı büyümüştür.

Üretim Miktarı (mio ton) Açık su avcılığında, 1 milyon ton üzerinde üretim yapan ilk 18 ülke, toplam açık su avcılık hacminin %76’sını yapmaktadır. Üretim Miktarı (mio ton) Yıllık Büyüme (2003-2012)

Üretim Miktarı (mio ton) İç su avcılığında, 200 bin ton üzerinde üretim yapan ilk 15 ülke, toplam iç su avcılık hacminin %80’ini yapmaktadır. Üretim Miktarı (mio ton) Yıllık Büyüme (2003-2012) Büyük Victoria gölü çevresindeki ülkeler, Nil ve Amazon nehirleri listede etkili olmaktadır.

Yetiştiricilik boyutunda, Asya kıtasında önemli gelişim söz konusudur, diğer bölgelerde önemli bir büyüme yoktur. Yetiştiricilik Payı Yetiştiricilik Payı Mio ton Mio ton OKYANUSYA %10 AFRİKA %15 AVRUPA %20 Yetiştiricilik Payı Mio ton ASYA %55 AMERİKA %15 Çin’in global yetiştirme pazarı payı %65^dir. (41,1 mio ton balık) (*) FAO

Yetiştiricilikte Çin ve Güney Asya dışında kalan bölgelerde boyut sınırlı seviyededir. Yetiştirilen Balık Miktarı (mio ton) Yetiştirilen Balık Miktarları (mio ton) (2012)

Avcılık ve yetiştiricilik boyutlarında türler. Açık Sularda Avlanan Türler (mio ton) (2012) Yetiştirilen Türler (mio ton) (2012) Açık denizlerde avlanan 1600 farklı tür balık vardır. Bunların en çok avlanan ilk 23 türü toplamın %40’ını oluşturmaktadır. (*) FAO

Mio ton (taze ürün ağırlığı) Balık ürünlerinin tüketim şekillerinde donmuş ürünlerin ve taze tüketimin payı artmaktadır. Mio ton (taze ürün ağırlığı) (*) FAO

Mio ton (taze ürün ağırlığı) Su ürünleri sektörü global üretiminin oldukça büyük bir kısmı olan %40’ı ihraç edilmektedir. Mio ton (taze ürün ağırlığı) 2012 yılında 60 mio ton seviyesinde ihracata karşılık 136 milyar USD gelir elde edilmiştir. Son üretim büyümesini sürdürmüş ancak ihracat daha sabit bir seyir izlemiştir. (*) FAO

Balık fiyatları diğer gıda ürünleri ile karşılaştırıldığında daha sınırlı fiyat artışı izlemişlerdir ancak 2014 yılında önemli sıçrama olmuştur. (*) FAO

İhracatta ilk 10 ülke toplamın %53’ünü, ithalatta ilk 10 ülke toplamın %60’ını yapmaktadır (2012). (2012-2002 arası) İthalat (mio ton) İhracat (mio ton) İhracat Yıllık Büyüme İthalat Yıllık Büyüme Çin 15% 13% Norveç 10% Tayland 8% Vietnam 12% ABD 6% 5% Şili 9% Kanada 3% Danimarka 4% İspanya Hollanda Japonya Fransa 7% İtalya Almanya İngiltere G. Kore Hong Kong Diğer 11%

Kişibaşı Balık Tüketimi (kg/yıl) Balık, global beslenme için giderek daha kritik bir ürün olmaktadır, üretim artış hızı, nüfus artış hızının 2 katıdır. Kişibaşı Balık Tüketimi (kg/yıl)

Balık kaynaklı protein özellikle Asya ülkelerinde kritik bir öneme sahiptir. Güney Amerika Kuzey Amerika Dünya Afrika Asya Avrupa Okyanusya (*) FAO Statbook

Global Su Ürünleri Trendleri Türkiye Su Ürünleri Sektörü Elazığ ve Su Ürünleri

Balık Üretimi (Bin ton) Türkiye su ürünleri sektörü, yetiştiricilikteki büyümeye rağmen, avcılıkta yaşanan daralma nedeni ile küçülmektedir. Balık Üretimi (Bin ton) Balık Üretimi İçi Pay 2013-2002 döneminde deniz avcılığı yılda %4 küçülmüş ve 2013 yılında 2002 değerinin %65’ine gerilemiştir. Aynı dönemde yetiştiricilik 3,8 kat büyümüştür. Yetiştiriciliğin toplam üretim içi payı %10’dan %38’e çıkmıştır. İç su avcılığı hacim olarak küçülmesine rağmen, açık su avcılığından daha az küçüldüğü için toplam içi payını korumuştur. (*) TUİK

Su Ürünleri Sektörü Büyüklükleri KG Başına Ortalama Fiyat (TL) Elde edilen toplam değer, yetiştiricilik kaynaklı fiyatların yüksek olması nedeni ile, hacim düşüşüne rağmen artmıştır. Su Ürünleri Sektörü Büyüklükleri KG Başına Ortalama Fiyat (TL) Milyar TL Bin ton (*) TUİK

Son 3 yılda ithalat önemli ölçüde azalmış, ihracat ise son 10 yılın en hızlı artışını göstermiştir. Bin ton (*) TUİK

Türkiye’de kişi başı balık tüketimi 2007 yılından itibaren sürekli azalış göstermektedir. (Bin ton) (*)TUİK

En büyük tonajı oluşturan hamsi önemli ölçüde azalırken, diğer taraftaki en büyük tonajı yapan midye artmaktadır. Avlanan Deniz Balıkları Avlanan Diğer Deniz Ürünleri 2004-2013 yılları arası üretim tonajındaki yıllık değişim 2004-2013 yılları arası üretim tonajındaki yıllık değişim Son 10 yılda yapılan toplam üretim içi pay Son 10 yılda yapılan toplam üretim içi pay (*) TUİK

Yetiştirilen ürünlerde kritik türler hızla büyümektedirler, Tatlısu balıkçılığında ise tam tersi bir görüntü mevcuttur. Avlanan Tatlısu Balıkları Yetiştirilen Deniz Ürünleri 2004-2013 yılları arası üretim tonajındaki yıllık değişim 2004-2013 yılları arası üretim tonajındaki yıllık değişim Son 10 yılda yapılan toplam üretim içi pay Son 10 yılda yapılan toplam üretim içi pay (*) TUİK

Üretim Miktarı (2013) (ton) Doğu Karadeniz deniz avcılığı performansının düşmesi, tüm deniz avcılığı sektöründe belirleyici olmaktadır. Üretim Miktarı (2013) (ton) 2012 ve 2013 performansların, Doğu Karadeniz için son 18 yılın en kötü performanslarıdır. (*) En çok avlanan ilk 5 balık türü değerlendirmeye alınmıştır. (Toplamın %85’i) (*) xxxx

Yetiştiricilik alanında Muğla %33’lük payı ile liderdir, onu %15’lik payı ile İzmir izlemektedir. Üretim Miktarı (2013) (ton) (*) Noktalar 2013-1997 arasında yıllık büyüme oranını göstermektedir. (*) TUİK

Tatlısu avcılığı konusunda ilk 8 il toplam üretimin %63’ünü yapmaktadırlar. Üretim Miktarı (2013) (ton) (*) Noktalar 2013-1997 arasında yıllık büyüme oranını göstermektedir. (*) TUİK

Global Su Ürünleri Trendleri Türkiye Su Ürünleri Sektörü Elazığ ve Su Ürünleri

2006 yılından sonra hızlı bir atılım izleyen Elazığ su ürünleri sektörü son 3 yıl içinde duraklama yaşamaktadır. Üretim Miktarı (ton) Avcılık konusuna olan konsantrasyon kaybolmuştur. 2012 yılı avcılık sonuçları 1997 yılından beri olan en düşük miktardır. 2013 yılında bir miktar toparlanma yaşanmış ve tekrar 1.000 ton seviyesi geçilmiştir. (*) TUİK

Toplam Yetiştirme Tonajı İçi Pay (Elazığ) Toplam yetiştiricilik tonajı payı %8’e kadar yükselen Elazığ, son 3 senelik duraklama neticesinde %6’lık paya gerilemiştir. Üretim Miktarı (ton) Muğla 2002-2008 yılları arası performansından sonra duraklamıştır. İzmir daha yavaş ama daha istikrarlı bicimde büyümektedir. Burdur, Elazığ gibi atılım yaptıktan sonra, son 5 yıldır sabit bir seyir izlemektedir. Kayseri’nin büyümesi çok uzun döneme yayılmıştır. Toplam Yetiştirme Tonajı İçi Pay (Elazığ) (*) TUİK

Yetiştirme tek ürüne odaklıdır, avcılık konusunda küçük hacimli çok sayıda ürün söz konusudur. 1997-2013 Toplam Üretim Miktarı (ton) 1997-2013 Toplam Üretim Miktarı (ton) En çok avlanmış balık olan sazanın avlanma hacmi 1997 değerlerine göre yarı yarıya azalmıştır. Siraz aynı performansı korumaktadır. Sazan 1/10 seviyesine düşmüştür. (*) TUİK

2010 yılından itibaren kapasite kullanım oranı %50’nin üzerine çıkmamıştır. Üretim Miktarı (ton) 2010 yılından sonra artan işletme sayısı ve kapasiteyi karşılayacak üretim hacmine ulaşılmamıştır. 2011 yılında yeni işletmelerin katılması atıl hacmi daha da artırmıştır. (*) xxxx

Elazığ 2013 yılında, yetiştiricilik ve avcılık sonucunda komşu illerin tümünün toplamından daha fazla üretim yapmıştır. Elazığ (2013) Toplam su ürünleri üretiminin %2,5’i Toplam yetiştirme üretiminin %6’sı Toplam avcılığın %3’ü