REHBERLİK
PDR ile ilgili yanlış anlayışların DOĞRUSU Her türlü problemin hemen çözülmesi mümkün değildir. PDR tek yönlü bir süreç değildir. Bireye acıma, bireyi kayırmak bireyin sorunlarını onun yerine çözmek yoktur Bireylerin sadece duygusal yanı ile ilgilenmez PDR bir ders değildir. PDR hizmetleri okuldaki disiplin uygulamalarının bir uzantısı değildir. PDR’de kullanılan teknikler bir amaç değil araçtır.
Rehberlikte hizmet alanları & Rehberlikte hizmet türleri Psikolojik danışma Bilgi toplama ve yayma Yönlendirme İzleme ve değerlendirme Konsültasyon Bireyi tanıma Çevre ve veli ile ilişkiler oryantasyon Hizmet türleri Birey sayısına göre Temel işlevlerine göre Hizmet alanlarına göre Problem alanlarına göre Eğitim kademelerine göre
Hizmet Alanları – Psikolojik Danışma Bireyin karar verme problem çözmesine, gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan psikolojik yardım ilişkisidir. Danışan= yardım alan kişi Danışman= yardımı veren kişi
Hizmet Alanları – Psikolojik Danışma Sürecindeki Hedefler Gelişimsel hedefler Önleyicilik hedefi Yükseltme hedefleri İyileştirici hedefler Araştırmaya yönelik hedefler Desteklemeye yönelik hedefler Kognitif hedefler Fizyolojik hedefler Psikolojik hedefler Bu hedeflerin amacı; hedeflerin belirlenmesini sağlar ve motivasyonu arttırır; danışanın yeni beceriler geliştirmesine yardım edilir; danışanın değerlendirilmesine olanak sağlar.
Hizmet Alanları – Oryantasyon Oryantasyon hizmeti başta idareciler olmak üzere okuldaki tüm personeli ilgilendiren sorumluluktur. Oryantasyon eğitiminin içerisinde; Okulun tarihçesi Fiziksel olanaklar Yakın çevrenin tanıtılması Okulda uygulanan eğitim programları Sosyal kültürel etkinlikler Öğrenci kişilik hizmetlerinin tanıtılması Okul kurallarının tanıtılması Velilerin okul personeli ile tanışması Velilere de oryantasyon hizmeti sunulmalıdır. Ağırlıklı olarak öğretim yılının başında yapılır.
Hizmet Alanları – Bireyi Tanıma Hizmetleri Bireyin davranışlarında etkili olan içsel ve dışsal faktörlerin tanımlamasıdır. Bu hizmet psikolojik danışmanların yanısıra öğretmenlerin öğrencileri daha iyi tanımasına, dersleri daha verimli planlamasına yardımcı olur. Bireyi Tanımada; Kişisel bilgileri, Fiziksel gelişimi ve sağlık durumu Aile yaşantısı İlgi ve yetenekleri Akademik özgeçmişi ve başarısı Kişilik özellikleri Çevresi Bireyin geleceğe yönelik hedefleri
Hizmet Alanları – Bilgi Toplama ve Yayma Öğrencinin kendini geliştirmesi için ihtiyaç duyacağı eğitsel, mesleki her türlü bilgiyi toplama ve çeşitli yollarla bunları öğrencilerin kullanımına sunmaya yönelik etkinliklerdir. Bireyin güçlü ve zayıf yönleri ile bir bütün olarak tanıyabilmek, gelişim aşamasında karşılaştığı problemlerin çözümünde sistematik yardımda bulunabilmek Bireyin kararlarının etkisini değerlendirmek amacıyla BİLGİ TOPLAMAYA ihtiyaç duyulur.
Hizmet Alanları – Bilgi toplama ve yayma BİLGİ TOPLAMA VE YAYMA ÜÇ TEMEL ALANDA; EĞİTSEL BİLGİ MESLEKİ BİLGİ KİŞİSEL SOSYAL BİLGİ
Hizmet Alanları – Bilgi toplama ve yayma Bilgi toplama yolları; Okullardan doküman isteme Tanıtıcı broşürler İlgili gazete ve dergiler Radyo tv programları İş yeri gezileri İstatistiki bilgilerden yararlanma Kişilerden yararlanma internet
Hizmet Alanları – Bilgi toplama ve yayma TOPLANAN BİLGİNİN SUNULMA YOLLARI Birysel yada grupla psikolojik danışma Okul gazetesi, panolar vb Derslerde sınıf rehber öğretmenleri tarafından ele alınması Meslek tanıtım günleri Materyallerin okulda sergilenmesi Film cd gösterimi
Hizmet Alanları – Yöneltme Yönlendirme Öğrenciye ilişkin elde edilen bilgiler ışığında, yönelebilecekleri bir üst eğitim kurumu ya da iş imkanları konusunda öğrencinin bilgi sahibi yapılması, öğrencinin, bunlardan kendisi için en uygun olanını seçmesi, yerleştirilmesi ve başarılı olmasını sağlamaya yönelik hizmetlerdir. Bireyin ilgi yetenek ve ihtiyaçları doğrultusunda okul içi programlar, üst eğitim kurumları, iş ve mesleğe yöneltme ve yerleştirme gibi etkinlikleri kapsar. Hem eğitsel hem de mesleki rehberlik kapsamında bu etkinlikler sunulur.
Hizmet Alanları – Yöneltme yönlendirme OKULLARDA BU SÜREÇ; Anasınıfından itibaren öğrenci dosyalarının tutulması ile başlar 6-78. sınıflarda branş öğretmenleri sınıf gözlem formlarını doldurulur ve sınıf rehber öğretmenine teslim edilir Sınıf rehber öğretmeni gözlem raporunu hazırlar Bu gözlem raporları veli toplantısında velilere dağıtılır Bu raporda öğrenci ve velilerin görüşlerini de ekleyecekleri yerler vardır. Bu raporlar aile tarafından da onaylanarak okula geri gönderilir. Diploma almaya hak kazana öğrencilere kendi dosyaları yönlendirme öneri formu ile beraber verilir
Hizmet Alanları – Yöneltme yönlendirme YÖNLENDİRMEDE DİKKATE ALINAN BİLGİ KAYNAKALRI VE ÖLÇÜTLERİ Öğrencinin yetenek ve başarı durumu Kişisel nitelikleri Kişisel uğraşıları Öğrencinin istekleri ile istenilen programın nitelikleri Aile görüşü Programa girme ve devam edebilme koşulları Okul rehberlik servisinin öğrenci hakkındaki “genel değerlendirme” raporu
Hizmet Alanları – İzleme ve Değerlendirme Verilen rehberlik hizmetlerinin etkililiğini anlamak, hizmetleri devam ettirmek ya da gerekli düzenlemeleri yapmak amacıyla sunulan hizmetleri kapsar. “İzleme”nin temel mantığı hizmetlerin amacına ulaşıp ulaşmadığını değerlendirmektir. Okulda yürütülen rehberlik hizmetlerinin etkililiğini değerlendirir. Bu değerlendirme sistematik ve sürekli olarak yapılmalıdır.
Hizmet Alanları – Müşavirlik –Konsültasyon Hizmetleri Müşavirlik hizmeti, okuldaki psikolojik danışman ile ilgili bir ya da daha fazla kişinin (öğretmen, yönetici, veli..) işbirliği içinde, öğrencinin gelişmesine yönelik kurdukları yardım ilişkisidir (Akman, 1994). Rehberlik hizmetleri psikolojik danışmanın tek başına yürüttüğü hizmetler değildir! Okuldaki yönetici ve öğretmenlerin, ailelerin daha yeterli bir rehberlik anlayışına sahip olmalarını sağlamak Doğrudan öğrenciye yönelik bir hizmet değildir. Konsültasyon hizmetleri bireysel yada grup çalışması şeklinde yapılabilir Bu hizmeti planlama ve yürütme sorumluluğu psikolojik danışmana aittir.
Hizmet Alanları – SEVK (YARDIM ALMAYA YÖNLENDİRME) HİZMETİ Bu hizmet alanı ile psikolojik danışma ve rehberlik servislerinin olmadığı ya da yetersiz kaldığı durumlarda öğrencinin yardım ihtiyacının karşılanabilmesi yönlendirilmesi kastedilmektedir. Öğrencilerin çevre olanaklarından yararlanmasını sağlamak İlgili kurumlar Psikolojik yardım hizmeti sunan kurumlar RAM Belediyeler Sosyal kültürel sportif etkinliklerin yapıldığı kuruluşlar Çevredeki okullar vb Aile ilişkilerinin geliştirilmesi (yazışma, görüşme, veli toplantısı, aileleri birbirleri ile tanıştırmak)
ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME HİZMETLERİ Rehberlik programlarının öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanabilmesi ve hizmetlerin etkililiğini belirlemek için psikolojik danışmanın okulda çeşitli araştırmalar yürütüp belli verileri elde etmesi gerekmektedir. Bu hizmet kapsamında aşağıda belirtilen konular incelenmektedir: Rehberlik hizmetlerinin sonuçlarının incelenmesi, Öğrencilerin psikolojik yardım ihtiyaçlarının belirlenmesi, Öğrencilerin başarı durumlarının ve başarı engellerinin incelenmesi, Öğrenci, öğretmen, yönetici ve veli beklentilerinin araştırılması, Grup rehberliği ve diğer sınıf içi rehberlik çalışmalarının değerlendirilmesi, Okulun sağladığı olanakların öğrenciler, öğretmenler, aileler tarafından nasıl kullanıldığının incelenmesi, Okuldan mezun olan öğrencilerin yöneldiği okullar, alanlar ve mesleklerin incelenmesi, Öğrencilere ait çeşitli problem durumlarının belirlenmesi, Öğrencilerin sosyal ilişkilerinin ve uyum düzeylerinin incelenmesi.