BİLİNÇLİ GIDA TÜKETİM REHBERİ ÇATALCA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ

ÇATALCA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ BİLİNÇLİ TÜKETİCİ Ambalajlı ve etiketli gıda maddelerini satın alır. Gıda maddesi etiketinde; Gıda maddesinin adını, içeriğini, net miktarını üretici firmanın adı ve adresini, üretim ve son kullanma tarihini, üretim izni olup olmadığını kontrol eder ve bu bilgileri içermeyen hiçbir ürünü satın almaz. Normal görüntüsünü kaybetmiş veya bombaj (şişme) oluşturmuş konserve veya vakumlanmış ürünleri satın almaz. Çünkü bu bombaj oluşumunun nedeni üründe mikrobiyal faaliyetin başladığının göstergesidir. Et, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi riskli gıdaların uygun sıcaklıklarda muhafaza edilerek satışa arz edilip edilmediğini kontrol eder. İçerisinde hayvansal kaynaklı katkı maddesi olan gıdaların da bu sınıfa dahil olduğunu bilir. Alışveriş esnasında dondurulmuş ürünleri en son alır. Dondurucudan çıkarılan ürünü çözündükten sonra tekrar dondurmaz. Bozulmuş, küflenmiş gıdaların bozulan kısmını kesip attıktan sonra geri kalan kısmını tüketmez. Pişmiş gıdaları 2 saatten fazla oda sıcaklığında bekletmez. Meyve ve sebzeleri tüketmeden önce bol su ile iyice yıkar. ÇATALCA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ

Şu anda mutfağınızda size zarar vermek üzere hazır bekleyen düşmanlarınız olabilir. Bu düşmanlarınız bakterilerdir ve sizi sağlığınızdan etmek üzere sabırsızlıkla beklemektedirler. Bakterileri göremez, koklayamaz ve de tadamazsınız ve milyonlarca bakteri sizin tüketeceğiniz gıdaları şuan ele geçirmiş olabilir. Mutfağınızda tehlikeli ve görünmez düşmanlarınız olsa da, sakin olun ve panik yapmayın, onlarla savaşmak için dört güçlü silaha sahipsiniz. İşte Silahlarınız: 1. Temizlik 2. Ayırmak 3. Pişirmek 4. Soğutmak Eğer bu dört silahı etkili bir şekilde kullanırsanız, bakteri savaşçısı olursunuz ve yiyeceklerinizi güvenle hazırlayabilirsiniz. BAKTERİLERLE SAVAŞIN

ELLERİNİZİ VE MUTFAK YÜZEYLERİNİ YIKAYINIZ… TEMİZLİK ELLERİNİZİ VE MUTFAK YÜZEYLERİNİ YIKAYINIZ… Bakteriler mutfağınıza, kaplarınıza, süngerlerinize, havlularınıza ve tezgah yüzeylerine hızla yayılabilir. İşte onlarla nasıl başa çıkacağınıza dair tavsiyeler: Ellerinizi gıdalara dokunmadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra sıcak sabunlu su ile yıkayınız. Her bir gıdayı hazırlamadan önce ve hazırlandıktan sonra doğrama tahtasını, tezgah yüzeylerini, bıçak, tabak ve kaplarınızı yıkayınız. Plastik, üzerinde girinti çıkıntı olmayan, düzgün yüzeyli doğrama tahtası kullanınız. Bu sayede kullandıktan sonra sıcak sabunlu su ile kolayca yıkayabilirsiniz. Mutfak yüzeylerini silmek amacıyla kağıt havlu kullanınız. Eğer normal havlu kullanıyorsanız bu durumda havlunuzu sık sık sabunlu sıcak su ile yıkayınız.

AYIRMAK Gıdaları Vakit Kaybetmeden Soğutucunuza Yerleştiriniz… Çapraz bulaşma, bakterilerin bir gıdadan diğerine nasıl geçtiğini açıklayan bilimsel bir terimdir. Bu kelime özellikle çiğ kırmızı et, tavuk eti ve deniz ürünleri ile ilgili doğru bir terimdir. Yapılan bilimsel çalışmalarda yukarda sayılan çiğ gıdaları ve bunlardan sızan suları yenmeye hazır, pişmiş gıdalardan uzak tutmanız gerektiğini öğütler. Kasaplarda ve buzdolaplarınızda çiğ et, tavuk eti ve deniz ürünleri diğer gıdalardan ayrı tutulmalıdır. Eğer mümkünse çiğ et için kullandığınız doğrama tahtasını başka gıdaları hazırlamak için kullanmayınız. Çiğ et için kullandığınız doğrama tahtası ve diğer mutfak malzemelerinizi, işiniz bittiğinde vakit kaybetmeden sıcak sabunlu su ile yıkayınız. Daha önce çiğ et, tavuk veya deniz ürünü koyduğunuz yıkanmamış bir kaba ASLA pişmiş bir gıda koymayınız.

Gıdaları Uygun Sıcaklıklarda Pişiriniz… PİŞİRMEK Gıdaları Uygun Sıcaklıklarda Pişiriniz… Gıda uzmanları gıdada bulunan zararlı bakterilerin öldürülmesi ve gıda zehirlenmelerinin önüne geçilmesi için gıdaların yeterli sıcaklıklara kadar pişirilmesi konusunda görüş birliğindedirler. Aşağıdaki tavsiyeleri uyguladığınızda bakterilerle savaşı kazanan siz olacaksınız. Kırmızı et en az 62 0 C, bütün tavuk etleri ise 82 0 C sıcaklığına kadar pişirilmelidir. Etin iç kısmının piştiğine emin olmak için, iç kısmının pembeliği kaybolana kadar pişirmeye devam ediniz. Yumurtayı beyazı ve sarısı sertleşene kadar pişiriniz. Size yumurtayı az pişireceğinizi öğütleyen yemek tariflerini asla uygulamayınız. Önceden kalmış yemeklerinizi en az 74 0 C ye kadar ısıtmadan tüketmeyiniz.

ÇAPRAZ BULAŞMAYI ENGELLEYİNİZ… SOĞUTMAK ÇAPRAZ BULAŞMAYI ENGELLEYİNİZ… Gıdalarınızı vakit kaybetmeden buzdolabına yerleştiriniz çünkü soğuk hava bakterilerin hem üremesini hem de gelişmesini yavaşlatır. Buzdolabınızın sıcaklığı dondurma bölmesinde -18 0 C, diğer bölmelerde ise en az 4 0 C olacak şekilde ayarlanmalıdır. Bozulabilecek gıdalarınızı, pişmiş gıdalarınızı ve kalan yemeklerinizi en geç iki saat içinde buzdolabına yerleştiriniz. Dondurulmuş gıdalarınızı asla oda sıcaklığında çözdürmeyiniz. Bunun için buz dolabınızı, fırınınızı kullanabilirsiniz ya da su altında çözdürmekte uygun seçenektir. Kalan fazla miktarda yemeklerinizi hızlı bir şekilde soğumasını sağlamak amacıyla yemeklerinizi küçük parçalara bölüp, sığ kaplara koyarak buzdolabına yerleştiriniz. Gıdalarınızı buzdolabının içindeki havanın dolaşımını engellemeyecek şekilde yerleştiriniz.

GIDA ZEHİRLENMESİ Gıda zehirlenmesi nedir? Aldığımız gıdalarda bulunan mikroplar ya da bunların toksinleri tarafından meydana gelen bir hastalıktır. Bütün insanlar bu hastalık riski ile karşı karşıyadır. Gıda zehirlenmesi çok yaygın bir hastalık olup hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde git gide büyüyen toplumsal bir sağlık sorunudur. Gıda Zehirlenmesinin nedenleri nelerdir? Gıda zehirlenmesine Salmonella ve E. Coli gibi bakteriler, parazitler, virüsler ve ilaç kalıntıları gibi çok zararlı canlı çeşidi ve kimyasallar olabilir. Bulaşmış gıdayı tükettikten ne kadar sonra hastalanırım? Bazı vakalarda mikroplar ya da toksinleri ile bulaşmış gıdayı tükettikten 4-6 saat sonra hastalık oluşmaya başlar. Ancak bu süre 3 günü hatta Hepatit A da olduğu gibi 30 günü bile bulabilmektedir. Bu süre içerisinde mikroplar salgılarla insan vücudundan atılabilir ve diğer insanlara gerek gıda yoluyla gerekse doğrudan temas ile bulaşabilir.

Gıda zehirlenmesini nasıl önleyebilirim? 1. Saklama ve hazırlama sırasında deniz ürünleri, çiğ et ve tavuk etinin diğer gıdalarla temasını önleyiniz. 2. Bütün gıdaları en fazla iki saat içerisinde soğutucuya koyunuz. Bir adet bakteri 20 saniye içerisinde iki katına çıkar ve yedi saat içerisinde ise 2 milyon adete ulaşır. Çok az sayıda E.coli bakterisi bile gıda zehirlenmesine neden olabilir. Eğer fazla miktarda gıdayı soğutmak durumundaysanız bunları küçük parçalara böldükten sonra buzdolabına yerleştiriniz. 3. Gıdaları hazırlamadan önce ve sonra ellerinizi kullandığınız aletleri ve gıdayı hazırladığınız tezgah yüzeylerini temizleyiniz. 4. Gıdaları uygun iç ısılarına ulaşana kadar pişiriniz ve biran önce servis yapınız. 5. Gıdanın etiketinde aksi belirtilmediği sürece donmuş gıdaları çözdürmek için buzdolabını veya fırını kullanınız bu işlemi asla oda sıcaklığında yapmayınız. Gıda zehirlenmesini nasıl önleyebilirim?

Güvenli Gıda Hazırlanmasında Dünya Sağlık Teşkilatının 10 ALTIN KURALI 6. Pişirilmiş gıdalar ve çiğ gıdalar arasındaki teması önleyin Çiğ tavuk hazırlarken kullanılan bıçak ve kesme tahtası yıkamadan pişmiş tavuğun parçalanmasında kullanılamaz. Böyle yapmakla pişirme öncesi mevcut olan mikroorganizmalar pişmiş gıdaya geçebilir. 7. Ellerinizi tekrar tekrar yıkayın. Hazırlama işlemine başlamadan önce ve her bir ara verme sonrası veya tuvalete girmişseniz ellerinizi çok iyi şekilde yıkayınız. Balık, et veya tavuk gibi çiğ gıdaların hazırlanmasından sonra diğer gıdaların işlemine başlamadan önce eller tekrar yıkanmalıdır. 8. Tüm mutfak yüzeylerini temiz tutun. Her bir gıda kırıntısı veya kalıntısı mikropların potansiyel bir kaynağıdır. 9. Gıdaları böcekler, kemirgen ve diğer hayvanlardan koruyun. Gıdaları sıkıca kapatılmış kaplar içerisinde depolayarak saklamalısınız. 10. Temiz su kullanın Eğer her hangi bir şüpheniz varsa suları kaynatın. 1. Güvenli gıda seçin. Daima pastörize edilmiş süt satın alın Buzdolabındaki tavuk yerine dondurulmuş tavuğu seçin. 2. Gıdalarınızı tam olarak pişirin Mükemmel yapılan bir pişirme ile hastalık yapıcı etkenleri öldürebilirsiniz. (en az 70 0C) 3. Pişmiş gıdaları vakit geçirmeksizin hemen yiyin. Pişmiş gıdalar oda sıcaklığına geldiği zaman mikroorganizmalar çoğalmaya başlar daha uzun süre beklemede risk daha da büyür. 4. Pişirilmiş gıdaları dikkatlice depolayın. Gıdalarınızı 5 0C altında soğuk ortamlarda depolayın. Bebekler için depo edilmemiş gıdaları tercih edin. 5. Pişirilmiş gıdaları bütünüyle tekrar ısıtma işlemine tabi tutun. Depolama sırasında oluşabilecek mikroorganizmalara karşı en iyi koruma şeklidir. Uygun depolama mikrobiyel büyümeyi yavaşlatır ancak organizmaları öldürmez.

SAĞLIĞIN TEMELİ BESLENMEDİR. SAĞLIĞINIZI KORUMAMIZA YARDIMCI OLUN…. “Belediyemiz Sağlık İşleri Müdürlüğü ekipleri denetimleri siz değerli vatandaşlarımızın güvenilir gıda tüketmesini ve sağlıklı bir yaşam sürdürmesini amaçlamaktadır. Bu konuda bize en çok yardımı olacak, sizin gibi bilinçli tüketicilerdir.” SAĞLIĞIN TEMELİ BESLENMEDİR. SAĞLIĞINIZI KORUMAMIZA YARDIMCI OLUN…. Çatalca Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü Nazım Özbay Kültür Merkezi 789 42 58 saglık@catalca.bel.tr