ELEKTRONİK TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ

KREDİ KARTI Elektronik ortamda en çok kullanılan ödeme sistemi olan kredi kartı, geleneksel doğrudan pazarlama yöntemlerinde kullanılan ödeme şeklinin bir uzantısıdır. Tüm dünyada geçerliliği vardır Kullanıcı kitlesi geniştir Taksit yapabilme imkanı vardır Kullanımı kolaydır

ELEKTRONİK KREDİ KARTI Özellikle klasik kredi kartlarında yaşanan hatalı ödeme ve işlemin reddedilmesi gibi sorunları gidermek amacıyla tasarlanmıştır. Ödeme, satıcı ve alıcının kullandığı iki tir anahtar ile gerçekleşir. Güvenlik sorunlarına çözüm bulabilmek amacındadır.

MAIL ORDER Mektup veya telefon talimatı ile satış yapan, tahsilatlarını merkezi olarak takip eden ve kredi kartı ile tahsilat yapmak isteyen firmalar tarafından kullanılmaktadır. Avantajları: Kartsız tahsilat imkanı Zaman ve işgücü tasarrufu Alternatif tahsilat yöntemi Takip ve raporlama kolaylığı

SANAL KREDİ KARTI Sanal kredi kartı, gerçek kredi kartının dijital bilgisi ile bağlantılı olup ancak plastik kart şeklinde fiziksel bir ortamda mevcut değildir. Sanal kredi kartları, müşterinin normal kredi kartı ile aynı hesap numarasına karşılık gelmekle birlikte farklı bir kart numarasına ve şifresine sahiptir.

KULLAN AT KREDİ KARTI Sanal bir karttır. Her alışveriş işleminde yeni bir kart numarası oluşturulur. Numara kullanıldıktan sonra geçerliliğini yitirir. Kart, 16 dijitli hesap numarasından 1016 olarak tayin edilir. Numaralar takip edilemez ve işletmeler kullanıcının bilgilerine ulaşamazlar.

EFT Alıcının, kendi banka hesabından satıcının hesabına para aktarması ile gerçekleşir. Farklı banka şubeleri arasında gerçekleşen elektronik fon transferidir. EFT merkezinde işleme alındıktan sonra gerçekleşeceğinden biraz uzun sürebilir. Amaçları: Bankalar arası güvenli para transferi sağlamak Bankalar arası para transferini hızlandırmak İşlemlerde kolaylık sağlamak Piyasadaki nakit dolaşımını azaltmak

EFT Sistemin temel özellikleri: Ödeme mesajı gönderilerek yalnızca alacaklandırma yapılabilir. Gerçek zamanlı mutabakat sistemidir. EFT merkezinde işleme alındıktan sonra kesinleşir. Ödeme, geri dönülemezdir. Her zaman hizmet vermez. Ekstra işlem ücreti

HAVALE Alıcının, kendi banka hesabından satıcının hesabına para aktarması ile gerçekleşir. Aynı banka şubeleri arasında gerçekleşen elektronik fon transferidir. Aynı banka şubeleri arasında gerçekleştirildiğinden ilave bir işleme gerek yoktur ve EFT’ye göre daha kısa sürer. Ekstra işlem ücreti alınmaz.

KAPIDA ÖDEME Nakit ödeme şeklinde veya kredi kartıyla gerçekleştirilebilir. Kapıdan nakit ödeme yöntemi, ürün veya hizmet bedelinin internet dışında ürün teslimi anında kapıda ödenmesi şeklinde tanımlanabilir. Bu ödeme sisteminin en önemli avantajı ürün teslimi ile birlikte ödemenin aynı anda gerçeklemesidir.

PayPal PayPal, kredi kartı bilgilerini alıcı veya satıcılarla paylaşmadan online ödeme yapmayı ve almayı sağlayan daha güvenli bir ödeme yöntemidir.

ELEKTRONİK PARA Genellikle internette kullanılmak üzere geliştirilmiş para birimidir. Bu ödeme türünü kullanmak isteyenler, bu hizmeti sağlayan kuruluşlarda hesap (e-cash) açtırmaları ve bu ödemeyi gerçekleştirmek için yazılımı bilgisayarlarına kurmaları gerekir. Gerçek paralar gibi seri numarası vardır. Alışveriş sonunda seri numarası alıcının hesabından silinerek satıcıya geçer.

E-NAKİT (E-CASH) Avantajları: Dezavantajları: Eş zamanlı işlem yapabilme Kişisel bilgilerin korunması Para sahteciliğini önleme Dezavantajları: Harcama esnasında büyük bir veritabanına ihtiyaç duyulması (harcanan ve harcanmayan her paranın varlığı) Sistemin esnek olmaması

ELEKTRONİK ÇEK E-ticaret gerçekleştiren sitelerin ödemeleri çek olarak kabul etmelerini ve işleyebilmelerini sağlayan bir ödeme sistemidir. İşleyiş olarak fiziki çekten hiçbir farkı yoktur; sanal ortama uyarlanmış halidir. Gerçek çekten farklı olarak dijital bir imzanın kullanılması söz konusudur.

SMART (AKILLI) KART Akıllı kart, kart temelli bir ödeme aracı olup, kredi kartlarında bulunan manyetik şeritler yerine özel mikro çipi bulunan plastik bir karttır. En önemli özelliği, kişiye bütün kişisel bilgilerini her zaman ve her yerde yanında bulundurma imkanı vermesidir. Nakit tutma maliyetlerini önemli ölçüde azaltmaktadır.

E-CÜZDAN Online alışverişler için kişisel ve finansal bilgilerden ihtiyaç duyulanın elektronik olarak gönderilmesine olanak tanır. İki tür kolaylık sağlar: Kullanıcı, gerekli bilgilerini yalnızca bir kere girer, istediği zaman güncelleyebilir ve istediği bilgiyi istediği anda dosyasından çekebilir. Dosya, kullanıcıların şifrelerini, hesap numaralarını ve üye olduğu sitelerdeki kullanıcı adı ve şifrelerini hatırlar ve tutar. Ancak bu büyük bir güvenlik sorunu ortaya çıkarabilir.

KİŞİDEN KİŞİYE ÖDEMELER P2P (Peer to Peer) olarak adlandırılan bu sistemde kişiler arası fon transferi gerçekleşmektedir. Süreç, P2P’yi destekleyen bir web sitesi ile başlar. Parayı gönderen, bu sitede bulunan ilgili yerleri doldurur. Gönderildikten sonra karşı tarafa bir mesaj ulaşır. Mesaj içerisinde yer alan linke tıklanarak, paranın karşı tarafın hesabına geçmesi sağlanır.

KİŞİDEN KİŞİYE ÖDEMELER

MOBİL ÖDEME Sisteme dahil olan firmaların, yüz yüze kanallardan ve web sitesi üzerinden cep telefonu aracılığıyla GSM abonelerinden tahsilat gerçekleştirmelerini sağlayan bir mobil tahsilat platformudur. Başlıca avantajları: Kullanıcıyı belirli bir konumda bulunmaya zorlamaz. Herhangi bir yerden internet bağlantısına ihtiyaç duyulmadan, mobil şebekenin bulunduğu her yerden ödeme yapılabilmesine olanak tanır.

DİĞER ÖDEME ŞEKİLLERİ Escrip, bağış ödemeleri gibi bazı özel düşük miktarlı ödemeler için kurulmuş bir sistemdir. IPIN, internet harcamalarını ISS faturalarına yansıtan bir sistemdir. PcPay, smart kart bazlı bir sistemdir. First virtual, ödemeleri üçüncü bir kuruluşun toplayıp, ilgili taraflara dağıtımını yaptığı bir sistemdir. 3D secure, alışveriş esnasında alıcıya gönderilen bir şifrenin ilgili yere girilmesi ile ödeme sürecinde güvenliği arttıran bir sistemdir.