1 T.C. Yükseköğretim Kurulu BOLOGNA SÜRECİ’NİN TÜRKİYE’DE UYGULANMASI PROJESİ: Öğrenci Konseyi Başkanlarına Yönelik Toplantı 14 Mayıs 2010 Akdeniz Üniversitesi E. Burak Arıkan Bologna Uzmanı

Nedir bu Bologna? Bize ne! ya da Kimin için? Faydaları? Peki Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı’ndan Bize ne! ESIP/ESU? TUOK? Bizim diyecek neyimiz olabilir ki?

Bilgi temelli bir Avrupa (Türkiye?) ekonomisi için: Öğrenci, öğretim elemanı ve idari kadro hareketliliği yüksek, Ulusal eğitim alanları birbiri ile karşılaştırılabilir, Ulusötesi eğitim boyutlarını dikkate alan, Eğitim ve araştırma etkinliklerini birbiri ile sıkı ilişkilendirmiş ve Tüm süreci iç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetleyen ve izleyen Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı oluşturmak

4 1. Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi ve temel olarak 2/3 aşamalı yükseköğretim sistemi (Lisans, Master ve Doktora) 2. Ortak bir kredi sistemi (ECTS-AKTS) 3. Öğrenci/Öğretim üyesi Hareketliliği 4. Kalite güvencesi konusunda işbirliği 5. Yükseköğrenimde Avrupa boyutu 6. Yaşam boyu öğrenim 7. Öğrencilerin süreçlere katılımı 8. Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA)’nın çekiciliğinin arttırılması 9. Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA) ile Avrupa Araştırma Alanı (ERA) arasındaki sinerjinin oluşturulması 10. Bu çalışmaların 2010 yılına kadar tamamlanması ve EHEA ‘nın oluşturulması BOLOGNA DEKLARASYONU ÇALIŞMA KONULARI

5 BOLOGNA SÜRECİ VE ÖĞRENCİLER SOSYAL BOYUT ÖĞRENCİ KATILIMI HAREKETLİLİK EUROSTUDENT III PROJESİ

6 BOLOGNA SÜRECİ: SOSYAL BOYUT Bologna Bildirisi (1999)Değinilmiyor Prag Bildirisi (2001) İlk defa “Sosyal Boyut” kavramı kullanılması (ESIB) Kamu sorumluluğu Öğrenci katılımı Berlin Bildirisi (2003) Sistematik vurgu var Eşitsizliklerin giderilmesi Sosyal Bütünleşme Bergen Bildirisi (2005) Sürecin temel öğelerindendir Hükümetlerin sorumluluğu Londra Bildirisi (2007) Eşit fırsata dayalı katılım Ulusal Strateji ve Politika raporları

7 BOLOGNA SÜRECİ:SOSYAL BOYUT Sosyal Boyut’un Önemi 1)Tüm bireylerin kişisel gelişimleri, sürdürülebilir istihdam ve aktif vatandaşlık için yüksek öğrenim olanaklarından yararlanabilmesi. 2)Yüksek öğrenimde kaliteyi artırarak toplumlarımızın sosyal, kültürel ve ekonomik gelişiminin güçlendirilmesi. 3)Avrupa Yüksek Öğrenim Alanının kalite ve çekiciliğini artırma k

8 BOLOGNA SÜRECİ:SOSYAL BOYUT Yüksek Öğrenim kamu hizmeti ve kamu sorumluluğudur; iyi işleyen, yeterli kaynağa sahip kamu sistemleri ile gerçekleştirilebilir. İki Temel Boyut: 1)Yüksek Öğrenime erişimde fırsat eşitliğinin sağlanması 2)Öğrenim süresinin başarıyla tamamlanması için gerekli fiziki koşulların ve danışmanlık hizmetlerinin sağlanması

9 BOLOGNA SÜRECİ:SOSYAL BOYUT DERS DIŞI FAALİYETLER Üniversiteler sadece meslek kazandıran kurumlar değildir!! ECTS, Öğrenme Çıktıları, Ders Yükü Kişisel ve sosyal becerilerin geliştirilmesi Sosyal sorumluluk sahibi vatandaşlar yetişmesi Üniversite sonrası yaşama hazırlık Üniversiteleri/Üniversitenizi Sorgulayın!

10 SOSYAL BOYUT: EUROSTUDENT III PROJESİ 22 ülkenin katıldığı bir proje Türkiye dönemine dahil Yükseköğretimdeki öğrencilerin sosyal ve ekonomik durumlarının belirlenmesi Hedef: 1. Ulusal durum, şartlarla ilgili veri 2. Ülkelerarası karşılaştırmalı veri Türkiye’de öğrenciye uygulandı. Yeni dönemi başladı - Anket

11 SOSYAL BOYUT: EUROSTUDENT III PROJESİ TÜRKİYE Yaş Ort.21, ankete katılanlardan:% 47 kadın,%53 Erkek Anketi cevaplayan:en fazla ;Ankara %19 ve istanbul:%14.8 Barınma: Yalnız/ arkadaş+yurt:%66 Konaklama koşullarından memnuniyet:%61.7 memnun, %4.3 hiç memnun değil Toplam ort. Aylık gelir:420YTL.(kredi alan:%91) %88 bir işte çalışmıyor Ders Yükü:%26 memnun, %42 kabul edilebilir, %8.9 hiç hoşnut değil Dil becerisi :en fazla bilinen dil İngilizce Geçmişte eğitim amaçlı yurt dışına çıkma:%3.3 (502 öğrenci), çıkmayan %96.7

12 SOSYAL BOYUT: EUROSTUDENT III PROJESİ TÜRKİYE Eğitim amaçlı yurt dışına çıkma planı:%45 kesinlikle planlıyor Geçmişte çıkmama nedenleri: %46 Yabancı dilim yetersiz Derslerim tanınmayacak endişesi:yok %52 Değişim programlarına erişim:etkili %27.8,orta düzeyde etkili %23.5 Arkadaş/aileden uzak kalma:az etkili %28.3,etkisiz %29.6 Sosyal yardımdan ayrı kalma:etkisiz %47.4 Daha fazla mali yük getirmesi:Çok etkili %39.5,etkili %28.6 Kişisel isteksizlik:etkisiz %55.5

BOLOGNA SÜRECİ:SOSYAL BOYUT Size Düşenler: Ya da naçizane tavsiyeler –Bologna Süreci’ni enine-boyuna bilmek –Birikiminizi diğer öğrencilerle paylaşmak –Üniversitelerinizi sorgulamak: Fikir üretmek –Ulusal düzeyde Bologna reformlarının hayata geçip geçmediğini takip etmek- Kamuoyu Yaratmak! –Herşeyi devletten/üniversitelerden beklememek Katkı Yapmak! 13

14 BOLOGNA SÜRECİ: ÖĞRENCİ KATILIMI ESU’nun Temel Eleştirisi: Herşey Kağıt Üzerinde Kalıyor! (‘Bologna with Student Eyes: 2009’ Raporu) Türkiye? Karar süreçlerinde (Kurumsal- Ulusal- Avrupa) öğrencilerin “eşit paydaş” “eşit paydaş” olarak yer alması Şeffaflık ve katılımcı demokrasi Üniversiteye aidiyet ve sorumluluk bilinci Türkiye: Ulusal Öğrenci Konseyi ve Bologna? Projeler?

TEŞEKKÜR EDERİM Ana Menü

16 BOLOGNA SÜRECİ Tarihçe Bologna Deklarasyonu, 1999 (29 ülke) Prag Bildirgesi, 2001 (32 ülke, Türkiye’nin katılımı) Berlin Bildirgesi, 2003 Bergen Bildirgesi, 2005 Londra Bildirgesi, 2007 (46 ülke) Leuven, 2009

17 BOLOGNA SÜRECİ NASIL İŞLEMEKTEDİR? Uluslararası Düzey Bakanlar Konferansı (iki yılda bir kez toplanır) Bologna İzleme Grubu (BFUG) BFUG Yürütme Kurulu BFUG Çalışma Grupları Bologna Durum Değerlendirmesi (Stocktaking) Çalışma Grubu Bologna Yeterlilikler Çerçeveleri Çalışma Grubu Sosyal Boyut Çalışma Grubu, vb. Bologna Seminerleri Ulusal Düzey: YÖK, Ulusal Ajans ve Bologna Uzmanları Türkiye Ulusal Takımı Dönem Kurumsal Düzey: Yükseköğretim Kurumları

SOSYAL BOYUT: EUROSTUDENT PROJESİ Öğrenci gelirinin kaynağı (%) Data source: EUROSTUDENT 2005 – National Profiles

19 PROJENİN TEMEL YAKLAŞIMI - Yükseköğretim kurumları, - Öğrencileri, - Akademik personeli, - Sivil toplum kuruluşları, - Meslek odaları, - Milli Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşların ilgili süreçlere aktif katılımını sağlamaya yönelik olacaktır. BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI PROJESİ

20 YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLERİ AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS) VE AKADEMİK TANINMA YÜKSEKÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ ÖĞRENCİLER VE SOSYAL BOYUT PROJE KAPSAMINDA YER ALAN KONULAR

21 Yeterlilikler Çerçevesi Kalite Güvencesi Eğitim Planı Tasarlama Öğrenme Çıktıları Öğrenci iş yükü Tanınma Öğrenme çıktıları Öğrenci iş yükü Derecelerin karşılaştırılabilirliği (I, II, III) Öğrenim dönemleri Ortak dereceler APEL Transfer ve Biriktirme için AKTS(ECTS) Özet olarak Bologna Süreci