AKUT MIYOKARD ENFARKTÜSÜ Hem. Gülhan KARACA Sağ. Memuru Faruk AYAZ Koroner Yoğun Bakım-2 Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi:

KALBİN ANATOMİSİ Kalp, göğüs boşluğunda ön mediastinumda sağ ve sol akciğerler arasında, sternum, özefagus ve diyaframa arasında perikard’ın içinde bulunur. Miyokard, perikard ve endokard olmak üzere üç tabakadan oluşan, temel işi kanı pompalamak olan hayati bir organdır.

Kalbin dış yüzünü perikard denilen çepeçevre bir zar kaplar Kalbin dış yüzünü perikard denilen çepeçevre bir zar kaplar. Bu zar ile kalp arasında, kalbin çalışırken rahat hareket edebilmesi için çok az miktarda kayganlaştırıcı sıvı bulunur.

KALBİN İLETİM SİSTEMİ Kalbin kasılarak kendisine gelen kanı pompa gibi davranarak fırlatması elektrik akımları sayesinde kasılması ile olur. Bu akımlar milivoltlar düzeyindedir. Bu akımlar ancak özel cihazlarda yükseltilerek (amplifiye edilerek) kayıt edilebilir hale getirilebilir (elektrokardiyogram veya EKG)

KALBİN İLETİM SİSTEMİ Bir kalp atımı, kalbin sağ Atriyumunun üst taraflarında bulunan ve sinoatrial (veya sinüs) düğüm adı verilen özelleşmiş bir hücre demetinden oluşan bölgenin elektriksel bir uyarı çıkarması ile başlar. Burası primer uyarı odağıdır. Bu bölge kalbin doğal pili olarak bilinir (pacemaker).bu bölgeden dakikada 60-100 uyarı çıkar

KALBİN İLETİM SİSTEMİ Sinüs düğümünden çıkan bu uyarı kalbin her iki atrium boyunca ve aşağıya doğru yayılır ve atriumlar kasılarak içlerindeki kanı ventriküllere gönderirler. Daha sonra uyarı atriumlar ile ventriküller arasında bulunan başka bir özel bölgeye; atrioventriküler (AV) düğüme gelir. Elektrik iletisi karıncıklara ulaştırılmadan önce atrioventriküler düğümde kısa bir süre bekletilir. Böylelikle atriumlar ve ventriküller aynı anda kasılmaz.

KALBİN İLETİM SİSTEMİ Atriumların kasılması bittikten sonra His-Purkinje sistemi adı verilen bir elektriksel ağ ile uyarı tüm ventriküllere yayılır ve kasılarak içlerindeki kanı akciğerlere ve aort yoluyla vücuda pompalarlar.

KALBİN İLETİM SİSTEMİ Sinüs düğümü tekrar başka bir uyarı çıkararak yeni bir döngüyü başlatır. Normalde sinüs düğümünden dakikada 60-100 cıvarında uyarı çıkar. Bu da kalp hızını oluşturur

AKUT MIYOKARD ENFARKTÜSÜ (KALP KRİZİ) Kalbimiz günlük yaptığımız işe göre bazen daha fazla bazen daha az oksijene ihtiyaç duyar. Oksijeni kalbin kendi damarları yani koroner damarları getirirler. Eğer koroner damarlarda bir tıkanıklık veya daralma söz konusu ise kalp yeteri kadar oksijen alamaz, beslenemez. Beslenemeyen kalp dokusu ölür, işlevini yitirir ve kanı pompalayamaz hale gelir. Sonuç olarak ölümcül bir tablo olan kalp krizi ortaya çıkar.

AKUT MIYOKARD ENFARKTÜSÜ (KALP KRİZİ) Kalp krizi geçirmiş kimselerde ölen dokunun yerine yenisi gelmez. İşlevsiz bir yara tabakası oluşur. Yani kalp krizinin verdiği hasar geridönüşü olmayan bir hasardır.

AKUT MIYOKARD ENFARKTÜSÜ (KALP KRİZİ) Kalp krizine neden olan koroner damar tıkanıklığının en önemli sebebi "atheroskleroz"dur. Atheroskleroz, damarlarının içine yağ birikintilerinin oturması demektir. Sigara içenlerde ve kolesterolü yüksek kimselerde bu birikintiler sinsice büyürler ve zamanla koroner damarı tamamen tıkarlar. Sonuçta kalbin beslenmesi bozulur ve kalp krizi meydana gelir.

AKUT MIYOKARD ENFARKTÜSÜ (KALP KRİZİ) Kalp Krizininin olası nedenleri şunlardır: Vücudun herhangi bir yerinde oluşan bir pıhtının koroner damarlara ulaşıp aniden tıkaması Kalp kapakları hasarlanmış kimselerde kapalçıktan kopan parçaların koroner arterleri tıkaması Vaskülitler, kronik hastalıklar Kokain kullanımı gibi nedenler olabilir.

Kalp Krizi Belirtileri Göğüs ağrısı: Göğüs ağrısı kalp krizinin en önemli belirtisidir; fakat, özellikle diyabet hastalarında ve yaşlılarda, bu ağrı çok belirsiz olabilir yada hiç hissedilmeyebilir. Ağrı sıklıkla göğüsten omuz yada kollara, ense, dişler, çene, karın veya sırta doğru yayılır. Bazen ağrı sadece bu bölgelerden birinde hissedilir.

Kalp Krizi Belirtileri Ağrının özellikleri: Ağrı 20 dakikadan fazla genellikle saatlerce sürer ve genelde dinlenme yada nitrogliserinle geçmez, Ağrı, şiddetli ve künt vasıftadır. Fakat keskin veya belirsiz olabilir, Ağrı, sıkıştıran, ağırlık, baskı yapıcı tarzda olabilir, Göğüste daralma hissi uyandırabilir, “Göğüsde fil oturuyormuş” gibi veya Hazımsızlık olarak da hissedilebilir. Beraberinde sıklıkla terleme ve ölüm korkusu da vardır.

Kalp Krizi Belirtileri Kendi başına yada göğüsteki ağrıyla birlikte hissedilebilen diğer belirtiler şunlardır: Nefes darlığı Öksürük Baş dönmesi ve sersemleme Bayılma Mide bulantısı ve kusma “Kıyametin geldiği” hissi Sıkıntı.

Tanıda 3 önemli bulgudan yararlanılır: Kalp Krizi Tanısı Tanıda 3 önemli bulgudan yararlanılır: Hastanın şikayeti: bunu esas itibarıyla göğüs ağrısı oluşturur. EKG (elektrokardiyogram): kalp krizlerinin büyük bir çoğunluğunda EKG'de kalp krizine özgü değişiklikler olur. Bu değişiklikleri saptamak için sık aralıklarla EKG alınır. Laboratuarda yapılan kan testleri: bununla infarktüsle birlikte kana karışan bazı enzimlerin (CK, CK-MB, Troponin T ve I, myoglobin vb) düzeyi ölçülerek tanı kesin olarak konur.

Kalp Krizi Tanısı Kalp krizi tanısı koymak için yukarıdaki bulgulardan en az 2'si olmalıdır. Dolayısı ile 1 bulgu tanı için yeterli değildir

Kalp krizi için riskler nelerdir? Hipertansiyon Sigara Kan yağlarının yüksekliği (Hiperlipidemi, hiperkolesterolemi) Stres ilerleyen yaş Pasif yaşam Damar sertliği

Kalp Krizi Tedavisi Aspirin çiğnetilmesi önemlidir. Kanın sulanmasını sağlayan aspirin mutlaka verilir Kandaki oksijen seviyesi normal olsa bile genelde oksijen verilir. Bu, dokular için hazır oksijen sağlar ve kalbin yükünü azaltır Kalbin oksijen gereksinimlerini azaltmak ve ağrı için dil altı veya intravenöz nitrogliserin gibi ilaçlar verilir. Morfin yada morfin türevleri kalp krizi için de verilebilecek etkili ağrı kesicilerdir.

Kalp Krizi Tedavisi EKG kriterleri karşılıyorsa trombolitik tedavi başlanır. 2 çeşit trombolitik tedavi uygulanmaktadır. Trombolitik tedavi damar içinde oluşan pıhtıyı eritmek amacıyla verilir. 1- Streptokinaz tedavisi: 1,5 milyon ünite Streptokinaz 150 ml serum fizyolojik veya %5 Dekstroz içinde 60-90 dakika içinde iv inf. Şeklinde uygulanır. İnfüzyon sırasında kan basıncı yakından izlenmeli ve hipotansiyon gelişen olgularda infüzyon hızı düşürülmelidir.

Kalp Krizi Tedavisi 2- t-PA tedavisi: İlk olarak 15 mg iv bolusu takiben 50 mg 30 dakikada i.v.inf., ardından 35 mg 60 dakikada i.v. İnf. şeklinde uygulanmalı, aynı anda 5000 Ü Heparin bolus yapılarak 1000 Ü/saat i.v. infüzyon başlatılmalıdır.

Kalp Krizi Tedavisi Diğer ilaçlar: Beta-blokerler, kalbin yükünü azaltmak içi kullanılırlar. Kalp yetmezliğini önlemek için ACE inhibitörleri verilir. Kolestrolü kontrol altına almak için statin grubu ilaçlar verilir.

ÖRNEK OLAY ADI-SOYADI:SD ÇOCUK SAYISI: 8 CİNSİYETİ: ERKEK EĞİTİMİ: İLKOKUL MEZUNU YAŞI: 59 MEDENİ DURUMU: EVLİ İŞİ: EMEKLİ BOYU: 1,70 CM KİLO: 86 kg ÖZGEÇMİŞİ: ASTIM(2 YILDIR) HİPERTANSİYON (5 YILDIR) TİP 2 DM (3 YILDIR) SOYGEÇMİŞİ: BABA KALP KRİZİNDEN EX ANNE EX (NEDENİ BİLİNMİYOR) ALIŞKANLIKLARI: SİGARA (10 YILDIR GÜNDE 3 PAKET) YAKINMASI: GÖĞÜS AĞRISI, TERLEME, EFORLA GELEN NEFES DARLIĞI

ÖRNEK OLAY ÖYKÜSÜ: YAKLAŞIK 15 YILDIR EFOR ANGİNASI VE EFOR DİSPNESİ OLAN HASTANIN 11,10,2005 TARİHİNDE SAAT 02:00 DE SAĞ GÖĞÜSE SIKIŞTIRICI VASIFTA SIRTINA YAYILAN BULANTI VE TERLEMENİN EŞLİK ETTİĞİ GÖĞÜS AĞRISI OLAN HASTA BU ŞİKAYETLERLE ACİL SERVİSE BAŞVURMUŞ. ACİLDE 250 mg ASPİRİN ÇİĞNETİLEN HASTANIN GÖĞÜS AĞRISININ DEVAM ETMESİ VE TROPONİN I DEĞERİNİN YÜKSELME EĞİLİMİNDE OLMASI NEDENİYLE KORONER YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNE YATIRILMIŞTIR. BİLİNÇ AÇIK, ORYANTE, KOOPERE, ENDİŞELİ ACİL SERVİSE GELDİĞİ ANDAKİ YAŞAM BULGULARI: NABIZ. 78/dk TANSİYON: 110/70 mm/Hg ATEŞ: 37C

ÖRNEK OLAY A.YAYGIN ANTERİOR MI +KOAH TANISI KONARAK YOĞUN BAKIMA ALINAN HASTAYA AĞRISININ 2.SAAT 30. DAKİKASINDA SPREPTOKİNAZ UYGULANMAYA BAŞLANDI. 1 SAAT SÜREN İNFÜZYONDA HERHANGİ BİR KOMPLİKASYON OLMADI. BİR SAAT SONRA ÇEKİLEN KONTROL EKG’ SİNDE %50 ORANINDA REPERFÜZE OLDUĞU SAPTANMIŞTIR. DİYET: 4 gr TUZLU, KOLETROL DEN FAKİR. 1400 kal. DİABET DİYETİ

ÖRNEK OLAY TEDAVİ: 500 cc SF İÇİNE 2 amp PERLİNGANİT, 7gutt/dk İV İNF. CORASPİRİN 300 mg 1X1 TARDEN 20 mg 1X1 ENAPRİL 5 mg 2X1/2 BELOC 50 mg 1X1/2 CLEXAN 0,7 cc 2X1 (sc) VENTOLİN nebul 4X1 DUPHALAC ssp 3X1 (LH) NERVİUM 5 mg 1X1 AKTİVİTE: HAREKETLE ARTAN ANGİNA VE DİPNESİ OLDUĞU İÇİN 24 SAAT MOBİLİZE EDİLMEDİ. EMOSYONEL DURUM: ANKSİYETE

Hemşirelik Bakım Planı Hastanın adı- soyadı: SD - Tanı A. Y aygın Anterior MI+KOAH Hemşirelik Tanısı Amaç/Beklenen Hasta Sonuçları Hemşirelik Girişimleri *koroner arter tıkanması sonucu doku iskemisi ile ağrı *ağrının geçtiğini ifade etmesi/rahatlaması *yaşam bulguları yakından izlenir *hastaya psikolojik yönden destek sağlanır. *endişelerin giderilmesi için gerekli açıklamalar yapılır. *ağrı kesici ilaçlar verildikten sonra solunum depresyonu ve yan etkileri yakından izlenir

Hemşirelik Bakım Planı Hastanın adı- soyadı: SD - Tanı A. Y aygın Anterior MI+KOAH Hemşirelik Tanısı Amaç/Beklenen Hasta Sonuçları Hemşirelik Girişimleri *tanısı hakkında bilgi eksikliği ve işlerinin yoğun olması ile ilgili anksiyete *durumu hakkında bilgi sahibi olması ve rahatlığını ifade etmesi *yapılan işlemler hakkında bilgi verilir*devamlı yatmasının gereği anlatılır.*doktoru ile görüştürülerek hastanın durumu hakkında bilgilendirilmesi sağlanır

Hemşirelik Bakım Planı Hastanın adı- soyadı: SD - Tanı A. Y aygın Anterior MI+KOAH Hemşirelik Tanısı Amaç/Beklenen Hasta Sonuçları Hemşirelik Girişimleri *Devamlı yatma ile ilgili potansiyel kabızlık *normal barsak boşaltımının sağlanması * günlük alması gereken sıvı verilir.*lifli gıdalar verilir.*gerektiğinde laksatif verilir.*kabız olduğunda ıkınmaması anlatılır.

Hemşirelik Bakım Planı Hastanın adı- soyadı: SD - Tanı A. Y aygın Anterior MI+KOAH Hemşirelik Tanısı Amaç/Beklenen Hasta Sonuçları Hemşirelik Girişimleri *Oksijen gereksinimi ile tüketimi arasındaki dengesizlik nedeniyle aktivite intoleransı *bireyin ağrı olmadığını ifade etmesi * hasta mutlak yatak istirahatine alınır. *gerektiğinde oksijen verilir. *günlük yaşam aktivitelerine yardımcı olunur.

Hemşirelik Bakım Planı Hastanın adı- soyadı: SD - Tanı A. Y aygın Anterior MI+KOAH Hemşirelik Tanısı Amaç/Beklenen Hasta Sonuçları Hemşirelik Girişimleri *bilgi eksikliği ile ilgili beden gereksinimlerinden fazla beslenme *hasta ve ailesinin beslenmede değişiklik yapma nın gerekliliğini anlaması ve kabul etmesi*hastanın normal kilosuna gelmesi *hasta ve ailesine sağlıklı beslenme konusunda eğitim verilir.*diyetisyenle görüşülerek hastanın zayıflaması için uygun diyet planı yapılır.*fizyoterapist ile görüşülerek tolore edebileceği kadar aktivite planlanır

Hemşirelik Bakım Planı Hastanın adı- soyadı: SD - Tanı A. Y aygın Anterior MI+KOAH Hemşirelik Tanısı Amaç/Beklenen Hasta Sonuçları Hemşirelik Girişimleri *tedavilere ve yoğun bakım ortamına bağlı uyuma şeklinde değişiklik riski *uykusuzluk belirtilerinin azaldığını ifade etmesi *doktorla görüşülerek hastaya uygun sedatif planlanır . *ağrıya, şimdiki duruma ve geleceğin belirsizliğine bağlı korku *psikolojik ve fizyolojik rahatlıkta artış olduğunu ifade etmesi *hastalığı ve komplikasyonları hakkında bilgi verilir.*duygularını ifade etmesi için cesaretlendirilir.

Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi: