GÜDÜLENME

İÇERİK Güdü nedir? Güdülenme (motivasyon) nedir? Güdüleme Çeşitleri Nelerdir? Güdülenmeyle İlgili Kuramsal Yaklaşımlar Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi Güdülenmeyi Etkileyen Kişisel Faktörler Öğrencileri güdüleme yolları Güdülenme konusunda eğitimcilere öneriler

Güdü Nedir? Güdü ,davranışa enerji ve yön veren güçtür; bu güç organizmayı etkileyerek bir amaç için harekete geçmeye sevk eder. Açlık susuzluk, cinsellik gibi fizyolojik kökenli güdülere dürtü denilmektedir. Bilme ve başarma isteği gibi insani dürtülere ise ihtiyaç denir.

Güdü Nedir? Güdü, istekleri, arzuları, ihtiyaçları, dürtüleri ve ilgileri kapsayan genel bir kavramdır. Güdü organizmayı belirli tepkilerde bulunmaya ve sonuç olarak bir şeyler öğrenmeye zorlamaktadır. Buna bağlı olarak , güdülenme öğrenme için gerekli ön şartlardan biri olmaktadır

Güdülenme Nedir? Güdülenme kişinin davranışlarının ve beklentilerinin bütünüdür. Keller güdülenmeyi öğrencinin öğrenmeye istek duymasını sağlayan çabanın yönü ve içsel bir güç olarak açıklamıştır. Güdülenmiş bir kişi bilgisini, inançlarını başarılı davranışlarla bütünleştirmiş bir kişidir. Güdülenmişlik, isteklerin sonucunda oluşan davranışları içermektedir.

Güdü Türleri Güdüler genelde birincil ve ikincil güdüler olarak iki grupta ele alınır. Bazı bilimciler bu sınıflamayı yetersiz bulmuş ve üçüncü bir güdüler sınıfı olduğuna dikkat çekmiştir

Güdü Türleri Birincil Güdüler İkinciil Güdüler Biyolojik temelli güdülerdir Öğrenilmiş güdülerdir. Açlık Susuzluk Cinsellik vb. Güç, başarı elde etme Ait olma Güvenlik Statü vb. İçsel Güdüler Dışsal Güdüler Bireyi harekete geçiren güçler kendinden kaynaklanır. Bireyi harekete geçiren güç çevreden kaynaklanır. İlgi ve yeteneği kullanma Başarı hazzına ulaşma Meraktan kurtulma Amaçlara ulaşma Öğretmenden not alma Babadan harçlık alma Anneden aferin alma Statü elde etme

Birincil (Primary) Güdüler Güdülenme organizmanın yaşar kalmasını sağlamada düzenleyici bir etkiye sahiptir. Yeme İçme Nefes alma Düzenli bir vücut ısısı sağlama Cinsellik birincil güdülere bağlıdır.

Genel (General) Güdüler Bu sınıfa öğrenilmemiş ve aynı zamanda fizyolojik kökenli olmayan güdüler girer. Örneğin, merak, yetkinlik, çevre ile uğraşma, faaliyet ve sevgi güdüleri.

İkincil( Secondary ) Güdüler  Bu güdüler insanlara özgü olup araştırma yapılması zordur. Bu güdüler de çok çeşitlidir ve işletmeler açısından en önemli öğrenilmiş güdülerdir. Örneğin;Güç, başarı elde etme ve ait olma güdüleri en önemli ikincil güdülerdir. Bunlara güvenlik ve statü güdülerini de ekleyebiliriz.

Güdülenmeyle İlgili Kuramsal Yaklaşımlar Davranışçı yaklaşım İnsancıl yaklaşım Bilişsel yaklaşım Sosyal Öğrenme Yaklaşımı Öğrenciyi güdülemenin yolları nelerdir? Bu soruyu cevaplandırabilmek için, öncelikle güdülerin sınıflandırılmasından söz etmek gerekmektedir. Bu konuda çok çeşitli kuramlar mevcuttur.

Güdülenmeyle İlgili Kuramsal Yaklaşımlar Davranışçı yaklaşım: Davranışçılara göre güdüler, şartlanma ve modelden öğrenme yollarıyla öğrenilmektedir. Güdülenmede davranışsal yaklaşımın etkililiği, büyük ölçüde pekiştireçlere bağlıdır. Sınıfında öğretmenin yada arkadaşlarının sorduğu sorulara doğru cevap veren öğrencilere uygun pekiştireçler verildiğinde öğrenciler bir yandan sorulan sorulara cevap vermek için güdülenmiş olurlar, diğer yandan da öğrenmeye karşı istekli hale getirilmiş olurlar.

Güdülenmeyle İlgili Kuramsal Yaklaşımlar İnsancıl yaklaşım: “Aslında bütün insanlar güdülenmiştir. Kimse asla motivasyonsuz değildir. Bazen insanlar, bizim onların yapmasını tercih ettiğimiz şey için güdülenmemiş olabilirler, ancak onların tamamen motivasyonsuz olduğunu söylemek doğru olmayabilir” ifadesi insancıl yaklaşımın ana ilkesidir. İnsancıl psikoloji, insanı zihinsel, duygusal ve sosyal faktörler içinde bir bütün olarak inceler ve bu faktörlerin öğrenme ve güdülenmeyi nasıl etkilediği üzerinde durur.

Güdülenmeyle İlgili Kuramsal Yaklaşımlar Bilişsel yaklaşım: Bilişsel yaklaşımların temelinde, bireyin sonuçlar hakkında bir fikre sahip olduğu inancı yatar. Bu yaklaşım davranışçı yaklaşıma karşıt görüşler içerir. Davranışçı yaklaşımda dışsal etkenler önemli görülürken, bilişsel yaklaşımda içsel etkenler ön plana çıkmaktadır

Güdülenmeyle İlgili Kuramsal Yaklaşımlar Sosyal Öğrenme Yaklaşımı: Bu yaklaşım , davranışçı ve bilişsel yaklaşımların özelliklerini içerir ve yeni boyutlar ekler. Sosyal öğrenme yaklaşımına göre , güdülenmeyi etkileyen üç ana etken vardır: Bireyin amacına ulaşma beklentileri, Amacın birey için değeri, Bireyin yapılacak işe yönelik tepkisidir.

Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi Güdülenme insanın ihtiyaç seviyesine göre değişir.Bunu en iyi Maslov’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi açıklar. Maslow’a göre o anda en çok ihtiyaç duyulan güdü en baskın olandır. Bir alt düzeydeki ihtiyaç giderilince, bir üst düzeydeki ihtiyacı giderici motif önem kazanacaktır.

Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi

Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi 1.Fizyolojik ihtiyaçlar: Yeme,içme,barınma,uyku 2.Güvenlik ihtiyaçları: Kendini güven ve emniyet içinde ve tehlikeden uzak hissetmek, iş güvenliği,sağlık, aile güvenliği 3.Ait olma ve sevgi ihtiyaçları: Başkaları ile ilişki kurmak,kabul edilmek ve bir yere ait olmak,a ile ve arkadaşlık

Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi 4.Saygı gereksinimi: Prestij,başarı,yeterli olmak ve başkalarınca benimsenip tanınmak,benlik saygısı,başkalarına saygı duymak 5.Kendini gerçekleştirme ihtiyaçları: Kişinin amacını gerçekleştirmesi ve potansiyelini ortaya çıkarması,kişisel tatmin,kişisel başarı,bilimsel buluşlar,yaratıcılık,problem çözme,gerçekleri kabul etme

Güdülenmeyi Etkileyen Faktörler Öğrenme amaçları Öğrenmeye karşı tutum Öğrenme biçimi

Güdülenmeyi Etkileyen Kişisel Faktörler Güdülenme biliş, davranışlar, çevre ve diğer kişisel etkenlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Burada sözü edilen kişisel etkenleri dört grupta toplamak mümkündür. Uyarılma İhtiyaçlar İnançlar Amaçlar

Uyarılma : Genel uyarılmışlık hali,organizmanın verimli bir öğrenme sağlayabilmesi için hazır ve tetikte bulunmasıdır. Düşük uyarılma seviyesi öğrenme için uygun değildir. Uyarılma belli bir noktaya geldiğinde öğrenme için ideal olan, optimal düzeye ulaşmaktadır.

İhtiyaçlar: İhtiyaç arzulanan ve ya gerekli olan bazı şeylerin eksikliğidir. Eksiklik algılanan ya da gerçek olabilir. İhtiyaçlar basit ve somut olabileceği gibi karmaşık ve soyutta olabilir.

İnançlar:  Kendimiz için iyi veya faydalı gördüğümüz kazanmaya çalıştığımız şeylerdir.

Amaçlar:  Öğrencilerin derslerle ilgili amaçları, onların güdülenme düzeylerini etkilemektedir. Öğretmenler öğrencilerin amaçlarına bakarak onların güdülenme düzeyleri ve amaçlarının gerçekleşme düzeyleri hakkında değerlendirme yapabilirler.

Öğrenciyi Güdüleme Yolları 1)Güler yüzlü, sabırlı, tutarlı, sevecen, dürüst ve anlayışlı bir öğretmen kişiliği, öğrencinin derse güdülenmesinin ön şartıdır. 2)Güdülemenin bireysel ayrılıkları dikkate alarak yapılması gereklidir. Başarılı bir güdüleme, öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerine cevap vermelidir. 3) Öğrenilecekler bir sorunla ilişkilendirilmelidir. Öğrenci öğreneceklerinin gerçekten öğrenilmesi gerekli şeyler olduğuna inanmalı ve bunların hangi problemlerin çözümünde kullanılacağını bilmelidir

Öğrenciyi Güdüleme Yolları 4)Öğretmen, öğrenciyi utandırma, eleştirme, gülünç duruma sokma, küçük düşürme ve cezalandırma, suçlama ve tehdit gibi davranışlardan kendini korumalıdır. Etkili bir mesaj, yapılanı eleştirmek yerine, yapılması beklenenle ilgili bilgi iletmelidir. 5)Övgü serbestçe kullanılmalı.Sadece performans için değil gayret ve ilerleme içinde ödüllendirilmeli.

Öğrenciyi Güdüleme Yolları 6)Öğrenme alıştırmasının yapısı motivasyonu etkiler.Anlaşılır talimatlar verilmiş olmalıdır.Öğrenciler kendisinden ne beklendiğinden emin olmalıdır.Açıklamalar spesifik ve anlaşılır olmalıdır. 7) Öğrencinin dikkati sürekli olarak öğrenme materyaline kanalize edilmelidir. Güdülenme, süreklilik ve bütünlük gösteren bir etkinlik sistemi içinde tasarlanmalıdır.

Öğrenciyi Güdüleme Yolları 8) Bütün öğrencilerin neyi nasıl yapacaklarını ve ulaşacakları hedefe nasıl gideceklerini bilip bilmediklerinden emin olunmalıdır. 9) Öğrenciye istenilen bir davranışı kazandırmada model olunmalıdır. Özellikle ilk beş sınıfta öğrenciler taklit ederek öğrenme yolunu tercih ederler.

Öğrenciyi Güdüleme Yolları 10) Derslere başlarken ilginç,şaşırtıcı,merak uyandırıcı sorular sorulmalıdır. 11) Çalışmalar mümkün olduğu kadar aktif,araştırıcı,heyecanlı ve yararlı hale getirilmeli

Öğrenciyi Güdüleme Yolları 12)Öğrencinin üzerindeki baskı en aza indirilmelidir.Örneğin;bireyler arasında karşılaştırılma yapılmamalıdır. 13)Ödevin öğrencinin yaşı ve yetenek seviyesi için üstesinden gelebileceği uygun bir düzeyde olması sağlanmalıdır.

Güdülenme Konusunda Eğitimcilere Öneriler Öğrenme sürecinde öğrenciler ve eğitimciler karşılıklı olarak birbirlerinden ne beklediklerini açık ve anlaşılır bir dille aktarmak için izlenecek yöntem ve teknikler ile uygulama ve değerlendirme gibi tüm program boyutlarının empatik bir iletişim örüntüsü içinde gerçekleşmesine özen gösterilmelidir.

Güdülenme Konusunda Eğitimcilere Öneriler Öğrencilerin beklenti ve gereksinimlerini duyumsama ve yansıtma yeterliliklerinin farklı olacağı, bu nedenle farklı şekillerde güdülenebilecekleri bilinmelidir.

Güdülenme Konusunda Eğitimcilere Öneriler Öğrenciler öğrenme yaşantılarına, öğretmenlere ve öğrenme sürecini etkileyen bir çok değişkene önyargılarla yaklaşabilir. Bu durum zaman zaman öğrenme başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. Dolayısıyla öğrencilerin öğrenmeye ilişkin tutumları , nesnel ölçütlerle değerlendirilmeli ve olumsuz önyargıları konusunda düzenli ve gercekci dönütler verilmelidir. Böylece üretken ve etkin bir öğrenme iklimi sağlanabilir.

Hazırlayanlar SİBEL ÜLGER 20844203 HÜLYA GÜLGEN 20843775 FATMA NUR TAŞ 20844092 SÜNDÜS KARACIĞA 20742966