YAPTIRIM TEORİSİ IŞIĞINDA TÜRK CEZA KANUNU TASARISI HÜKÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ İzzet ÖZGENÇ

Giriş Ceza hukuku yaptırımlarıyla güdülen amaç, a) suç işlenmesinin önlenmesi, b) toplumun korunması ve c) kişinin ıslah edilmesidir.

Yaptırımlar Cezalar Güvenlik tedbirleri

Cezalar Hapis cezası Adli para cezası

Hapis cezası Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Müebbet hapis cezası Süreli hapis cezası

Hapis cezaları arasındaki ayırımın ölçüt ve sonuçları Hapis cezaları arasında, sadece infaz süresi ve infaz koşulları bakımından bir ayırım öngörülmüştür. Bunlar arasında, cezanın amacı veya hak yoksunluğu bakımından herhangi bir ayırım öngörülmemiştir.

Kısa süreli hapis cezası Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezasıdır. Seçenek yaptırımların uygulanabilirliğine etkinlik kazandırmak amacıyla, yeni düzenlemeler yapılmıştır.

Erteleme Sadece hapis cezası açısından kabul edilmiştir. Şartlı atıfet işlemi değil, bir infaz rejimi olarak düzenlenmiştir. Koşullu erteleme. Denetimli serbestlik.

Adli para cezası Gün para cezası sistemi. Kişinin ödeme gücüne göre adli para cezası. Hapis cezasına seçenek olarak adli para cezası. Hapis cezasının yanı sıra adli para cezası.

Güvenlik tedbirleri Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma. Müsadere. Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri. Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri. Mükerrirlere ve özel tehlikeli suçlulara özgü güvenlik tedbirleri. Sınır dışı edilme. Tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri.

Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma Hak yoksunlukları, kural olarak cezanın infazının tamamlanmasına kadar devam eder. Belli bir hak ve yetkinin kötüye kullanılması suretiyle suç işlenmesi halinde, infazın tamamlanmasından sonra belli bir süreye kadar, bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına karar verilebilecektir.

Müsadere Müsadere, a) Eşya müsaderesi b) Kazanç müsaderesi olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri “Suça sürüklenmiş çocuk” kavramı benimsenmiştir. Ana ve babanın velayet hakkının kaldırılmasına karar verilebilecektir. Velayet hakkı kaldırılan ana ve babaya, çocuk için nafaka ödeme yükümlülüğü getirilebilecektir.

Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri Yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınma. Güvenlik tedbirinin süresi, toplum açısından tehlikeliliğin devamına göre belirlenecektir.

Tekerrür Tekerrür, cezanın artırılması sebebi olarak kabul edilmemiştir. Tekerrür halinde hükmolunan ceza, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilecektir. Cezanın infazından sonra da devam edecek olan denetimli serbestlik tedbiri öngörülmüştür. Özel tehlikeli suçlular.

Sınır dışı edilme İki yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olmak. Cezanın infazından sonra sınır dışı edilme.

Tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri Faaliyet izninin iptali. Müsadere. Hakime takdir yetkisi.

Cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesi Cezanın belirlenmesinde izlenecek yöntem, tereddüde mahal vermeyecek ve denetime imkan tanıyacak şekilde düzenlenmiştir. Aynı neden, cezanın belirlenmesinde ancak bir defa dikkate alınabilecektir.