TALEP VE KARŞILANMA DURUMU Orman Yüksek Mühendisi ORMAN ÜRÜNLERİ TALEP VE KARŞILANMA DURUMU İLE PİYASALARIN DEĞERLENDİRMESİ Erdem KAPLAN Orman Yüksek Mühendisi 13 Nisan 2011 TRABZON

T Ü R K İ Y E ‘ D E Ormanların Toplam Orman Alanı : 21,2 Milyon Ha. Koru: 15,4 Milyon Ha. % 78 Toplam Orman Alanı : 21,2 Milyon Ha. Baltalık: 5,8 Milyon Ha. % 27 Koru: 1,2 Milyar M3 % 93 Toplam Serveti: 1.3 Milyar M3 Baltalık: 0,1 Milyar Ster % 7 Koru: 8,0 Milyon Ha. % 83 Üretim Yapılabilir Alan: 9,6 Milyon Ha. Ormanların Baltalık: 1,6 Milyon Ha. % 17 Koru: 31,4 Milyon M3 % 86 Yıllık Artım : 36,3 Milyon M3 Baltalık: 6,5 Milyon Ster % 14 Koru: 23,0 Milyon M3 % 86 Üretim Yapılabilir Alanlardaki Yıllık Artım : 26,8 Milyon M3 Baltalık: 5,1 Milyon Ster % 14 Koru: 11,3 Milyon M3 % 69 Koru: 11,3 Milyon M3 Yıllık Eta : 16,3 Milyon M3 Yıllık Eta : 16,3 Milyon M3 Baltalık: 6,7 Milyon Ster % 31

TÜRKİYE’DE ODUN ARZ – TALEP DURUMU OGM YILLIK ODUN ÜRETİMİ 16 – 17 Milyon M3 ENDÜSTRİYEL ODUN ÜRETİMİ 11 –11,5 Milyon M3 YAKACAK ODUN ÜRETİMİ 5 – 5,5 Milyon M3 ÖZEL SEKTÖR YILLIK ODUN ÜRETİMİ 4,5 – 5,0 Milyon M3 ENDÜSTRİYEL ODUN ÜRETİMİ 3 – 3,5 Milyon M3 YAKACAK ODUN ÜRETİMİ 1,5 – 2 Milyon M3 TÜRKİYE YILLIK ODUN TÜKETİMİ 26 – 27 Milyon M3 ENDÜSTRİYEL ODUN TÜKETİMİ 16 – 17 Milyon M3 YAKACAK ODUN TÜKETİMİ 10 – 11 Milyon M3 İTHALAT YILLIK YUVARLAK ODUN 2,0 – 2,5 Milyon M3 ENDÜSTRİYEL ODUN İTHALATI 2 – 2,2 Milyon M3 YAKMAYA MAHSUS ODUN 0,2 – 0,5 Milyon M3

YUVARLAK ODUN TÜKETİMİ TÜRKİYE’DE ODUN TALEP VE KARŞILANMA DURUMU YUVARLAK ODUN TÜKETİMİ 26 – 27 Milyon M3 Endüstriyel Odun 16-17 Mil. M3 Yakacak Odun 10-11 Mil. M3 ÖZEL SEKTÖR 3,0-3,5 ÖZEL SEKTÖR 1,5-2,0 OGM ÜRETİMİ 11-11,5 İTHALAT 2,0-2,5 OGM ÜRETİMİ 5-5,5 KAYIT DIŞI KUL. 3-3,5

ÜRETİM DURUMU Ormanlarımızın potansiyeli ve piyasa talebi esas alınarak endüstriyel odun üretiminde 12,5 Milyon m3 ‘e ulaşılmıştır. Milyon M3

DİKİLİ AĞAÇ SATIŞI

YILI K.G.H. DİKİLİ SATIŞ % MİKTAR TUTAR 1998 8.333 117 1.186 1,4 2000 DİKİLİ AĞAÇ SATIŞI 000 M3/TL YILI K.G.H. DİKİLİ SATIŞ % MİKTAR TUTAR 1998 8.333 117 1.186 1,4 2000 8.880 222 3.613 2,5 2002 9.521 294 10.287 3,1 2004 9.984 313 20.218 2005 10.060 524 35.656 5,2 2006 11.812 758 54.779 6,4 2007 12.573 1.003 72.267 8,0 2008 14.916 1.681 110.781 11,3 2009 14.736 2.019 111.108 13,7 2010 16.386 2.977 190.381 18,2

2010 YILI DİKİLİ AĞAÇ SATIŞI 000 M3/TL Bölge D.K.G.H DİKİLİ SATIŞ D.K.G.H. % MİKTAR TUTAR ANTAYA 741 430 24.228 58 İZMİR 930 297 17.547 32 MUĞLA 982 244 15.967 25 İSTANBUL 562 196 9.793 35 BOLU 1.404 192 8.663 14 GİRESUN 399 173 15.685 43 KASTAMONU 1.630 158 8.924 10 TRABZON 155 136 8.245 88 MERSİN 466 125 6.765 27 ADAPAZARI 695 117 14.023 17

AHŞAP SANAYİ Yıllık 30 Milyon M3 hammadde işleme kapasitesine ulaşan ülkemiz orman ürünleri sanayi Kağıt sektörü hariç, Mobilya, Lif, Yonga-Levha, Parke, Ambalaj, Palet v.b. alanlarda dünya piyasaları ile rekabet edebilir teknoloji ve kalitede ihracat gücüne ulaşarak bilhassa AB pazarında önemli bir pazar payı edinmiştir. Orman ürünleri sanayi dinamik yapısı ile daralan AB pazarlarına karşılık Asya Bölgesinde pazar payını artırmaya çalışmış ve bu pazarlarda başta komşu ülkeler olmak üzere orman ürünleri ihracatı artmaya başlamıştır

AHŞAP SANAYİ MAMUL KAPASİTE DURUMU SANAYİ KOLU TESİS SAYISI (adet) ÜRETİM KAP 000m³/yıl Üretim Miktarı 000m³/yıl Yonga levha 24 3.972 2.950 Lif Levha 16 3.937 2.500 Kontrplak ve benzeri ürün 55 300 210 Kaplama 18 110 90 Kereste 10.000 6.100 Not: üretim miktarları son üç yılın ortalaması olarak alınmıştır.

AHŞAP SANAYİ HAMMADDE TALEP DURUMU SANAYİ KOLU BİRİMİ (000) KAPASİTEYE GÖRE ÜRETİME GÖRE Yonga levha ton 4.370 3.245 Lif Levha 6.300 4.000 Kontrplak ve benzeri m³ 500 350 Kaplama 250 163 Kereste 15.000 9.400 TOPLAM (yonga dahil) 30.475 19.911

LİF - YONGA LEVHA SANAYİ HAMMADDE KULLANIM DURUMU

Hammadde ihtiyaçlarının ormanlarımızdan karşılanması önemlidir. KALİTELİ ÜRÜN TALEBİ Sektörün kalite sınıfı hammadde ithalat imkanları gittikçe azalmaktadır (Afrika ülkelerinde üretimin kontrol altına alınması, bazı ülkelerde uygulanan ihracat vergi ve yasakları gibi). Hammadde ihtiyaçlarının ormanlarımızdan karşılanması önemlidir. Ülkemizde I. ve II. sınıf tomruk üretim oranı çok düşüktür (%3-4). Ekolojik şartları uygun ormanlarda mutlaka kaliteli üretim ön planda tutulmalıdır.

YURT DIŞI PİYASA GELİŞMELERİ 2008 ve 2009 ekonomik krizinin, orman ürünü piyasalarında yarattığı bu olumsuz etkilerinin şiddeti küresel düzeyde yayılmıştır. Piyasalarda başlayan iyileşmenin 2011’de devam edeceği ortak kanı olmakla beraber iyileşme için bir takım çekinceler de vardır. Olağan üstü olumsuz ekonomik şartlara rağmen biyoenerji ve odundan enerji elde edilmesi alanında bir duraklama yaşanmaksızın hızlı büyümenin devam ettiği, bunda yenilenebilir enerji alanındaki kararlı politikalar ve teşviklerin önemli rol oynadığı görülmektedir. Yenilenebilir enerji, yeşil inşaat, yasal ve sertifikalı ürün politikaları ile karbon piyasalarındaki hızlı gelişmelerin piyasaları gelecekte yönlendireceği muhtemeldir.

Dış ticaret: 2009 Yılında genel ihracatın büyük oranlarda (%23) düşmesi ahşap ambalaj alt sanayi dalını oldukça sarsmıştı. Ancak ihracatın 2010 yılında tekrar artış trendine girmesi ve levha sanayinin artan talebi sanayi odunu, kâğıtlık odun ve düşük kalitedeki emval satışlarının iyileşmesini sağlamıştır. 2009 Yılında % 37 azalışla 1159 milyon $’dan 730 milyon $’ra gerileyen, odun ve ahşap ithalatı 2010’da hızla artmış ise de 2007-2008 rakamlarından oldukça geride kalmıştır. 2009’da bir milyon civarında gerçekleşen tomruk ithalatının 2010’da 1,5 Milyon M3, yonga-çip vb.1.6 Milyon Ton olduğu görülmektedir.

Hızla artarak 2010 itibariyle 355 milyon Hektara (%9) ulaşan sertifikalı orman alanındaki artışın yavaşladığı ancak sertifika zincirinin hızla artmaya devam ettiği görülmektedir. 472 milyon m3 ulaşan sertifikalı ürünlerin pazardaki payı %25’in üzerine çıkmış durumdadır Yuvarlak odun üretim ve tüketiminin 2011’da Bağımsız Devletler Topluluğu ve Avrupa’da hafif artacağı fakat büyük tüketim ve üretim merkezi olan Kuzey Amerika’da bir iyileşme olmayacağı tahmin edilmektedir. Orman ürünleri sanayinde Asya Ülkelerinin giderek güçlendiği ve küresel düzeyde daha büyük oyuncu haline geldiği dikkat çekmektedir.

2008-2011 AYLARA GÖRE SATIŞ VE FİYAT DURUMU

Göknar, Sedir, Ardıç vb. ürün piyasaları GÜNDEMDEKİ KONULAR Göknar, Sedir, Ardıç vb. ürün piyasaları Peşinat, vade ve faizler, Muhammen bedeller Kesim tekniği, İş güvenliği Biyoenerji hammadde talebi Harwester kullanımı Müşteri portföyü İthalatın seyri POS makinesi kullanımı, Teminat mektupları

ENDÜSTRİYEL PLANTASYONLARIN YERİ Türkiye’de Orman Ürünleri sanayinin gelişme durumu ve hammadde talebi göz önüne alındığında Mevcut Üretim durumumuza göre oluşan arz açığını karşılamada endüstriyel plantasyonların önemi ortaya çıkmaktadır. Artan odun hammadde talebinin karşılanmasında hızlı gelişen yerli ve yabancı türler ile yoğun kültür yöntemleri kullanarak özel ve kamu sektörünce endüstriyel plantasyonlar kurulmalıdır.

Endüstriyel odun talebindeki artış trendi sürecektir. ÖNERİLER VE SONUÇ: Endüstriyel odun talebindeki artış trendi sürecektir. Kitle üretimi yanında, kaliteli emval üretimi artırılmalıdır. Globalleşen dünyada her alandaki rekabet nedeniyle girdi maliyetleri açısından odun fiyatları önemli bir unsurdur. Üretim – pazarlama sürecindeki üretim-sürütme taşıma- tasnif - istif –depolama işlemleri nedeniyle maliyetler artmaktadır. Dikili ağaç satışını yaygınlaştıracak düzenleme, teşvik ve piyasa oluşumu sağlanmalıdır. Bozuk ormanların bakım ve rehabilitasyon çalışmaları; lif yonga sanayii ve ormancılığımız için bir fırsat oluşturmuştur.

TEŞEKKÜR EDERİM. ERDEM KAPLAN