Güvenirlilik, Geçerlilik Kaynakları ve Model Oluşturma

Güvenilirlik Güvenirlik, ölçme sonuçlarının farklı zamana ve koşullara karşı sahip olduğu tutarlılığı göstermektedir. Güvenirlik, istatistiksel analizlerle yüzde olarak hesaplanmaktadır. Genellikle, bir ölçü aracının sahip olması gereken en düşük güvenirlik düzeyi olarak % 70 kabul edilmektedir. Aşağıda, belli başlı tutarlılık çeşitleri tanıtılmaktadır.

Zamana Karşı Tutarlılık: Ölçme-Tekrar Ölçme Güvenirliği: Ölçme-tekrar ölçme güvenirliği analizinde, aynı ölçü aracı bir süre (genellikle iki hafta) arayla aynı bireylere iki kez uygulanır. İki test sonucu arasındaki tutarlılık, istatistiksel analizlerle hesaplanır. Madde Gruplarına Karşı Tutarlılık: Eşdeğerli Ölçüm Güvenirliği: Eşdeğerli ölçüm güvenirliği analizinde, bir ölçü aracının, birbirinin yerine kullanılabilecek iki ya da daha fazla formu oluşturulur ve ölçü aracının fomları arasındaki uyum istatistiksel analizlerle belirlenir. Aynı bireylere ölçü aracını sık sık uygulamanın gerekeceği durumlarda, ezberleme ve kanıksama gibi etmenleri kontrol etmek amacıyla, her uygulamada ölçü aracının farklı bir formunun kullanılması amaçlanır.

Değerlendiricilere Karşı Tutarlılık: Değerlendiriciler-Arası Güvenirlik: Ölçü aracının uygulanması ve puanlanması, değerlendirici becerisine dayalıysa ya da değerlendiricinin yorumunu gerektiriyorsa, değerlendiriciler-arası güvenirliğin hesaplanması gerekir. Bu amaçla, iki farklı değerlendiricinin aynı bireye aynı ölçü aracını uygulaması sonucunda elde edilen puanlar arasındaki uyuşma, istatistiksel analizlerle belirlenir.

Maddelerin Tutarlılığı: Madde Güvenirliği: Madde güvenirliğiyle, ölçü aracının her bir maddesinin toplam puana yapmış olduğu katkı, iç-tutarlılık katsayısı olarak hesaplanır. Toplam puana belli düzeyde katkıda bulunmayan maddeler ölçü aracından çıkarılır.

Geçerlilik Geçerlik, bir ölçü aracının, ölçtüğünü öne sürdüğü değişkeni ne derece ölçtüğüdür. Örneğin, zekayı ölçtüğünü öne süren bir test, zekayı ne derece ölçmektedir? Acaba ölçülen değişken, zekadan çok öğrenme midir? Bu soruların yanıtını verebilmek için, geçerlik analizleri yapılmaktadır. Üç çeşit geçerlik vardır ve araştırmada kullanılan ölçü aracının özelliğine göre bu geçerlik çeşitlerinden biri ya da birkaçı uygun olmaktadır. Her bir geçerlik çeşidinin özellikleri ve analiz biçimleri aşağıda açıklanmaktadır:

İçerik Geçerliği: İçerik geçerliği, bilgi ölçen bir ölçü aracının, ilişkili olduğu alandaki içeriği ne derece yansıttığıdır. Örneğin, bir matematik testinin, matematik konularını ne ölçüde temsil ettiği. Ölçü aracının içerik geçerliğinin yüksek olmasını sağlayabilmek için, ölçü aracıyla ilişkili konudaki kitapları incelemek ve konunun uzmanlarıyla görüşmek gerekmektedir. Ölçü araçlarının içerik geçerliğinin düzeyini gösteren sayısal bir değere ulaşmak çok zordur. İçerik geçerliği çalışmaları, genellikle, uzmanlardan oluşan bir grup değerlendiricinin görüşlerine başvurarak gerçekleştirilir.

Uyum Geçerliği: Uyum geçerliği, yeni geliştirilen bir ölçü aracı ile, aynı amaca yönelik bir başka ölçü aracı arasındaki uyumun derecesini göstermektedir. Bazı ölçü araçları, çeşitli özellikler açısından çok iyi olmalarına karşın, kullanım zorluğu ve maliyet gibi nedenlerden dolayı yeğlenmeyebilir. Bu durumda, aynı amaca yönelik, daha kolay uygulanan ve daha az maliyet gerektiren bir başka ölçü aracı geliştirmek akla gelmektedir. Yeni geliştirilen ölçü aracından alınan puanlar, eskisinden alınan puanlarla uyuşursa, yeni geliştirilen aracın uyum geçerliğine sahip olduğu sonucuna ulaşılır.

Yapı Geçerliği: Yapı geçerliği, gözlenemeyen ancak kuramsal olarak açıklanan bir psikolojik yapıyı (örneğin, yaratıcılık, otoriterlik vb.) ölçmeyi hedefleyen bir ölçü aracının, amacına ne denli ulaştığıdır. Yapı geçerliği analizi, karmaşık ve çok yönlü bir süreçtir; kuramsal olarak varlığı öne sürülen yapının davranışlara ne derece yansıdığının ve ölçü aracının maddelerinin özelliklerinin incelenmesini gerektirir

Model Oluşturma model nedir ?  model, fiziksel hayata ait gerçekliklerin bir takım anlamlı sembollerle ifade edilmesidir. diğer taraftan model gerçek hayatta olması gerektiği düşünülenin ifadesidir. yani gerçekliğin idealleştirilmiş halidir. çoğu kez karmaşık olanın basite indirgenmesidir. aslında gerçeklik hiç bir zaman bir model ile yüzde yüz ifade edilemez. bu anlamda model gerçekliğin daha basitleştirilmiş halidir. gerçek hayat çoğu kez bir model ile tam anlamıyla ifade edilemez. bunun en önemli nedeni, model oluşturulurken yeterince ifade edilemeyen, anlaşılamayan, ya da modelin oluşturulması esnasında ortada olmayan gerçeklikler sebebiyle yapılan varsayımlardır.

 örneğin, fizikçiler serbest düşmenin modelini oluşturup hesapları yaparken, havanın direncini yok farz ettiklerinden (yoksayım demek daha uygun olacak) gökyüzünden aynı anda yere bırakılan 10 tonluk bir demir ile birkaç gramlık tüyün aynı zamanda yere düşeceğini hesaplarlar. birisini model alan kişi o kişiyi ideal olarak kabul etmekte ve her ne kadar onun aynısı olamasa da onun gibi olmaya çalışmaktadır. modacıların yeni giysi tasarımlarını ve takı ürünlerini insanlara göstermek için yararlandıkları foto modellere bakalım. fiziksel görünüş itibarıyle idealleştirilmiş ölçüler esas alınarak seçilen modellerin üzerinde sergiledikleri elbiseler acaba kaç insanda aynı güzellikte durabilir? 

MEHMET VERİM İŞLETME YÖNETİMİ ORGANİZASYONU 122348014