SÜRÜCÜLER

Bilgisayarlarda temel olarak  iki disk depolama türü vardır:   Manyetik depolama Optik depolama Manyetik depolamada veri, dönen diskler üzerine  manyetik olarak kaydedilir. Optik depolamada  manyetik depolamaya benzer. Fakat okuma  ve kaydetme işleri ışın kullanılarak yapılır. Manyetik depolamaya örnek olarak sabit diskler ve disketler  verilebilir. Optik depolamaya örnek olarak CD-ROM’lar DVD-ROM’lar verilebilir. Manyetik depolama işleminde defalarca okuma ve yazma yapılabilirken Optik depolama salt okunabilir yada bir kez yazılabilir  durumdadır.

CD-ROM

CD-ROM NEDİR?

CD teknolojisi, plak ve kasetlerdeki "playing" olayı sırasında meydana gelen sürtünmeleri ve arka plan sesleri yok etmek için tasarlanmışlardır. Plak ve kaset gibi çift taraflı olarak kullanılmazlar.12 cm‘ lik standart bir CD yaklaşık 78 dakikalık (650 MB) dijital bilgiyi barındırabilir. CD'de yer alan dijital bilgi plaktaki gibi spiral olarak yazılmıştır. Bu şekilde yerden kazanılır. Fakat, bilgiler plaktaki gibi dıştan içe değil içten dışa doğru yazılır ve okunur.

CD'ye kayıt ve seri kopyalama ancak dünyadaki birkaç yerde, "super clean room" denen tozsuz, özel ortamlarda yapılır ve kayıt esnasındaki olaya "burning" denir. Lazerle yakma, yani kayıt işi sona erdikten sonra eldeki CD'ye "master" denir.

Artık bu master’dan binlerce kopya yapılarak evlerimizdeki gümüş yüzeyli CD'ler imal edilebilir. Yalnız bu mastering olayını evlerimizdeki CD-ROM kullanılarak yaptığımız CD-ROM kayıtları ile karıştırmamalısınız. Evde kayıt ettiğiniz CD bir master değildir.Kayıt yüzeyi sırsızdır ve kolayca çizilerek bozulabilir. Halbuki sırlı CD'lerin çizilerek bozulmaları daha zordur.

ÇALIŞMA MANTIĞI CD ROM üzerinde gözle görülemeyen oyuklar vardır. Bu oyuklar 1 leri ve aradaki düzlüklerde 0 ları temsil eder. Cd-Rom sürücünün kızıl ötesi lazer diyotundan gönderilen ışık ışını, kafa üzerindeki bir aynaya, oradan da yine kafa üzerindeki, odaklama yapan bir lense gönderilir. Lens ise ışını Cd-Rom üzerine gönderir.

Bu ışın oyuklarda ve düzlüklerde farklı yansıma yapar Bu ışın oyuklarda ve düzlüklerde farklı yansıma yapar. Bu yansımalar ayna ve lens tarafından toplanarak bir foto dedektöre gönderilir. Foto dedektör ışık enerjisini elektirik enerjisine dönüştürür. Elektirik sinyalleri de pc nin devrelerinden 0 ve 1’ler halinde gezinen verileri oluşturur.

CD-ROM YAPISI

Sürücü Motoru: Sürücü motoru, diski döndürür Sürücü Motoru: Sürücü motoru, diski döndürür. Çok kararlı olarak kontrol edilen ve okunan CD bölgesine göre hızı değişen bir motordur. Lazer Düzeneği: Bir lazer ve lazer düzeneğinden oluşan bu sistem aracılığıyla CD üzerindeki çukurlar okunur. Lazer Taşıma (İzleme) Düzeneği: Bu düzenek sayesinde, lazer düzeneği hareket ettirilir ve CD üzerindeki iz mikron çözünürlüğü hassasiyetinde izlenir.

Veri kaydı yapılmış CD-ROM’un malzeme yapısı CD-ROM’un yüzey yapısı

CD-ROMUN OKUNMASI Lazer okuyucu kafa bir ışın demeti yollar. Bu ışın, kafa üzerindeki bir dizi mercek yardımıyla CD üzerinde belli bir alana odaklanır. Lazer ışını, CD’nin plastik kaplamasından geçerek alüminyum tabak üzerindeki girinti ve çıkıntılardan yansıtılır. Işın, girintiler tarafından kötü, çıkıntılar tarafından iyi yansıtılır. Yansıyan ışın, elektriksel sinyallere çevrilir. Yorumlanan elektriksel sinyaller, verilere dönüştürülerek bilgisayara yollanır.

MOTOR CLV CAV CD’ lerin aygıt içersinde döndürülmesini sağlayan motor iki farklı yöntemle çalışır. 16X’den düşük bir CD ROM sürücü muhtemelen CLV (Constant Linear Velocity=Sabit Çizgisel Hız) metodunu kullanır. Bu metod ile çalışan bir aygıtın motoru CD’yi medyanın okumak istediği yerine göre farklı hızlarda döndürür.

Kafa CD’nin dış kenarlarına doğru olan kısımlarındaki veriyi okuyacaksa motor CD’yi yavaş döndürür, merkeze yakın yerlerdeki bilgiler için ise hızlı. Mikrocontroller adı verilen bir işlemci sayesinde yapılan bu işlem müzik setlerinde kullanılan sistemin aynen CD- ROM sürücülere aktarılmasından kaynaklanır.

Yeni çok hızlı CD-ROM sürücüler ise bu değişkenlik yerine CD’nin sabit hızla döndürüldüğü CAV (Constant Angular Velocity=Sabit Açısal Hız) sistemini kullanırlar. Bu da sabit disklerde kullanılan metod’ tur. Kafanın nerede olduğuna bakılmaksızın motor aynı hızda döner. Bilgiler CD üzerinde halkalar şeklinde (iz) yer aldığından ve hızda sabit olduğundan kafa daha büyük yörüngede daha çok bilgi okuyacaktır.

Bu sebepten CAV teknolojisini kullanan CD-ROM sürücüler dış izlerde daha fazla veri transferi yaparlar. Bu teknolojiye geçiş motorun daha fazla döndürebilme kapasitesine karşın CLV kullanılması halinde değişik devirlere inip çıkmanın zorluğundan doğmuştur. Örneğin tek hızlı CD-ROM sürücülerde 210 ile 519 devir arasında geçiş yapılırken bugün 5040 ile 12936 geçiş yapması gerekecektir. Bunun yerine CAV’ a geçilerek tüm devir hızı sabit tutulmuştur.

TRUEX (MULTİBEAM) Sabit aktarım hızı sağlamak için birden fazla lazer kullanılan bir yöntemdir. Düşük dönme hızını korurken, aktarım hızını geliştirmek için aynı anda  okuma yapan  yedi adet lazer  kullanır.

Truex (Multibeam)

KABLO VE BAĞLANTI NOKTALARI CD-ROM’ların arkasında güç girişi, ses kartı bağlantısı için ses çıkışı ve data kablosu girişi bulunur. CD sürücüler, IDE (Integrated Drive Electronic) ve SCSI (Small Computer System Interface) başta olmak üzere  çeşitli arayüzlerle üretilirler. Genellikle IDE arabirimi kullanılır. Aynı zamanda IDE kablosuyla  başka bir  CD-ROM  veya harddisk bağlanacaksa  bu ayarların yapıldığı jumper ayarları bulunur.

CD-ROM sürücüsünün bağlantı noktaları

CD-ROM'UN ÇALIŞMA PRENSİBİ CD-ROM sürücüsüne MSCDEX ile erişilmesi

CD-ROM sürücü olan her bilgisayar MSCDEX programını kullanır CD-ROM sürücü olan her bilgisayar MSCDEX programını kullanır. MSCDEX AUTOEXEC.BAT dosyası ile başlatılır. MSCDEX bir TSR programı olmasının yanında, DOS’un network cihazlarına bağlanmasından sorumlu director’ e ulaşmasını sağlar. CD-ROM cihazları DOS altında bir harf ile temsil edilir. Genellikle D harfi ile temsil edilir.  

MCSDEX’in fonksiyonları AH AL Görevi 15H 00H Sistemde kurulu CD-ROM sayısı 08H CD-ROM’dan bilgi okumak için 09H CD-ROM’a bilgi yazmak için 0BH CD-ROM sürücüsünü kontrol etmek için MCSDEX’in fonksiyonları

CD-ROM sürücüsünün asıl görevi verileri okuyup yazmaktır CD-ROM sürücüsünün asıl görevi verileri okuyup yazmaktır. MSCDEX  INT 2FH kesmesiyle birlikte  08 değerini DOS’a gönderir. Bu değer göre DOS da INT 25H kesmesi ile CD-ROM’dan okuma işlemini gerçekleştirir. CD-ROM üzerindeki her sektör 3234 bayttır. Fakat bunları 2352 (yaklaşık 2KB) baytı kullanılabilir verilerdir.

Geriye kalan 882 baytı hata bulma ve düzeltme, 92’si de kontrol baytıdır. Bu yüzden veri aktarımında kullanılacak tampon’da 2KB olmak zorundadır. CD sürücüsü kesmeyi aldıktan sonra CD üzerindeki verileri okuyabilmek için 850 nm dalga boyunda düşük güçlü bir lazer ışın demetini CD yüzeyine dik bir açıyla gönderir. Bu lazer ışını demeti polikarbonat’ tan yapılmış kaplama malzemesini aşarak içteki alüminyum tabakaya çarpar.

Bu tabaka üzerindeki spiral üzerinde çukur (pitler) ve düzlükler vardır. Çukur ve düzlükler minimum uzunluğu 3 bit maximum uzunluğu ise 11 bittir. Bu sebepten dolayı 0 ve 1’lerin bütün kombinasyonlarını temsil edilemez. Düzlüklerden çukurlara yada çukurlardan düzlüklere geçiş 1 ile temsil edilir. Çukur ve düzlükler ise 0 olarak temsil edilir.

1 ve 0 bilgisinin çukur ve düzlükleri kullanarak sıralanması

Ses CD üzerindeki 0 bilgisinin okunması

Ses CD üzerindeki  1 bilgisinin  okunması

Mikroişlemciden komut alan servo motor da yansıtıcı aynayı  CD-ROM üzerindeki doğru ize yönlendirir. Işın çukurlardan güçlü, düzlüklerden ise zayıf şekilde yansır. Yansıyan ışın mercek yardımıyla toplanır ve odaklanarak mercek’ten yansıtılır ve ışın ayırıcıya gönderilir. Işın ayırıcı mercek son olarak ışını elektrik sinyallerine çevrilmesi için sensörlere gönderir.

CD-ROM sürücüsünün çalışması

Algılayıcı (sensör) çukur  ve düzlükleri direk  olarak dijital bilgilere çeviremez. Bunun  için EFM tabloları kullanılır. Bu tablolarla 8 bitlik veriler 14  bitlik verilere çevrilir. EFM tablolarında 2 tane 1 biti 11 tane 0 biti yan yana gelmez.

Değer 8 bitlik 14 bitlik 00000000 01001000100000 1 00000001 10000100000000 2 00000010 10010000100000 3 00000011 10001000100000 4 00000100 01000100000000 EFM tabloları

EFM (Eight to fourteen modulation) dönüşüm tabloları  her  CD-ROM sürücüsünün kontrol kartında yer almaktadır. CD-ROM sürücü bu dijital verileri veri kanalına yerleştirir.

CD YAPISI CD (Compact disk) polikarbonat  bir levhadan 120 mm çapında ve 1.2 mm kalınlığında, üç katmanlı olarak üretilirler ve merkezlerinde 15mm çapında bir delik bulunur. Bu levha alüminyum alaşımı  olan  metalik bir filmle kaplanmıştır. Alüminyum film, CD-ROM sürücüsünün  bilgileri okuduğu kısımdır. Daha sonra levha, verileri korumak için polikarbonat bir kaplama ile kaplanmıştır. CD’ler tek taraflıdır.

CD’lerin yapımı ve yapımında kullanılan polikarbonat malzeme

Veriler CD üzerinde damgalanmış çukurlarda saklanmaktadır Veriler CD üzerinde damgalanmış çukurlarda saklanmaktadır. CD üzerindeki bu çukurluklar ve düzlükler 1 ve 0 rakamlarına karşılık gelmektedir. CD’deki her bir  çukur  0.12 mikron derinliğinde  ve yaklaşık 0.5 mikron genişliğindedir. Çukurlar turlar arasında  1.6 mikron olan spiral bir iz üzerine  içten dışa doğru damgalanmıştır.

Bu da inç başına yaklaşık olarak 16. 000 iz yoğunluğuna denk gelir Bu da inç başına yaklaşık olarak 16.000 iz yoğunluğuna denk gelir. Çukurlar ve düzlükler 0.9’dan 3.3 mikron uzunluğuna kadar değişir. İz diskin iç tarafından başlar ve kenara 5mm yaklaşana kadar devam eder. CD üzerindeki bilgi spiralinin uzunluğu 5 km’ ye kadar çıkmaktadır.

CD yüzeyindeki çukur ve düzlükler

Yazılmış ve yazılmamış CD-Rom’un arka ve önyüzü

KAFA (HEAD) CD-ROM sürücülerin çalışma esası da tıpkı sabit disk ve disket sürücü mantığına dayanır. Yani okuyucu- yazıcı bir kafa ve medya. Aralarındaki çalışma farkı, kullandıkları medyaların dışında bu bahsettiğimiz kafalardadır. CD-ROM sürücünün bu işlemi gerçekleştiren bir gözü (lens) bulunur. CD’nin üzerinde içeriden dışarıya doğru hareket ederken, CD’nin döndürülmesi işlemi sayesinde istediği bölgeye ulaşabilir.

Kızılötesi lazer diyodu ışın parçasını üzerindeki bütünleşik bir ayna yardımıyla lense yollar. Işın buradan hareketli kafa vasıtasıyla hedeflenerek CD’nin belirlenmiş bir noktasına ulaşır. Bu aşamada CD’lerin üzerinde aslında gözle görülmeyen ufak çukurlar bulunduğunu ve bu çukurlar ile düz kesimlerin, verilerin kodlanmasını sağlayan 0 ve 1 rakamlarına karşılık geldiğini belirtelim.

Işının bir kısmı CD üzerindeki bu çukur ve düzlüklerden geriye yansır Işının bir kısmı CD üzerindeki bu çukur ve düzlüklerden geriye yansır. Bu yansıma yine toplayıcı ve ayna kombinasyonuyla photodetectöre yollanır. Burada da yansımanın çokluğu yada azlığı ile orantılı olarak sistemin anlayabileceği hale dönüştürülür.

CD-ROM’da yakma işleminin gerçekleştirilmesi

CD’nin okunması

CD-ROM'UN PERFORMANSI NELERE BAĞLIDIR? Hız: CD ROM sürücülerinin hızları X ile gösteriliyor. Temel olarak müzik setlerinde kullanılan ve CD’yi 210 ile 539 devir arası döndürebilen CD player’ların hızı 1X olarak kabul edilir. 2X hızındaki bir CD sürücü ise 420 ile 1078 devir hizmet verebiliyor ve böylece X’ler arttıkça devirde artıyor.

Örneğin 32X bir CD sürücüye, gerek veri aktarım kapasitesi gerekse veri erişim süresi bakımından 16X’in iki katı performanslı gözü ile bakılıyor. Yada 16X’in dört dakika da kopyaladığını 32X 2 dakikada kopyalıyor şeklinde düşünülüyor. Oysa teoride 1X’in saniyede 150 KB veriyi transfer edebildiği kriteri baz alınarak 32X bir CD sürücünün saniyede 4.8 MB veri transfer etmesi gerekir.

Ancak bu performansı yakalamak sadece motorun CD’yi döndürebildiği devir sayısına değil daha bir çok faktöre bağlıdır. Günümüzde kullanılan uygulamaların çoğu, CD’nin üzerindeki çeşitli yerlerde yer alan bilgileri kullanır.

Veri Aktarım Hızı: Veri aktarım hızı, belli bir zamanda  sürücünün ne kadar veriyi  CD’den okuyup bilgisayara aktarabildiğini gösterir. CD-ROM sürücülerinin hızları X ile gösteriliyor. Temel olarak müzik setlerinde kullanılan CD’yi 210 ile 539 devir arası döndürebilen CD playerların hızı 1X olarak kabul edilir. Teoride 1X  saniyede 150 KB veriyi transfer eder. CD’ler sabit doğrusal hız (CLV) formatında kaydedilir. 2X hızlı bir CD sürücü 300KB/sn aktarım hızına ulaşır.

CD-ROM sürücü ve veri aktarım hızları CD sürücü Hızı        Veri Hızı (KB/s) 1x 150 2x  300 3x      450 16x          2400 2x              4800 48x          7200 52x      7500 100x            15000 CD-ROM sürücü ve veri aktarım hızları

Erişim Süresi: CD ROM sürücülerin önemli performans göstergelerinden biri de erişim süresidir. Aygıtın ana işlemciden ‘bilgiyi aktar’ emrini almasından ilk byte’ın transferine kadar geçen süreye erişim süresi denir. Aslında arama süresi, latency (CD’nin uygun yerinin tam kafaya hizalanması) ve CLV metodunu kullanan sürücüler için motor devrinin değişim süresinden oluşur, tüm bu süre milisaniye birimi ile gösterilir.

En hızlı CD-ROM sürücülerin bile halen orta kalitede sabit diskleri dahi yakalayamamış olmamasının sebebi de erişim süresinde yatar. Zira bu sürücüler, müzik CD’lerini okumak üzere tasarlanmış CD playerlardan bu yana fazla değişime uğramamıştır. Fiziksel yapıları sabit disk hızına ulaşmalarına imkan vermemektedir.

İşlemci Kullanımı: İşlemci kullanımı Pentium sınıfı işlemcilerin çok yaygın olduğu düşünüldüğünde önemli bir faktör olmaktan çıkıyor. Bunu yanısıra artık CD ROM sürücülerin DMA (doğrudan bellek erişim) kullanabilmesi de işlemci gereksinimini iyice ikinci plana atıyor.

Ön Bellek: CD-ROM sürücünün üzerinde bulunan ön bellek, belirli bir bilgi stoğu’nun saklanmasını ve böylece CD yüzeyine daha az baş vurulmasını sağlar. Genelde CD- ROM yazıcılarda çok işe yarayan bu özellik CD-ROM sürücülerde çok büyük bir performans farkı sağlamıyor.

Sistem Belleğine Depolama: CD-ROM sürücünün tekrar tekrar aynı bilgiye ulaşması yerine sistem belleğinden ufak bir miktarın bilgi depolanmasına ayrılması sürücünün performansını arttıracaktır. Verilere çok daha ulaşmamızı sağlayan sistem belleğine ayrılacak miktarı belirlemek için denetim masası/ sistem/performans/dosya sistemi/CD-ROM yolu izlenmelidir.

CD FORMATLARI CD-DA (Compact Disk Digital Audio): Bildiğimiz müzik CD’si. Sony ve Philips firmaları tarafından müzik setlerinde kullandığımız CD playerlar için geliştirilmiştir. CD-ROM Digital Data ( CD ROM, ISO 9660): En basit anlamıyla veri CD’sidir. Örneğin bilgisayar dergileriyle verilen CD’ler bu tür CD’lerdir. Aynı şekilde oyun CD’ leride.

CD ROM Extended Architecture (CD ROM XA): Ses, veri, görüntü, grafik gibi pek çok türü barındıran CD’lerdir. Giderek yaygınlaşan ve içinde PC’lerinizde kullanabileceğiniz bilgilerinde bulunduğu müzik CD’leri bu türe güzel bir örnektir. CD İnteractive (CD-I): Genelde TV’ den izlenebilmek üzere hazırlanmış özel donanımla çalışan bir tür multimedya CD’sidir. Sistem konfigürasyonlarının giderek güçlenmesi sebebiyle hiçbir zaman yaygınlaşamamıştır.

Video CD (VCD): Sıkıştırılmış görüntü (MPEG) içeren CD’lere Video CD denir. CD-I ’ın tersine sistemlerin daha güçlü olmasıyla birlikte daha da yaygınlaşmaktadır. Digital Versatile/Video Disk (DVD): 650 MB alan CD-ROM’ ların aksine 17 GB’a kadar veri depolayabilen DVD’ler özellikle görüntü alanında devrim yaratmıştır.

CD-ROM İLE SABİT DİSK VE DİSKET ARASINDAKİ FARKLAR Veriler, disk ve disketlerde manyetik bir ortamda saklanır. CD-ROM’lar ise üzerindeki girinti ve çıkıntılar yardımıyla saklanır. Sabit disk ve diskerledeki bilgiler okuma/yazma kafaları yardımıyla okunur. CD-ROM’larda diskin yüzeyini tarayan bir lazer okuyucu vardır. Disk ve disketler manyetik ortamlardır. CD-ROM’lar optik aygıtlardır. CD-ROM’lar disket ve sabit disk gibi manyetik birimlerden daha güvenilir ortamlardır.

CD-AUDİO (1980) CD-ÇALAR (1983) Philips ve Sony tarafından dijital formatta ses içeren optik disk standartları oluşturuldu. CD-ÇALAR (1983) Sony ilk CD çalan cihazı üretti. Fiyatı 1000$’dan fazlaydı. Billy Joel’ in 52 nd street albümü hem müzik hem teknoloji tarihine geçti.

CD-ROM'UN DOĞUŞU (1985) CD-ROM SÜRÜCÜ (1987) Yine philips ve sony bilgisayar verileri için compact disk-read-only memory (salt okunur bellek) standartlarını belirleyip duyurdular. CD-ROM SÜRÜCÜ (1987) CD-ROM formatı artık PC’lerde kullanılmaya başlandı. İlk sürücüler de 1000$ civarında satıldı. Veri miktarı 650MB idi. Bilindiği gibi günümüzde üretilen CD- ROM’lar 670MB DVD’ler ise 17GB veri depolayabiliyor.

HIZLARINA GÖRE CD-ROMLAR 4 Hızlı CD-ROM (1994): Veri akışı saniyede 600KB’a çıkarılarak küçük çaplı bir devrim yapıldı ve bunun fiyatı da 1000$ civarındaydı. 6 Hızlı CD-ROM (1995): Veri akışı saniyede 900KB’a çıkarken fiyat 600$ civarına indi. 8 Hızlı CD-ROM (1996): Bu kez veri akışı saniyede 1200KB’a çıkarken fiyatlar 400$ civarına indi.

10-12 Hızlı CD-ROM : Aynı yıl fiyatlar 250$ civarına inmiş veri akışı ise saniyede 1800KB’a çıkmış sürücüler üretildi. CD kaydedici cihazların fiyatları ise 500$’ın altına indi. CD kaydedici cihazların bu ilk neslinde kullanıcı tek bir oturumda kaydı bitirmek zorundaydı.

CD-RW (WRİTER)

CD-RW (WRİTER) NEDİR? CD yazıcıların görünüm bakımından CD-ROM sürücülerden ayrılan bir yanı yoktur. Ayrıca iç yapıları bakımından da belirgin bir farklılık yoktur. CD yazıcıların farkı lazerin kullanılmasındaki farktan ileri gelir.

CD-YAZICILAR ( CD-RW, CD-RECORDER ) CD yazıcılar standart CD sürücülerden farklıdır. Özel bir lazer ışını üretebildikleri için CD yazabilir ve okuyabilirler. Günümüzde özellikleri 4x4x16 şeklinde ya da 4x8 seklinde ifade edilir. 4x4x16 şeklindeki ifade o yazıcının 4 hızlı CD-RW yazma, 4 hızlı CD-RW yazma ve 16 hızlı okuma özelliklerine sahip olduğuna delalet eder.

4x8x şeklinde özellikleri belirtilmiş bir yazıcının hemen CD-RW disklere yazamadığını anlarız ve 4 hızlı CD-RW yazma ve 8 hızlı okuma özelliği olduğunu anlarız. Recorder ve Writer diye iki çeşidi vardır.

Recorder, sadece CD-R medyalara yazabilir, tüm formatları destekler tek eksiği CD-RW diskleri kullanamamasıdır. Writer, (ya da ReWriter) ise Recorder‘ ın tüm özelliklerini taşımakla birlikte ekstradan CD-RW medyalara yazabilme ve silebilme özelliğini taşır.

CD-RW'IN FİZİKSEL YAPISI

Taşıyıcı diskin üzerine ısıya dayanıklı bir boya sürülür Taşıyıcı diskin üzerine ısıya dayanıklı bir boya sürülür. Sürülen bu boya CD-RW’ nin lazer tarafından yazılabilir. Lazer ,çukuru boya maddesini yakarak açar. İşlenen bir veri okunmak istendiğinde ise lazerin gücü boya maddesini yakmaması için düşürülür.

Ayrıca boya maddesinin üzerine altın buharı püskürtülür Ayrıca boya maddesinin üzerine altın buharı püskürtülür. Bu işlem diskin üzerinde yansıma tabakasını oluşturur. Böylece çukurların (pits) yakılıp yakılmadığı lazer tarafından yansıtılır. Son olarak bu altın tabakaya bir koruma ve bir yazma tabakası daha eklenir.

CD-RWLARDA YAZMA TEKNİĞİ Bir CD’ye yazma işlemine , yazma işlemi CD’nin ortasından başlayamaz. Yazma işlemi gelişi güzel değil ( Random ) sıralıdır. CD’ ye yazma işleminde başlatılan her yazma işlemi başlangıcından bitimine bir bütünlük taşır. Yarıda kesilemez. Bir Audio CD’si ve yellow book CD’ leri tek seferde yazılmalıdır (nonmultisession). Bu tür veriler çoklu ortamlarla yazılamazlar. Yazma işlemine başlandığında yazıcı Lazer verileri yazılmaya hazır bulunmalıdır.

Veri akışı kesildiğinde veri tam olarak yazılmasa da yazma işlemi sona erer. Kayıt işleminin hatasız olması için bir image file test edilir. Bu test işleminde image file laser yazma moduna geçirilmeden tüm yazma işlemleri yapılıyormuş gibi test edilir. Bu test sayesinde yazma işleminde bir problemle karşılaşılıp karşılaşılmayacağı test edilmiş olur.

Yazma işlemlerinde kullanılan yöntemlerden biri de multisession yöntemidir. Bu yöntemde CD birden fazla oturumda yazılabilir. Bir multisession işleminde CD’ye bir multisession başlığı açılır ( 22 MB ). Bu başlık ilk seferde yazılacak bilgilerin kataloğunu tutar. İkinci bir yazma işleminde yemi bir multisession başlığı açılır ( 13 MB ). Bu başlıkta ise ilk multisession başlığına göre yapılan değişikler bulunur. CD’ ye yeni bir session açılmayacaksa CD kapatılır.

CD-RWLAR NASIL ÇALIŞIR? Büyük boyutlardaki dosyalarla çalışan kişiler için CD yazıcılar çok gereklidir. Sistemdeki dosyalarınızın yedeklenmesi veya dijital resim arşivinizin saklanması gibi, sizin için önem taşıyan bir çok bilgiyi gümüş plakalarda saklamanızı sağlar. Bunun dışında CD yazıcılar yardımıyla el kameranızla kaydettiğiniz görüntüleri video CD formatında kaydedebilir ya da amatör müzik çalışmalarınızı audio CD formatında basabilirsiniz.

CD yazıcısının nasıl çalıştığını anlayabilmek için önce CD’ nin temel çalışma prensibini kavramak gerekir. CD’ ler genellikle aynı yapıya sahiptir. Taşıyıcı kısmı oluşturan CD’ deki kalın tabakadır. Çoğu üretici bu tabakayı Polikarbon’dan yapmaktadir. Bu taşıyıcı tabakanın üzerinde ise bilgilerin kaydedildiği kısım yer alır. Bilgilerin okunması sırasında lazer bu kısımdan yansır. Bilgilerin yazıldığı kısımda koruyucu bir kaplama bulunur, bunun sayesinde hassas kisim UV ışınlarından korunur. Ayrıca bu kaplama CD’ nin ön yüzünü de oluşturur.

CD-RW'DA YAZILACAK DOSYANIN KODLANMASI Yazılabılen kısım 0,05 ile 0,1 mikrometre arasındaki mikroskobik girintilerden oluşuyor. Derinliği 120 Nanometre olan bu girintilere pit denir. Pit’ler arasındaki araya da yani tümsek kısma “Land” deniyor. Pit ve Land’ lerin yardımıyla iki dijital temel bilgi yani 1 ve 0 oluşmaktadır. Bu iki değer iki harften olusan bir alfabeye benzetilebilir.

Bu iki değerin kombinasyonları sayesinde bilgiler bir araya gelir Bu iki değerin kombinasyonları sayesinde bilgiler bir araya gelir. Bu girintiler ve çıkıntılar, sarmal bir şekilde tüm CD’ nin etrafında binlerce kez dönerek izler oluşturuyor. Bu izler okuyucu kafa ile takip ediliyor. Bilgisayarın bunca sarmalın içerisinde doğru bilgiye ulaşabilmesi için bu sarmalların başladığı yer olan “Lead-in” kısmında bir içerik listesi (TOC-Table of contents) bulunmaktadır.

CD-RW'DA LAZERLE OKUMA İÇİN KULLANILAN TEKNİK Bilgilerin okunması lazer teknolojisi sayesinde gerçekleşiyor. Bu lazerin kafası bir motor sayesinde tüm CD yüzeyinde hareket ederek ve yarı geçirgen bir aynaya lazeri yansıtıyor ve bu, lazerin sadece bir yöne (lazer kafasından CD’ ye) doğru geçiş yapmasına izin veriyor.

Lazerin dalga boyu 780 nanometre Lazerin dalga boyu 780 nanometre. Bu tür dalga boyları infrared kategorisinde uzun dalga boyları olarak adlandırılır. Lazer ışını lens’ten çıkarak 0,8 milimetre genişliğindeki taşıyıcı yüzeye yansır. Lazer’in bilgileri saklayan yüzeye ulaşması için plastiği aşındırması gerekir ve bu 1,6 milimetre genişlemeye sebep olur.

BİR KERE YAZILABİLEN CD-RW Bir kere yazilabilen CD-R’ larda ise veri değiştirilebilir. Burada veri kısmı “dye” adı verilen organik renkli bir maddeden oluşuyor. Bu madde CD’nin de rengini belirtiyor. Bu madde çoğunlukla yeşil, mavi, ya da altın rengindedir.

CD yazıcı, veriyi lazer ışınlarıyla yazıyor ve bu işlem sırasında 300 celsius’ luk bir ısıyla ışın renkli yüzeye düşüyor, bu sayede bu kısımda bir derinleşme gerçekleşiyor, yani bir pit oluşuyor. Pit’ lerin oluşması Land’ lerin oluşması anlamına da geleceği için böylece veriler CD yüzeyine yazılmış oluyor.

TEKRAR YAZILABİLEN CD-RW Bir kere yazılabılen CD-R’ lara göre bu teknoloji CD- RW’ lara veriyi yazıyor ve siliyor. CD-R’ de olduğu gibi bunda da metal yansıtıcı bir yüzey üzerinde renkli bir kısım bulunmaktadır. Bu yüzeyde de veri kodlanmış halde saklanıyor. CD-RW’deki renkli kısım iki farklı tipi bir arada bulundurabiliyor: Kristal’in ve Amorph Kimyacılar kristalleşmeden katılaşan sıvılara amorph adını veriyorlar.

Örneğin, Cam: Renkli tabakadaki amorph kısımları ışını yansıtmadan geçirir. Geçen ışık ancak metal kısımdan yansıyarak geri döner. Kristal’in kısımlar ise lazer veriyi okurken yansıtır. Kristal’in ve amorph iki farklı yansıtıcı yüzey oluşturur ve bu sayede dijital veriler birleştirilir. CD-RW’nin yazılması sırasında yazıcı renkli yüzeye yoğun lazer ışınları yollamaktadır. Bu esnada ısı 500 celsius’ u bulabilir. Bu işlemden hemen sonra renkli madde hemen soğumakta ve amorph bir duruma gelmektedir.

CD-YAZMA METOTLARI Data CD Audio CD Video CD Multisession CD Bootable CD Packet Writing

CD-RW YAZMA PROGRAMLARI Adaptec Easy CD Creator Deluxe Adaptec Direct CD CeQuadrat To Go Gear Nero Burning ROM Adaptec UDF Installer Clone Cd

DVD-ROM

DVD-ROM NEDİR? DVD bir disk dış görünümüyle CD’ye çok benzer. Fakat CD’ye göre üretim teknolojisinin daha ileri olması nedeniyle çok daha fazla kapasiteye sahiptir. Sahip olduğu yüksek kapasite nedeniyle yüksek çözünürlüklü ve 2 saatten uzun MPEG-2 formatında kodlanmış bir sinema filmini tutabilir. İlk DVD sürücülerin 1997 yılında tüketici pazarına sunulmasıyla birlikte yavaş yavaş CD teknolojisinin yerini almaya başladı.

Pazara sunuldukları ilk günden buyana çok farklı türleri ortaya çıktı Pazara sunuldukları ilk günden buyana çok farklı türleri ortaya çıktı. Bu süreç içerisinde veri kapasiteleri de sürekli değişti. Standart bir DVD diskte 4,7GB kadar veri saklayabilmek dolayısıyla bir CD’nin 7-8 katı kadar kapasiteye sahip olmak mümkündür. Üretim teknolojisindeki ilerlemelerle bu değer 17GB’a kadar yükseltilmiştir.

Dahili IDE DVD sürücünün kasa içine montajı

DVD'NİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Tek cd’de 2 saat’den fazla (Laser diskten daha iyi) yüksek kalite video saklayabilir. Bu sayı çift katman (layer) ve cift tarafta 8 saat’e kadar çıkar. Geniş ekranlı (wide screen) filmleri destekler. Bazı dvd filmler genis ekran ve standart ekran arasinda secim yapmaniza izin verilir. Bir kac dil’deki dublaj için 8 parça dijital ses kaydetme imkanı vardir. 32 dile kadar alt yazı/karaoke desteği verir.

Film desteklediği takdir de 9 değişik bakış açısı ile seyredilebilir. Film desteklediği takdirde kişi filmin değişik senaryolar’daki sonunu kendi seçebilir. Menüler ve interaktif özellikler Başlık , bölüm ve parça seçimi Değişik dil seçenekleri Çocuk kilidi Dolby Digital AC-3 audio

DVD-VİDEO İLE DVD-ROM ARASINDAKİ FARK DVD Video makineleri VHS veya Laser disk gibi önceden kaydedilmiş ve film oynatmak için üretilmiş makinelerdir. Bu filmler DVD-ROM da da oynatılabilir. DVD-ROM bilgisayarlar için üretilmiş bir makinedir. Neden Mpeg2 kartına ihtiyaç vardır.

DVD filmleri Mpeg2 denilen bir algoritma ile saklanırlar DVD filmleri Mpeg2 denilen bir algoritma ile saklanırlar. Bu filmleri oynatabilmek için bu algoritmanın çözülmesi gerekir. Eğer hızlı bir pc’niz yoksa Mpeg2 kartı dvd oynatmak için en iyi yoldur. Bazı DVD-ROM sürücüleri tek lazerli oldukları için cd-r’ları okuyamıyabiliyorlar. Fakat çift lazerli olan DVD-Rom’larda (Örneğin Sony DDU100e) cd-r’ları problemsiz okuyabiliyorlar.

CD-ROM YERİNE NEDEN DVD-ROM? Artık DVD ler bayağı yaygınlaştı ve Cd-Rom eski popülaritesini yavaş yavaş kaybetmeye başladı. Bunun başlıca nedenlerinden bir tanesi de DVD-ROM fiyatlarının çok ucuzlaması. Artık bir cd-rom’la DVD-ROM arasındaki fiyat farkı çok az. DVD oyunları da yavaş yavaş çoğalıyor.

CD VE DVD'NİN KARŞILAŞTIRILMASI Özellik CD DVD İz Aralığı 1600 nanometre 740 nanometre Minimum Çukur Uzunluğu (tek katmanlı DVD) 830 nanometre 400 nanometre (çift-katmanlı DVD) 440 nanometre

FARKLI KATMAN YAPILARINA SAHİP DVD'LER

Çift katmanlı bir DVD’de spiral izler

Farklı biçimlerdeki DVD’lerin kapasiteleri Karşılık Geldiği Film Süresi Tek-kenarlı/tek katman 4.38 GB 2 saat Tek-kenarlı/çift-katman 7.95 GB 4 saat Çift-kenarlı/tek-katman 8.75 GB 4.5 saat Çift-kenarlı/çift-katman 15.9 GB 8 saatten fazla Farklı biçimlerdeki DVD’lerin kapasiteleri

Tek katmanlı ve çift katmanlı DVD’de lazerin odaklanması

Çift taraflı çift katmanlı bir DVD’nin kesit görüntüsü

DVD-ROM diskin yapısı

DVD-RAM İlk kapasitesi 2.58 milyar byte’tır. Faz değişim teknolojisini kullanır ve güncel sürücülerle uyumlu değildir (kusur yönetimi, yansıtma farkları ve küçük biçim farkları yüzünden).titreşimli yiv verinin zamanlamasını sağlamak için kullanır. Yivler ve kabartılmış sektör kafaları diskin içine imalat aşamasında yerleştirilir.

Tek taraf DVD-RAM diskleri kartuşlarıyla beraber geliyor Tek taraf DVD-RAM diskleri kartuşlarıyla beraber geliyor.kartuşun iki tipi var: 1 mühürlenmiş, 2 diskin silinmesine izin verir. Diskler sadece kartuş içindeyken yazılabilir. İki taraflı DVD-RAM diskleri sadece mühürlenmiş kartuş halinde elde edilebiliyor. Kartuş boyutları 124,6mm x 135,5mm x 8mm.

DVD-RW ( WRİTER )

DVD-RW ( WRİTER ) DVD+RW DVD-ROM’larla, CD’lerle, DVD-R ve DVD-RW’lerle uyumludur. Fakat yansıtma farkları ,bağlama sektörleri ve hata yönetimi yüzünden DVD-RAM’lerle uyumlu değildir.DVD+RW diskleri DVD video playerlar ve DVD-ROM sürücülerle okunamaz.

DVD-RW'IN DVD-RAM 'E GÖRE AVANTAJI DVD-RAM 2.6gb data saklayabilirken DVD-RW 3.0gb’a kadar saklayabiliyor. Bu da %15 daha fazla kapasite demek. DVD-RW lar CAV ( Constant Angular Velocity) modu sayesinde daha yüksek performansa sahip.

1 2 3 4 5 16X 8X 6X 4X +/- R +RW -RW DVD+R ÇK DVD-ROM Örnek bir DVD yazıcıda çeşitli hız değerleri

1) X Değeri: +/- malzeme yapısında tek seferlik yazılabilir DVD yazma hızı. 2) X Değeri: ‘+’ malzeme yapısında RW DVD yeniden yazma hızı. 3) X Değeri: ‘-’ malzeme yapısında RW DVD yeniden yazma hızı. 4) X Değeri: ‘+’ malzeme yapısında çift katmanlı tek seferlik yazılabilir DVD yazma hızı. 5) X Değeri: DVD diskleri okuma hızı