DÜZYAZI TÜRLERİ MAKALE DENEME SOHBET FIKRA Hazırlayan:Hatice Demir

Makale Deneme Sohbet Fıkra Düz yazı türleri 11.01.2013

1.MAKALE Makale, herhangi bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazılara denir. Gazete ve dergilerdeyayınlanır. Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara da "makale" denir. Makaleler bir gerçeği kanıtlamak için yazılır. Makalelerde bilimsel verilerden yararlanılır. 11.01.2013

Makalenin özellikleri Makalenin amacı hangi konuda olursa olsun "bilgi vermek"tir. Makale sade ve herkes tarafından anlaşılır olmalıdır Makale her konuda yazılabilir. Makale genellikle kısa ve öz yazılardır Makale de öne sürülen bilgi, düşünce ve görüş açıklanır Makalede açıklanan konuyla ilgisi olmayan hiçbir cümleye yer verilmemelidir. Makale dergi, gazete ve uygun içerikli sitelerde yayımlanır Makale içeriği özgün olmalıdır, orijinal olmalıdır. Tek bir konuyu ele almalı ve o konu hakkında derinlemesine bilgi vermelidir. 11.01.2013

2.DENEME Deneme, edebiyat alanında herhangi bir konuda yeni ve kişisel görüşlerle bezenmiş bir anlatım içinde sunulan düz yazı türü. 11.01.2013

Denemenin özellikleri Öğretici metinlerdir. Denemede konu özgürce seçilir. İnsanı ve toplumu ilgilendiren her şey (yaşam, ölüm, aşk, felsefe, din, ahlak, töre, siyaset, bilim vb.) denemenin konusu olabilir. Deneme yazarı kendisiyle konuşur gibi yazar. Yazar dili doğru ve güzel kullanır. Düşünce ufku geniş ve kendine özgü bilgi birikimine sahiptir. Deneme rahat okunan bir düşünce yazısıdır. Denemecinin öne sürülen her düşünce ya da savı doğrulama, kanıtlama gibi bir kaygısı yoktur. Deneme, makale ve eleştiriden bu yönüyle ayrılır. Deneme yazarı birçok kaynaktan beslenir. Felsefi, sosyolojik, tarihi tema ve olayların yanında bilimsel veriler ve ünlü kişilerin özdeyişleri olabilir. Yine de denemeci seçtiği konuyu farklı bir yaklaşımla işler. Deneme, herhangi bir konuda düşündürücü, öğretici, inandırıcı ve ufuk açıcıdır. 11.01.2013

3.SOHBET Bir konunun ya da düşüncenin bir başkasıyla konuşurmuş gibi işlendiği yazıdır. Bir edebiyat türü değil, bir yazış ya da anlatım biçiminin adıdır. Eleştiri, inceleme, özellikle de deneme türleri söyleşi biçiminde yazılabilir. 11.01.2013

Sohbetin özellikleri Herkesi ilgilendiren konular seçilir. Düşünsel plânla yazılır. Cümleler çoğu zaman konuşmadaki gibi devriktir. Yazar, sorulu-cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi verir. İçtenlik, samimilik, doğallık sohbetin özelliklerindendir. Yazar anlattıklarının doğruluğuna, okuyucusu ile olan bağına güvenmeli, anlattıklarını günlük konuşma havasıyla, fakat mantık çerçevesinden ayrılmadan anlatabilmelidir. Kolay okunabilir bir üslup yakalayabilmelidir. 11.01.2013

4.FIKRA Fıkra ; bir yazarın herhangi bir konu veya günlük olaylar hakkındaki görüşlerini, düşüncelerini ayrıntılara inmeden anlattığı gazete ve dergilerde yayınlanan kısa fikir yazılarının genel adıdır. Bu tür yazıların diğer adı da ‘Köşe Yazısı’dır. Fıkralar, gazete ve dergilerin belli sütun veya köşelerinde yayımlanır.Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılardır. 11.01.2013

Fıkranın özellikleri Gerçek olaylar veya düşüncelerle ilgili konular işlenir. Konular tarafsız bir şekilde ele alınmalıdır. Düşünce ön plânda olmalıdır. Konular çok değişik açılardan ele almadan, ayrıntılara inmeden işlenir. Yazılanlara okuyucuyu inandırma zorunluluğu yoktur. Yazılanlar okuyucunun ilgisini çekmelidir. Nükteli fıkralardan, kıssalardan, vecize ve atasözlerinden faydalanılmalıdır. Açık, sade ve akıcı bir dil kullanılmalıdır. Konular okuyucuya merak uyandırmalı, aynı zamanda da eğitici , bilgilendirici olmalıdır. 11.01.2013

Özet Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler  öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara makale denir. Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini, kesin kurallara varmadan, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüne deneme denir. Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılara sohbet denir. Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılara fıkra denir. 11.01.2013

Kaynakça www.edebiyatogretmeni.org www.mavirize.com www.bilgiyuvasi.org www.sorubak.com tr.wikipedia.org www.yenimakale.com 11.01.2013