SERMAYE BİRİKİMİ VE KALKINMA
SERMAYE NEDİR? Sermaye birikimi makine-teçhizat, ulaşım sistem ve araçları, sanayi gereçleri, fabrika donanım gibi nesnel sermaye yanında eğitim, sağlık, konut, spor alanlarına yatırım gibi beşeri sermaye yatırımlarıdır.
SERMAYE İHTİYACI Belli bir kalkınma amacını (ekonomik büyüme ya da kişi başına gelir artışı) gerçekleştirmek için gerekli olan sermayenin maliyetinin hesaplanması gerekmektedir.
EKONOMİK KALKINMA VE SERMAYE İHTİYACI Yatırım sermaye stokuna yapılan ilavedir. Yatırım ayrıca ekonomideki yapısal değişimleri sağlar. Belli bir gelişme sağlamak için ne kadar yatırıma gereksinim vardır.
BÜYÜME HIZI Net Büyüme Hızı= g – wn wn : nüfus artış hızı
SERMAYE-HASILA KATSAYISI İstenilen büyüme hızının gerçekleşmesi için, GSYİH’nın ne kadarının yatırıma ayrılacağının bilinmesi gerekir. Sermaye-Hasıla Katsayısı, GSYİH’daki artışın bunu yaratacak sermayeye ya da yatırıma dönüştürülme gücüdür.
ORTALAMA VE MARJİNAL SERMAYE HASILA KATSAYISI Ortalama Sermaye-Hasıla Katsayısı= K / Y Marjinal Sermaye-Hasıla Katsayısı= ∆K / ∆Y = I / ∆Y İleriye dönük kalkınma analizlerinde ve planlama modellerinde kullanılan katsayı marjinal sermaye-hasıla katsayısıdır.
Sermaye-Hasıla Katsayısı = k t döneminde 1 birimlik artış sağlamak için, bir önceki yıl 2 birimlik yatırım yapılması gerekiyorsa k=2’dir. Bir ekonomide t dönemindeki üretim artışı, t-1 döneminde yapılan yatırımın büyüklüğüne ve verimliliğine bağlıdır.
Dışa kapalı bir ekonomide tasarruflar yatırımlara eşittir. Tasarruf gelirin bir fonksiyonudur.
Hedeflenen büyüme hızı, tasarruf oranı ile sermayenin marjinal verimliliği çarpımına eşittir. İhtiyaç duyulan sermaye (milli gelirin oranı olarak tasarruflar) büyüme hızı ile sermayenin marjinal verimliliği (β) ya da sermaye hasıla katsayısı tarafından belirlenmektedir.
Örneğin, Y=100 birim, g=%6 ve k=2 (β=0,50) olduğunda, %6’lık bir büyüme için ne kadar yatırım ya da tasarruf yapmak gerekir? S=0,08x2 = 0,16 I=S = 0,16x100 = 16 birim %6’lık bir büyüme hızı sağlamak için ekonomide milli gelirin %16’sının tasarruflara ve yatırımlara ayrılması gerekir.