PROJE OLUŞTURMA VE YÖNETİMİ

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI Farklı seviyelerdeki hedefler arasındaki sebepsel ilişkiyi, Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının nasıl kontrol edileceğini ve Proje kontrolü dışında kalan ve başarıyı etkileyecek hangi varsayımların ortaya konulacağını yansıtır.

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİKSİ Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı Doğrulama Kaynakları Varsayımlar Maliyet Proje Genel Hedefi Projenin Amacı Sonuçlar Faaliyetler Araçlar Ön-koşullar

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAPISI Projenin amacını belirler Nedensel ilişkileri açıklar Önemli varsayımları ve belirsizlikleri açıklar DİKEY MANTIKTA ‘... Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler Doğrulama Kaynakları Varsayımlar Projenin Genel Hedefi Sonuçlar Faaliyetler Araçlar Maliyet Ön-koşullar Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı Projenin Amacı

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAPISI Ölçüm göstergelerini sağlar Ölçümün doğrulanacağı aracı sağlar Projenin etkilerini ve Projenin kullandığı kaynakları ölçmek için gereklidir YATAY MANTIK Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı ‘... Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler Doğrulama Kaynakları Varsayımlar Projenin Genel Hedefi Sonuçlar Faaliyetler Araçlar Maliyet Ön-koşullar Projenin Amacı

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI Mevcut Durum (Tanımlama) Problem Analizi (Tanımlama) Paydaş Analizi (Tanımlama) Hedef Analizi (Sonuç Çıkarma) Stratejik Analiz (Alternatif Seçme) Faaliyet Planı (Belirleme ve İşlevselleştirme) Mantıksal Çerçeve Hazırlanması (Proje Mantığını Belirleme) Kaynak Planı (Bütçe) (Belirleme ve İşlevselleştirme)

Değiştirmek İstediğimiz Durum MEVCUT DURUM Değiştirmek İstediğimiz Durum değiştirmek istediğiniz şeylerin içinde bulundukları koşullar, özellikler, ilgili tarafların durumları, düşünce tavırları

olanakların tanımlanması ve sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesi 1. PROBLEM ANALİZİ SONUÇ NEDEN ana problemlerin, sınırlamaların ve olanakların tanımlanması ve sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesi

PROBLEM ANALİZİ-NASIL YAPILIR? Katılımcıların bakış açılarından problemler formüle edilir, Konu ile ilgili tüm problemlerin ortaya çıkıp çıkmadığı incelenir, Ortaya çıkanların önemli problemler olduğu konusunda görüş birliğine varılır ve Bir başlangıç problemi seçilerek, problemler sebep-sonuç ilişkisine göre hazırlanan problem ağacıyla gösterilir.

Bu problemin kaynağı nedir? PROBLEM ANALİZİ Değiştirmek istediğimiz, istemediğimiz ya da problem olarak gördüğümüz şey nedir? Bu problemin kaynağı nedir? Problemler arasında neden-sonuç analizi yapıldı mı?

PROBLEM ANALİZİ-NELER YAPILIR? 1. Konu ile ilgili görülen problemleri ve varlığı istenmeyen durumları gelişi güzel sıralayın 2. Ana problemi en üst seviyede tutarak, onu doğrudan etkileyen problemleri sıralayın

PROBLEM ANALİZİ-NELER YAPILIR? 3. Şemada yer alan problemlerin hepsinin gerçek olmasına ve gelecekte ortaya çıkması beklenen problemlerin belirtilmemesine dikkat edin 4. Problem ağacı içerisindeki genel problemleri problem ağacından ayıklayın

PROBLEM ANALİZİ-PROBLEM AĞACI SONUÇ NEDEN Kırsal Kesimde yaşayanların geliri düşüktür Üründen elde edilen gelir düşüktür Kırsal kesimde iş imkanı azdır Depolama tesis yoktur Ürün sezon başında satılır Ürün zaiyatı yüksektir İşleme tesis

PROBLEM ANALİZİ-PROBLEMLERİ HİYARARŞİK SIRADA DÜZENLEMEK Mevcut durumdaki ana problemleri tanımla (beyin fırtınası) Bir başlangıç problemi seç Başlangıç problemi ile bağlantılı diğer problemleri araştır

PROBLEM ANALİZİ-PROBLEMLERİ HİYARARŞİK SIRADA DÜZENLEMEK 4. Neden –sonuç ilişkisini kur a.Başlangıç problemine doğrudan sebep olan problemleri aşağı yaz b.Başlangıç probleminden doğrudan etkilenen problemleri yukarı yaz 5. Benzer şekilde diğer tüm problemleri birbiriyle karşılaştırarak yerleştir

PROBLEM ANALİZİ-PROBLEMLERİ HİYARARŞİK SIRADA DÜZENLEMEK 6. Problemleri sebep-sonuç oklarıyla ilişkilendir 7. Ağacın tamamını gözden geçir ve tamamlandığını ve geçerliliğini kontrol et

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI Mevcut Durum (Tanımlama) Problem Analizi (Tanımlama) Paydaş Analizi (Tanımlama) Hedef Analizi (Sonuç Çıkarma) Stratejik Analiz (Alternatif Seçme) Faaliyet Planı (Belirleme ve İşlevselleştirme) Mantıksal Çerçeve Hazırlanması (Proje Mantığını Belirleme) Kaynak Planı (Bütçe) (Belirleme ve İşlevselleştirme)

2. Paydaş Analizi Önemli proje taraflarının, hedef grup ve projeden fayda sağlayacakların belirlenmesi ve tanımlanması

Paydaş=İlgili Taraflar PAYDAŞ ANALİZİ Paydaş=İlgili Taraflar Şahısları, grupları ve organizasyonları projeye ilgilerine göre belirlemek Bunların proje için önemli olan ilgi ve beklentilerini tanımlamak için yapılır

Proje ile ilişkisi olan kişiler, gruplar, kurumlar ya da işletmeler PAYDAŞLAR KİMLERDİR? Doğrudan ya da dolaylı biçimde proje sürecinden ve sonuçlarından olumlu ya da olumsuz biçimde etkilenecek olanlardır. Proje ile ilişkisi olan kişiler, gruplar, kurumlar ya da işletmeler

Projenin geçerliliğini, uygunluğunu ve sürdürülebilirliğini artırır PAYDAŞ KATILIMI Projenin toplumsal, ekonomik ve siyasal gerçekliklere uygun hale getirilmesine izin verir Projenin geçerliliğini, uygunluğunu ve sürdürülebilirliğini artırır Yerel kapasiteyi ve STK’ları güçlendirir

Projeden doğrudan olumlu veya olumsuz etkilenecek olanlardır. BİRİNCİL PAYDAŞLAR Projeden doğrudan olumlu veya olumsuz etkilenecek olanlardır. Projenin temel yararlanıcıları; hedef gruplar ve nihai yararlanıcılar bu grubu oluşturur. İKİNCİL PAYDAŞLAR Birincil paydaşlara hizmet sağlamada aracılık edecek olanlar Fon kuruluşları, uygulama, izleme ve destekçi kuruluşlar

Proje ile bir bağı olan kişileri, grupları, örgütsel yapıları tanımlar PAYDAŞ ANALİZİ Proje ile bir bağı olan kişileri, grupları, örgütsel yapıları tanımlar Proje açısından önemli olabilecek grupların ve kişilerin çıkar ve beklentilerini tanımlar

YAPILMASI GEREKENLER Temel grup ve kişileri tanımla PAYDAŞ ANALİZİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER Temel grup ve kişileri tanımla Sınıflandır (yaralanıcılar, uygulayıcılar vs) Karakteristik özelliklerini belirle ve analiz et Proje açısından sonuçları tanımla

PAYDAŞ ANALİZİ TABLOSU Paydaşlar Karakteristikler -Sosyal, ekonomik -Cinsiyet -Yapı, organizasyon, statü, -Politika, davranış kalıpları İlgi-Beklentiler -İlgiler, hedefler -Beklentiler Önemli sosyal konulara duyarlılıkları (cinsiyet, çevre vs) Potansiyeller- Yetersizlikler -Kaynak sınırlılığı -Bilgi-deneyim -Potansiyel katkı Proje için uygulama ve sonuçlar -Gerekli olan olası faaliyet -Grup ile ilgisi 1   2 .

PAYDAŞ ANALİZİ KONTROL LİSTESİ Birincil ve ikincil paydaşların hepsi listede yer aldı mı? Projenin potansiyel destekçileri ve karşıtları belirlendi mi? Birincil paydaşlar meslek ya da gelir gruplarına ayrıldı mı? Birincil paydaşların çıkarı ve beklentileri belirlendi mi?

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI Mevcut Durum (Tanımlama) Problem Analizi (Tanımlama) Paydaş Analizi (Tanımlama) Hedef Analizi (Sonuç Çıkarma) Stratejik Analiz (Alternatif Seçme) Faaliyet Planı (Belirleme ve İşlevselleştirme) Mantıksal Çerçeve Hazırlanması (Proje Mantığını Belirleme) Kaynak Planı (Bütçe) (Belirleme ve İşlevselleştirme)

3. Hedef Analizi Tanımlanan problemlerden amaçların oluşturulması ve araç-sonuç ilişkilerinin belirlenmesi Gelecekte olması istenen durumun gerçekleştirilmesi için potansiyel çözümlerin analiz edilmesidir.

HEDEF ANALİZİ-NASIL YAPILIR Problem ağacındaki problemler olumlu olarak yeniden ifade edilir. Problem ağacıyla karşılaştırılır ve yapılması gerekenler veya başarılması gerekenler yeniden ifade edilir.

HEDEF ANALİZİ-NASIL YAPILIR 3. Gerçekçi bir şekilde revize edilmesi gereken ve/veya ekleme/çıkarma yapılması gereken hususlar tamamlanır 4. Bağlantıların tutarlı olmasına dikkat edilerek hedef ağacı oluşturulur.

HEDEF AĞACI AMAÇ ARAÇLAR Kırsal Kesimde yaşayanların geliri arttı Üründen elde edilen gelir yükseldi Kırsal kesimde iş imkanı sağlandı Depolama tesis kuruldu Ürün tüm yıl satıldı Ürün zaiyatı azaldı İşleme tesis

PROBLEM HEDEF KIRSAL KESİMDE YAŞAYANLARIN GELİRİ DÜŞÜK KIRSAL KESİMDE GELİRİ ARTTI ÜRÜNDEN ELDE EDİLEN GELİR AZ ÜRÜNDEN ELDE EDİLEN GELİR ARTIRILDI

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI Mevcut Durum (Tanımlama) Problem Analizi (Tanımlama) Paydaş Analizi (Tanımlama) Hedef Analizi (Sonuç Çıkarma) Stratejik Analiz (Alternatif Seçme) Faaliyet Planı (Belirleme ve İşlevselleştirme) Mantıksal Çerçeve Hazırlanması (Proje Mantığını Belirleme) Kaynak Planı (Bütçe) (Belirleme ve İşlevselleştirme)

Hedef Ağacındaki Aynı Türden Hedef Kümelerine Stratejiler Denir 4. Stratejik Analiz Hedef Ağacındaki Aynı Türden Hedef Kümelerine Stratejiler Denir Amaçları gerçekleştirecek farklı stratejilerin tanımlanması ve en uygun stratejilerin seçilmesi. Ayrıca, ana amaçların belirlenmesi

STATEJİ ANALİZİ-NASIL YAPILIR Hedef ağacındaki arzu edilmeyen hedefler elenir Bir proje oluşturulacak olası alternatif stratejiler ortaya konur Bir veya birden fazla strateji seçilir

STATEJİ ANALİZİ-NASIL YAPILIR 4. Belirlenen kriterlere göre strateji değerlendirmesi yapılır 5. Projeyi oluşturacak stratejiye karar verilir 6. Proje genel amacı ve proje amacı net olarak ifade edilir.

STATEJİ ANALİZİ Bu aşama kendi kapasitemizi tanıdığımız ve tanımladığımız aşamadır. Yeteneklerimizi, gücümüzü güçsüz yanlarımızı ortaya koymamız gerekir

STATEJİ SEÇİMİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER Maliyet Paydaşların bakış açıları Faydaların zaman perspektifi Mevcut kaynaklar Mevcut potansiyel ve kapasite

STATEJİ SEÇİMİNDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER Politik yapılabilirlik Verimlilik ve etki Sosyal kabul edilebilirlik Pozitif ayrımcılık (kadın-erkek eşitliği) Diğer projeleri tamamlayıcılık Aciliyet

STRATEJİ ANALİZİ PROJE DIŞI HEDEFLER SEÇİLEN STATEJİ Kırsal Kesimde yaşayanların geliri arttı Üründen elde edilen gelir yükseldi Kırsal kesimde iş imkanı sağlandı Depolama tesis kuruldu Ürün tüm yıl satıldı Ürün zaiyatı azaldı İşleme tesis PROJE DIŞI HEDEFLER SEÇİLEN STATEJİ

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI Mevcut Durum (Tanımlama) Problem Analizi (Tanımlama) Paydaş Analizi (Tanımlama) Hedef Analizi (Sonuç Çıkarma) Stratejik Analiz (Alternatif Seçme) Faaliyet Planı (Belirleme ve İşlevselleştirme) Mantıksal Çerçeve Hazırlanması (Proje Mantığını Belirleme) Kaynak Planı (Bütçe) (Belirleme ve İşlevselleştirme)

Mantıksal Çerçeve Hazırlanması Proje\program yapısının tanımlanması, aralarındaki iç mantıksal tutarlılığın test edilmesi, amaçların ölçülebilir şekilde formüle edilmesi ile araçların ve maliyetlerin genel olarak tanımlanması

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİKSİ Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı Doğrulama Kaynakları Varsayımlar Maliyet Proje Genel Hedefi Projenin Amacı Sonuçlar Faaliyetler Araçlar Ön-koşullar

STATEJİ ANALİZİNDEN MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİKSİNE GEÇİŞ Hedeflerin nasıl yazılması gerektiğine karar verin Stratejiyi seçin Seçtiğiniz stratejinin ağacını tamamlayın Hedeflerin nasıl ifade edileceğine karar verin Hedefleri mantıksal çerçeveye aktarın (genel amaç, proje amacı, sonuç) Hedefleri gözden geçirin (araç-amaç ilişkisi) Olası etkinlikleri tanımlayın

Projenin katkıda bulunacağı üst düzey hedefler HEDEF HİYARARŞİSİ Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı Proje Genel Hedefi Projenin katkıda bulunacağı üst düzey hedefler Hedef gruplar için sürdürülebilir yarar sağlama açısından projenin ana hedefi Projenin Amacı Gerçekleşecek faaliyetlerin ürünleri Sonuçlar Projenin sonuçlarını üretmek için projenin parçası olarak uygulanacak görevler Faaliyetler

STRATEJİ ANALİZİNDEN MANTIKSAL ÇERÇEVE MARTİKSİNE GEÇİŞ Kırsal Kesimde yaşayanların geliri arttı Proje Genel Hedefi Kırsal kesimde iş imkanı sağlandı Üründen elde edilen gelir yükseldi Projenin Amacı Ürün zaiyatı azaldı Ürün tüm yıl satıldı Sonuçlar Faaliyetler Depolama tesis kuruldu İşleme tesis kuruldu PROJE DIŞI HEDEFLER SEÇİLEN STATEJİ

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİKSİ Proje Genel Hedefi Göstergeler Doğrulama araçları Projenin Amacı Göstergeler Doğrulama araçları Varsayımlar Sonuçlar Göstergeler Doğrulama araçları Varsayımlar Faaliyetler Araçlar Maliyet Varsayımlar Ön-koşullar

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİKSİ-ARAÇLAR Araçlar; projenin yürütülmesi ve planlanan faaliyetlerin yapılması için gereken fiziksel ve fiziksel olmayan kaynaklardır. İnsan kaynakları Fiziksel kaynaklar (büro,ekipman, malzeme vb)

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİKSİ-MALİYETLER Maliyetler, tüm belirlenmiş kaynakların (araç) finansal olarak ifade edilmesidir.

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI Mevcut Durum (Tanımlama) Problem Analizi (Tanımlama) Paydaş Analizi (Tanımlama) Hedef Analizi (Sonuç Çıkarma) Stratejik Analiz (Alternatif Seçme) Faaliyet Planı (Belirleme ve İşlevselleştirme) Mantıksal Çerçeve Hazırlanması (Proje Mantığını Belirleme) Kaynak Planı (Bütçe) (Belirleme ve İşlevselleştirme)

Faaliyet Planı Faaliyetlerin sıralarının ve birbirlerine bağımlılığının belirlenmesi; sürelerin tahmin edilmesi ve kilometre taşları belirlenerek sorumlulukların dağıtılması

7. Kaynak Planı (Bütçe) Faaliyet çizelgesinden hareketle girdilerin seçikleştirilmesi ve bütçenin hazırlanması

FAALİYET VE KAYNAK PLANI BÜTÇE 250.000$ İnşaat Giderleri.....100.000$ Mal Alımları..........125.000$ Hizmet Alımları......15.000$ Proje Yönetim Giderleri ..................10.000$ Faaliyet Planı

FAALİYETLERİN PLANLANMASI Hedefe yönelik mantıksal çerçeve yaklaşımını sürdürür. Faaliyetleri operasyonel detaylara ayırır Faaliyetlerin sırasını, süresini ve önceliğini belirler Kilometre taşlarını belirler Uygulama ve yönetim sorumlularını belirler

FAALİYET PLANI HAZIRLAMA AŞAMALARI Ana faaliyetlerin listesi Faaliyet detayları Sıralama ve bağımlılıkların belirlenmesi Faaliyetlerin başlama, uygulama ve tamamlama zamanlarının belirlenmesi

KAYNAKLARIN PLANLANMASI Sonuç üretmeye dayalı bütçelendirmeyi ve maliyet- faydanın izlenmesini kolaylaştırır. Planlanmış kaynakların harekete geçirilmesine dayanak olur Maliyet ve finansman kaynaklarının belirlenmesine kolaylık sağlar

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI ADIMLARI 7. Kaynak Planı (Bütçe) Faaliyet çizelgesinden hareketle girdilerin seçikleştirilmesi ve bütçenin hazırlanması

TEŞEKKÜRLER