KOAH akut alevlenme nedeniyle hastaneye yatırılan hastaların doğrudan maliyet analizi Tacettin Örnek, Elif Geredeli, Ömer Soylu, Çiğdem Özbey, Remzi Altın, Figen Atalay, Meltem Tor Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Zonguldak

Çıkar Çatışması Beyanı Herhangi bir çıkar çatışması yoktur

Genel bilgiler KOAH tüm dünyada en önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden biridir. KOAH risk faktörlerinin devam etmesine ve dünya nüfusunun yaş yapısının değişmesine bağlı olarak, KOAH prevelansının yakın zamanda hızla artacağı öngörülmektedir. KOAH tüm dünya çapında 1990 yılında en sık görülen 6. ölüm nedeniyken, 2020 yılında 3. ölüm nedeni olacağı öngörülmektedir.

Genel bilgiler KOAH hem doğrudan hem de dolaylı maliyeti nedeniyle ekonomik ve sosyal yükü artmakta olan bir hastalıktır. Doğrudan maliyet hesaplamaları; ilaç harcamaları, tanısal incelemelere ait harcamalar, hastalığın takibiyle ilgili giderler, poliklinik ve acil harcamaları ve hastane yatışlarını içermektedir. Hastane yatış maliyetleri doğrudan sağlık maliyetlerinin en önemli kısmını oluşturur.

Genel bilgiler Avrupa Birliği’nde toplam sağlık giderlerinin %6’sını solunum sistemi hastalıkları oluşturmaktadır. (KOAH’ın maliyeti 38.6 milyar Avro)* ABD’de 2002’de KOAH’ın doğrudan maliyeti 18 milyar dolar (dolaylı maliyeti:14.1 milyar dolar)** *European Respiratory Society. European Lung White Book: Huddersfieal, European Respiratory Society Journals, Ltd;2003 **National Hearth, Lung and Blood Institute. Morbidity and mortality chartbook on cardiovascular, lung and blood diseases. http://www.nhlbi.nih.gov/resources/docs/2009_ChartBook.pdf

Genel bilgiler Grasso ME ve ark; Am J Respir Crit Care Med. 1998;158(1):133-8. ABD’de yapılan bir çalışma: Hastanede yatan hastalar KOAH olup olmamasına göre gruplara ayrılmış ve KOAH’lı hastalar (n=42,472), KOAH olmayan hastalara (n=1,221,615) göre 2.4 kat daha fazla maliyete neden olduğu hesaplanmıştır*.

Genel bilgiler Dalal AA. Et al; Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2010; 5: 425-34 37,089 KOAH ‘lı hastada yapılan maliyet analizi -KOAH’ın ortalama maliyeti: 2008 US$ -Ayaktan hasta: $305 -Ağır ayaktan hasta (urgent outpatient): $274 -Acil servis hastası: $327 -Standart servis hastası: $9745 -Yoğun bakım hastası: $33,440

Genel bilgiler Hacıevliyagil ve ark: Toraks Dergisi 2006; 7(1): 11-16 Göğüs hastalıkları servisinde yatan tüm hastaların maliyeti analiz edilmiş: 1.Akciğer kanseri: 1978 TL (69) 2.Pnömoni: 1479 TL (n:54) 3.KOAH: 1336 TL (n:105) KOAH’ın maliyeti toplamda birinci

Amaç Bu çalışmada göğüs hastalıkları kliniğine başvuran ve KOAH akut alevlenme tanısıyla yatırılan hastaların hastane maliyetlerinin hesaplanması amaçlanmıştır.

Metod Bu çalışma Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Kliniği’nde yapılmıştır 01 Ocak- 01 Nisan 2011 tarihleri arasında hastanemize başvurup primer yatış nedeni KOAH akut alevlenme olan tüm yatan hastalardan taburcu olup faturaları kesilen hastalar çalışmaya alındı. Hasta faturaları, hastane otomasyon sistemi kullanılarak retrospektif olarak değerlendirildi

Bulgular Çalışmaya 72 hasta alındı Yaş ortalaması: 66.5±10.9 (36-87) yıl. Erkek/Kadın:50(%69.4) / 22(%30.6) Son bir yıl içinde birden fazla hastane yatışı olan hasta: 42 (%58.3)

Bulgular SİGARA -Sigara içmemiş: %33.3 (n=24) -Sigarayı bırakmış: %54.2 (n=39) -Halen sigara içicisi: %4.2 (n=3) -Paket-yıl: 49.5±33.4 Ortalama FEV1 değeri: 40.1±15.7 (n=55) Mortalite: %15.3 (n=11)

Bulgular Yoğun bakımda yatan hasta sayısı:22/72 (%30.5) Noninvazif mekanik ventilasyon desteği alan hasta sayısı: 37 (%51.4) İnvaziv mekanik ventilasyon desteği alan hasta sayısı: 11 (%15.3) Ortalama hastanede yatış süresi: 12.65±7.4 (2-36) Ortalama YBÜ yatış süresi: 7.14±5.5 (3-23) Ortalama servis yatış süresi: 11.09±7.2 (2-36)

KOAH maliyeti Maliyet (TL) Günlük Maliyet (TL) n Servis ortalama maliyeti -labaratuvar -sarf -ilaç -klinik 1876,28±1238 241,85±179 131,70±105 716,84±712 787,89±550 169,40±111 68 Yoğun bakım ortalama maliyeti 6871,20±5342 962,33±821 22 Toplam ortalama maliyet 3873,80±3121 306,17±271 72

KOAH maliyeti SON 1 YIL İÇİNDEKİ YATIŞ SAYISINA GÖRE MALİYET Birden fazla yatışı olanlar Birden fazla yatışı olmayanlar p 5103.80±4822 TL (n=42) 2151.80±1926 TL (n=30) 0.014 YATIŞ SÜRESİNE GÖRE MALİYET 7 günden daha fazla yatanlar 7 gün veya daha az yatanlar p 4621±351 TL (n=57) 1034.50±926 TL (n=15) <0.001

KOAH maliyeti FEV1=%50 DEĞERİNE GÖRE MALİYET FEV1 %50’nin altındaki hastalar FEV1 %50 ve üzerindeki hastalar p 2105.60±1349 TL (n=42) 1816,70±1717 TL (n=13) 0.127 FEV1=%30 DEĞERİNE GÖRE MALİYET FEV1 %30’nin altındaki hastalar FEV1 %30 ve üzerindeki hastalar p 2746±1827 TL (n=15) 1771,50±1774 TL (n=40) 0.054

KOAH maliyeti SİGARA İÇME DURUMUNA GÖRE MALİYET Sigara içmiş veya içmekte Hiç sigara içmemiş p 4652.70±4538 TL (n=48) 2316±1622 TL (n=24) 0.348 İÇİLEN SİGARA MİKTARINA GÖRE MALİYET 40 pk-yıl veya daha fazla içenler 40 pk-yıl’dan az içenler p 6404±9187 TL (n=29) 1979,80±1866 TL (n=19) 0.029

Sonuç Kliniğimizde KOAH akut alevlenme ile yatan hastaların maliyeti ülke ekonomisine önemli yük oluşturmaktadır. KOAH’ın getirdiği ekonomik yükün boyutu KOAH’ın önlenmesi ve bu konuda yapılacak araştırmalar için daha fazla pay ayrılması gerektiğini bir kez daha ortaya koymaktadır