KBRN TEHDİDİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALE PROSEDÜRLERİ VE HASTANE YAPILANMASI

HAZIRLIK… Bireysel Birimsel/Kurumsal Bölgesel-Kentsel Ulusal Uluslar arası

Olağan dışı durumlarda müdahale hazırlığı Olayın büyüklüğü Kaynakların durumu Kaynakları maksimum kapasitede kullanma Bu kapasitenin öngörülmesi Hızla bu kapasiteye ulaşılması Bu kapasitenin ne kadar sürdürülebileceği….

KBRN ajanları ve tehdidi KBRN ajanları (Kitle İmha Silahları) Nükleer Silah, radyasyon kazaları, nükleer santraller, Biyolojik silahlar ve toksinler Kimyasal silahlar ve kimyasal kazalar,

KBRN Ajanları ve Tehdidi Kaza ve sızıntılar Kaza (üretim, depolama, transport) Sabotaj Üretim tesislerine taarruz Doğal afetler KBRN Silahları KBRN terörizmi KBRN ajanlarının savaşta kullanımı

KBRN Savunması KBRN savunmasının amacı; düşmanın KBRN harp maddeleri ile zehirli endüstriyel maddeleri kullanma tehdidini ve taarruzlarını karşılayarak bertaraf edebilecek uygun teçhizat, malzeme ve eğitimli insan gücünü sağlamaktır.

KBRN Savunması KBRN savunmasının beş temel unsuru vardır; a. Tespit, teşhis ve izleme b. İkaz ve rapor etme c. Fiziksel korunma ç. Tehlike yönetimi d. Tıbbi önlemler ve sıhhi destek

Tıbbi KBRN Savunması Olası bir KBRN olayından sonra hastanelerin temel görevi; yaralıları ve sağlık personelini KBRN ajanlarının zararlı etkilerinden korumak, yaralılara triyaj, ilkyardım ve dekontaminasyon yapılmasını sağlamak, kullanılan ajanı tespit ve teşhis etmek, yaralıların ileri tanı ve tedavi işlemlerini gerçekleştirmektir

Tıbbi KBRN Savunması *RİSK * TIBBİ YARDIM YÖNETİMİ *ARAMA-KURTARMA OLAY ÖNCESİ KBRN OLAYI KBRN OLAYI SONRASI HASTANE ÖNCESİ HASTANE AŞAMASI *RİSK YÖNETİMİ * TIBBİ YARDIM *ARAMA-KURTARMA ZAMAN

KBRN OLAYINDA VERİLECEK CEVAP Olay Öncesi Hazırlık Olay Yerinde Müdahale Olay Sonrası Yanıt Tanıma ve Saptama Korunma

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK Acil müdahale planları Laboratuvar Tıbbi müdahale timleri Koruyucu ekipman ve tıbbi materyallerin temini Laboratuvar Mikrobiyoloji/Biyokimya/Kimya Laboratuvarı Referans Laboratuvar Haberleşme ve işbirliği Tıbbi İstihbarat Eğitim Sağlık Personeli Toplum

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME İlaç Tıbbi teçhizat ve malzeme Tıbbi olmayan malzeme Kişisel koruyucu malzeme Deteksiyon malzemesi Dekontaminasyon malzemesi

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME İLAÇ Otoenjektör (2mg atropin sülfat+220 mg obidoksim klorür Diazepam ampul 10 mg Atropin sülfat ampul (0.5-1 mg) Sodyum nitrit ampul % 3’lük 10 mg Amil nitrit ampul Sodyum tiyosülfat (%25’lik) ampul 20 ml Pridostigmin bromür tablet (30 mg) Diazepam tablet 5 mg Siprofloksasin tablet 500 mg / doksisiklin tablet 100 mg Potasyum iyodür tablet

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME TIBBİ CİHAZ ve MALZEME Klasik Acil ve ilkyardım cihaz ve malzemeleri ile elektroşok ve kardiyak monitorizasyon cihazları …

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME TIBBİ OLMAYAN MALZEME Çarşaf, battaniye, makas, sıvı sabun, su hortumu ve diğer ekipmanlar.

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME KİŞİSEL KORUYUCU MALZEME Koruyucu dekontaminasyon giysisi KBRN koruyucu maske ve filtresi KBRN Koruyucu eldiven Koruyucu gözlük Koruyucu bot kılıfı

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME DEKONTAMİNASYON MALZEMESİ Dekontaminasyon tozu Dekontaminasyon sistemi (mobil-sabit) Sodyum hipoklorit solüsyonu

Dekontaminasyon

Dekontaminasyon

OLAY ÖNCESİ HAZIRLIK MALZEME DETEKSİYON MALZEMESİ Kimyasal Ajan tespit cihazı Kimyasal ajan tespit kağıdı Radyakmetre Dozimetre Biyolojik-kimyasal ajan tespit kiti

OLAY YERİNDE MÜDAHALE KBRN silahlarıyla yapılacak bir atak; Lokal olarak kalabilir, Tüm ülkeye yayılabilir. Olaya karşı ilk yanıt; Yerel kurum ve kuruluşlardan gelecektir. Kayıpların ve ölümlerin en aza indirilmesi, Yaralıların olay yerinden uzaklaştırılması, Tedavi ve bakımlarının yapılması, Yerel kuruluşların yetersiz kaldığı durumlarda, merkezi yönetim.

Triaj… EMS NATO SEMBOL TANIMLAMA Anstabil Acil Kırmızı T 1 Unstabil Urgent Stabil Acil Sarı T 2 Acil Değil Yeşil T 3 Yaya Non Ölü Ümitsiz Siyah T 4 Haç Expectant

İTFAİYE&AMBULANS PERSONELİ (YÜKSEK DÜZEYDE KOYUCU ELBİSE) İTFAİYE & S.S PERSONELİ ILIK BÖLGE İTFAİYE&AMBULANS PERSONELİ (YÜKSEK DÜZEYDE KOYUCU ELBİSE) SICAK BÖLGE SOGUK BÖLGE AMBULANS PERSONELİ (DÜŞÜK DÜZEYDE KORUYUCU ELBİSE VE ELDİVEN) SAĞLIK PERSONELİ 1. DERECE KİRLENENLERİN DEKONTAMİNE EDİLDİĞİ ALAN KİMYASAL & BİYOLOJİK OLAY BÜTÜN VAKALAR İTFAİYE& AMBULANS PERSONELİ TRİAJ ALANINA VAKANIN TAŞINMASI İTFAİYE& SİVİL SAVUNMA PERSONELİ YÜZEYEL DEKONTAMİNASYON TEMEL YAŞAM DESTEĞİ 2. DERECE KİRLENENLERİN DEKONTAMİNE EDİLDİĞİ ALAN AMBULANS PERSONELİ İKİNCİ TRİAJ & GÖZLEM 3. DERECE KİRLENENLERİN DEKONTAMİNE EDİLDİĞİ ALAN PERSONEL DEKON. RÜZGAR YÖNÜ Kirli/Temiz Hattı Sıcak Hat

OLAY SONRASI YANIT A. Sivil Otorite 1. Başbakanlık 2. Belediye Başkanlıkları (itfaiye, metro, su ve kanalizasyon) B. Askeri Kuruluşlar (GATA, KBRN Okulu) C. Üniversiteler ve Eğitim Kurumları: D. Uluslararası Kuruluşlar (WHO,OPCW, NATO, CDC, vs)

OLAY SONRASI YANIT A. Sivil Otorite 1. Başbakanlık a. Başbakanlık bağlı kuruluşları: • Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü • Türkiye Kızılay Genel Başkanlığı • MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) Genel Sekreterliği b. İçişleri Bakanlığı • Emniyet Genel Müdürlüğü • Sivil Savunma Genel Md.lüğü

OLAY SONRASI YANIT c. Sağlık Bakanlığı • Devlet Hastaneleri • Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü • Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (112 Acil Servis) d. Dışişleri Bakanlığı e. Bayındırlık Bakanlığı f. Ulaştırma Bakanlığı

OLAY SONRASI YANIT Tanıma ve Saptama Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkez Başkanlığı TÜBİTAK Başkanlığı Üniversiteler, özellikle Tıp, Biyoloji ve Kimya Fakülteleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlükleri (Adana, Ankara, Elazığ, Erzurum, İstanbul, İzmir, Konya ve Samsun) GATA KBRN BD. Başkanlığı

Hastane Tıbbi KBRN Savunma Teşkilatı BAŞTABİP HASTANE TIBBİ KBRN SAVUNMA KURULU HASTANE TIBBİ KBRN KOORDİNATÖRÜ HASTANE KBRN TIBBİ MÜDAHALE EKİBİ * ÖRNEKLEME VE SAPTAMA * TRİYAJ VE KBRN İLK YARDIMI * TIBBİ DEKONTAMİNASYON

HASTANELERDE KBRN YAPILANMASI HASTANE KBRN TEŞKİLAT ŞEMASI Hast.KBRN Sav. Sorumlusu Hast.KBRN Savunma Koordinatörü Hast.KBRN Savunma Kurulu KBRN Tıbbi Müdahale ekibi KBRN Savunma Birimleri Acil Odası Özel tedavi odası İzolasyon-Karantina Odası Deteksiyon Laboratuvarı Dekontaminasyon Birimi Depolama Merkezi

KBRN Tıbbi Müdahale Ekibi TEŞKİLAT Ekip Komutanı Tıbbi Müdahale ve İlkyardım Grubu KBRN Destek Ünitesi Güv.Gör. Svl.Sav. Tbp. Hemş. Deteksiyon ve Numune Alma Gr. Dekontaminasyon Grubu Triyaj Grubu Tbp. Lab./Tekn. Tbp. ATT/Hemş. Svl.Sav.

Tıbbi KBRN Savunması Hastane tıbbi KBRN koordinatörü; a. Planı hazırlar, ekibi oluşturur b. Eğitim ve tatbikat c. Planın aktivasyonu ç. Tespit, teşhis ve örnekleme d. Acil servis hazırlığı

Tıbbi KBRN Savunması Hastane tıbbi KBRN Müdahale Ekip Komutanı; a. İlaç, antidot, koruyucu donanım, deteksiyon cihazları b. Sabit/mobil dekontaminasyon sistemi c. Kamu kurum ve kuruluşları ile koordinasyon ç. Olay sonrası taşıt ve araç trafiği d. Referans laboratuvar e. Planı aktive etmek

Hastane Tıbbi KBRN Savunma Müdahalesi * Tıbbi KBRN savunma planının başlatılması * Hastane bölgesinde emniyet ve korunma tedbirlerinin alınması * Örnekleme ve saptama * Triyaj * KBRN ilk yardımı * Tıbbi dekontaminasyon * İleri tetkik ve tedavi * KBRN yaralılarının tahliyesi * Defin işlemleri

Avian İnfluenza ve Türkiye Şehir Olgu Sayısı Ölüm Ağrı (Doğubayazıt) 8 4 Van 2 - Eskişehir 1 Şanlıurfa

Avian İnfluenza ve Türkiye 24 saat çalışma esasına göre kriz merkezi oluşturuldu. Kuş gribi ve bulaş yolları ile ilgili broşür ve posterler hazırlanıp dağıtıldı. Ulusal TV kanallarında duyurular yapıldı. Kriz merkezi ile ulusal, Dışişleri Bakanlığı kanalı ile de uluslar arası bildiriler yapıldı.

Avian İnfluenza ve Türkiye Sağlık Bakanlığı’nın uzmanları ve bilim adamları olay bölgelerine gönderildi. Bölge hastaneleri gerekli tıbbi ekipman ve ilaçlar ile donatıldı. Hastalardan alınan örnekler laboratuvarlara ulaştırıldı ve sonuçları bölgelere bildirildi. DSÖ’den uzmanlar davet edildi.

Avian İnfluenza ve Türkiye Verilen yanıtın hızı ve koordinesi alınan başarıda kritik öneme sahipti. Bir gün içinde hasta örnekleri toplandı, ambalajlandı ve İngiltere’deki referans laboratuvara gönderildi. Sonuçlar 24 saat içinde çıktı. İlk olgudan sonra bir gün içinde 100.000 tedavi dozluk oseltamivir temin edildi ve şüpheli hastaların tedavisine başlandı.

SONUÇ Gerekli uygulamalar Tüm aşamalarda yasal uygulamaların iyi bilinmesi Sivil – asker ve diğer kurumlar arasında koordinasyonların iyi planlanması Halkın sorumluluk ve katılımının sağlanması İzolasyon ve karantina önlemleri

SONUÇ Türkiye; Avian İnfluenza olgularına karşı hızlı ve etkili bir yanıt vermiştir, Bir biyoterörizm olayına karşı verilecek cevap için uygulamalı tatbikat yapmıştır.

SONUÇ Olayın bir KBRN olayı olabileceğinin haber verilmesi Hastane yetkilileri Sağlık Bakanlığı yetkilileri İçişleri Bakanlığı Kriz Yönetim Merkezi’nin kurulması Başbakanlığa bilgi verilmesi Sağlık Bakanlığı Adalet Bakanlığı Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturması İl Sivil Savunma Müdürlüğü İl Valiliği Kriz Yönetim Merkezi Belediye Başkanlığı ile Koordinasyon Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü İl Sağlık Bağlısı Hastaneler ve Acil Üniteleri Ölen kişilere otopsi yapılması İtfaiye Su ve Kanalizasyon İdaresi Dekontaminasyon İçme suyu kontrolü Emniyet Genel Müdürlüğü: İstihbarat Giriş çıkış kontrolü Numune Toplanması (Su, Toprak, Hava ve Kan) Karantina ve Koruyucu Önlemlerin Alınması Konu ile ilgili bildirimler, Personel eğitimi, Tanı ünitelerinin uyarlanması, Tedavi ve yatak kapasitelerinin Arttırılması, İlaç stoklarının değerlendirilmesi Aşılama Örneklerin İncelenmesi Bölge izolasyonu Proflaksi işlemleri İçişleri Bakanlığı Kriz Yönetim Merkezinde Olayın ve Yapılanların Değerlendirilmesi Sağlık Bakanlığı Kriz Yönetim Merkezinde Sağlık Müdürlüğü Başbakanlığa bilgi verilmesi Diğer Kurum ve Kuruluşların bilgilendirilmesi Gerekirse Askeri Kuruluşlara Genelkurmay Başkanlığı MİT’in görevlendirilmesi GATA K.lığı KBRN Okulu ve Eğitim Mrk. K.lığı İsrtihbarat Başkanlığı KBRN B.D. Başkanlığı Mikrobiyoloji ve Kl.Mik.A.D. Bşk.lığı İnfeksiyon Hst. Ve Kl.Mik.A.D. Bşk.lığı Benzer olaylara karşı önlem alınması Karantina Koruyucu önlemler Hastanelerin

“When observation is concerned, change favors the prepared mind” “Gözlemler kaygı verici hale gelirse, Şans hazırlıklı beyinlerin yanındadır”