1 H. Ömer GÜLSEREN

2 Problem çözme tekniklerini kullanma neyi gerektirir? Sorunu tanımlama Çözüm odaklı olma İlgili ve bilgili kişileri bir araya getirme Takım çalışması yapma Ortak aklı kullanma Tekniklerin kurallarını etkin işletme Etkili iletişim kurma Takım içi informal iletişimi geliştirme

3 Bir araya gelmek bir başlangıçtır Bir arada kalmak bir ilerlemedir Bir arada çalışmak ise başarının ta kendisidir Anonim

4 Hiçbirimiz hepimiz kadar akıllı değiliz

5 Göç eden yaban kazlarının havada süzülürken "V" şeklinde bir formasyonla uçtuklarını görmüşsünüzdür... Bilim adamları kazların neden bu şekilde uçtuklarını araştırmışlar araştırma sonucunda şu verilere ulaşmışlar;

6 1-) "V" şeklinde uçulduğunda, uçan her kuş kanat çırptığında, arkasındaki kuş için onu kaldıran bir hava akımı yaratıyormuş. Böylece "V" şeklinde bir formasyonda uçan kaz grubu, birbirlerinin kanat çırpışlar sonucu ortaya çıkan hava akımını kullanarak uçuş menzillerini % 70 oranında uzatıyorlarmış. Yani tek başına gidebilecekleri maksimum yolu grup halinde neredeyse ikiye katlıyorlarmış. Kıssadan Hisse: Belli bir hedefi olan ve buna ulaşmak için bir araya gelen insanlar, hedeflerine daha kolay ve çabuk erişirler.

7 2-) Bir kaz, "V" grubundan çıktığı anda uçmakta güçlük çekiyor. Çünkü diğer kuşların yarattığı hava akımının dışında kalmış oluyor. Bunun sonucunda, genellikle gruba geri dönüyor ve yoluna grupla devam ediyor. Kıssadan Hisse: Eğer kafamız bir kaz kadar çalışıyorsa, bizimle aynı yöne gidenlerle bilgi alışverişini ve işbirliğini sürekli kılarız.

8 3-) "V" grubunun başında giden kaz hiç bir hava akımından yararlanamıyor.Bu yüzden diğerlerine oranla daha çabuk yoruluyor. Bu durumda en arkaya geçiyor ve bu defa hemen arkasındaki kaz lider konumuna geçiyor. Bu değişim sürekli yapılıyor; böylece her kaz grubun her noktasında yer almış oluyor. Kıssadan Hisse: Yaptığınız her işi, yeri ve zamanı geldiğinde başkasına bırakmak gerekiyor.

9 4-) Uçuş hızı yavaşladığında gerideki kuşlar, daha hızlı gitmek üzere öndekileri bağırarak uyarıyorlar. Kıssadan Hisse: İlerlemek ve yol almak için bazen başkalarının uyarılarına gereksinim duyarız. Bundan alınmamalıyız; tam aksine, böyle uyarıları sevinç ve takdirle karşılamalıyız.

10 5-) Gruptaki bir kuş hastalanırsa ya da bir avcı tarafından vurulup uçamayacak duruma gelirse; düşen kuşa yardım etmek üzere gruptan iki kaz ayrılıyor ve korumak üzere hasta/yaralı kazın yanına gidiyor. Tekrar uçabilene (ya da eğer ölürse, ölümüne kadar) onunla beraber yaralı kuşu asla terk etmiyorlar. Daha sonra kendilerine başka bir kaz grubu buluyorlar. Hiçbir kaz grubu, kendilerine bu şekilde katılmak isteyen kazları reddetmiyor. Kıssadan Hisse: Adam olmak sadece insanlara özgü değil....

11

12

13 İNSANLAR TAKIM OLMAKTA ZORLANIYOR MU ? NEDEN ?

14 TAKIM OLMAKTA ZORLANMA NEDENLERİ  Kendisine çok güvenme güç gösterisinde yapma  Toplantılarda lafı kapmak için fırsat kollama karşısındakini dinlememe.  Mutlaka düşündüklerini söylemeyi amaçlama  Takımda üye olarak çalışmak istememe

15  Temel görüşü kendi görüşlerinin oluşturmasını isteme  Ne pahasına olursa olsun haklı çıkmayı amaçlama  Agresif ve reaktif davranışları sonucu haklı olduğu konuda bile zaman zaman eksi puan alarak başlama  Takım içinde erimeme TAKIM OLMAKTA ZORLANMA NEDENLERİ

16 TAKIM RUHUNA UYGUN İNSAN DAVRANIŞLARI  Ham fikirlerle ortaya çıkmıyor.  Ne iş verilirse yapıyor.  Üye ol dersen itiraz etmiyor. Lider ol dersen takımı başarıya taşıyor.  Kendinden akıllı kişilerle çalışmaktan rahatsız olmuyor.  O konuşmaya başladığı zaman herkes susuyor.

17  Lafı kapmak, illa ki görüşlerini söylemiş olmak gibi bir derdi olmuyor.  Haklı çıkmak değil, doğruyu bulmak için gayret gösteriyor.  Üslubu doğru oluyor. Görüşlerini ifade ederken karşısındakini rahatsız etmiyor.  Herkes kendisine saygı duyuyor.  Hedefi büyütücü yönde çalışıyor. TAKIM RUHUNA UYGUN İNSAN DAVRANIŞLARI

18 Destek Kalite Güven Farklılık Kabul Dinleme Yetki-sorumluluk SİNERJİ TAKIM ÇALIŞMASI SİNERJİ OLUŞTURMADIR

19 Problem nedir ? PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

20 Karşılaştığımız sorunu sadece eleştirirseniz iki katına çıkar. Sadece sorunu düşünmekle yetinirseniz sorun yerinde sayar. Soruna çare bulursanız sorun, sorun olmaktan çıkar.

21 Problem; gerginlik, dengesizlik, uyumsuzluk, belirsizlik durumudur. Problem; bireyin istenilen bir hedefe ulaşmak için topladığı mevcut güçlerin karşısına çıkan engellerdir. ( Bingham, 1971) Problem; bir ortamdan ya da bir durumdan daha çok tercih edilen bir başka ortama veya duruma geçiş esnasında önümüze çıkan engeller, zorluklardır. (Stevens, 1998) Problem; sizin önünüze atılmış, sizi engelleyen bir durumdur. (John Adair, 2000) Her tür problemin üç temel özelliği 1. Bireyin belirlediği bir amacı vardır. 2. Bireyin amaca giden yolunda bir engeli vardır. 3. Birey amacına ulaşmak istediğinde içsel bir gerginlik duyar. ( Bingham, 1971, Akt. Kalaycı, 2001)

22 Problem Bakış Açımız

23

24 1)PUKÖ Döngüsü 2)Beyin Fırtınası 3)5N ve 1K Tekniği 4)Sebep-sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı 5)Etkinlik Analizi 6)İlgi Diyagramı 7)İlişki Diyagramı 8)Pareto Analizi 9)Ağaç Diyagramı 10)Akış Diyagramı 1. Kuvvet/Güç Alanı Analizi 2. Nominal Grup Tekniği 3. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği 4. Delphi Tekniği 5. Histogramlar 6. Dağılım Diyagramı 7. İşletim Şemaları 8. Kontrol Çizelgesi 9. Kontrol Yaprakları 10. Radar Diyagramı TEKNİKLER

25 Problem çözme yöntem ve tekniklerini kullanma neyi gerektirir? Sorunu tanımlama Çözüm odaklı olma İlgili ve bilgili kişileri bir araya getirme Takım çalışması yapma Ortak aklı kullanma Tekniklerin kurallarını etkin işletme Etkili iletişim kurma Takım içi informal iletişimi geliştirme

26 Teknikler Size Hangi Konularda Yardımcı Olabilir Grubun problem çözme sürecinin aynı aşamalarda ilerlemesine yardımcı olur. Uzun konuşma ve dikkati bozucu davranışların engellenmesine yardımcı olur. Birbirinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olur. Çalışmalarınız ve değerli fikirlerinizin bir arada toplanmasına yardımcı olur. Katılımcıları ortak fikirler üzerine odaklaştırılmasına yardımcı olur. Sorunların anlaşılabilirliğinin gerçekleşmesine yardımcı olur.

27 Teknikler Size Hangi Konularda Yardımcı Olmaz Sorunları sizin yerinize çözmez. Sorunları kolaylaştırmaz.

28 DİKKAT Ciddiyet ile asık suratlılığı karıştırmayın Eğlenin Düşünün Katılın Katılımı isteyin Değişik görüşleri bekleyin Gelişim ve değişimi isteyin Konuşma yerine fikir üretin Unutmayın, yaptığınız iş eğlenceli olmalı, bu nedenle bunu engelleyen olumsuzlukları ortadan kaldırmalısınız.

29 KALİTE GELİŞTİRME / PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ SINIFLANDIRMA A-Fikir Üretme Teknikleri 1. Beyin Fırtınası 2. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği 3. Kuvvet/Güç Alanı Analizi 4. Odak Grupları 5. Mülakat

30 KALİTE GELİŞTİRME / PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ SINIFLANDIRMA B-Sürekli Geliştirme Teknikleri 1. PUKÖ Döngüsü 2. 5N -1K Tekniği

31 KALİTE GELİŞTİRME / PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ SINIFLANDIRMA C- Problem Analiz Teknikleri 1. Akış Diyagramı 2. Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı 3. Pareto Analizi 4. Ağaç Diyagramı 5. İlgi/Yakınlık Diyagramı 6. Yoklama Kağıtları 7. Kuvvet/Güç Alanı Analizi

32 D- Önerileri/Nedenleri Önceliklendirme Teknikleri İlişki Diyagramı Etkinlik Analizi KALİTE GELİŞTİRME VE PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ SINIFLANDIRMA

33 KALİTE GELİŞTİRME / PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ SINIFLANDIRMA E- Karar Verme Teknikleri 1. Nominal Grup Tekniği 2. Çoklu Oylama Tekniği 3. Hedef Saptama (Benchmarking) Tekniği

34 KALİTE GELİŞTİRME / PROBLEM ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİ SINIFLANDIRMA F- Veri Toplama, Veri Analizi ve Değerlendirme Teknikleri 1. Anketler 2. Kontrol Tablosu (çetele) 3. Histogram 4. Pareto Diyagramı 5. Serpme Diyagramı 6. Hareket Çizelgesi 7. Kontrol Çizelgesi

35 1-PUKÖ DÖNGÜSÜ ÖNLEM AL UYGULA PLANLA KONTROLET P UK Ö

36 ÖNLEM AL UYGULA PLANLA KONTROLET P UK Ö Sonraki gelişim planı için üretilen yeni fikirler, Standart hale getirilecek uygulamalar Sınıfta aktif dinleme İyi not tutma Serbest çalışmaya ve zamanı Etkin öğretmen kontrolü Öğrenci ile ekip çalışması Planım ne derece iyi işledi? Öğrenme süreç ve çıktılarını geliştirmek için ne tür değişiklikler yapabilirim? Planın tüm noktalarını uygulama

37 PROBLEM ÇÖZME BASAMAKLARI Problemi tanımla Alternatifleri belirle Kriterleri belirle Alternatifleri değerlendir Planla En iyi alternatifi belirle Karar Verme Uygula Kararı uygula Kontrol Et Sonuçları Problem Çözme Önlem Al Standartlaştır değerlendir

38 PÇE’nin PUKÖ Döngüsünü Probleme Çözme Sürecinde Kullanması 7. Adım Standartlaştırma 6. Adım Sonucun Kontrolü- Uygunluğu 5. Adım Karşı tedbirlerin Alınması 4. Adım Hata nedenlerinin Analizi 3. Adım Faaliyetlerin Planlanması 2. Adım Hedeflerin Konması 1. Adım Konunun belirlenmesi P K U Ö Sürecin İyileştirilmesi Kararı Okulun Hedef ve Öncelikleri

39 1.Çıktıları, müşterileri ve beklentileri belirle Akış şemaları, Odak grupları Beyin fırtınası, Odak grupları, Mülakat BAŞLA 2. Mevcut süreci tanımla 3. Ölç ve çözümle Yoklama kağıtları, Koşu şemaları, Histogramlar, Anketler 4.iyileştirme fırsatları üzerinde odaklaş Karar matrisi, Pareto şemaları, Çoklu oylama 5. Temeldeki nedenleri belirle Beyin fırtınası, Yakınlık diyagramları, Sebep-sonuç diyagramı, Ağaç diyagramı, İlişki diyagramı, Odak grupları, Kuvvet alanı analizi 6. Çözümleri yarat ve en iyilerini seç Beyin fırtınası, Karar matrisi, Ağaç diyagramı 7. Deneme uygulamasını planla Beyin fırtınası, Kuvvet alanı analizi, Eylem planları, Ağaç diyagramı,. Akış şemaları 8. Denemeyi gerçekleştir Yoklama kağıtları, Histogramlar 9. Sonuçları değerlendir Yoklama kağıtları, Anketler, Odak grupları, Histogramlar, Koşu şemaları 10. Önemli sonuçları belirle Pareto şemaları, Odak grupları, Kuvvet alanı analizi 11.Değişikliği standardize et Kuvvet alan analizi, Beyin fırtınası, Eylem planları, Ağaç diyagramı, Akış şemaları 12. Takip et ve getirileri sürekli kıl Yoklama kağıtları, Koşu şemaları, Anketler, Histogramlar, Kontrol şemaları PLANLA UYGULA KONTROL ET ÖNLEM AL PUKÖ YÖNETİMİ VE ARAÇLARI

40 2-BEYİN FIRTINASI

41 Bir problemin nasıl çözüleceği konusunda hep birlikte fikirler ortaya atmak üzere bir grup insanın toplanmasına BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİ adı verilir. DEVAMI

42 Beyin Fırtınası Beyin Fırtınası Kuralları Her üye sırasıyla düşüncesini belirtir. Fikirler tükeninceye kadar bu işe devam edilir. Her üye sırası geldiğinde bir tek fikir önermelidir. Daha yararlı olmak için çok sayıda fikir üretilmelidir. Sırası gelen kişi “ PAS” diyebilir. Düşünceler eleştirilemez, küçümsenemez. İlk defa katılanlara cesaret verilmeli, teşvik edilmelidir. DEVAMI

43 Beyin Fırtınası Konuları  Çalışma kuralları  İsim belirleme  Ulaşılmak istenen hedefler  İşimizle ilgili varolan sorunlar  Kendi iş çevreleri ile ilgili sorunlar  Çıkması muhtemel sorunlar  Muhtemel çözümler DEVAMI

44 Beyin Fırtınası Oturumu  Lider uzun bir düşünceyi, üyenin onayı ile kısaltabilir.  Lider önerilen düşünceler için yorum yapmamalıdır.  Fikirler öne sürüldükçe, bir üye bunları yazmalıdır.  Düşünceler bitince oturum tamamlanır. DEVAMI

45 Beyin Fırtınası Sırasında Toplantı öncesi gündemin belirli olması katılımcıların hazırlıklı gelmesini sağlayacaktır. Beyin fırtınasında büyük kağıtlar, panolar, asetatlar kullanarak tartışma ortamı yaratın. Büyük düşünün hayal kurun, tüm fikirlerinizi ortaya koyun. Paranın engel teşkil etmediğini düşünün. DEVAMI

46 Kendinizi başkalarının yerine koyun. Beyin fırtınası sonuçlarını diğer çalışanlara duyurun, bunlara yeni düşünceler eklenecektir. Üyeler kendilerine 5N 1K’ya dayanan soruları sormalıdırlar. Ziyaretçiler beyin fırtınası oturumuna katılabilirler. Beyin fırtınasını toplantı tutanağı ile kaydedin. Beyin Fırtınası Sırasında DEVAMI

47 Beyin Fırtınası Oylaması Beyin fırtınasında belirlenen fikirlerin sayıca azaltılması için oylama yapılır. Oylama sırasında ;  Üyeler doğru olduğuna inandıkları her düşünceye oy verirler.  En çok oy alan düşünceler işaretlenir.  İkinci turda üyelerin bir oy hakkı vardır.  Oylama sırasında lehte yada aleyhte tartışma açılabilir. DEVAMI

48 BEYİN FIRTINASI ALIŞTIRMALARI ? ?

49 BEYİN FIRTINASI ALIŞTIRMALARI 1) Önerilen bir düşünceyi yazmak gereksizdir. Çünkü bir çoğunun beyin fırtınası konusuyla hiçbir alakası yoktur. Doğru Yanlış ) Bir üye birbirine benzeyen birden fazla düşünceyi bir seferde önerebilir. Doğru Yanlış ) Eğer bir üyenin şiddetle karşı çıktığı bir düşünce önerilirse oturum durdurulmalı ve nedeni kısaca tartışılmalıdır. Doğru Yanlış DEVAMI

50 BEYİN FIRTINASI ALIŞTIRMALARI (Devamı) 4) Birinci tur oylamada üyeler yalnızca üç oy kullanır. Doğru Yanlış ) Beyin fırtınası oturumu ne zaman biter? - Herkes “pas” dediğinde 6) Beyin fırtınasında düşüncelerini yazan üyenin söz alma hakkı yoktur. Doğru Yanlış DEVAMI

51 BEYİN FIRTINASI ALIŞTIRMALARI (Devamı) 7) Oturumda üye olmayıp ziyaretçi olarak bulunanlar da beyin fırtınasına davet edilirler. Doğru Yanlış ) İkinci tur oylamada üyeler yalnızca üç oy kullanır. Doğru Yanlış ) Bir üye “pas” derse, o andan itibaren katılma şansını kaybeder. Doğru Yanlış DEVAMI

52 KİM? Kim yapıyor? Kim yapmalı? NE? NEREDE? NE ZAMAN? NİÇİN? NASIL? Ne yapılıyor? Ne yapılmalı? Nerede yapılıyor? Nerede yapılmalı? Ne zaman yapılıyor? Ne zaman yapılmalı? Niçin yapılıyor? Niçin o şekilde yapılıyor? Nasıl yapılıyor? Nasıl yapılmalıdır? 3- 5N -1K TEKNİĞİ

53 N N e toplanacak N N eden toplanacak N N e zaman toplanacak N N ereden toplayacak N K N asıl, hangi yöntemle toplanacak K im toplayacak VERİ TOPLAMADA 5N 1K 5N1K

54 4- SEBEP- SONUÇ (Balık Kılçığı) DİYAGRAMI

55 Problem çözümünde problemin sebeplerinin sistematik olarak analizi amacıyla kullanılan araçtır. Belirli bir problemin veya durumun olası nedenlerini belirlemek, ortaya çıkarmak için kullanılır. Grubun problemin içeriğine odaklanmasını sağlar. Problem hakkındaki grup bilgisinin ortaya çıkmasını sağlar. Detaylı bir sebep-sonuç diyagramı balık kılçığı şeklindedir, bu yüzden balık kılçığı diyagramı olarak da adlandırılır. Her sebep incelenirken, normlardan, yöntemlerden oluşabilecek sapmalar, değişiklikler düşünülmelidir. DEVAMI

56  Problem çözme sürecinin daha düzenli hale getirilmesi  Problem hakkında bütün bilinenlerin ortaya konması, bilinenlerden bilinmeyenlere doğru sistematik bir yaklaşım.  Problemle doğrudan deneyimi olan kişilerin uzmanlığından yararlanma MÜMKÜN OLABİLMEKTEDİR. Sebep Sonuç Diyagramı Yoluyla

57 Sebep Sonuç Diyagramları  Eğiticidir.  Tartışmalarda yol gösterir, konunun dağılmasını önler.  Her türlü problemin analizi için kullanılabilir.

58 Sebep Sonuç Diyagramı Nasıl Çizilir? Adım-1- Sorun tespit edilir başlık olarak yazılır. Adım-2- Tespit edilecek muhtemel nedenler için temel gruplamalar belirlenir (İhtiyaca göre gruplar belirlenir, Grup başlıkları ve sayısı standart değildir) Düşük Spor Başarısı Başarısı Var Var Malzeme İnsanÇevre Metot Düşük Spor Başarısı Başarısı Var Var Eğiticiler

59 M M an M M achine M M edium M M aterial M M ethod M M anagement M M easurability TEMEL KILÇIKLAR (ana nedenler) OLARAK = = İnsan = = Makine = = Çevre/Ortam = = Malzeme = = Yöntem = = Yönetim = = Ölçülebilirlik 7M 7M 7M 7M

60 SONUÇ (SORUN) İNSANMAKİNEÖLÇÜLEBİLİRLİK ÇEVRE/ORTAMYÖNTEMYÖNETİMMALZEME

61 Adım-3- Bütün üyeler beyin fırtınası oturumuna katılır, sırayla tüm üyelerin düşünceleri alınır. Adım-4- Her üye düşüncesinin hangi temel gruba girdiğini belirtmelidir bir neden bazen başka bir nedenin dalı olarak eklenir. Eğiticiler Bilgisiz yetersiz eğitici Eğiticiler Bilgisiz yetersiz eğitici Yeni eğitici Sebep Sonuç Diyagramı Nasıl Çizilir? (Devamı) (Devamı)

62 Daha sonra en önemli nedenleri tespit etmek için oylama yapılır, en fazla oyu alan nedenler daire içine alınır. Sorunun çözümüne öncelikle buradan başlanır ve kılçık yavaş yavaş kırılır. Tamamlanmış bir balık kılçığı aşağıdaki gibidir. Sebep Sonuç Diyagramı Nasıl Çizilir? (Devamı) (Devamı)

İLGİ DİYAGRAMI

64 İlgi diyagramı, İlgi diyagramı, takımın çok sayıda fikir üretebilmesi ve daha sonra bu fikirleri doğal bir şekilde gruplandırma yapması ve özetlemesi için kullanılır. İlgi diyagramı İlgi diyagramı sürecin tüm aşamalarında takımdaki herkesin yaratıcılığını teşvik eder. İletişim engellerinin kırılmasını sağlar. DEVAMI

65 İlgi Diyagramı nasıl uygulanır ? 1. Üzerinde konuşulan konu bir cümle ile ifade edilir. 2. Beyin fırtınası yapılarak en az 20 fikir üretilir. Her fikir Post-it’lere uzaktan görülebilecek şekilde yazılır. (Tek kelime kullanmaktan kaçınılmalı en az isim ve fiil yazılmalıdır. 4-7 kelime tercih edilir. Tipik bir benzerlik diyagramı fikirden oluşur olanına da rastlanabilir.) 3. Konuşmadan, fikirler eşzamanlı olarak 5-10 ilgili gruba toplanır. Tipik bir benzerlik diyagramı 5-10 gruptan oluşur. DEVAMI

66 4. Her bir grup için takımın ortak kararı ile özet / başlık kartları oluşturulur. Her fikir grubu için bir başlık oluşturularak Post-it’lere yazılır ve o grubun başına konur. Taslak başlık kartları Her grup için cümleler üzerinde karar birliğine varılır. Başlık kartları son haline getirilir. Çok büyük gruplandırmalarda gerek görülüyorsa alt gruplara bölünerek başlıkları oluşturulur. Not kartlarından birinin başlık kartı olması mümkündür, fakat yeni bir kart yaratmak daha yenilikçi fikirlere ulaştırabilir. 5. İlgi diyagramı son haline getirilir.

67 Post-it

68 BAŞLIK Post-it BAŞLIK Post-it

69 Bir dizi fikir arasındaki sebep ve sonuç bağlarının grafiksel gösterimidir. Bu araç,  Ana sebepler belirlenmek istendiğinde,  Daha iyi tanımlanması gereken, birbiri ile ilişkili fazla sayıda konu olduğunda,  Ana sebepleri belirlemek için veri olmadığındakullanılabilir. 6- İLİŞKİ DİYAGRAMI

70 İLİŞKİ DİYAGRAMI Moral probleminin sebepleri arasındaki ilişki diyagramı B Takdir eksikliği Etkin ve Adil Olmayan Ödül Çalışanların Yorgunluğu, bıkkınlığı F Hayal kırıklığına yol açan sistemler Çalışanların katılması C E A Hayal kırıklığına yol açan sistemler Çalışma arkadaşları arasında D Temel Sebep Temel Sonuç

71  Geniş bir HEDEFİ grafik olarak daha detaylı seviyelere ayırmak için kullanılır.  Bir öneriye daha detaylı NASIL - ÇÖZÜM üretildiğini grafik olarak göstermek için kullanılır.  Bir problemin NEDENLERİNİ grafik olarak daha detaylı göstermek için kullanılır.  Bir problemin NEDENLERİNE NASIL öneriler ve eylemler geliştirildiğini grafik olarak göstermek için kullanılır. 7- AĞAÇ DİYAGRAMI DEVAMI Ağaç Diyagramı;

72 Önerileri artırmak İşleyen bir öneri süreci geliştirmek NASIL ? Sonuçları ölçmek Ödüllendirmek Yeterliliği artırmak NİÇİN ? ………. NASIL NİÇİN AĞAÇ DİYAGRAMIHEDEF

73 NASIL-NASIL AĞAÇ DİYAGRAMI Çocukların Öğrenme Heyecanını Artır Çözüm Nasıl? Öğretmenleri Eğit Okul-Aile İlişkilerini Güçlendir Kaynak Planlamasını İyileştir Öğrenciyi Uzaklaştıran Sebepleri İncele Nasıl? En Önemli 10 Sebebe Odaklan ve Önlem Geliştir Uygula ve Sonuçları İzle Başarıyı Kalıcı Hale Getir

74 NEDEN-NEDEN AĞAÇ DİYAGRAMI Çocukların Öğrenme Heyecanını Kaybetmesi Problem Neden? Öğretmenlerin Tutumu Arkadaşların Tutumu Araç-gereç Yetersizliği Öğrencilerin Araç-Gereç Getirmemesi Tecrübesizlik Bilgisizlik Rehberlik Servisinin Yetersizliği Ailenin İlgisizliği Okulun Kaynaklarının Yetersizliği Gereksiz Araç-Gereç Talebi Neden?

75 NEDEN-NASIL AĞAÇ DİYAGRAMI SORUN NEDEN Çözüm Önerisi Yapılacak Çalışma NEDEN Yapılacak Çalışma Çözüm Önerisi Yapılacak Çalışma Çözüm Önerisi Yapılacak Çalışma Nasıl ?

76 8-ETKİNLİK ANALİZİ

77 ETKİNLİK ANALİZİ Soruna sebep olan unsurları ortadan kaldırmak için planlanan uygulamaların etkinliğini, uygulamalar gerçekleştirilmeden önce değerlendirmek ve hangi uygulamaların, hangi öncelik sırasında yapılacağına karar vermek için yapılmaktadır. DEVAMI

78 ETKEN 012 A-Uygulama kolaylığıZorNormalKolay B-Uygulama süresiUzunNormalKısa C- Maliyet FazlaNormalAz D-Sorun üzerindeki etkisiEtkisi yokEtkiliÇok- (İş güv.,Kalite,Verimlilik Etkili Maliyet azaltma, Diğer) Beklenen etki 5 veya daha büyük ise uygulamalar gerçekleştirilir.Uygulama önceliği beklenen etkinin büyüklüğü dikkate alınarak belirlenir. Etkinlik analizinde 4 etken dikkate alınmakta, ve her biri 0,1 ve 2 rakamları ile değerlendirilmektedir.

79

80 OKULUMUZDA; Öğrencilerin okumaya isteksiz oldukları, ders kitaplarının dışına çıkamadıkları, Yapılan yazılı ve sözlü değerlendirmelerde ifade eksikliğinin olduğu, Öğretmenlerin araştırma ödevleri konusunda belirli sınırlar içinde kaldıkları, Öğrencilerin kaynak kullanımı becerilerinin eksik olduğu, Kütüphanedeki kaynakların yetersiz olması nedeniyle öğrencilerin araştırmaya karşı isteksiz oldukları, Öğrencilerin araştırma ödevlerini yaparken karşılaştıkları zorluklar, Öğrencilerin kitap okuma konusundaki isteksizlikleri, Öğrencilerin yazılı iletişim araçlarına ilgisizlikleri, TESPİT EDİLMİŞTİR.

81

82 Beyin fırtınası yöntemiyle sebep-sonuç diyagramı hazırlayarak problemi analiz etmek. İlişkiler diyagramı ve etkinlik analizi ile nedenleri önceliklendirmek. Ağaç diyagramı ile çözüm yollarını belirlemek. İşbirlikleri, anketler, gözlemler. Öğrenci başarılarını tarama. Uygulamaları takip etmek ve süreklilik kazandırmak. PÇE ‘NİN STRATEJİLERİ

83

84 TAM GÜN EĞİTİM VEREN OKULUMUZDA KÜTÜPHANENİN İŞLERLİĞİNİN OLMAMASI İSTEKSİZLİK TV BAĞIMLILIĞI EBEVEYNLERİN OKUMA ALIŞKANLIĞININ OLMAMASI VELİNİN KONUYA DUYARLI OLMAMASI VELİ DESTEĞİNİN OLMAMASI MADDİ YETERSİZLİKLER OKULLA İLGİLİ ÇÖZÜM BEKLEYEN DİĞER SORUNLAR KİTAP SAYISININ YETERSİZLİĞİ KÜTÜPHANE GÖREVLİSİNİN OLMAMASI FİZİKİ KOŞULLARIN YETERSİZLİĞİ YÖNLENDİRME EKSİKLİĞİ KAYNAK İDARE ÖĞRENCİÖĞRETMEN VELİ

85

86 NEDENLERİN ÖNCELİKLENDİRİLMESİ 01 2 ZORLUK DERECESİ ZorNormalKolay SÜREUzun ( Bir Yıldan Fazla )Normal ( 0 – 6 Ay ) Kısa ( 0 – 3 Ay ) MALİYET FazlaNormal Az ETKİ DERECESİ Yok EtkiliÇok Etkili NEDENLER ZORLUK DERECESİ SÜRE MALİYET ETKİ DERECESİ TOPLAM ETKİ DEREC ÖNCELİK SIRASI ÖĞRENCİLERİN TV BAĞIMLILIĞI ÖĞRENCİLERİN İSTEKSİZLİĞİ ÖĞRETMENLERİN YÖNLENDİRMEME Sİ VELİ DUYARSIZLIĞI AİLEDE OKUMA ALIŞKANLIĞI YOK KİTAP SAYISININ YETERSİZLİĞİ KÜTÜP. FİZİKİ KOŞULLARININ YETERSİZLİĞİ KÜTÜPHANE GÖREVLİSİNİN OLMAMASI OKULUN DİĞER SORUNLARIN ÖNCELİKLİ OLMASI VELİ DESTEĞİNİN OLMAMASI MADDİ YETERSİZLİKLER

87 KÜTÜPHANEDE KİTAP SAYISININ YETERSİZLİĞİ KÜTÜPHANENİN FİZİKİ KOŞULLARININ YETERSİZLİĞİ MADDİ YETERSİZLİKLER ÖĞRETMENLERİN ÖĞRENCİLERİ YÖNLENDİRMEMESİ VELİLERİN DUYARSIZLIĞI ANNE VE BABALARIN OKUMA ALIŞKANLIKLARININ OLMAMASI ÖĞRENCİLERİN TV BAĞIMLILIKLARI ÖĞRENCİLERİN İSTEKSİZLİĞİ VELİ DESTEĞİNİN OLMAMASI KÜTÜPHANE GÖREVLİSİNİN OLMAMASI OKUL İLE İLGİLİ DİĞER SORUNLARIN ÖNCELİK KAZANMASI İLİŞKİ DİYAGRAMI

88 KÜTÜPHANED E KİTAP SAYISININ YETERSİZLİĞİ KÜTÜPHANENİ N FİZİKİ KOŞULLARININ YETERSİZLİĞİ MADDİ YETERSİZLİKLER VELİ DUYARSIZLIĞI VELİ DESTEĞİNİN OLMAMASI OKUL İLE İLGİLİ DİĞER SORUNLARIN ÖNCELİK KAZANMASI ÖĞRENCİLERİN T.V. BAĞIMLILIKLARI ÖĞRENCİLERİN İSTEKSİZLİĞİ ÖĞRETMENLERİN ÖĞRENCİLERİ YÖNLENDİRMEMESİ EBEVEYNLERİN OKUMA ALIŞKANLIKLARININ OLMAMASI KÜTÜPHANE GÖREVLİSİN İN OLMAMASI İLİŞKİ DİYAGRAMI

89

90 KİTAP SAYISININ YETERSİZLİĞİ KÜTÜPHANENİN FİZİKİ KOŞULLARININ YETERSİZLİĞİ MADDİ YETERSİZLİKLER VELİ DESTEĞİNİN OLMAMASI KÜTÜPHANE GÖREVLİSİNİN OLMAMASI KİTAP SAYISINI ARTTIRARAK FİZİKİ KOŞULLARIN İYİLEŞTRİRİLMESİ MADDİ KAYNAK TEMİNİ VELİLERLE İLETİŞİMİ GÜÇLENDİRME KÜTÜPHANE GÖREVLİSİNİN GÖREVE BAŞLATILMASI NASIL KİTAP KAMPANYASI DÜZENLENMESİ EKSİK KAYNAKLARIN TESPİT EDİLMESİ ÖĞRENCİ VE VELİ KATKISININ SAĞLANMASI BOYATILMASI RAF, MASA, SANDALYE TEMİNİ TEKNİK DONANIMIN SAĞLANMASI BAĞIŞLARLA VELİ TOPLANTILARIYLA DUYURULAR GÖNÜLLÜLÜK KÜTÜPHANENİN İŞLERLİĞİNİN OLMAMASI NEDEN-NASIL AĞAÇ DİYAGRAMI

91 PÇE EKİBİNİN (BEYİN FIRTINASI YÖNTEMİYLE) SORUNA ÖNERDİĞİ ÇÖZÜMLER Kitap sayısının arttırılması, - Kitap kampanyası düzenlenmesi, - Eksik kaynakların tespit edilmesi, - Öğrenci ve veli katkısının sağlanması, Kütüphanenin fiziki koşullarının düzeltilmesi, - Boyatılması, - Raf, masa, sandalye temini, - Teknik donanımın sağlanması, Maddi kaynak temininin sağlanması, - Bağışlarla Velilerle iletişimin güçlendirilmesi, - Veli toplantılarının, - Duyuruların yapılması, Kütüphane görevlisinin göreve başlatılması, - Gönüllü uzmanın bulunması.

92 Hülya BİLİCAN Mart günŞubat-2003Kütüphane memurunun alınması Özgül BOZKURT Öğretmenler Kurulu toplantısında sorunun gündeme getirilmesi Naile FIRAT hafta Kütüphanedeki eksik kaynakların tespit edilip, liste oluşturulması. M. Bahar YEĞENOĞLU - Aziz KANMAZ Aralık ayEkim -2002Kütüphanenin fiziki koşullarının düzeltilmesi ( sandalye, dolap, masa örtüsü, perde, bilgisayar temini ve kütüphanenin boyatılması ) F. Asuman SAMSUNLU- Hülya BİLİCAN Şubat ayAralık -2002Kitap kampanyası düzenlenmesi SORUMLU KİŞİ BİTİŞ TARİHİ SÜREBAŞLANGIÇ TARİHİ KONU / SÜREÇ İŞ TAKİP PLANI

93 İŞ TAKİP PLANI

94 Hiç Çok az Orta İyi Çok iyi KIZARAN ELMA MATRİSİ

95

96 “ İnandığınız zaman aklınız o şeyi yapmanın yolunu bulur Bir şeyin imkansız olduğuna inanırsanız aklınız bunun neden imkansız olduğunu ispatlamak üzere çalışmaya başlar. Ama bir şeyin yapılabileceğini inandığınızda, gerçekten inandığınızda aklınız onu yapmak üzere çözümler bulmanıza yardım etmek için çalışmaya başlar.

97 KENDİNİZE O LUMLU T ELKİNLER YAPIN ŞAŞIRTICI SONUÇLAR ELDE ETMEK İÇİN ZİHNİNİZİN EN DERİN KÖŞELERİNİN SİZİN İÇİN ÇALIŞMASINI SAĞLAYIN

98

99 Başarıyı Sınırlandıran Faktörlerden Biri Mazeret Bulma Hastalığıdır.

100

101