DSS for UniLever Forecasting Activities Supervisor: Dr. Murat Kaya Adnan Emre Işık Arif Berk Bağatur Oğuz Özden Uğur Akın Eren
Unilever Kuruluş Tarihi 1930 150 ülke 150 milyon tüketici 1953 Türkiye Yiyecek, Dondurma, Kişisel ve Ev Bakım Ürünleri Omo, Rinso, Yumoş, Domestos, Cif, Elidor, Dove, Knorr, Lipton, Algida
FMCG Sektörü Hızlı Tüketim Malları yüksek rekabet Yüksek Rekabet Promosyon Artırımı Talep tahmini zorluğu Satış tahmin hata oranı (Türkiye Pazarı Ortalama) : 30% Unilever satış tahmin hata oranı: 26% Sektördeki en iyi satış tahmin oranı: 20%
Projenin Tanımı Yeni bir karar destek sistemi kurarak Unilever’in talep tahmini sürecine destek olarak, tahminlerdeki doğruluğu arttırmak Karar destek sistemleri yönetimsel karar alma süreçlerini destekleyen ara-yüz oluşumudur.
2 Projenin Aşamaları Veri Toplama ve Analizi Regresyon Modelinin Kurulması Excel ve VBA kullanarak Karar Destek Sisteminin Kurulması
Talep Tahmini – Regresyon Modelleri Zamana Bağlı Yöntemler Regresyon Sadece verinin zamana bağlı değişimi ve sezonsallık Fiyatlar, promosyonlar, pazar payı, ve ekonomik göstergeler gibi etkenleri göz önüne almaz
Talep Tahmini Modelini Seçerken Düşünülenler Şirketin tolere edebileceği hata oranı Şirketin bulunduğu sektör ve durumu Verinin özellikleri
Çoklu Regresyon Analizi Çoklu Regresyon çeşitli değişkenlerin, tahmin edilmek istenilen tek bir değişken üzerindeki etkisini ölçmek için kullanılır. Tahmin edilecek değişken (Bağımlı Değişkenler) - Satış Miktarı Talep Tahmini üzerinde etkili olan diğer değişkenler (Bağımsız Değişkenler) - Fiyat, Promosyon Tipleri, Reklam Harcamaları...
Çoklu Regresyon Analizi Modelin Gösterimi; Satış= β0 + β1 Fiyat + β2 Promosyon+ β3 Reklam Giderleri +...+ βk Rakip Fiyatı+ ε β1 , ....... , βk = Bağımsız Değişkenlerin Etkileri β1 = Fiyatın etkisinin negatif olması beklenir. βk = Rakip Fiyatının etkisinin positif olması beklenir.
Analiz Sırasında Yaşanılan Problemler 1. Veri Yetersizliği Düşünülen Değişkenlerdeki Veri Eksikliği Ürünlerin Yeni Olması 2.Kullanılacak Değişkenlerin Belirlenmesi 3.Verilerde ki Karmaşıklık
Çoklu Modelin Sonuçlarının Ölçülmesi “ Çoklu Modelin Sonuçlarının Ölçülmesi Basit Kontroller - Değişkenin katsayısının işareti mantıklı mı? İstatistiksel Testler - Adjusted R-squared – Modelin Doğruluğunu ölçmede kullanılan ana faktör - F-test, t-test – Regresyon modelinde kullanılan değişkenlerin anlamlılığını ölçmek için
Bağımsız Değişken Seçimi Unilever’in Fiyatı GRP Promosyon Bütçesi Satış ? Rakip Fiyatı Pazar Payı Promosyon Çeşitleri Tüketici Fiyat Endeksi
İstatistiksel Yazılım Bağımsız değişkenlerin modele etkisi SPSS adlı istatistiksel yazılım ile hesaplandı. SPSS, çoklu regresyon modelini Excel’den çok daha etkili hazırladığı için kullanıldı.
Yumoş 6000 için Çoklu Regresyon Örneği R kare Ayarlanmış R kare 0.98 0.95 Değişken Katsayı Unilever Fiyatı -111,885 Vernel Fiyatı 126,028 Bingo Fiyatı 115,646 Haftasonu Promosyonu 203,515 TÜFE 58,182 Promosyon Bütçesi -9
Çoklu Regresyon Modeli Sonuçlar: Değişkenler Oranlar Price of Unilever 18.18% Vernel Price 20.48% Bingo Price 18.80% Haftasonu Promotion 33.08% Consumer Index 9.46% Promotional Budget 0.01%
Modeldeki Engeller Tutarsızlık? - Şirketten alınabilen data limitlidoğruluğu azaltıyor -Açıklanamayan sonuçlar yaratabilir -Çoklu-bağlanımlılık, normalite analizlerinin yapılmasını zorlaştırıyor.
Karar Destek Sistemi Kullanıcı Ara-Yüzü VBA MS Excel veri tabanı üzerinde kullanıcının Grafiksel Kullanıcı Ara-Yüzü yaratmasına ve model hazırlamasına olanak sağlıyor. Ara-Yüz Bölümleri: Karşılama Sayfası Ürün Seçimi Önceki Tahminler Yeni Data Girişi Yeni Tahmin Sonuçları Grafik Görüntüleme Senaryolar
Karşılama Sayfası Kullanıcı Programı butona basarak başlatır
Ürün Seçimi Kullanıcının istediği tahmin birimini seçmesini sağlar Bir önceki tahminleri gösterir Kullanıcının yeni datayı kullanarak yeni bir tahmin yapmasını sağlar Yardım Butonu
Önceki Tahminler Önceki tahminlerin datası Önceki Tahminlerin Satışla olan ilişkisi
Yeni Data Girişi Promosyondan kaç gün yapıldığı Promosyon Seçimi Yeni tahmin yaratılması
Yeni Tahmin Sonuçları Grafiklerin Görüntüler Son ay Değerlerinin Siler Alternatif Senaryolar Sayfasını açar Yeni Tahmin Yaratır Programdan Çıkış
Grafikler Satış vs Fiyat Grafiği Satış vs Tahmin Grafiği Rakip Firma Fiyatı vs Tahmin
Alternatif Senaryo Yaratımı Yeni Değerleri Kullanarak Yeni Tahmin Yaratımı
Teşekkürler...