ANLATIM BOZUKLUKLARI

ANLATIM BOZUKLUKLARI Anlam Bakımından Anlatım Bozuklukları Yapı Bakımından Anlatım Bozuklukları Gereksiz kelime kullanımı Tamlama yanlışlığı Kelimenin yanlış yerde kullanımı Eklerin eksik, fazla, yanlış kullanımı Yanlış anlamlı kelime kullanımı Özne-yüklem uyumsuzluğu Çelişkili kelime kullanımı Öğe eksikliği Deyim ve atasözleri yanlışlığı Ek fiil, yardımcı fiil, fiilimsi yanlışlığı Mantıksal tutarsızlık Çatı uyuşmazlığı Anlam belirsizlikleri

BAKIMINDAN ANLATIM BOZUKLUKLARI YAPI BAKIMINDAN ANLATIM BOZUKLUKLARI

1- Tamlama Yanlışlıkları: KURAL 1: Sıfat ve isim tamlamalarının aynı tamlanana bağlanması anlatım bozukluğuna yol açar. Çünkü isim tamlamalarında tamlanan iyelik eki aldığı halde, sıfat tamlamalarında tamlanan ek almaz. Bu yüzden tamlananlar ortak kullanılamaz.

Depremzedelere her türlü tıbbi ve gıda yardımı yapıldı. tamlayan Depremzedelere her türlü tıbbi ve gıda yardımı yapıldı. tamlayan tamlanan Tıbbi yardımı Gıda yardımı Depremzedelere her türlü tıbbi yardım ve gıda yardımı yapıldı.

Kar yağışı nedeniyle özel ve devlet okulları tatil edildi. tamlayan Kar yağışı nedeniyle özel ve devlet okulları tatil edildi. tamlayan tamlanan Özel okulları Devlet okulları Kar yağışı nedeniyle özel okullar ve devlet okulları tatil edildi.

KURAL 2: Farklı şahıs zamirlerinden oluşan tamlayanların aynı tamlanana bağlanması anlatım bozukluğuna yol açar.

Bu durumda ne bizim ne de onların yapacağı bir şey var. tamlayan Bu durumda ne bizim ne de onların yapacağı bir şey var. tamlayan tamlanan Bizim yapacağı Onların yapacağı Bu durumda ne bizim yapacağımız ne de onların yapacağı bir şey var.

Bugün annem Edanur’un ve benim sevdiğim yemekleri yapacak. tamlayan Bugün annem Edanur’un ve benim sevdiğim yemekleri yapacak. tamlayan tamlanan Edanur’un sevdiğim Benim sevdiğim Bugün annem Edanur’un sevdiği ve benim sevdiğim yemekleri yapacak.

KURAL 3: Çokluk bildiren belgisiz sıfatların çoğul isimle birlikte kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.

tamlayan Öyle her sözlere inanılmaz. tamlanan Her sözlere Her söze Öyle her söze inanılmaz.

Toplantıya birçok firmalar katıldı. tamlayan Toplantıya birçok firmalar katıldı. tamlanan Birçok firmalar Birçok firma Toplantıya birçok firma katıldı.

KURAL 4: Öncesinde veya sonrasında “ve” bağlacı kullanılan yalın bir sözcüğün, yanlış bir tamlayana veya tamlanana bağlanması anlatım bozukluğuna yol açar.

Bugün sınıfta pasta ve meyve suyu ikram edilecek. tamlayan Bugün sınıfta pasta ve meyve suyu ikram edilecek. Yalın sözcük tamlanan Pasta suyu Meyve suyu Bugün sınıfta meyve suyu ve pasta ikram edilecek.

Karşılıklı anlayış ve birlik içinde bu sorunun üstesinden geliriz. Yalın sözcük tamlayan Karşılıklı anlayış ve birlik içinde bu sorunun üstesinden geliriz. tamlanan Karşılıklı anlayış Karşılıklı birlik Birlik ve karşılıklı anlayış içinde bu sorunun üstesinden geliriz.

Müdür ve bina sorumlusu odaları kontrol ettiler. tamlayan Müdür ve bina sorumlusu odaları kontrol ettiler. Yalın sözcük tamlanan Müdür sorumlusu Bina sorumlusu Bina sorumlusu ve müdür odaları kontrol ettiler.

KURAL 5: Sıralı, bağlı veya birleşik kurulan cümlelerden birinde tamlayanın olmaması anlatım bozukluğuna yol açar. Tavsiye ettiğin kitabı okudum ancak konusunu pek beğenmedim. Tavsiye ettiğin kitabı okudum ancak kitabın konusunu pek beğenmedim.

2- Eklerin eksik, fazla yada yanlış kullanımı: KURAL 1: Tamlayan, tamlanan veya isim hal eklerinin kullanılmaması anlatım bozukluğuna neden olur.

Tamlayan eki  -in Tamlanan eki  -i İsim hal ekleri  -i, -e, -de, -den

Hayat, bize sunduğu olanakları iyi değerlendirmeliyiz. Hayatın, bize sunduğu olanakları iyi değerlendirmeliyiz. Salonun kapısının kollar iyice bozulmuş. Salonun kapısının kolları iyice bozulmuş. Bu kitap, öğrencilerin stresle başa çıkma yolları anlatılmaktadır. Bu kitapta, öğrencilerin stresle başa çıkma yolları anlatılmaktadır.

KURAL 2: Yanlış eklerin kullanımı anlatım bozukluğuna neden olur.

Bizi en çok sevindiren onun bu sınavı kazandığıdır. Bizi en çok sevindiren onun bu sınavı kazanmasıdır. Sana geldiğimin ödevlerine epey faydası oldu. Sana gelmemin ödevlerine epey faydası oldu. Çocuk, ikinci sınıfa geçti ama hala okumasını bilmiyor. Çocuk, ikinci sınıfa geçti ama hala okumayı bilmiyor.

3- Özne-yüklem uyumsuzluğu: KURAL 1: Cümlede insanları kasteden özne, tekil ise yüklem tekil; çoğul ise yüklem de çoğul olur.

Soner bu ders öğretmenin gözüne girmek istiyor. tekil tekil Rıza Emir ve babası bu hafta sonu da okula gelmişler. çoğul çoğul Ayşen’ in bu davranışı herkesi çok şaşırtmış. tekil tekil

DİKKAT! Özne, insanları belirten kelimelerin çoğul hali ise yüklem tekil olur.

İşçiler greve gitmekten başka çözüm bulamadı. çoğul tekil Hastalar bugün uzun bir kuyruk oluşturmuştu. çoğul tekil Öğrencilerimiz istedikleri zaman bizden yardım isteyebilir. tekil çoğul

DİKKAT! Özne, sayı sıfatı veya belgisiz sıfatla tanımlanmış ise tekil yüklem alır. Bütün eşyayı iki hamal taşıdı. Birçok insan bu mutlu haberi kutluyor. Bankaya şüpheli üç kişi girdi.

DİKKAT! Söze saygı, küçümseme yada alay anlamı katılmak istenirse tekil özne ile çoğul yüklem kullanılabilir. Selçuk Bey bugün de mi gelmediler? Hanımefendi hala kalkmadılar.

KURAL 2: İnsan dışındaki varlıklar için özne tekil de olsa çoğul da olsa yüklem tekil olur.

Yüklem her zaman tekil olur. HAYVANLAR BİTKİLER CANSIZ VARLIKLAR SOYUT KELİMELER ZAMAN İFADELERİ VÜCUT ORGANLARI TOPLULUK İSİMLERİ Yüklem her zaman tekil olur.

Bahar gelince kelebekler uçuşmaya başladı. tekil çoğul İki gündür gözlerim çok ağrıyor. çoğul tekil Fikirler baskılarla engellenemez. çoğul tekil

DİKKAT! Kişileştirme yapılırsa insan dışı varlıklar çoğul yüklem ile kullanılabilir. Çiçekler boynunu bükmüşler. Martılar çılgın naralarla havayı çınlatıyorlar.

KURAL 3: Özne, 1. tekil kişinin yanında herhangi bir kişi ise yüklem 1. çoğul kişiye göre çekimlenir. Ben ve sen her zaman iyi anlaştık. Ben ve Nihal bugün pikniğe gideceğiz.

KURAL 4: Özne, 2. tekil kişinin yanında herhangi bir kişi ise yüklem 2. çoğul kişiye göre çekimlenir. Sen ve o çocuk bu aralar fazla görüşüyorsunuz. Ancak sen ve Ahmet bu kitaplığı taşıyabilirsiniz.

ÖZNE YÜKLEM UNUTMAYALIM! 1. TEKİL + 2. TEKİL 1. ÇOĞUL

KURAL 5: Özne, “kimse”, “hiçbiri”, “hiç kimse” gibi olumsuz anlam taşıyan kelimelerden biri ise olumsuz yüklem almalı; “hepsi”, “herkes” gibi olumlu anlam taşıyan kelimelerden biri ise olumlu yüklem almalıdır.

Herkes Melih Bey’i seviyor, üzmüyordu. Herkes Melih Bey’i seviyor, kimse üzmüyordu. Herkes okula geldi, dersten kaçmadı. Herkes okula geldi, kimse dersten kaçmadı. Hiç kimse onu dinlemiyor, gürültü yapıyordu. Hiç kimse onu dinlemiyor, herkes gürültü yapıyordu.

Ne … Ne … bağlacının kullanıldığı cümlelerde yüklem olumlu olmalıdır. DİKKAT! Son zamanlarda ne sinemaya, ne tiyatroya gitmedim. Son zamanlarda ne sinemaya, ne tiyatroya gittim. Sevgi maalesef ne ıspanağı, ne pırasayı sevmez. Sevgi maalesef ne ıspanağı, ne pırasayı sever.