HILÂL YMM VE BAGIMSIZ DENETIM A.S. SANAYİ VE TİCARET İŞLETMELERİNDE BÜTÇE SİSTEMİ HILÂL YMM VE BAGIMSIZ DENETIM A.S.

Bütçe ne işe yarar?

GEMİ İÇİN PUSULA NE İSE İŞLETMELER İÇİN DE BÜTÇE ODUR GEMİ İÇİN PUSULA NE İSE İŞLETMELER İÇİN DE BÜTÇE ODUR. İYİ BİR PUSULASI OLAN GEMİ, GİTMEK İSTEDİĞİ LİMANA KOLAYCA GİDER. İYİ BİR BÜTÇESİ OLAN İŞLETME DE BU GEMİ GİBİHEDEFİNE KOLAYCA ULAŞIR. BÜTÇESİ OLMAYAN İŞLETME, PUSULASI OLMAYAN GEMİYE BENZER. EĞER BAŞARILI OLMUŞSA TESADÜFEN BAŞARILI OLMUŞTUR.

MAKSATLAR GAYELER HEDEFLER 2013 2014 YILI 2015 YILI 2016 YILI   KASIM ARALIK OCAK ŞUBAT MART NISAN MAYIS HAZIRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKIM BÜTÇE HAZIRLAMA BÜTÇE ORTA VADELİ PLANLAMA UZUN VADELİ PLANLAMA MAKSATLAR GAYELER HEDEFLER

HEDEF: İLK 3 E GİRMEK MAKSATLAR GAYELER: TÜRKİYE’DE VE RUSYADA 1 ER YENİ İŞLETME KURMAK YENİ YATIRIM İÇİN FON SAĞLAMAK KALİFİYE PERSONEL ARAŞTIRMAK / EĞİTMEK YATIRIMI 2-3 YIL İÇİNDE BİTİRMEK MAKSATLAR ÜRETİM: : BU YIL 10.000 ADET ÜRETİM. SATIŞ: : BU YIL 10.000 ADET SATIŞ. FİNANS : 10.000 ADET ÜRETİM İÇİN GEREKLİ FON İNSAN KAYNAKLARI: 10.000 ADET ÜRETİM İÇİN GEREKLİ PERSONELİ.

MAKSATLARIN BİRBİRLERİ İLE NASIL UYUMLU OLDUKLARINI GÖRDÜNÜZ MÜ? İŞLETMENİN BÖLÜMLERİNİN 1 YIL İÇİNDE ULAŞMAK ZORUNDA OLDUKLARI YILLIK SONUÇLARDIR. MAKSATLARIN BİRBİRLERİ İLE NASIL UYUMLU OLDUKLARINI GÖRDÜNÜZ MÜ? BUNA MAKSATLAR HİYERARŞİSİ DENİR FİNANSMAN GEREKLİ FONU BULSUN Kİ ÜRETİM 10.000 ADET ÜRETEBİLSİN İNSAN KAYNAKLARI GEREĞİ KADAR İŞÇİ BULABİLSİN Kİ ÜRETİM BÖLÜMÜ 10.000 ADET ÜRETEBİLSİN ÜRETİM 10.000 ADET ÜRETMELİ Kİ SATIŞ 10.000 ADET SATABİLSİN SATIŞ 10.000 ADET SATSIN Kİ BU YIL İÇİN İSTENEN KÂRI ELDE EDEBİLELİM.

UNUTMAYIN BÜTÇEYİ KONUŞUYORUZ. YANİ GELECEK 1 YILI… GELECEK 1 YIL, GENELLİKLE ELDEKİ İMKÂNLARLA SINIRLIDIR. YANİ KAPASİTEYİ ARTTIRMAK ÇOK KERE MÜMKÜN DEĞİLDİR. YENİ TESİSLER KURMAK, ELEMAN BULMAK, PARA BULMAK, GENELLİKLE 1 YILI AŞAR.

BÜTÇE TÜRLERİ STATİK BÜTÇE (Enflasyonu ve kurları dikkate almayan bütçe) X Dinamikleştirme Faktörleri = DİNAMİK BÜTÇE

˃ ˂ İŞLETME A MAMULÜNÜ ÜRETİP SATIYOR A MAMULÜNE YILLIK TALEP 10.000 ADETTİR İŞLETME A MAMULÜNDEN YILDA 8.000 ADET ÜRETEBİLİR. ˃ TALEP, KAPASİTEDEN BÜYÜK İSE KAPASİTE KISITLAYICISI VAR A MAMULÜNE YILLIK TALEP 10.000 ADETTİR İŞLETME A MAMULÜNDEN YILDA 12000 ADET ÜRETEBİLİR. ˂ KAPASİTE, TALEPTEN DEN BÜYÜK İSE PAZAR KISITLAYICISI VAR

˃ PEKİ YA PAZAR PAYI? (RAKİPLERİ UNUTMAYALIM) İŞLETME A MAMULÜNÜ ÜRETİP SATIYOR A MAMULÜNE YILLIK TALEP 10.000 ADETTİR İŞLETME A MAMULÜNDEN YILDA 8.000 ADET ÜRETEBİLİR. ˃ TALEP, KAPASİTEDEN BÜYÜK İSE KAPASİTE KISITLAYICISI VAR (MÜŞTERİ VAR FAKAT BİZİM TESİS KURACAK PARAMIZ YOK DİYEN İŞLETMELER) PEKİ YA PAZAR PAYI? (RAKİPLERİ UNUTMAYALIM) A MALINDAN HER YIL 10.000 ADET SATIŞ YAPILIYOR. PEKİ BU SATIŞIN İÇİNDE İŞLETMENİN PAYI NE KADAR? DİYELİM Kİ PAZAR PAYI % 60 OLSUN. YANİ BİZ 10.000 X % 60 = 6.000 ADET SATIYORUZ. ŞİMDİ DURUM KAPASİTE KISITLAYICISINDAN PAZAR KISITLAYICISINA DÖNDÜ. ÇÜNKÜ KAPASİTE 8.000 ADET FAKAT ALICILAR BİZİM MALDAN SADECE 6.000 ADET SATIN ALIYOR. YANİ KAPASİTE TALEPDEN BÜYÜK.. DOLAYISIYLA PAZAR KISITLAYICISI VAR.

PEKİ YA PAZAR PAYI? (RAKİPLERİ UNUTMAYALIM) A MALINDAN HER YIL 10.000 ADET SATIŞ YAPILIYOR. PEKİ BU SATIŞIN İÇİNDE İŞLETMENİN PAYI NE KADAR? DİYELİM Kİ PAZAR PAYI % 60 OLSUN. YANİ BİZ 10.000 X % 60 = 6.000 ADET SATIYORUZ. ŞİMDİ DURUM KAPASİTE KISITLAYICISINDAN PAZAR KISITLAYICISINA DÖNDÜ. ÇÜNKÜ KAPASİTE 8.000 ADET FAKAT ALICILAR BİZİM MALDAN SADECE 6.000 ADET SATIN ALIYOR. YANİ KAPASİTE TALEPDEN BÜYÜK.. DOLAYISIYLA PAZAR KISITLAYICISI VAR. GELECEK YIL (YANİ BÜTÇE YAPTIĞIMIZ YIL İÇİN) ÜRETİM VE SATIŞ ADEDİMİZ İLE İLGİLİ İLK SORU: GELECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLACAK? GELECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLMALI?

NE OLACAK DİYE SORUYORSANIZ. SATIŞLARI TAHMİN EDİYORSUNUZ DEMEKTİR. GELECEK YIL (YANİ BÜTÇE YAPTIĞIMIZ YIL İÇİN) ÜRETİM VE SATIŞ ADEDİMİZ İLE İLGİLİ İLK SORU: GELECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLACAK? GELECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLMALI? NE OLACAK DİYE SORUYORSANIZ. SATIŞLARI TAHMİN EDİYORSUNUZ DEMEKTİR. GEÇEN SENE 6.000 ADET SATTIK. DAHA ÖNCEKİ SENE 5.500 ADET SATMIŞTIK. % 10 ARTMIŞ BU SENE DE % 10 ARTSA DEMEKKİ GELECEK YIL SATIŞIMIZ 6.600 ADET OLACAK. GEÇEN SENE 6.000 ADET SATTIK. DAHA ÖNCEKİ SENE DE 6.000 ADET CİVARINDA SATIŞ YAPMIŞTIK. DEMEKKİ GELECEK YIL DA 6.000 ADET SATIŞ YAPABİLİRİZ. GEÇMİŞ 5 SENENİN ORTALAMASINI ALINCA 6.300 ÇIKIYOR. GELECEK YIL BU ORTALAMA KADAR SATIŞ YAPARIZ HERHALDE. SATIŞLAR HER SENE AZALIYOR. SENEYE BİZ 5.000 ADET SATIŞ OLACAK DİYELİM

NE OLACAK DİYE SORUYORSANIZ. SATIŞLARI TAHMİN EDİYORSUNUZ DEMEKTİR. GELECEK YIL (YANİ BÜTÇE YAPTIĞIMIZ YIL İÇİN) ÜRETİM VE SATIŞ ADEDİMİZ İLE İLGİLİ İLK SORU: GELECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLACAK? GLECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLMALI? NE OLACAK DİYE SORUYORSANIZ. SATIŞLARI TAHMİN EDİYORSUNUZ DEMEKTİR. GEÇEN SENE 6.000 ADET SATTIK. DAHA ÖNCEKİ SENE 5.500 ADET SATMIŞTIK. % 10 ARTMIŞ BU SENE DE % 10 ARTSA DEMEKKİ GELECEK YIL SATIŞIMIZ 6.600 ADET OLACAK. DEYİP 6.600 ADEDİ ESAS ALALIM. PEKİ GELECEK YILIN SONUNDA 6.600 DEĞİLDE, 7.000 ADET VEYA 6.000 ADET SATIŞ OLURSA NE OLUR? ARADAKİ FARK İÇİN TAHMİN HATASI DEYİP GEÇERİZ.

NE OLMALI DİYE SORUYORSANIZ. BİR STANDART KOYUYORSUNUZ DEMEKTİR. GELECEK YIL (YANİ BÜTÇE YAPTIĞIMIZ YIL İÇİN) ÜRETİM VE SATIŞ ADEDİMİZ İLE İLGİLİ İLK SORU: GELECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLACAK? GLECEK YIL SATIŞ ADEDİMİZ NE OLMALI? NE OLMALI DİYE SORUYORSANIZ. BİR STANDART KOYUYORSUNUZ DEMEKTİR. GEÇEN SENE 6.000 ADET SATTIK. DAHA ÖNCEKİ SENE 5.500 ADET SATMIŞTIK. % 10 ARTMIŞ BU SENE DE % 10 ARTSA DEMEKKİ GELECEK YIL SATIŞIMIZ 6.600 ADET OLACAK. GEÇEN SENE 6.000 ADET SATTIK. DAHA ÖNCEKİ SENE DE 6.000 ADET CİVARINDA SATIŞ YAPMIŞTIK. DEMEKKİ GELECEK YIL DA 6.000 ADET SATIŞ YAPABİLİRİZ. GEÇMİŞ 5 SENENİN ORTALAMASINI ALINCA 6.300 ÇIKIYOR. GELECEK YIL BU ORTALAMA KADAR SATIŞ YAPARIZ HERHALDE. SATIŞLAR HER SANA AZALIYOR. SENEYE BİZ 5.000 ADET SATIŞ OLACAK DİYELİM BUNLARI GEÇİP DERSİNİZ Kİ, GELECEK SENE 9.000 ADET SATIŞ YAPMALIYIZ.

NEDEN 9. 000 ADET OLMALI. ÇÜNKÜ 9. 000 ADET SATARSAK, 1. 000 NEDEN 9.000 ADET OLMALI ? ÇÜNKÜ 9.000 ADET SATARSAK, 1.000.000 TL KÂR ELDE EDERİZ. ŞÖYLE Kİ: GELECEK YILIN SABİT GİDERLERİ BÜTÇESİ = 2.600.000 TL GELECEK YILIN ORTALAMA SATIŞ FİYATI = 1.000 TL GELECEK YILIN BİRİM DEĞİŞKEN MALİYETİ = 600 TL 1.000.000 TL KÂR ELDE EDEBİLMEK İÇİN SATMAMIZ GEREKEN MİKTAR NEDİR? SABİT GİDERLER + İSTENEN KÂR SATIŞ FİYATI - BİRİM DEĞİŞKEN MALİYET 2600.000 + 1.000.000 1.000 - 600 = 3.600.000 / 400 = 9000 ADET

BAŞABAŞ NOKTASI

SATIŞ BÜTÇESİ İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRME: GELİN ŞİMDİ SATIŞ BÜTÇEMİZİ YAPALIM ÜRETİM KAPASİTESİ 8.000 ADET TALEP MİKTARI (PAZAR HACMİ) 10.000 ADET PAZAR PAYI : 6.000 ADET BÜTÇE: 9.000 ADET SATIŞ BÜTÇESİ İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRME: TALEP, KAPASİTEMİZİN ÜSTÜNDE. YANİ PAZAR KISITLAYICISI YOK. BU İYİ… PAZAR PAYIMIZI % 60 DAN % 90’A ÇIKARACAĞIZ. OLDUKÇA ZORLANACAĞIZ. HALEN İSTANBUL VEGÜNEY BÖLGESİ MÜDÜRLÜĞÜ İLE SATIŞ YAPIYORUZ. BU MAKSADA ULAŞABİLMEK İÇİN YENİ BİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ AÇMAK ZORUNDA KALABİLİRİZ. (MESELÂ DOĞU BÖLGESİ MÜDÜRLÜĞÜ) AYRICA REKLAM FAALİYETLERİMİZİ ARTTIRMAK VE GELECEK YIL İLAVE 100.000 TL LIK YENİ REKLAMLAR YAPMAMIZ GEREKECEK. KAPASİTEMİZ 9.000 ADET ÜRETMEYE MÜSAİT DEĞİL. İLAVE 1.000 ADEDİ NASIL ÜRETECEĞİZ? İLAVE MAKİNELER VE İŞÇİ Mİ ALACAĞIZ? YOKSA FAZLA MESAİLER İLE BU ÜRETİMİ YAPABİLİRMİYİZ. BU KONU ARAŞTIRILACAK.

ÖZET X MALI SATIŞ BÜTÇESİ İSTANBUL GÜNEY DOĞU TOPLAM 2012 ADEDİ 4.000 2.000 6.000 ORTALAMA FİYAT 900 2012 HÂSILATI 3.600.000 TL 1.800.000 TL 0 TL 5.400.000 TL 2013 BÜTÇESİ ADET 4.500 2.500 2000 9.000 1.050 1.000 2013 BÜTÇE HÂSILATI 4.725.000 TL 2.250.000 2.000.000 8.975.000

2014 YILI - SATIŞ BÜTÇESİ (AYLIK) SATIŞ ADETLERİ BÜTÇESİ İSTANBUL 450 425 400 375 350 325 300 4500 DOĞU 175 165 160 185 105 2000 GÜNEY 200 190 215 225 290 2500 TOPLAM 825 775 745 725 700 675 750 800 835 695 9000 SATIŞ FİYATLARI BÜTÇESİ İSTANBUL 1050   DOĞU 1000 GÜNEY 900 SATIŞ HÂSILATI BÜTÇESİ İSTANBUL 472.500 446.250 420.000 393.750 367.500 341.250 315.000 4.725.000 DOĞU 175.000 165.000 160.000 185.000 105.000 2.000.000 GÜNEY 180.000 166.500 171.000 193.500 202.500 261.000 2.250.000 TOPLAM 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000

ÜRETİM BÜTÇESİNİN HAZIRLANMASI BÜTÇE YILI İŞLETME TAKVİMİ (BİRİNCİ DURUM) AYLAR : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOPLAM İŞGÜNÜ 22 19 23 21 15 14 24 238 İŞÇİ SAYISI 42   İŞGÜNÜ X İŞÇİ SAYISI 924 798 966 882 630 588 1008 10000 ÜRETİM BÜTÇESİNİN HAZIRLANMASI YIL BAŞI STOKU - 400 ADET YIL SONU STOKU 1 AYLIK STOK (9.000/12=750) 750 ADET SATIŞ BÜTÇESİ 9.000 ADET ÜRETİM BÜTÇESİ 9.350 ADET ÜRETİM SÜRESİ ADET BAŞINA 10.000 GÜN / 8.000 ADET = 1,25 GÜN GEREKLİ ADAM GÜN 1,25 X 9350 ADET = 11.685 GÜN İHTİYAÇ DUYULAN ADAM GÜN 11.685 – 10.000 = 1.685 GÜN İHTİYAÇ DUYULAN İŞÇİ SAYISI 1685 GÜN / 238 GÜN = 7 İŞÇİ

BÜTÇE YILI İŞLETME TAKVİMİ (GERÇEK DURUM) AYLAR : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOPLAM İŞGÜNÜ 22 19 23 21 15 14 24 238 İŞÇİ SAYISI 49   İŞGÜNÜ X İŞÇİ SAYISI 1078 931 1127 1029 735 686 1176 11.660 AYLIK ÜRETİM MİKTARLARI BÜTÇESİ AYLAR : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOPLAM İŞGÜNÜ 22 19 23 21 15 14 24 238 İŞÇİ SAYISI 49   İŞGÜNÜ X İŞÇİ SAYISI 1078 931 1127 1029 735 686 1176 11.660 ÜRETİM SÜRESİ 1,25 ÜRETİM MİKTARI 862 745 902 823 588 549 941 9330

Aylar İSTANBUL DOĞU GÜNEY Toplam Üretim DB STOK ÜRETİM - SATIŞ DS STOK AYLIK SATIŞ MİKTARLARI BÜTÇESİ Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Top. İSTANBUL 450 425 400 375 350 325 300 4500 DOĞU 175 165 160 185 105 2000 GÜNEY 200 190 215 225 290 2500 Toplam 825 775 745 725 700 675 750 800 835 695 9000 AYLIK ÜRETİM MİKTARLARI BÜTÇESİ Üretim 862 902 823 588 549 941 9330 STOK AKIŞ TABLOSU DB STOK 437 407 564 662 707 894 782 581 355 496 563 ÜRETİM - SATIŞ DS STOK 730

ŞİMDİ SIRA ŞU BÜTÇELERDEDİR ÖZET 1 – SATIŞ MİKTARI BÜTÇESİ HAZIRLANDI 2 – SATIŞ FİYATLARI BÜTÇESİ HAZIRLANDI 3 – SATIŞ HÂSILAT BÜTÇESİ HAZIRLANDI 4 - ÜRETİM MİKTARI BÜTÇESİ HAZIRLANDI ŞİMDİ SIRA ŞU BÜTÇELERDEDİR 5 - HAMMADDE İHTİYAÇ MİKTARI BÜTÇESİ 6 - HAMMADDE FİYAT BÜTÇESİ 7 - HAMMADDE MALİYETİ BÜTÇESİ

HAMMADDE BÜTÇELERİNE BAŞLAMAK İŞLETMENİN ÜRETTİĞİ A MALININ BİRİM İMALATINDA KULLANILAN HAMMADDELER ŞÖYLEDİR. X HAMMADDESİ KİLOSU 200 TL; KULLANILAN MİKTAR 1,5 KG Y HAMMADDESİ ADEDİ 100 TL, KULLANILAN MİKTAR 1 ADET Z YARDIMCI MADDESİ KİLOSU 50 TL; KULLANILAN MİKTAR 2 AD NOT: MALIN REÇETESİNDE YER ALAN TÜM HAMMADDELER BU ŞEKİLDE TEK TEK YAZILIR.

HAMMADDE BÜTÇELERİ ÜRETİM MİKTARI 862 745 902 823 588 549 941 9330 1,5 AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ÜRETİM MİKTARI 862 745 902 823 588 549 941 9330 BİR ADET ÜRÜNDEKİ MİKTARLAR X HAMMADDE MİK 1,5   Y HAMMADDE MİK Z YAR.MADDE MİK. 5- HAMMADDE İHTİYAÇ MİKTARI BÜTÇESİ X HAMMADDE MİK-KG 1.293 1.118 1.353 1.235 882 824 1.412 13.995 Y HAMMADDE MİK-AD 9.330 Z YAR.MADDE MİK.-AD 1.724 1.490 1.804 1.646 1.176 1.098 1.882 18.660 6 - HAMMADDE BİRİM FİYAT BÜTÇESİ 200 100 50 7 - HAMMADDE MALİYETİ BÜTÇESİ X MALİYETİ - TL 258.600 223.500 270.600 246.900 176.400 164.700 282.300 2.799.000 Y MALİYETİ - TL 86.200 74.500 90.200 82.300 58.800 54.900 94.100 933.000 Z MALİYETİ - TL TOPLAM TL 431.000 372.500 451.000 411.500 294.000 274.500 470.500 4.665.000

İŞÇİLİK BÜTÇELERİ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOPLAM 22 19 23 21 15 14 AYLAR : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOPLAM İŞGÜNÜ 22 19 23 21 15 14 24 238 İŞÇİ SAYISI 49   İŞGÜNÜ X İŞÇİ SAYISI 1078 931 1127 1029 735 686 1176 11.660 ORTALAMA İŞÇİ BAŞINA AYLIK BRÜT ÜCRET 1.500 AYLIK BRÜT ÜCRETLER 73.500 882.000 AYDAKİ GÜN SAYISI 31 28 30 İŞGÜNLERİ ÇALIŞILMAYAN GÜN 16 17 İŞGÜNÜ / AYDAKİ GÜN SAYISI 71% 68% 74% 70% 61% 73% 48% 45% 47% 77% 8 - DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ BÜTÇESİ 52.161 49.875 54.532 51.450 45.048 53.900 35.565 33.194 34.300 56.903 56.350 575.440 9 - ENDİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ - BÜTÇESİ 21.339 23.625 18.968 22.050 28.452 19.600 37.935 40.306 39.200 16.597 17.150 306.560

GENEL ÜRETİM GİDERLERİ BÜTÇELERİ GÜG ikiye ayrılır: Sabit GÜG Değişken GÜG SABİT GÜG, kaç adet veya kaç birim üretirseniz üretin, yıllık tutarı değişmeyen giderlerdir. DEĞİŞKEN GÜG ise, üretim miktarı arttıkça artan; azaldıkça azalan giderlerdir.

SABİT GÜG BÜTÇESİ AYLAR : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOPLAM 25.000 FABRİKA KİRASI 25.000 300.000 MTC AMORTİSMANI 15.000 180.000 DEMİRBAŞ AMORTİS. 5.000 60.000 ÜRETİM MÜDÜRÜ ÜCR. 10.000 120.000 GÜVENLİK PERS. ÜCR 35.000 420.000 USTABAŞI ÜCRETLERİ 20.000 240.000 VARDİYE AMİRİ ÜCRET. 18.000 216.000 TEMİZLİK PER. ÜCR. PERSONEL SERVİSİ 9.000 108.000 GIDA MALZEMELERİ 8.000 96.000   150.000 1.800.000

EN YÜKSEK EN DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİ DEĞİŞKEN GÜG BÜTÇESİ TECRÜBE YÖNTEMİ EN YÜKSEK EN DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİ REGRESYON (en küçük kareler) YÖNTEMİ

DEĞİŞKEN GÜG BÜTÇESİ TECRÜBE YÖNTEMİ DEĞİŞKEN GİDERLERİN, MUHASEBE YÖNETİCİSİ, İŞVEREN, VE KONUYLA İLGİLİ BİLGİSİ BULUNANLARIN TECRÜBELERİNE DAYALI OLARAK TESPİT EDİLMESİDİR. BU KİŞİLER, ÜRETİM MİKTARI KAÇ BİRİM OLDUĞUNDA DEĞİŞKEN GÜG KAÇ TL OLACAĞINI YAKLAŞIK OLARAK BİLİRLER. İŞTE BU YÖNTEMDE GÜG, SÖZ KONUSU TECRÜBELERE GÖRE ÖNGÖRÜLÜR.

DEĞİŞKEN GÜG BÜTÇESİ EN YÜKSEK EN DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİ AYLIK ELEKTRİK DOĞALGAZ MAKİNE BAKIM ÜRETİM İMALAT İŞÇİLİĞİ GİDERLERİ MAL. GİD. ADEDİ SAATİ TL x y 3200 7.360 1.800 3.770 2.220 1800 4.150 1.100 2.230 1.380 4500 10.350 2.450 5.200 3.000 1000 2.300 700 1.350 900 2900 6.670 1.650 3.440 2.040 5000 11.500 2.700 5.750 3.300 6000 13.800 3.200 6.850 3.900 7400 17.000 8.390 4.740 3800 8.750 2.100 4.430 2.580

DEĞİŞKEN GÜG BÜTÇESİ EN YÜKSEK EN DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİ ELEKTRİK GİDERLERİ En Yüksek TL - En Düşük TL En Yüksek Adet - En Düşük Adet En Yüksek Saat - En Düşük Saat 3900 - 700 7400 - 1000 17000 - 2300 = 0,50 TL/ Adet = 0,217687 TL/ Saat y = a + bx y= a + 0,50 x y= a + 0,217687 x x= 1000 ise x = 2300 ise 700 = a + 0,50 (1000) 700 = a + 0,217687 (2300) 700 = a + 500 a= 200 y = 200 + 0,50 . Adet y = 200 + 0,217687 . Saat Deneme x= 3200 için x = 7360 için y = 200 + 0,50 . 3200 y = 200 + 0,217687 . 7360 y = 1800

DEĞİŞKEN GÜG BÜTÇESİ GİDERLER 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 862 745 FONKSİYON 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP ÜRETİM ADEDİ   862 745 902 823 588 549 941 9330 ELEKTRİK Y= 200 + 0,50 X 631 573 651 612 494 475 671 7065 DOĞALGAZ Y= 800 + 1,20 X 1834 1694 1882 1788 1506 1459 1929 20796 MAKİNE BAKIM Y= 40 + 1,25 X 1118 971 1168 1069 775 726 1216 12143 ENDİREKT İŞÇİLİK Direkt İşçilik Bütçesinden  21.339 23.625 18.968 22.050 28.452 19.600 37.935 40.306 39.200 16.597 17.150 306.560 …. TOPLAM 24.922 26.863 22.669 25.519 31.690 23.183 40.710 42.966 41.860 20.413 20.851 346.564

GELECEK YIL (BÜTÇE YILI) FAALİYET GİDERLERİ BU YIL AÇIKLAMA GELECEK YIL (BÜTÇE YILI) AYLIK YILLIK ORTALAMA TUTAR 750 AR - GE GİDERLERİ Memur Maaşları 15.000 180.000   Demirbaş Amortismanları Tescil Ücretleri 500 6.000 Etüd Giderleri 1.400 16.800 Matbuat Giderleri 750 9.000 TOPLAM 17.650 211.800 760 PAZARLAMA GİDERLERİ 30.000 360.000 Doğu Bölge Müdürlüğü Yeni 45.000 540.000 1.500 18.000 Bazı demirbaşlar amorti oldu 1.000 12.000 Kırtasiye Giderleri 1.200 14.400 Doğu Bölgesi Müd. Kuruldu Seyahat Giderleri 7.000 84.000 10.000 Bölge Büroları Kiraları 3.300 39.600 Reklam Giderleri 5.000 60.000 Alınan Karar 13.333 160.000 Haberleşme Giderleri 4.500 54.000 Taşıt Yakıt Giderleri 3.500 42.000 56.000 672.000 83.833 898.000 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 40.000 480.000 72.000 Bazı demirbaşlar amorti oldu  3.000 36.000 4.000 48.000 Vergi ve Harçlar 300 3.600 Yemek Giderleri 67.300 807.600 64.300 771.600

SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ BÜTÇESİ (620 HS) AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP İLK MADDE GİDERLERİ 431.000 372.500 451.000 411.500 294.000 274.500 470.500 4.665.000 İŞÇİLİK GİDERLERİ 52.161 49.875 54.532 51.450 45.048 53.900 35.565 33.194 34.300 56.903 56.350 575.440 SABİT GÜG 150.000 1.800.000 DEĞİŞKEN GÜG 24.922 26.863 22.669 25.519 31.690 23.183 40.710 42.966 41.860 20.413 20.851 346.564 5=1+2+3+4 DÖNEMİN MALİYET GİD. 658.083 599.238 678.201 638.469 520.275 500.660 697.816 7.387.004 DB MAMÛL STOK MALİYETİ Yılsonu Bilançosundan) 300.000 331.761 320.572 430.335 510.128 557.443 692.594 639.989 497.909 313.710 387.127 429.027 7=5+6 ÜRETİM MALİYETİ 958.083 930.999 998.773 1.068.804 1.109.366 1.215.526 1.212.869 1.140.649 998.569 1.011.526 1.065.328 1.087.110 7.687.004 8=7/(11+12) BİRİM MALİYET 759 788 763 771 775 818 857 884 780 762   9=8X13 SMM (620 hs) 626.322 610.427 568.439 558.675 551.924 522.932 572.880 642.740 684.859 624.399 636.301 530.205 7.130.102 10=8X14 DS MAMÛL STK MALİYETİ 556.905 DB MAMÛL ADEDİ 400 437 407 564 662 707 894 782 581 355 496 563 ÜRETİM ADEDİ 862 745 902 823 588 549 941 9330 13 - SATIŞ ADEDİ 825 725 700 675 750 800 835 695 9000 14 DS STOK ADEDİ 730

SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ BÜTÇESİ (620 HS) AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 600 SATIŞ HAS. 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000 620 SMM 626.322 610.427 568.439 558.675 551.924 522.932 572.880 642.740 684.859 624.399 636.301 530.205 7.130.102 BRÜT SATIŞ KÂRI 201.178 167.323 178.061 166.075 146.576 149.318 123.370 103.260 87.391 174.101 197.449 150.795 1.844.898 630 AR GE GİD. 17.650 211.800 631 PAZ. S. D. G 83.833 1.005.996 632 GENEL Y.G. 64.300 771.600 FAALİYET KÂRI 35.395 1.540 12.278 292 -19.207 -16.465 -42.413 -62.523 -78.392 8.318 31.666 -14.988 -144.498 YÖNETİM, GELECEK YIL, BU BÜTÇEDE ÖNGÖRÜLEN ŞARTLARLA ÇALIŞTIĞI ZAMAN GELECEK YIL ZARAR EDECEĞİNİ BU BÜTÇE SAYESİNDE ÖNCEDEN ÖĞRENMİŞ OLDU. BÜTÇE OLMASAYDI, ZARAR, ZARAR EDİLİNCE ÖĞRENİLİRDİ. ŞİMDİ YÖNETİM BU BÜTÇEDE YER ALAN ŞARTLARI KÂRA GEÇMEK İÇİN NASIL DEĞİŞTİRECEĞİNİ DÜŞÜNECEK…

NAKİT BÜTÇESİ (NAKİT AKIŞ TABLOSU BÜTÇESİ) VARSAYIMLAR SATIŞ HASILATINDAN TAHSİLAT ORTALAMA 60 GÜN SATICILARA ÖDEMELER ORTALAMA 60 GÜN GENEL GİDERLER AYNI AY İÇİNDE ÖDENİR. ÜCRETLER ERTESİ AYIN İLK HAFTASI İÇİNDE ÖDENİR. ÜCRETTEN DOĞAN VERGİLER VE PRİMLER DE ERTESİ AY İÇİNDE ÖDENİR. ÖNCEKİ YIL KASIM VE ARALIK SATIŞLARI SIIRASIYLA 710.000 VE 640.000 TL ÖNCEKİ YIL KASIM VE ARALIK ALIMLARI SIRASIYLA 300.000 VE 275.000 TL ÖNCEKİ YIL ARALIK AYI ÜCRETLER+ VERGİLER VE PRİMLER 250.000 TL

NAKİT AKIŞ BÜTÇESİ AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 600 SATIŞ HÂSILATI 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000 620 SMM 626.322 610.427 568.439 558.675 551.924 522.932 572.880 642.740 684.859 624.399 636.301 530.205 7.130.102 BRÜT SATIŞ KÂRI 201.178 167.323 178.061 166.075 146.576 149.318 123.370 103.260 87.391 174.101 197.449 150.795 1.844.898 630 AR GE GİDERLERİ 17.650 211.800 631 PAZARLAMA SATIŞ D. 83.833 1.005.996 632 GENEL YÖNETİM GİD. 64.300 771.600 FAALİYET Kârı 35.395 1.540 12.278 292 -19.207 -16.465 -42.413 -62.523 -78.392 8.318 31.666 -14.988 -144.498 SATIŞLARDAN NAKİT GİRİŞİ 710.000 640.000 8.810.250 HAMMADDE GİDERLERİ 431.000 372.500 451.000 411.500 294.000 274.500 470.500 4.665.000 HAM MD. ALIMI NAKİT ÇIKIŞI 300.000 275.000 4.358.000 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 52.161 49.875 54.532 51.450 45.048 53.900 35.565 33.194 34.300 56.903 56.350 575.440 DEĞ. GÜG İÇİNDEKİ ÜCRETLER 21.339 23.625 18.968 22.050 28.452 19.600 37.935 40.306 39.200 16.597 17.150 306.560 SAB. GÜG İÇİNDEKİ ÜCRETLER 88.000 1.056.000 AR GE İÇİNDEKİ ÜCRETLER 15.000 180.000 PAZ. SAT DAĞ İÇİNDEKİ ÜCR. 45.000 540.000 GENEL YÖN. İÇİNDEKİ ÜCR. 40.000 480.000 ÜCRETLERDEN DOLAYI NAKİT Ç. 250.000 261.500 3.126.500 DEĞİŞKEN GÜG (ÜCRET HARİÇ) 3.583 3.238 3.701 3.469 2.775 2.660 3.816 40.007 SABİT GÜG (ÜCRET HARİÇ) 42.000 504.000 AR GE GİDERLERİ (ÜCRET HARİÇ) 2.650 31.800 PAZ.SAT. DAĞ. GİD (ÜCRET HARİÇ) 37.833 453.996 GENEL YÖN. GİD. (ÜCRET HARİÇ) 20.030 240.360 GENEL GİDERLERDEN NAKİT ÇIKIŞI 106.096 105.751 106.214 105.982 105.288 105.173 106.329 1.270.163 NET NAKİT AKIŞI (GİRİŞ-ÇIKIŞ) 53.904 -2.251 28.786 37.768 -71.751 -54.346 -40.788 -125.423 35.577 103.671 130.036 -39.596 55.587

HİLAL YMM VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş HİLAL YMM VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. SEMİNER SONA ERMİŞTİR TEŞEKKÜR EDERİZ HİLAL YMM VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş SEMİNER SONA ERMİŞTİR TEŞEKKÜR EDERİZ HİLAL YMM VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

2014 YILI - SATIŞ BÜTÇESİ (AYLIK) SATIŞ ADETLERİ BÜTÇESİ İSTANBUL 450 425 400 375 350 325 300 4500 DOĞU 175 165 160 185 105 2000 GÜNEY 200 190 215 225 290 2500 TOPLAM 825 775 745 725 700 675 750 800 835 695 9000 SATIŞ FİYATLARI BÜTÇESİ İSTANBUL 1050   DOĞU 1000 GÜNEY 900 SATIŞ HÂSILATI BÜTÇESİ İSTANBUL 472.500 446.250 420.000 393.750 367.500 341.250 315.000 4.725.000 DOĞU 175.000 165.000 160.000 185.000 105.000 2.000.000 GÜNEY 180.000 166.500 171.000 193.500 202.500 261.000 2.250.000 TOPLAM 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000

Doğu Bölgesinin Kâr Zararı HASILAT 2000 ADET X 1000 TL 2.000.000 PAZARLAMA GİDERLERİ 898.000-672.000 226.000 SMM 7130.002 / 9000 X 2000 AD 1.584.444 Fark (Kâr) 189.556 DOĞU BÖLGESİ SATIŞ MÜDÜRLÜĞÜ AÇILABİLİR.

SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ BÜTÇESİ (620 HS) AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 600 SATIŞ HAS. 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000 620 SMM 626.322 610.427 568.439 558.675 551.924 522.932 572.880 642.740 684.859 624.399 636.301 530.205 7.130.102 BRÜT SATIŞ KÂRI 201.178 167.323 178.061 166.075 146.576 149.318 123.370 103.260 87.391 174.101 197.449 150.795 1.844.898 630 AR GE GİD. 17.650 211.800 631 PAZ. S. D. G 83.833 1.005.996 632 GENEL Y.G. 64.300 771.600 FAALİYET KÂRI 35.395 1.540 12.278 292 -19.207 -16.465 -42.413 -62.523 -78.392 8.318 31.666 -14.988 -144.498 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİNİ TOPTAN ORTADAN KALDIRMAK (PAZARLAMA SATIŞ DEPARTMANLARINI KAPATMAK) MÜMKÜN GÖRÜNMEKTEDİR. BU DURUMDA 1.005.996 TL GELİRDEN TASARRUF EDİLECEK ANCAK SATIŞI REALİZE EDECEK BAŞKA SEÇENEKLER ARAŞTIRILACAKTIR.SATIŞLAR % 2 KOMİSYONLA MAĞAZALAR ÜZERİNDEN YAPILABİLİR

SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ BÜTÇESİ (620 HS) AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 600 SATIŞ HAS. 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000 620 SMM 626.322 610.427 568.439 558.675 551.924 522.932 572.880 642.740 684.859 624.399 636.301 530.205 7.130.102 BRÜT SATIŞ KÂRI 201.178 167.323 178.061 166.075 146.576 149.318 123.370 103.260 87.391 174.101 197.449 150.795 1.844.898 630 AR GE GİD. 17.650 211.800 631 PAZ. S. D. G 83.833 1.005.996 632 GENEL Y.G. 64.300 771.600 FAALİYET KÂRI 35.395 1.540 12.278 292 -19.207 -16.465 -42.413 -62.523 -78.392 8.318 31.666 -14.988 -144.498 BU DURUMDA GİDER TASARRUFU : 1.005.996 TL ALTERNATİF MALİYET : 8.975.000 X % 2 = 179.500 TL KÂR / ZARARDAKİ SON DURUM: KÂR / ZARAR: - 144.498 + 1.005.996 – 179.500 = 681.998

HAMMADDE BÜTÇELERİ AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ÜRETİM MİKTARI 862 745 902 823 588 549 941 9330 BİR ADET ÜRÜNDEKİ MİKTARLAR X HAMMADDE MİK 1,5   Y HAMMADDE MİK Z YAR.MADDE MİK. 5- HAMMADDE İHTİYAÇ MİKTARI BÜTÇESİ X HAMMADDE MİK-KG 1.293 1.118 1.353 1.235 882 824 1.412 13.995 Y HAMMADDE MİK-AD 9.330 Z YAR.MADDE MİK.-AD 1.724 1.490 1.804 1.646 1.176 1.098 1.882 18.660 6 - HAMMADDE BİRİM FİYAT BÜTÇESİ 200 100 50 7 - HAMMADDE MALİYETİ BÜTÇESİ X MALİYETİ - TL 258.600 223.500 270.600 246.900 176.400 164.700 282.300 2.799.000 Y MALİYETİ - TL 86.200 74.500 90.200 82.300 58.800 54.900 94.100 933.000 Z MALİYETİ - TL TOPLAM TL 431.000 372.500 451.000 411.500 294.000 274.500 470.500 4.665.000 X HAMMADDESİ SATICILARINA ÖDEMELER 60 YERİNE PEŞİN YAPILIRSA % 10 İNDİRİM ALINABİLİYOR. 2.799.000 X % 10 = 280.000 TL

KÂR / ZARARDAKİ SON DURUM: KÂR / ZARAR: - 144.498 + 1.005.996 – 179.500 + 280.000 = 962.000 TL KAR

SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ BÜTÇESİ (620 HS) AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 600 SATIŞ HAS. 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000 620 SMM 626.322 610.427 568.439 558.675 551.924 522.932 572.880 642.740 684.859 624.399 636.301 530.205 7.130.102 BRÜT SATIŞ KÂRI 201.178 167.323 178.061 166.075 146.576 149.318 123.370 103.260 87.391 174.101 197.449 150.795 1.844.898 630 AR GE GİD. 17.650 211.800 631 PAZ. S. D. G 83.833 1.005.996 632 GENEL Y.G. 64.300 771.600 FAALİYET KÂRI 35.395 1.540 12.278 292 -19.207 -16.465 -42.413 -62.523 -78.392 8.318 31.666 -14.988 -144.498 600.462 588.077 541.379 533.985 529.574 497.072 555.240 626.270 668.389 596.169 609.241 504.345 6.850.102 227.038 189.673 205.121 190.765 168.926 175.178 141.010 119.730 103.861 202.331 224.509 176.655 2.124.898 16.550 15.555 14.930 14.495 13.970 13.445 13.925 14.920 15.445 15.970 16.675 13.620 179.500 128.538 92.168 108.241 94.320 73.006 79.783 45.135 22.860 6.466 104.411 125.884 81.085 961.998 FAİZ ORANI % 1 Faiz Süresi AY FAİZ GELİRİ 14.139 9.217 9.742 7.546 5.110 4.787 2.257 914 194 2.088 1.259 57.253 NET KAR 142.677 101.385 117.983 101.866 78.116 84.570 47.392 23.774 6.660 106.499 127.143 1.019.251

SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ BÜTÇESİ (620 HS) AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TOP 600 SATIŞ HAS. 827.500 777.750 746.500 724.750 698.500 672.250 696.250 746.000 772.250 798.500 833.750 681.000 8.975.000 620 SMM 600.462 588.077 541.379 533.985 529.574 497.072 555.240 626.270 668.389 596.169 609.241 504.345 6.850.102 BRÜT SATIŞ KÂRI 227.038 189.673 205.121 190.765 168.926 175.178 141.010 119.730 103.861 202.331 224.509 176.655 2.124.898 630 AR GE GİD. 17.650 211.800 631 PAZ. S. D. G 16.550 15.555 14.930 14.495 13.970 13.445 13.925 14.920 15.445 15.970 16.675 13.620 179.500 632 GENEL Y.G. 64.300 771.600 FAALİYET KÂRI 128.538 92.168 108.241 94.320 73.006 79.783 45.135 22.860 6.466 104.411 125.884 81.085 961.998 642 FAİZ GELİRLERİ 14.139 9.217 9.742 7.546 5.110 4.787 2.257 914 194 2.088 1.259 57.253 690 NET KÂR 142.677 101.385 117.983 101.866 78.116 84.570 47.392 23.774 6.660 106.499 127.143 1.019.251 DİNAMİKLEŞTİRME FK.   Enflasyon 1% Fiyat Zamları 3% Enflasyon Endeksi 1,010 1,020 1,030 1,041 1,051 1,062 1,072 1,083 1,094 1,105 1,116 1,127 Fiyat Zamları Endeksi 1,061 1,093 1,126 852.325 801.083 768.895 768.887 741.039 713.190 760.811 815.174 843.858 898.719 938.393 766.471 9.668.846 606.467 599.897 557.783 555.667 556.588 527.652 595.292 678.161 731.007 658.541 679.711 568.309 7.315.075 245.858 201.185 211.112 213.220 184.451 185.538 165.519 137.014 112.851 240.177 258.682 198.163 2.353.771 17.827 18.005 18.185 18.367 18.550 18.736 18.923 19.112 19.304 19.497 19.692 19.888 226.085 17.047 16.022 15.378 14.821 14.264 15.216 16.303 16.877 17.974 18.768 15.329 193.377 64.943 65.592 66.248 66.911 67.580 68.256 68.938 69.628 70.324 71.027 71.737 72.455 823.640 146.042 101.566 111.301 112.565 83.500 84.283 62.441 31.970 6.347 131.679 148.485 90.490 1.110.669 16.065 10.157 10.017 9.005 5.845 5.057 3.122 1.279 190 2.634 1.485 64.855 162.107 111.723 121.318 121.570 89.345 89.340 65.563 33.249 6.537 134.313 149.970 1.175.524

31.12.2013 31.12.2014 AKTİF GEÇEN YIL BÜTÇE PASİF Kasa 5.000 Banka Kredileri Bankalar 435.000 882.596 Satıcılar 575.000 352.800 Alacaklar 1.350.000 1.514.750 Diğer Borçlar 25.000 Stoklar 300.000 556.905 Ödenecek Ücretler + Vergiler 30.000 55.000 DÖNER VARLIKLAR 2.090.000 2.959.251 630.000 432.800 Makine Tesis Cihaz 985.000 Sermaye 2.000.000 Demirbaşlar 75.000 Ödenmemiş Sermaye -165.000 Taşıtlar 140.000 Yedek Akçeler 125.000 Birikmiş Amortismanlar -500.000 -548.000 Geçmiş Yıllar Karları 200.000 Dönem Kârı 60.000 1.019.251 SABİT VARLIKLAR 700.000 652.000 ÖZSERMAYE 2.160.000 3.179.251 TOPLAM AKTİFLER 2.790.000 3.611.251 TOPLAM PASİFLER 3.612.051 Dönembaşı Banka Kâr Toplam 1.454.251 Alacaklarla Artış -164.750 (1.514.750 - 1.350.000) Kârdan Düşülmüş Amort. 48.000 Ödenecek Ücretlerde Artış (55.000 - 30.000) Satıcılarda Artış -223.000 (575.000 - 352.000) Stoklarda Artış -256.905 (556.905-300.000) Dönemsonu Banka