TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERİN 2006 YILI GELİRLERİNİN BEYAN DURUMU Maliye Hesap Uzmanları Derneği & İTO 12 Ocak 2007 YMM Erdoğan Sağlam
KURAL 1 yıl içinde elde edilen gelirler toplamı (Stopaja tabi tutulmuş olsun olmasın) beyan sınırını (2006 için YTL’yi) aşmazsa, sadece stopaja tabi tutulmamış olan gelirler beyan edilir, stopaja tabi tutulanlar beyan edilmez. Gelirler toplamı beyan sınırını aşarsa hem stopajlı hem de stopajsız gelirler (aşan kısım değil tamamı) BEYAN EDİLİR.
•Stopajlı gelirlerin beyan edilip edilmeyeceğini, gelirler toplamının beyan sınırını aşıp aşmaması belirler. •Her gelir grubu için ayrı beyan sınırı yok. Bütün gelirler için tek bir sınır var.
•Beyan sınırının hesabında gelirlerin, - İstisna, - İndirim ve, - Gider indiriminden sonraki tutarları esas alınır.
Birden fazla işverenden alınan ücretler, Birinci işverenden sonraki ücretlerin YTL’yi aşması halinde, beyan sınırının hesabında dikkate alınır.
Stopaja ve indirime tabi olmayan gelirlerin toplamı, 875 YTL’yi aşmıyorsa bunlar için beyanname verilmez.
ENFLASYONDAN ARINDIRMA Şahsen elde edilen gelirler, enflasyondan çeşitli yollarla arındırıldıktan sonra vergilendirilir.
Arındırma yolları : •Dövizli İşlemlerde : Anapara kur farkları gelir sayılmaz. Faizler elde edildiği tarihteki MB Döviz alış kuru üzerinden YTL’ye çevrilir. •YTL İşlemlerde : Bazı faiz gelirlerinde enflasyon indirimi uygulanır. Alım-satım kazançlarında ÜFE ile endekslenmiş maliyet, satış kazancının tespitinde esas alınır.
İndirim Oranına Tabi Gelirler • tarihinden önce YTL cinsinden ihraç edilen her nev’i tahvil (kamu-özel sektör) ve Hazine bonolarının faiz gelirleri ile TKİ ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler • tarihinden önce iktisap edilmiş olan her nevi yatırım ortaklıklarının (menkul kıymet, gayrimenkul, risk sermayesi yatırım ortaklıkları dâhil) hisse senetlerinden sağlanan kâr payları
İndirim Kapsamına Girmeyen Gelirler • tarihinden sonra gerek YTL gerekse döviz cinsinden ihraç edilmiş kamu kağıtlardan elde edilen faiz gelirleri • tarihinden önce ihraç edilen eurobondlar ile bu tarihten önce yurt içinde döviz cinsinden ihraç edilen kamu kağıtlarından elde edilen faiz gelirleri • tarihinden sonra ihraç edilen eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri
İndirim Kapsamına Girmeyen Gelirler (devam) •Altına veya ÜFE,TÜFE gibi başka bir değere endeksli menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratları •Menkul kıymet yatırım fonu kâr payları •Her nev’i alacak faizleri •Yatırım ortaklıkları dışında kalan şirketlerden elde edilen kâr payları •Mevduat faizi, katılım bankalarından elde edilen gelirler ve repo gelirleri •Ticari işletmelere dahil iratlar
İndirim Oranı İndirim oranı, VUK hükümlerine göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle Maliye Bakanlığı’nca tespit edilir yılı için bu oran % 46,5 olarak ilan edilmiştir.
TİCARİ KAZANÇ Beyan durumuZarar Dahi Olsa Beyana Tabi. Stopaj (Md.94)Yok (Yıllara sari inşaat işlerinde %5, ’den itibaren %3) İndirim/istisna uygulaması • Bağış, Ar-Ge, Sportif ve Kültürel Sponsorluk, Bireysel Emeklilik (%10) ve Şahıs Sigorta Primi (%5), Sağlık ve Eğitim Harcaması (%10),Bağ-Kur Primi, Sakatlık (basit usulde) İndirimi,Geçmiş Yıl Zarar Mahsubu •Yatırım indirimi (Geç.69) Maliyet artırımıYok (Enflasyon düzeltmesi var, 2006’da şartlar oluşmadı)
SERBEST MESLEK KAZANCI (Doktor,avukat,muhasebeci vs.) Beyan durumuZarar Dahi Olsa Beyana Tabi. Stopaj (Md.94)% 22 ( ’den itibaren % 20),Telifte % 17 İndirim/istisna uygulaması -Bağış, Ar-Ge, Sportif ve Kültürel Sponsorluk, Bireysel Emeklilik ve Şahıs Sigorta Primi, Sağlık ve Eğitim Harcaması,Sakatlık İndirimi, Geçmiş Yıl Zarar Mahsubu - Telif kazançları istisnası Maliyet artırımıYok.
ÜCRETLER Beyan durumu Tek işverenden alınmışsa,tutarına bakılmaksızın beyan dışı. Birden fazla işverenden alınmışsa, birinciden sonraki ücretlerin YTL’yi aşmaması halinde tüm ücretler beyan dışı. Aşmışsa birinci dahil hepsi beyana tabi. Stopaj (Md.94) Genel vergi tarifesine göre (GVK Md.103) İndirim/istisna uygulaması -Sakatlık indirimi (1.derece 530 YTL, 2.derece 265 YTL, 3. derece 133 YTL) -Çocuk zammı -Müteferrik istisnalar Maliyet artırımı Yok
KONUT KİRASI Beyan durumuBeyana tabi, tahsil esası geçerli. StopajYok İndirim/istisna uygulaması -Gelirin YTL’lik kısmı müstesna - Götürü gider (% 25) Maliyet artırımıYok
İŞYERİ KİRASI Beyan durumuBeyan sınırı (2006 için YTL) aşıldığı takdirde beyana tabi, tahsil esası geçerli Stopaj (Md.94)%22 ( ’den itibaren % 20) İndirim/istisna uygulaması Götürü gider (%25) Maliyet artırımıYok
Mevduat faizi(YTL ve Döviz cinsinden) Beyan durumuBeyan dışı Stopaj (Geç.67)%15 İndirim/istisna uygulaması - Maliyet artırımı-
Repo Beyan durumu Beyan dışı Stopaj (Geç.67) % 15 İndirim/istisna uygulaması - Maliyet artırımı -
Menkul Kıymet Yatırım Fonlarından Elde Edilen Kâr Payları Beyan durumu Beyan dışı Stopaj (Geç.67) ’dan itibaren % 10 İndirim/istisna uygulaması - Maliyet artırımı-
Kâr Payları Beyan durumu Beyan sınırı aşıldığı takdirde beyana tabi Stopaj (Md.94) %15 ( ’dan önce % 10 idi) (Vergi anlaşmaları faktörü) İndirim/istisna uygulaması Kar payının yarısı vergiden müstesna. Hesaplanan vergiden kesilen verginin tamamı (istisna kısımdan yapılan stopaj dahil) indiriliyor. Kaynağını 1998 yılı kazançlarının oluşturduğu kar payları vergiden müstesna. Kar payının kaynağı kurumların dönemlerinde elde ettikleri KV den müstesna gelirleri ve GVK’nun Geçici 61’nci maddesinde yazılı gelirler ise ele geçen kar payının net tutarına bu tutarın 1/9’u eklenerek bulunan tutarın yarısı vergiye tabi gelir olarak dikkate alınır. Bunların beyanı halinde beyan edilen tutarın 1/5’i hesaplanan vergiden mahsup edilir. Maliyet artırımı Yok
’dan Önce İhraç Edilmiş Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu Faiz Gelirleri Beyan durumu Beyan sınırı aşıldığı takdirde b eyana tabi Stopaj % 0 İndirim/istisna uygulaması Dövizli olanlar hariç indirim var arasında ihraç edilenlerin faiz gelirleri ile alım-satım kazançlarının ,20 YTL’lik kısmı vergiden müstesna.İstisna indirim sonrası gelire uygulanır.İstisnanın alım- satım kazancı ile faiz gelirlerinden hangisine öncelikle uygulanacağını mükellefler serbestçe belirleyebilir. Maliyet artırımı Yok
’dan Sonra İhraç Edilmiş Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu Faiz Gelirleri Beyan durumu Beyan dışı Stopaj (Geç.67) % 10 İndirim/istisna uygulaması - Maliyet artırımı Yok
Eurobond Faiz Gelirleri Beyan durumuBeyan sınırı aşıldığı takdirde beyana tabi Stopaj% 0 İndirim/istisna uygulaması arasında ihraç edilenlerin faiz gelirleri ile alım-satım kazançlarının ,20 YTL’lik kısmı vergiden Maliyet artırımıYok.
Özel Sektör Tahvil Faizleri Beyan durumu Beyan sınırı aşıldığı takdirde beyana tabi Stopaj (Geç.67) %10 İndirim/istisna uygulaması ’dan önce ihraç edilmiş olanlarda indirim uygulaması var Maliyet artırımıYok
Halka Açık Şirketlerin ’dan Önce İktisap Edilmiş Hisse Senetlerinin Satışından Doğan Kazançlar Beyan durumu İvazlı iktisap edilenlerin 3 ay elde tutulduktan sonra satışından elde edilenler vergiye tabi değil. 3 ay içinde satılanlar beyana tabi. Stopaj (Geç.67) Yok İndirim/istisna uygulaması İndirim uygulaması yok.Kazancın YTL’si istisna. (İstisna değer artışı kazançlarının tümü için bir defa uygulanır.) Maliyet artırımı ÜFE ile artırım mümkün.
Halka Açık Şirketlerin ’dan Sonra İktisap Edilmiş Hisse Senetlerinin Satışından Doğan Kazançlar Beyan durumu Beyanı ihtiyari Stopaj (Geç.67) % 10 (Bir yıldan fazla bir süreyle elde tutulmuş olanlarda yok) İndirim/istisna uygulaması - Maliyet artırımı Yok
’dan Önce İhraç Edilmiş Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının Satışından Elde Edilen Kazançlar Beyan durumu Beyana tabi Stopaj Yok İndirim/istisna uygulaması arasında ihraç edilenlerin faiz gelirleri ile alım-satım kazançlarının ,20 YTL’lik kısmı vergiden müstesna. Maliyet artırımı ÜFE ile maliyet revizesi mümkün
’dan Sonra İhraç Edilmiş Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının Satışından Elde Edilen Kazançlar Beyan durumu Beyanı ihtiyari Stopaj (Geç.67) % 10 İndirim/istisna uygulaması - Maliyet artırımı -
Eurobond Alım Satım Kazançları Beyan durumu Beyana tabi StopajYok İndirim/istisna uygulaması arasında ihraç edilenlerin faiz gelirleri ile alım-satım kazançlarının ,20 YTL’lik kısmı vergiden müstesna. Maliyet artırımı ÜFE ile artırım mümkün
Yabancı Devlet ve Özel Sektör Bonolarının Faiz Gelirleri İle Alım Satım Kazançları, Yabancı Fon Gelirleri Beyan durumu875 YTL aşmışsa beyana tabi. StopajYok İndirim /istisna uygulaması Yok Maliyet artırımıYok
Alacak Faizleri Beyan durumu875 YTL’yi aşmışsa beyana tabi. StopajYok İndirim/istisna uygulaması Yok Maliyet artırımıYok
Gayrimenkul (Arsa, konut, işyeri) Satışlarından Sağlanan Kazançlar Beyan durumu Dört yıl elde tutulduktan sonra satılanlar beyana tabi değil, 4 yıl içinde satılanlar beyana tabi. Stopaj Yok İndirim/istisna uygulaması Gelirin YTL’si istisna. İstisna tüm değer artış kazançları için bir defa uygulanır. Maliyet arttırımı ÜFE ile revize mümkün, ancak endeksleme için artışın % 10’u geçmesi şart.
Limited Şirket Hissesi Satış Kazancı Beyan durumu Beyana tabi Stopaj Yok İndirim/istisna uygulaması Gelirin YTL’si istisna. İstisna tüm değer artış kazançları için bir defa uygulanır. Maliyet arttırımı ÜFE ile revize mümkün, ancak endeksleme için artışın % 10’u geçmesi şart.