MATLAB

MATLAB MATLAB, bilim adamları ve mühendislere, matrislere dayalı problemleri Fortran ve C gibi dillerden farklı olarak program yazmaksızın çözmede kullanılmak üzere bir sayısal hesaplama kütüphanesi (MATris LABoratuvarı (MATrix LABoratory)) olarak tasarlanmıştır. Daha sonraları ise birçok toolbox eklenerek geliştirilmiştir. MATLAB 1970’lerin sonunda Cleve Moler tarafından yazılmıştır. Cleve Moler aynı zamanda “The MathWorks” firmasının da kurucusudur. MATLAB bir yorumlayıcıdır (interpreter). Bir derleyiciye (compiler) ihtiyaç duyan programlama dillerinden farklı olarak bir MATLAB programı her çalıştırıldığında satır satır makina diline çevrilir.

MATLAB Programının Tipik Kullanım Alanları Algoritma geliştirme ve kod yazmada (programlama), Matematiksel hesaplama (nümerik ve sembolik) yapmada, Lineer cebir, istatistik, Fourier Analizi, filtreleme, optimizasyon, sayısal integrasyon vb. konularda hazır matematik fonksiyonlara ulaşabilmede, 2D ve 3D grafikler çizmede, Modelleme ve simülasyon yapmada, Grafiksel arayüz oluşturmada, Veri analizi ve kontrolü gerçekleştirmede.

MATLAB Programlama Ortamının Tanıtımı MATLAB PROGRAMLAMA ORTAMI 1. Başlat Menüsü (Start) 2. Komut Penceresi (Command Window) 3. Çalışma Alanı (Workspace) 4. Çalışma Dizini (Current Folder) 5. Komut Geçmişi (Command History) 6. Metin Düzenleyicisi (Editor) !! MATLAB programlama ortamını ilk açılıştaki haline getirmek için Desktop->Desktop Layout->Default komutunu çalıştırınız. !!

Komut Penceresi: MATLAB ile iletişim kurulan ana penceredir Komut Penceresi: MATLAB ile iletişim kurulan ana penceredir. MATLAB yorumlayıcısı, kullanıcıdan gelecek komutları kabul etmeye hazır olduğunu gösteren “ >> ” biçiminde bir simge görüntüler. Örneğin, 4*25+6*52+2*99 gibi basit bir matematiksel işlemi yapmak için >> 4*25+6*52+2*99 ifadesini yazıp ENTER tuşuna basarız. ans= 610 Komut Satırında Yanlışların Düzeltilmesi: Klavyede yer alan ok tuşları komut satırında yapılan yanlışlıkların düzeltilmesine imkan verir. Bunlar yukarı “↑” aşağı “↓” sol “←” sağ “→”. Yukarı tuşu yardımıyla bir önceki satır tekrar görüntülenerek sağ ve sol tuşları ile yanlış yazılı yere imleç taşınarak düzenleme gerçekleştirilir. Sonucun Ekranda Görüntülenmesini Gizleme: Bir deyim yazıp, ENTER tuşuna basınca sonuçlar ekranda otomatik olarak görüntülenir. Buna karşılık, deyimin sonuna “ ; ” ilave edilecek olursa yapılan hesaplamalar ekranda görüntülenmez.

MATLAB’DE DEYİMLER VE BİLEŞENLERİ MATLAB komut penceresinden doğrudan çalıştırılabilen ya da bir MATLAB dosyası içerisine kaydedilebilen ve MATLAB tarafından yorumlanabilen her şey MATLAB deyimidir. MATLAB deyimleri değişkenler, rakamlar, operatörler ve fonksiyonlar kullanılarak oluşturulurlar. Değişkenler: Deyimler içerisinde sayısal değerlerin yerini alan ifadelerdir. MATLAB bir değişken ile karşı karşıya geldiğinde, otomatik olarak bu değişken oluşturulur ve yeteri kadar bellek ayrılır. Eğer değişken daha önceden tanımlı ise MATLAB onun içeriğini değiştirir ve gerekirse yeni bellek ayırır. Örneğin, >> x=50 komut satırından işletildiğinde MATLAB “x” adında bir değişken oluşturur ve 50 değerini bu değişkene atar. Diğer bilgisayar dillerinde olduğu gibi MATLAB’in de değişken isimleri konusunda bazı kuralları vardır.

Değişken Tanımlama Kuralları 1. Değişken isimleri daima bir harf ile başlamalıdır. İlk harfi başka harfler, rakamlar ve alt çizgiler ( _ ) izleyebilir. Örneğin 1sayi uygun bir değişken ismi değilken, sayi_1 kullanılabilir bir değişken adıdır. 2. Değişken isimleri noktalama işaretleri ve boşluk(lar) barındırmamalıdır. sayi.1 veya sayi 2 (2 den önceki boşluğa dikkat) şeklinde tanımlanan değişken adları bu kural ihlaline 2 güzel örnektir. 3. Değişken isimleri içerisinde Türkçemize özgü küçük veya büyük “ç, ğ, ı, ö, ş, ü” karakterleri kullanılmamalıdır.     4. Değişken isimlerinin küçük ve büyük harf kullanımına duyarlı olduğu unutulmamalıdır. orta, Orta, ORTA veya orTa adlı değişkenler MATLAB için farklı değişkenlerdir. 5. Değişken isimleri en fazla 63 karakter içerebilir ve bundan fazlası MATLAB tarafından dikkate alınmaz.

DEĞİŞKENLERİN İSİMLENDİRİLMESİ Değişkenler ve daha sonraki bölümlerde göreceğimiz fonksiyonlar muhakkak kullanım amaçları dikkate alınarak ve anlamlı bir şekilde isimlendirilmelidirler. Örneğin kullanıcıdan klavye yoluyla alınacak ve ortalamaları hesaplanacak üç sayı a, b, c veya x, y, z gibi jenerik değişken isimleriyle değil sayi1, sayi2 ve sayi3 gibi anlamlı isimlerle temsil edilmelidir. Bir zorunluluk olmasa bile yazılan bir programın anlaşılabilirliğini artırmak adına değişkenler ve fonksiyonlar adlandırılırken bazı notasyonlardan faydalanılır.

Rakamlar MATLAB’de negatif bir sayıyı temsil için o sayının önünde eksi (-) işareti vardır. Bir sayının önüne artı (+) işareti koyulması veya hiçbir işaret koyulmaması o sayının pozitif olduğunun delilidir. Ondalıklı sayılarda ayraç olarak nokta (.) ve 10 sayısının kuvvetini temsilen e harfi kullanılır. Karmaşık sayıların sanal kısımları MATLAB’de son takı olarak i harfini kullanır. Bu bilgiler ışığında MATLAB yorumlayıcısının anlayacağı birkaç rakama örnek olarak 6, -175, 3.1416, 2.54e2, 7i veya 5+7i verilebilir.

Aritmetik Operatörler: MATLAB, deyimler içerisinde aşağıdaki aritmetik operatörleri ve öncelik kurallarını kullanır. İşlem Operatör Örnek Toplama, a+b + 2+3 Çıkarma, a-b - 5-2 Çarpma, a*b * 3*4 Bölme, a/b / 15/7 Üs alma, ab ^ 2^3 Parantez a*(b+c) ( ) 2*(3+5) Aritmetik Operatörlerin Öncelik Sıraları: Tek bir matematiksel deyim içinde birden fazla işlem bir arada bulunabildiğine göre hangi işlemin öncelik hakkına sahip olduğunun bilinmesi yerinde olacaktır. MATLAB’de işlemlerin öncelik listesi aşağıda verilmiştir. Öncelik İşlem 1. Parantez (İçten Dışa Doğru) 2. Üs Alma (Soldan Sağa Doğru) (2^2^3=???) 3. Çarpma ve Bölme (Soldan Sağa Doğru) 4. Toplama ve Çıkarma (Soldan Sağa Doğru)

MATLAB’in Kullanıma-Hazır Bazı Matematiksel Fonksiyonları

Örnekler: Uygulama : Matematiksel Yazılım MATLAB de Yazılım ab-c+d-6+da a*b-c+d-6+d*a b+c3-d/8-b2c b+c^3-d/8-b^2*c a=1, b=2, c=3, d=4, e=5, f=6 iken ??? Uygulama : işlemini MATLAB dilinde kodlayınız.

Lütfen Aşağıdaki Komutları Komut Penceresinden Çalıştırın: clc VE clear KOMUTLARI clc komutu komut penceresini temizler. clear komutu bütün değişkenleri ve fonksiyonları bellekten siler. (Bütün değişkenleri çalışma alanından (workspace) çıkarır.) Lütfen Aşağıdaki Komutları Komut Penceresinden Çalıştırın: >>help clc >>help clear >>help abs >>help sqrt Daha detaylı yardım için (komutun kullanımına ait örnekleri de görmek için) doc komutundan faydalanabilirsiniz. >>doc sqrt

MATLAB’ DE DEĞİŞKEN TÜRLERİ VE DEĞER ATAMALARI Herşey matris? MATLAB değişkenlerine değer olarak aşağıdakilerden herhangi birisi atanabilir:   Matris Satır Vektörü Sütun Vektörü Karakter Dizisi (Katar) (String) Skaler

(İKİ BOYUTLU) MATRİSLERİN DEĞİŞKENLERE DEĞER OLARAK ATANMASI  

(TEK BOYUTLU) SATIR VEKTÖRLERİNİN DEĞİŞKENLERE DEĞER OLARAK ATANMASI  

(TEK BOYUTLU) SÜTUN VEKTÖRLERİNİN DEĞİŞKENLERE DEĞER OLARAK ATANMASI  

KARAKTER DİZİLERİNİN DEĞİŞKENLERE DEĞER OLARAK ATANMASI

SKALERLERİN DEĞİŞKENLERE DEĞER OLARAK ATANMASI

ANS DEĞİŞKENİ

MATLAB PROGRAMLARINA KLAVYEDEN VERİ AKTARIMI "input" komutu yardımıyla bir MATLAB programı içerisinde değerlendirilmek üzere kullanıcıdan klavye yoluyla bir veri alınır ve bu veri bir değişkene atanır.

input KOMUTU İLE KLAVYEDEN SAYISAL VERİ TEMİNİ >> sayi1=input('Lutfen 1. Sayiyi Giriniz= ') Tek tırnaklar arasına nasıl bir bilgi girmesi gerektiği hususunda kullanıcıya verilecek uyarı mesajı yazılır. >> sayi1=input('8')

input KOMUTU İLE KLAVYEDEN METİNSEL VERİ TEMİNİ >> isim=input('Lutfen Isminizi Giriniz = ', 's' )

disp VE fprintf KOMUTLARI İLE EKRANA BİLGİ YAZDIRMA Bir önceki dersimizde input komutu ile klavye üzerinden MATLAB programlama ortamına nasıl veri aktarılacağını öğrendik. Bu dersimizde ise disp ve fprintf komutları yardımıyla ekrana nasıl bilgi yazdırılacağını öğreneceğiz.

disp KOMUTU İLE EKRANA METİN YAZDIRMA

disp KOMUTU İLE EKRANA SAYISAL DEĞER YAZDIRMA

fprintf KOMUTU İLE EKRANA BİLGİ YAZDIRMA GENEL KULLANIM fprintf('Ekrana Basilacak Aciklama %X \n', deger); Burada %X Kısmında Kullanabileceğimiz Seçenekler : %c : deger in tek bir karakter olduğunu gösterir. %s : deger in bir karakter dizisi (string) olduğunu gösterir. %d : deger in bir tamsayı olduğunu gösterir. %f : deger in bir ondalıklı sayı olduğunu gösterir. Diğer yandan : \n : İmleci bir alt satırın başına götürür. (n, newline) \t : İmleci bir TAB kadar sağa kaydırır.

fprintf Kullanımına Örnekler

Aşağıdaki 2 Komut Aynı İşi Yapar disp('Uzgunum! Sifira Bolum Hatasi Var.'); fprintf('Uzgunum! Sifira Bolum Hatasi Var.\n');

disp ve fprintf ARASINDAKİ FARKLAR disp komutu ekrana çıktı verdikten sonra bir alt satıra otomatik olarak atlar. fprintf komutunu bir alt satıra götürebilmek için ise \n kullanılmalıdır. Ayrıca disp komutu satır veya sütun vektörleri ile matrisleri ekrana kolayca yazdırabilirken aynı işlemi fprintf ile yapabilmek daha çok işlem gerektirmektedir.

MATLAB’DE PROGRAMLAMA MATLAB’de programlama genel olarak iki yolla yapılır: Komut satırında (inline) programlama m-dosyaları ile (m-files) programlama Düzyazı (script) m-dosyaları ile programlama Fonksiyon (function) m-dosyaları ile programlama m-dosyaları oluşturabilmek için ise bir metin düzenleyicisine (editor) ihtiyaç vardır.

Düzyazı M-Dosyaları ile Programlama Bir düzyazı (senaryo dosyası) (script file) özel bir görevi yerine getirmek için gerekli MATLAB komutlarının saklandığı bir metin dosyasıdır. Başka bir ifadeyle; bir hesaplamayı gerçekleştirmek için yazılacak birçok komut dizisi, komut penceresinden tek tek girmek yerine bir dosyada saklanır ve daha sonra bu dosya çalıştırılarak bu komutlar icra edilir. Bu dosyaların MATLAB’in Çalışma Dizini (Current Folder) altında "DosyaAdi.m" şeklinde saklanmaları gerekir. DOSYA ADLARI TÜRKÇE KARAKTERLER VE BOŞLUKLAR İÇERMEZLER.!!!!!!!! MATLAB DOSYALARI İSİMLENDİRİLİRKEN PASKAL NOTASYONUNDAN FAYDALANILIR. MATLAB programlama ortamı, m-dosyalarının oluşturulmasını kolaylaştıran akıllı bir metin düzenleyicisine (text editor) sahiptir. m-dosyaları Windows’un Notepad i gibi herhangi bir metin düzenleyicisi ile de yazılabilirler. Bir düzyazı m-dosyası oluşturmak için “Current Folder” penceresinde boş bir alana sağ tıklayıp “New File>Script” yolu takip edilmelidir.

Programı yazma işlemi bittikten sonra ve programı çalıştırmadan önce muhakkak kaydediniz.

İLİŞKİSEL OPERATÖRLER İlişkisel operatörler, işlenenleri arasındaki eşitlik, eşitsizlik, büyüklük veya küçüklük türünden ilişkileri belirleyen operatörlerdir. == Eşit Mi? ~= Eşit Değil Mi? > Büyük Mü? >= Büyük veya Eşit Mi? < Küçük Mü? <= Küçük veya Eşit Mi?

İlişkisel operatörler sonuç olarak 1 (BİR) (true) veya 0 (SIFIR) (false) değerlerini üretirler.

Eşitlik testinde 2 adet "==" işareti kullanılır Eşitlik testinde 2 adet "==" işareti kullanılır. Oysa değişken atamalarında kullandığımız eşittir "=" 1 tanedir. MATLAB komut penceresinde 3=5 yazdığımızda program hata verir. Oysa 3==5 yazdığımızda bu “3, 5'e eşit midir?" anlamına gelir, karşılaştırma yanlıştır ve MATLAB bu durum için 0 (Sıfır) sonucunu üretir.

İLİŞKİSEL OPERATÖRLERİN ÖNCELİK SIRALARI İlişkisel operatörler aritmetik operatörlerden daha düşük bir işlem önceliğine sahiptirler. Örneğin komut penceresinde 3+4<7-5 şeklinde çalıştırılacak bir MATLAB deyimi arka planda önce 7<2 formuna dönüştürülür ve ilişkisel test (küçüklük testi) daha sonra gerçekleştirilir. Benzer şekilde i+j==10 gibi bir eşitlik testi, öncelikle hesaplanan i+j aritmetik işleminin sonucu ile 10 sayısı arasında gerçekleştirilir. Yukarıdaki deyimler, karışıklığa meydan vermemek için (3+4)<(7-5) ve (i+j)==10 formlarına sokulabilirler.

MANTIKSAL OPERATÖRLER MANTIKSAL MATLAB OPERATÖRLERİ Mantıksal operatörler de ilişkisel operatörler gibi sonuç olarak 1 (BİR) (true) veya 0 (SIFIR) (false) değerlerini üretirler. MANTIKSAL MATLAB OPERATÖRLERİ İŞLEVLERİ a&&b VE (AND) a||b VEYA (OR) ~a DEĞİL (NOT)

MANTIKSAL OPERATÖRLERİN DOĞRULUK TABLOLARI A B A && B 1 A B A || B 1 1 ~A A

>> (k>6) && (m<8) ans =  

İlişkisel ve mantıksal operatörler her zaman bool tipinde (yani 1 (true) veya 0 (false) değerinde, başka bir ifadeyle sadece iki değerli) bir sonuç geriye döndürürler. Dolayısıyla if ve while deyimleri ile birlikte karar verme amacıyla kullanılabilirler.

if Deyiminin Üç Farklı Kullanım Şekli vardır: if Şartlı Deyimi Bir karşılaştırma ifadesini veya mantıksal bir ifadeyi test ederek bunun sonucuna göre mümkün seçeneklerden birini icra edebilen bir komuttur. if Deyiminin Üç Farklı Kullanım Şekli vardır: if koşul işlem(ler) end if koşul işlem(ler) else end if koşul1 işlem(ler) elseif koşul2 işlem(ler) else end koşul dediğimiz şey bir karşılaştırma ifadesi (a>b gibi) ya da bir mantıksal ifadedir (a&&b gibi).

UYGULAMA Klavyeden girilen iki sayının oranını bulan ve fprintf komutuyla ekrana basan bir MATLAB düzyazı m-programı yazınız. (Programınız payda sıfır girildiğinde disp komutuyla ekrana “Uzgunum! Sifira Bolum Hatasi Var.” mesajını yazdırmalıdır.) clc; %Komut penceresini temizle clear; %Degiskenleri sil pay = input('Lutfen Payi Giriniz: '); payda = input('Lutfen Paydayi Giriniz: '); if payda==0 disp('Uzgunum! Sifira Bolum Hatasi Var.'); else oran=pay/payda; fprintf('Oran = %f \n',oran); %disp(['Oran = ' num2str(oran)]); end

Örnek: Kullanıcıdan klavye yoluyla alınan x ve y değerlerine göre aşağıdaki sonuçlardan birini hesaplayan bir MATLAB programını bir m-dosyası içine yazınız ve komut penceresinden dosya adı ile çalıştırınız. x>y ise sonuc= (x-y) x=y ise sonuc=(x+y)7 x<y ise sonuc=x*y x=input('Lutfen x Degerini Giriniz : '); y=input('Lutfen y Degerini Giriniz : '); if x>y sonuc=sqrt(x-y); elseif x==y sonuc=(x+y)^7; else sonuc=x*y; end disp(sonuc); Uygulama2.m Programınızı en az kaç kez çalıştırmalısınız? m-dosyalarını oluşturduğunuz MATLAB metin editörünün program yazma stiline müdahale etmeyiniz !!!!! >>Uygulama2

UYGULAMA Girilen ay numarasına göre gün sayısını hesaplayan MATLAB programını yazınız. Programınızı en az kaç kez çalıştırmalısınız? ay=input('Bir Ay Numarasi Giriniz (1-12)= '); if ay==1 || ay==3 || ay==5 || ay==7 || ay==8 || ay==10 || ay==12 disp('Bu Ay 31 Gunden Olusur. '); elseif ay==2 disp('Bu Ay 28 Gunden Olusur.'); elseif ay==4 || ay==6 || ay==9 || ay==11 disp('Bu Ay 30 Gunden Olusur.'); else disp('Yanlis Bir Ay Numarasi Girdiniz.'); end

switch Şartlı Deyimi ayNo = input('Bir Ay Numarasi Giriniz (1-12)= '); switch ayNo case {1,3,5,7,8,10,12} disp('Bu Ay 31 Gunden Olusur.'); case 2 disp('Bu Ay 28 Gunden Olusur.'); case {4,6,9,11} disp('Bu Ay 30 Gunden Olusur.'); otherwise disp('Yanlis Bir Ay Numarasi Girdiniz.'); end

PROGRAMLARIMIZI ÇALIŞTIRMA Yazdığımız programlar ya hiç çalışmazlar ya da çalışırlar ama beklediğimiz sonuçları üretmezler. Yazdığımız bir program çalışmaz ise eğer bize bunun nedenlerini komut penceresine hatalı bölümlere ait satır ve sütun bilgilerini basarak bildirir. Ayrıca MATLAB bizlere programlarımızı yazdığımız editörün sağ tarafında turuncu çizgiler şeklinde muhtemel hatalar hakkında ipuçları da verir.

MATLAB’İN SAYI YUVARLAMA FONKSİYONLARI MATLAB’in ondalıklı sayıları yuvarlama amacıyla sıklıkla kullanılan 2 adet hazır fonksiyonu vardır. Bunlar: fix round

fix(x) Kendisine parametre (argüman) olarak aldığı x ondalıklı sayısını 0 (Sıfır) yönünde karşılaştığı ilk tamsayıya yuvarlar.

round(x) Kendisine parametre (argüman) olarak aldığı x ondalıklı sayısını kendisine en yakın tamsayıya yuvarlar.

floor(x) Kendisine parametre (argüman) olarak aldığı x ondalıklı sayısını negatif sonsuz yönünde karşılaştığı ilk tamsayıya yuvarlar.

BİR SAYININ TAMSAYI VEYA ONDALIKLI SAYI OLUP OLMADIĞININ ARAŞTIRILMASI Bir sayı tamsayı ise sayının kendisi sayının yuvarlanmışına eşittir. Bir sayı yuvarlanmışına eşit değilse ondalıklı bir sayıdır.

mod FONKSİYONU İLE KALAN BULMA mod(x,y) x sayısının y sayısına bölümünden kalanı verir. x=y*bölüm+kalan x=y*fix(x/y)+mod(x,y)

BİR SAYININ ÇİFT SAYI VEYA TEK SAYI OLUP OLMADIĞININ ARAŞTIRILMASI Bir sayı ikiye tam olarak bölünebiliyorsa yani sayının ikiye bölümünden kalan sıfırsa bu sayı bir çift sayıdır. Bir sayının ikiye bölümünden kalan 1 ise bu sayının bir tek sayıdır.

rand FONKSİYONU RASTGELE SAYI ÜRETİMİ rand(n,m) fonksiyonu MATLAB’de nxm boyutunda ve elemanları rastgele sayılar olan bir matris oluşturur. Oluşturulan bu rastgele sayılar 0 ile 1 arasındadır ve düzgün dağılımlıdır. Üretilmek istenen matris kare bir matris ise yani n satır sayısı, m sütun sayısına eşit ise rand(n,n) yerine sadece rand(n) kullanılabilir. 0 ile 1 arasında rastgele ondalıklı bir skaler sayı üretmek için ise rand(1) fonksiyonunun kullanımı yeterlidir. Rastgele sayılardan oluşan bu matrisin tüm elemanlarını k gibi bir sayı ile çarparak sayıları 0 ile k aralığına çekebiliriz. Ondalıklı sayılardan oluşmuş bir matrisin elemanlarını yuvarlayıp tamsayı yapmak için herhangi bir yuvarlama fonksiyonunu, mesela round fonksiyonunu kullanabiliriz.

AŞAĞIDAKİ MATLAB DEYİMLERİ KOMUT PENCERESİNDE ÇALIŞTIRILDIKLARINDA NASIL ÇIKTILAR ÜRETİRLER? >> a=rand(1,10) >> b=fix(rand(3,5)) >> c=round(40*rand(5,3)) >> d= 40*round(rand(5,3)) >> e=round(10+40*rand(5,3)) >> f=10+40*round(rand(5,3)) >> g=round(50+250*rand(3,4)) >> h=round(1000*rand(1))

zeros FONKSİYONU İLE SADECE 0’LAR İÇEREN BİR MATRİSİN OTOMATİK OLARAK OLUŞTURULMASI zeros(n,m) fonksiyonu nxm boyutunda (n satırlı ve m sütunlu) ve her bir elemanı 0 olan bir matris üretmek amacıyla kullanılır. Üretilmek istenen matris kare bir matris ise yani n satır sayısı, m sütun sayısına eşit ise zeros(n,n) yerine sadece zeros(n) kullanılabilir. >> zeros(1,3) >> zeros(3,1) >> zeros(4,4) >> zeros(4) >> zeros(3,5) zeros(3,5) deyimi acaba fix(rand(3,5)) deyimi ile aynı sonucu üretir mi?

ones FONKSİYONU İLE SADECE 1’LER İÇEREN BİR MATRİSİN OTOMATİK OLARAK OLUŞTURULMASI ones(n,m) fonksiyonu nxm boyutunda (n satırlı ve m sütunlu) ve her bir elemanı 1 olan bir matris üretmek amacıyla kullanılır. Üretilmek istenen matris kare bir matris ise yani n satır sayısı, m sütun sayısına eşit ise ones(n,n) yerine sadece ones(n) kullanılabilir. >> ones(1,3) >> ones(3,1) >> ones(4,4) >> ones(4) >> ones(3,5) ones(3,5) deyimi acaba ceil(rand(3,5)) deyimi ile aynı sonucu üretir mi?

DÖNGÜLER Birçok uygulamada bazı işlemlerin tekrar tekrar gerçekleştirilmesi gerekir. Bizlere bu imkanı sağlayan programlama yapılarına döngü denir. MATLAB’de döngü oluşturmak amacıyla kullanılan for ve while adında 2 tekrarlama deyimi vardır.

DÖNGÜ OLUŞTURMA KURALLARI 1- Döngü değişkeninin başlangıç değeri belirlenir. 2- Döngü değişkeninin bitiş değeri belirlenir. 3- Döngü değişkeninin bitiş değerine ulaşıp ulaşmadığı test edilir. 4- İstenen işlem gerçekleştirilir. 5- Döngü değişkeni, döngü içinde adım miktarı kadar artırılır yada azaltılır.

for DÖNGÜSÜ for döngü değişkeni = başlangıç:artış miktarı:bitiş komutlar end for döngü değişkeni = başlangıç:bitiş komutlar end artış miktarı otomatik olarak 1 atanır. döngü değişkeni sayaç olarak da adlandırılır.

UYGULAMA 1 sayısı ile klavyeden girilen herhangi bir sayı arasındaki ardışık sayıların toplamını for döngüsü kullanarak hesaplayan ve ekrana basan bir düzyazı MATLAB programı yazınız. n sayısı 0 veya negatifse hangi toplam elde edilir? n=input('Lutfen Bir Sayi Giriniz : '); toplam=0; %Toplamada Etkisiz Eleman for i=1:n toplam=toplam+i; %fprintf('Toplam = %d \n',toplam); end fprintf('Toplam = %d \n',toplam);

for i=5:1 end for i=1:-1:5 end Yandaki for döngüsü kaç kere işletilir?

while DÖNGÜSÜ while koşul işlem_1 işlem_2 işlem_n end koşul denilen şey sonucu BİR veya SIFIR olan bir eşitlik testi, karşılaştırma işlemi veya mantıksal bir test olabilir.

UYGULAMA Ekrana adınızı ve soyadınızı 10 kez yazan bir MATLAB programını while döngüsü kullanarak oluşturunuz. i=1; %sayac while i<=10 disp('Deniz Dal'); i=i+1; end % for Dongusu ile Cozum for i=1:10 disp('Deniz Dal'); end

UYGULAMA 1 sayısı ile klavyeden girilen herhangi bir sayı arasındaki ardışık sayıların çarpımını while döngüsü kullanarak hesaplayan ve ekrana basan bir düzyazı MATLAB programı yazınız. n=input('Lutfen Bir Sayi Giriniz : '); carpim=1; %Carpmada Etkisiz Eleman i=1; while i<=n carpim=carpim*i; i=i+1; %fprintf('Carpim = %d \n',carpim); end fprintf('Carpim = %d \n',carpim); %Faktoriyel ?????? Komut penceresi kontrolünü kaybettiğinizde (mesela programınız sonsuz bir döngünün içerisine girdiyse) CTRL+C tuş kombinasyonunu kullanabilirsiniz. Bu satır çözümden çıkarılırsa ne olur?

UYGULAMA Asağıdaki while döngüsü kaç kere işletilir? devamEt=1; i=0; %sayac while devamEt disp('Deniz Dal'); i=i+1; end Yandaki programı ekrana 10 kere “Deniz Dal” yazacak şekilde nasıl modifiye edersiniz??????

break DEYİMİ for i=1:10 if i==4 break; end fprintf('i=%d\n', i); for veya while döngülerinde program akışını kontrol edebilmenin bir yolu break deyimini kullanmaktır. break deyimini döngü gövdesi içerisinde kullanmak, döngünün aniden sonlandırılmasını ve döngüden sonra gelen ilk ifade veya komutun işletilmesini sağlar. for i=1:10 if i==4 break; end fprintf('i=%d\n', i);

continue DEYİMİ for i=1:10 if i==4 continue; end fprintf('i=%d\n', i); Genellikle for döngülerinde, program akışı ayrıca continue deyimi ile kontrol edilebilir. continue deyimi işletildiğinde continue deyiminden sonraki bütün herşey ihmal edilir ve döngü değişkeni güncellenerek döngü bir sonraki iterasyona başlar. for i=1:10 if i==4 continue; end fprintf('i=%d\n', i);

Döngülerin Matrislerde Kullanımı Matrisler çoğu programlama dilinde dizi yada array olarak adlandırılır. Arraylar aynı anda ve aynı türden birden çok sayı, harf yada karakteri hafızada tutmak için kullanılır. Sabit bir matris tanımlamak için komut satırına; Matris=[1,2,5] yazılması yeterli idi. Ancak klayyeden girilen değerleri tutmak istediğimizde mutlaka döngülerden yararlanırız.

Matrislere Değer Girme 1*5 lik matrise klavyeden değer girişi aşağıdaki gibidir. for i=1:5 matris(i)=input(‘Sayı giriniz’); End

Matrisleri yazdırma Önceki slaytta girilen matrisi yazdırmak için iki yol vardır. 1. disp komutuyla; disp(matris) 2. fprintf komutuyla; for i=1:5 fprintf(‘%d’,matris(i)); End

İç İçe for Döngüleri Özellikle 2 boyutlu matris işlemlerinde sıkça kullanılır. Örneğin 3*3 lik bir matrisi ekrana fprintf ile yazdırmak istediğimizde aşağıdaki döngü yapısını kullanmalıyız. matris=[1,2,3;1,2,3;1,2,3]; for i=1:3 for j=1:3 fprintf('%d',matris(i,j)); end fprintf('\n');

Örnek 3*3 lük matrisin tüm elemanlarının toplamı yazan matlab programı topla=0; for i=1:3 for j=1:3 dizi(i,j)=input('sayı gir'); topla=topla+dizi(i,j); end disp(dizi); disp(topla);

UYGULAMA Çarpım tablosunu ekrana basacak bir MATLAB programı. for i=1:10 for j=1:10 carpim=i*j; fprintf('%d*%d=%d\n', i, j, carpim); end disp('-----------------------');

Örnek 1*5 lik matrisin en büyük ve en küçük elemanını bulma. topla=0; matris=[8,12,2,15,6]; enb=matris(1); enk=matris(1); for i=2:5 if matris(i)>enb enb=matris(i); elseif matris(i)<enk enk=matris(i); end disp(matris); disp(enb); disp(enk);

Örnek 1*5 lik matrisi büyükten küçüğe sıralama matris=[8,12,2,15,6]; disp(matris) for i=1:4 for j=i:5 if matris(i)>matris(j) depo=matris(i); matris(i)=matris(j); matris(j)=depo; end disp(matris);