SERMAYE PİYASASI KURULU
ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARAÇLARI Okan BAYRAK Ortaklıklar Finansmanı Dairesi Başkan Yardımcısı
TARİHSEL GELİŞİMİ 1976 Öncesi Faiz oranı üst sınırı TCMB tarafından belirleniyor. İhraçlar hakkında TCMB’nin bilgilendirmesi uygulaması 1976-1982 TC Merkez Bankasının izni gerekiyor. 1982-1992 SPKn.’na göre kamu sektörü tahvilleri dışındaki bütün ihraçlar Kurul iznine tabi Faiz oranlarına ilişkin TCMB kontrolü 1992 ve Sonrası Kayda alma sistemine geçiş
ÖZEL KESİM MENKUL KIYMET İHRAÇLARI (1992-2010)
PİYASANIN GELİŞMEMESİNİN GEREKÇELERİ Kamu kesiminin yüksek borçlanma gereği ve özel sektörün borçlanma piyasasından dışlanması Yüksek ve dalgalı reel faizler Ekonomik ve siyasi istikrarsızlık Yüksek enflasyon oranları Aktif bir birincil piyasanın oluşmaması Kurumsal yatırımcı tabanının yetersiz olması Yerli ve yabancı yatırımcıların, halen yeterince düşmemiş ve yüksek oynaklığa sahip reel faiz ve enflasyon ortamında özel sektör tahvillerini, uzun dönemde Türkiye Cumhuriyeti'nin riskine tercih etmeleri için, özel sektörün piyasadan borçlanırken tolere edilmesi çok zor olan yüksek primler ödemesi gerekmektedir. Oysa şu anda, tahvil ve/veya bono ihracı vasıtası ile istikraz potansiyeline sahip şirketlerin bankalardan ve diğer finansal kurumlardan finansman sağlamanın çok daha ekonomik olduğu inancında oldukları görülmektedir.
MEVCUT DURUM FIRSATLAR- I Makroekonomik-Siyasi İstikrar Arz/Talep Tarafları İçin Benchmark -Yatırımcı HB’deki Getiri -İhraçcı Banka Kredisinin Maliyeti Özel sektör borçlanma araçlarının ihraç edilebilmesi için en önemli ön koşul, ekonomik ortamın ihraca imkan vermesidir. Son zamanlarda ülkemizin makroekonomik parametrelerinde gözlemlenen iyileşme sonucunda Kurulumuza özel sektör borçlanma araçlarının ihracına ilişkin olarak bazı sorular gelmektedir. Yatırımcı açısından hazine bonosu bir benchmark oluşturmakta iken, ihraçcı açısından banka kredileri bir benchmark’ı ifade etmektedir. Mevcut durum itibariyle yaklaşık %14’ler civarında olan faiz oranları, kredibilitesi yüksek bir şirket için, banka kredisi maliyeti olarakta yakın bir değeri ifade etmektedir. Bu çerçevede söz konusu iki oran arasındaki farkın açılmasına paralel olarak bu tip ihraçların artmasını bekleyebiliriz.
MEVCUT DURUM FIRSATLAR- II Kamu Menkul Kıymetleri için yıllardır işleyen bir piyasanın varlığı İMKB Tahvil ve Bono Piyasası Takas ve Saklama Sistemi Merkezi Kayıt Kuruluşu ve Kaydileştirme Diğer Kurumlar (Derecelendirme Şirketleri, Kurumsal Yatırımcılar vs.) Yıllardır işleyen bir kamu menkul kıymetleri piyasasının varlığı nedeniyle borçlanma senetlerinin Repo’ya konu edilebilmesi, teminat olarak kabul edilebilmesi, ikinci el fiyatlandırmasının yapılabilmesi olanaklarının mevcut durumda var olduğu dikkate alındığında yeterli miktarda özel sektör borçlanma aracının ihraç edilmesi halinde piyasanın bu duruma kısa sürede adapte olması mümkün olacaktır. Ayrıca söz konusu menkul kıymetler İMKB’de kote edilebileceğinden etkin takas ve saklama sistemiyle birlikte MKK tarafından da basım maliyeti olmaksızın kayden takip edilebilecektir.
YENİ DÜZENLEMENİN HEDEFLERİ Basit ve esnek bir düzenleme yapmak Maliyetleri düşürmek Esnek bir ihraç ve satış yapısı sağlamak
TTKn.’na ve Bakanlar Kurulu Kararına Atıf TEMEL DÜZENLEMELER TTKn. 420-433 üncü Maddeler Anonim ortaklıkların,ödünç para bulmak için, itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetleri SPKn. 13 üncü Madde TTKn.’na ve Bakanlar Kurulu Kararına Atıf
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME -I Seri:II, No:22 “Borçlanma Araçlarının Kurul Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliği”
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME-2 Yeni borçlanma araçları tasarımında kolaylık sağlandı Borçlanma limitleri yeniden belirlendi Kurul kayıt ücretleri vadeye göre belirlendi İzahname ve sirkülerin KAP’ta yayınlanma imkanı Halka açık özsermaye * 10 halka kapalı *6 Halka arz limitlerin yarısı.
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME-3 Kaydileştirilme öngörüldü AB düzenlemelerine uygun izahname formatları belirlendi Derecelendirme ihtiyari Tahsisli ve nitelikli yatırımcıya satış
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME-4 Vadeye göre ayrıma gidildi Tahvil 1 yıldan uzun Bono 1 yıldan kısa - Banka Bonosu - Halka arz 60 gün-1 yıl - Tahsisli Satış 15 gün -1 yıl
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME-5 Satışta esneklikler tanındı 1 yıllık süreçte satış imkanı Satış sırasında ücret ödeme Satılamayanların yeniden satışı Nitelikli yatırımcıya halka arz imkanı Borsada işlem görme
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME-6 Repoya konu olma Yatırım fonlarına alım imkanı
BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME-7 HDT, DET ihraç imkanı Dövize veya getiriye endeksli ürün ihracı
BORÇLANMA ARAÇLARI DIŞINDAKİ ARAÇLAR VTMK İTMK VDMK VARANTLAR KİRA SERTİFİKALARI
TEŞEKKÜRLER