SPECIAL TOPICS IN FINANCE HALKA ARZ(IPO) BAHAR ÇAYIR CANSU DÜLGERO Ğ LU G İ ZEM YET İŞ K İ N HANDE NEDRET BELEN

 Halka arz nedir  Halka arzın avantajları  Halka arz fikrinin şirkette yarattığı endişeler  Halka arza hazırlık süreci  Halka arz yöntemleri  Halka arzda satış yöntemleri  İşlem görme sonrası süreç-yükümlülükler  Halka arzın maaliyeti  Halka arzla ilgili haberler

 Sermaye piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan halka çağrıda bulunulması  Halkın bir anonim ortaklığa katılmaya veya kurucu olmaya davet edilmesi  Hisse senetlerinin borsa veya diğer teşkilatlanmış piyasalarda devamlı işlem görmesi  Halka açık anonim ortaklıkların sermaye artırımları dolayısıyla paylarının veya hisse senetlerinin satışı  Pay sahibi sayısı 250’yi aşan anonim ortaklıkların hisse senetlerini de halka arz olunmuş sayılması

Halka kapalı bir anonim ortaklık tarafından ilk defa yapılırsa buna ‘Halka Açılma’, Önceden paylarını halka arz etmiş ortaklıkların paylarını tekrar halka arz etmelerine ‘İkincil Halka Arz’ denilmektedir.

HALKA ARZ FİNANSMAN LİKİDİTETANITIM KURUMSALLAŞMA KREDİBİLİTE GLOBALLEŞME

 Şirketler paylarını primli fiyatla halka arz ederek,alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetli ve uzun vadeli bir kaynak elde etmekte  Hisse senetlerini teminat göstererek kredi kullanabilmekte  Tahvil ihraç edebilme imkanlarından yararlanabilmekte

 Halka arz edilen hisse senetlerinin organize bir pazarda istenilen zamanda, gerçek arz ve talebe göre oluşan fiyatlardan,şeffaflık içerisinde alınıp satılmasını sağlamakta

 KAP, veri yayın kuruluşları,basın ve yayın kuruluşları ile diğer görsel yayın kuruluşları vasıtası ile yurt içi ve yurt dışındaki yatırımcılara sürekli olarak bilgi ulaştırmaktadır  Şirketler hakkındaki bilgilerin kamuya duyurulması şirketlerin ve şirket ürünlerinin hem yurt içinde hem yurt dışında tanınmasına yardımcı olmaktadır

 Mali tabloların belirli dönemlerde bağımsız denetimden geçmesi (SPK,IMKB)  Ortaklarını ve kamuyu düzenli olarak bilgilendirme  Şeffaflık(Kurumsal Yönetim İlkeleri)

 Şirketlerin paylarının borsada işlem görmesi,bankacılık ve para piyasası nezdindeki kredibiliteyi arttırmakta  Daha ucuz ve kolay kredi imkanı sağlamakta

 Yabancı ülkelerde kolayca menkul kıymetlerini ihrac edebilir ve o ülkede menkul kıymetlerini kote ettirerek işlem görmesini sağlamaktadır(Yurt dışı piyasalar erişim)  Şirketlerin yabancı ortak bulması ve ortak girişim (Joint Venture) kurabilmesi imkanları artmaktadır

 Şirketin prestijini arttırır.  Halka arzdan sonra ortaya çıkan kaynak gereksinimlerini mevcut ortaklarının rüçhan haklarını(right of priority) kısmen veya tamamen kısıtlayarak “İkincil Halka Arz” yoluyla karşılanabilme imkanı sağlamaktadır.

 Yeni bir otoritenin denetimi ve gözetimi altına girilmesi  Halka arz edilen paylara yeterli talep olmaması durumunun yaratacağı itibar kaybı korkusu  Halka açılmanın maliyetleri arttırabileceği düşüncesi

Şirket içi çalışma grubunun oluşturulması Mali tabloların hazırlık süreci Genel kurul ve esas sözleşme değişikliği

Aracı kuruluşların seçimiZaman çizelgesinin hazırlanmasıFiyat belirlenmesi

Başvuru için gerekli belgelerin hazırlanması Tanıtım faaliyetleri IMKB ve SPK uzmanlarınca şirket incelemesi

 Orta düzey yöneticiler  Finans departmanında görevli kişiler  Halkla ilişkilerde görevli kişiler

 Şirketler mali tablolarını Sermaye Piyasası mevzuatına uygun olarak hazırlamak  Yetkili bağımsız denetim şirketinin denetiminden geçirmek ile yükümlüdür

 Esas sözleşmenin diğer hükümlerinin sermaye piyasası mevzuatına uygun hale getirilmesi gerekmektedir

 Aracı kuruluşla halka arza aracılık sözleşmesi yapılması  Söz konusu sözleşmenin tarafları şirket ve SPK tarafından yetkilendirilmiş aracı kuruluşlar olması

 Şirketin büyüklüğü  Faaliyet gösterdiği sektör ve yapısı  Borsa’ya açılma sürecinde kullanılan yöntem  Piyasanın yapısı

 Hisse senetlerinin ihrac fiyatı aracı kuruluş tarafından hesaplanmaktadır  Hisse senedi fiyatının belirleme yöntemine ilişkin esaslar halka arz izahnamesinde yer almaktadır

 SPK ‘ya müracaat: Halka arz öncesi Sermaye Piyasası Kuruluna verilen taslak izahname ve sirküler ve ekleri

A. Kalitatif incelemeler Örnek:Hammadde temini, üretim tesisleri.. B. Kantitatif incelemeler Örnek:Geçmiş mali tablo ve dipnotlar, mizan ve muavin defterler..

 Halka arz edileceğine dair şirket yetkilerinin beyanatları  Yazılı ve görsel basında şirketin faaliyetleri hakkında bilgilere yer verilmesi

 Mevcut payların halka arzı  Yeni pay ihracı  İki yöntemin birleştirilmesi

Sözkonusu yöntemde, daha önceden ihraç edilmiş paylar, söz konusu paylara sahip gerçek ve tüzel kişilerce halka arz edilmektedir, dolayısıyla şirket tarafından yeni pay ihracı söz konusu olmaktadır.

Esas sermaye sisteminde bulunan şirketlerde genel kurul kararı ve kayıtlı sermaye sisteminde bulunan şirketlerde,esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla,yönetim kurulu kararı ile sermaye arttırılır ve yeni pay alma hakları tamamen veya kısmen sınırlandırılarak paylar halka arz edilir.

 Bahsi geçen iki yöntem birleştirilerek de hareket edilir.

 Borsada satış yöntemi  Talep toplama yöntemleri  Ön talep toplama ve ek satış yapma  İkincil halka arz imkanı

İlk defa halka arz edilecek payların borsada satılması,satıştan en az yirmi iş günü önce gerekli belgelerle birlikte borsaya yapılacak başvurunun Borsa Yönetim Kurulu’nca kabulü ve ilan edilmesi ile mümkündür

 Sabit fiyatla talep toplama  Fiyat teklifi alma suretiyle talep toplama  Fiyat aralığı yoluyla talep toplama

 Ön talep:Aracılar,yatırımcıların taleplerini yükümlülük olmaksızın alıp belli bir fiyat oluşturabilirler.Bu ön taleptir ve elde edilen veriler reklam için kullanılamaz.30 günden fazla süreyle talep toplanamaz.  Ek satış:Fazla talep olması durumunda şirketler talebi karşılamak amacıyla önceden belirttikleri miktardaki paylarını satışa sunabilirler.Söz konusu hisse senedinin en fazla %15 i kadarlık bir hisse senedi ek satış için uygundur.

 Hisse senetleri işlem görmekte iken yatırım ve benzeri ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıkan kaynak gereksinimlerini mevcut ortaklarının rüçhan haklarını kısmen veya tamamen kısıtlamak suretiyle gerçekleştirebilecekleri ‘İkincil Halka Arz’lar ile karşılamak suretiyle yeniden bir finansman imkanı yaratabilirler.

-Bağımsız denetim yükümlülüğü -Kamuyu aydınlatma yükümlülüğü -Temettü(dividend) dağıtım yükümlülüğü -Pay sahipleriyle ilişkiler birimi kurulması yükümlülğü -Lisanslı personel çalıştırma yükümlülüğü -Denetim komitesi kurma yükümlülüğü -Kurumsal yönetim

Halka açılmanın şirketlere maaliyetinin başlıca unsurlarını 5 başlık altında toplamak mümkündür.

 İhraçcı şirket,halka arz tutarının büyüklüğüne,verilen aracılık hizmetinin türüne göre değişen oranlarda,halka arzın toplam tutarı üzerinden halka arza liderlik eden aracı kurum ile varsa diğer aracı kurumlara aracılık komisyonu ödemektedir.

 Kurul kaydına alınan ve satışı yapılacak olan payların ihraç değerinin binde ikisi tutarında kurul kayıt ücreti ödenmektedir.

 Ulusal Pazar kotasyon ücreti,şirket sermayesinin nominal tutarının binde biridir.  İkinci ulusal Pazar kayıt ücreti,şirket sermayesinin nominal tutarının binde biridir.  Yeni ekonomi pazarı kayıt ücreti,şirket sermayesinin nominal tutarının on binde beşidir.

 Merkezi Kayıt Kuruluşu,halka açılan şirketlerden çıkarılmış/ödenmiş sermayenin binde biri ( TL) tutarında üyelik giriş aidatı almaktadır.

 Yurt dışı ve yurtiçi tanıtım masrafları  Reklam vb. diğer masraflar  Bağımsız denetim kuruluşuna raporlar için ödenen ücretler

    