Dr. Yenal ARSLAN Devlet Malzeme Ofisi (DMO) Bilgi İşlem Daire Başkanı Sanallaştırma Dr. Yenal ARSLAN Devlet Malzeme Ofisi (DMO) Bilgi İşlem Daire Başkanı

Ders İçeriği İşletim Sistemi Nedir? İlk Bilgisayarlar ve İlk İşletim Sistemleri İşletim Sistemlerinin Gelişim Tarihçesi Sanallaştırmaya Neden İhtiyaç Duyuldu? Sanallaştırma Nedir? Sanallaştırma Sonrası Kazanımlar Sanallaştırma Dikkat Edilmesi Gereken Konular

İşletim Sistemi Nedir? ?

İşletim Sistemi Nedir? İşletim Sistemi temelde bilgisayar sistem kaynaklarını bir uyum içerisinde yöneterek bunları kullanıcıların hizmetine sunan yazılımlardır.

İşletim Sistemi Nedir? Bilgisayar kaynaklarını denetler ve ayrıştırır Donanımın doğrudan kullanımının zorluklarını gizler Kullanıcı programlarının daha kolay geliştirilmesini sağlar Kullanıcılarını birbirinden ayırarak güvenlik sağlar Kaynak paylaşımı sağlar, böylelikle kaynakların kullanım oranını yükseltir (utilization) Bilgisayar sisteminin kullanılabilirliğini artırır (availability)

İşletim Sistemi Nedir?

Bilgisayar Nedir? Daha öncede tanımladığımız gibi işletim sistemi bilgisayar donanımı ile kullanıcıları arasında iletişimi sağlayan bir yazılımdır. İşletim sisteminin ne yaptığını tam olarak anlayabilmemiz için Bilgisayar kavramını incelememiz gerekir.

Bilgisayar Nedir? Merkezi İşlemci Birimi (cpu) Bellek Giriş/Çıkış Birimleri (disk, yazıcı, klavye, mouse,monitor ..vb)

Bilgisayar Nedir?

Bilgisayar Nedir? Adres Yolu, Merkezi işlemci biriminin okuma veya yazmak amacıyla erişmek istediği giriş/çıkış arabirimini adreslemede kullanılır. Veri Yolu, Adı üstünde okunmak yada yazılmak istenen verinin gönderilmesi yada alınmasında kullanılır. Denetim Yolu, Merkezi işlemci ile bellek ve giriş çıkış birimleri arasında zaman uyumlaması ve önceliklendirilmesinde kullanılır.

Bu Mimari ne zaman Ortaya Çıktı? Genel anlamda bu mimari ilk ne zaman ortaya çıktı, Bu mimariyi kullanan ilk donanım (ilk Bilgisayar) neydi?

Bu Mimari ne zaman Ortaya Çıktı? ABD Ordusu tarafından geliştirilen ENIAC (1946), onluk sayı tabanına dayalı olup ilk genel kullanım amaçlı eletronik bilgisayar unvanına sâhiptir.

İlk Bilgisayar Eniac- 1946

Bu Mimariyi İlk Kim Tasarladı John von Neumann Macar asıllı ABD'li matematikçi ve bilgisayar bilimcisi (1903 –1957) 2.Dünya savaşı yıllarında von Neumann, askeriye için çalışmıştır. Kendisi burada askeriye için ilk elektronik hesaplayıcı olan "ENIAC" ı 1945'te savaş sona erene kadar tamamlamıştı. Kullandığı mimari halen bilgisayarlarda kullanılmaktadır.

İlk İşletim Sistemleri 1956 gm-naa i/o General motors ibm 704 için üretti.

İlk İşletim Sistemleri Unix işletim sistemi 1969 yılında AT&T bell labaratuvalarında ABD de ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglas McIlroy ve Joe Ossanna tarafından tasarlanıp uygulamaya konmuştur.

İlk Kişisel Bilgisayarlar ve İşletim Sistemleri 1976 apple i 1981 Bir ABD şirketi olan IBM, ilk kişisel bilgisayarı üretir. Kısa süre sonra diğer şirketler, IBM gibi kendi bilgisayarlarını tasarlar. IBM PC, 1984 Apple, faresi olan bir bilgisayar olan Macintosh'u üretir. Bilgisayar çizgeleri (grafik) kullanılmaya başlanır. Mac-OS 1986 Microsoft şirketi Windows 1.0'ı piyasaya sürer. 1992Linus Torvalds, Linux 1.0'ı duyurur.

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? Sanallaştırma bir fiziksel kaynağı birden fazla mantıksal işleme bölerek fiziksel kaynağı daha verimli hale getirmektir. Aslında sanallaştırma çok yeni bir kavram değil 1966 yılında ilk kez mainframelerde kullanılmaya başlandı Peki anladığımız anlamda sanallaştırma ne zaman popüler oldu?

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? 1990’li yılların sonunda, sistemlerin ucuzlaması ile birlikte, merkezi sistemlerden dağıtık yapılara ve istemci/sunucu mimarisine geçişler hızlandı. Böylelikle, hem sunucu hem de istemci bilgisayar sistemlerinin sayıları giderek arttı

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu?

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? Sorular sormaya başladık… Donanımı ne kadar kullanıyoruz Daha fazla nasıl kullanabiliriz

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? Manzara size de tanıdık gelecek…

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? Yeni bir sunucu alım süreci ne kadar? Test sunucularını nasıl temin ediyorsunuz? Acil durumda ne yapıyorsunuz?

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? Bir kere yatırım bütçeniz olması lazım yoksa üst yönetim ve ilgili otoriteleri ikna etmeniz gerekir Üst yönetimi alım için ikna etmelisiniz İhale etmeniz lazım Sözleşme imzalayıp ithalat süresi beklenmeli Fiziksel ve mantıksal Kurulum yapılmalı

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? İşletme giderleri, elektrik, iklimlendirme, yer maliyetleri Bakım maliyetleri Garanti bitimi, bakım ihalesi yapmalısınız birde Yönetimsel zorluklar Yüzlerce sunucu düşünün ve bunlardan çıkan kablo sayısını sonra networksel bir sorunu gidermeye çalıştığınızı Yüzlerce sunucu için yeteri kadar sistem uzmanınız olmalı, Üstelik BT insan kaynağı bulmak oldukça çok zor

Sanallaştırma Neden İhtiyaç Duyuldu? Ya felaket durumunda sunucunun bir parçası bozuldu, sunucunun yedeği var mı? Cluster mı kuralım? Clusterin kendisi felaket olmasın? Ya felaket kurtarma merkezi onu ne yapacağız?

Sanallaştırma Nedir? Çözüm ? SANALLAŞTIRMA

Sanallaştırma Nedir?

Sanallaştırma Nedir? Sanal sunucuları kapatmadan, diğer fiziksel sunucuya taşıma işlemi.

Sanallaştırma Nedir? Arıza durumunda, diğer sunucuya otomatik taşınma servisi

Sanallaştırma Nedir? Yetersiz kaynak durumunda, diğer sunucuya otomatik olarak taşınma sistemi

Sanallaştırma Nedir? Sanal sunucuların kesintisiz olarak diğer fiziksel sunucular üzerine geçmesi

Sanallaştırma Nedir? Operasyon öncesi sunucuların klonlanması , Clone, Kolay kurulum için Templatelerin oluşturulması Görsel olarak sunucuların kapasitesini izleyebilme, sunucuların fiziksel durumlarını görebilme, gerektiğinde sistemin mail yolu ile sizi uyarması

Sanallaştırma Sonrası Kazanımlar Sanallaştırma yazılımları hayatımızı kurtarır, bilhassa templateler çok kullanışlı Yeni bir alım yapmanın zorluğu ve zaman alması maliyetinden sizi kurtarır Kolay yedekleme ve disaster recovery Sanallaştırma güvenlik yazılımları ile sanal yama özellikleri doğrudan hypervisore kurularak tasarruf sağlar

Sanallaştırma Sonrası Kazanımlar Kolay yönetim, Tüm sunucuları aynı ekrandan görmek bir ayrıcalıktır. Artık cpu ve ram sınırlarının görece olarak çok yüksek olması ile veritabanlarımızı da sanallaştırma platformumuzda çalıştırabileceğiz.

Sanallaştırma Sonrası Kazanımlar Sistemin artık donanım ve marka bağımsız hale gelmesi ki artık üreticilerin bir kısmında kapalı sistemler ısrarla sunulmakta ve bunu istemeyen Kurumlar için sanallaştırma kapalı sistemlerden çıkış için de önerilebilir.

Uyarılar, Nelere Dikkat Edilmeli? Süratle sunucu sayıları yukarı doğru fırlar kolay sunucu kurulumu nedeni ile ve bunu bilen business birimleri sizi buna zorlar İhtiyaç yoksa herbir istek için yeni makina kurmak gereksizdir Ama templateler hayat kurtarır her işletim sistemi ve her uygulamaya göre ayrı ayrı templateleriniz olsun, size standart sağlar

Uyarılar, Nelere Dikkat Edilmeli? Mutlaka bir arkadaşınızı yada bir ekibinizi yalnızca sanallaştırma platformundan sorumlu kılın ve bu ekibe eğitimler verin Kurulan her bir makinanın isimlendirilmesi açıklama kısımlarının boş geçilmemeli Kurulan bir sanal bilgisayarın işi bittikten sonra silinmesi gerekir

Uyarılar, Nelere Dikkat Edilmeli? Yetkilendirme Sunucuların uzaktan yönetilmesi çok önemli, uzak yönetim portları devreye alınmalı böylelikle olası bir problemde sistem odasına inmezsiniz Sanal sunucu güvenliği atlanmaması gereken bir konu, gerekli önlemleri alın

SORULAR? yenal.arslan@dmo.gov.tr @yenalarslan1