Anksiyete Bozuklukları Yrd. Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Hasan Kalyoncu Psikoloji Yüksek Lisans, 2013-2014

Tanım: Tanımlanması zor olan bir korku ve endişe duygusu yaşamak Fiziksel bulguların buna eşlik etmesi

Korku: Korkunun kaynağı bellidir Korku bilinçli olarak tanınır veya bir tehdite karşı ortaya çıkar

Anksiyete Bozuklukları Panik Bozukluk Fobik Bozukluk Özgül Fobi Sosyal Fobi OKB TSSB YAB Genel Tıbbi Duruma Bağlı AB Madde Kullanımına Bağlı AB

Etiyoloji Psikanalitik Kuram: Egonun uyum sağlayarak çözmek amaçlanır. Bilinçli veya bilinç dışı olarak kastrasyon, ayrılma, reddedilme gibi tehhditlere karşı organizmanın tepkisi olarak yorumlanır. Davranışçı model: Anksiyete bir tehlike sinyalidir ve olumsuz koşullanma ile yerleşir.

Fiziksel Belirtiler: Kalp damar sitemi Solunum sitemi Mide barsak sitemi Üreme Sistemi Cilt Belirtileri Sinir Sitemi

Olgu 1: 45 yaşında evli, 3 çocuklu kadın hasta Sürekli kötü birşey olacakmış gibi bir sıkıntı ve endişe duygusundan yakınıyor, tüm vücudunun gergin olduğunu, uyumakta zorluk yaşadığını, kapı çalsa veya telefonu çalsa aniden heyecanlanıp kalbinin çarptığını, sevdiklerinin başına kötü birşey geleceğini kafasında jurduğunıu, bunları düşününce kalbinin çarpıp, terlediğini ve nefessinin hızlandığını belitmektedir. Aklının hep çocuklarında kaldığını ve onları çok kısıtladığını anlatmaktadır.

Vakada: Anksiyete, motor gerginlik, otomomik belirtiler, bilşsel aşırı uyarılmışlık ile giden yaygın bir anksiyete durumu. YAB Belirtileri: Huzursuzluk Çabuk yorulma Düşüncelerini yoğunlaştırmada güçlük İrritabilite ve kas gerginliği Uyku sorunları Gerilim tipi baş ağrısı Kaslarda gerginlik En az 6 ay, Hemen hergün, Birçok konuda endişe ve kaygı duyma ve bunları kontrol etme zorluğu, işlevsellikte bozulma.

Sıklık: % 5 sıkılıkta görülür. MDB komorbiditesi sık Kadınlarda daha yaygın Tedavi: Psikoterapi ve psikofarmakoloji

Panik Bozukluk İlk atak genellikle kendiliğinden ortaya çıkar Herhangi bir uyarılma, fiziksel egzersiz, emosyonel travma, alkol, kafein, madde ile tetiklenir. Depersonalizasyon Derealizasyon

Yineleyen Panik ataklar İlk panik atağın beklenmedik olması Yeni atakların oluşumuna dair kaygı Kaçınma davranışı

Genellikle 30’lu yaşlarda görülür %1-6 Kadınlarda sık MVP ile birliktelik sık Aritmilerde sıklığı artabilir MDB ile komorbidite sık

Asıl belirti: Ölüm korkusu Kaynağı belirsiz Atakların yinelemesi kaygısı tabloya hakim İyileşemeyeceği kaygısı belirgin Işelvsellikte ciddi bozulma Efordan kaçınma Bayılma veya fenalaşma Yeme sorunları Atakları engellemek için, alkol, madde ilaç kullanımı

Kroniktir 1/3 tamamen iyileşir Yarısında semptomlar eşik altı sürer Tedavi: Psikoterapi Farmakoterapi

Panik Bozukluk Olgu SB 35 yaşında Evli Hemşire İstanbul’da yaşıyor 10 haftalık gebe

Yakınması Aniden başlayan çarpıntı, nefes darlığı, ellerinde uyuşma, delirme korkusu

Öyküsü 8 hafta önce gece evde eşi ile televizyon seyrederken birden bire başlayan çarpıntı hissi oluşmuş, ardından nefes alamadığını hissetmiş, derin ve hızlı nefesler almaya başlamış. Eve yakın bir acil servise gitmeye karar vermişler, gidene kadar ellerinde uyuşma hissetmeye başlamış.

Yaklaşık 20 dk içinde acil servise vardıklarında bu belirtiler sürüyormuş ve delirmeye başladığından korkmaya başlamış. Acil serviste yapılan muayene ve tetkikler sonrasında kendisine panik atak geçirdiği söylenmiş, bu süreçte belirtileri de zaten azalmaya başlamış.

Gebe olduğu ve belirtiler zaten geçtiği herhangi bir ilaç tedavi verilmemiş. Birkaç gün sonra işyerinde iken benzer şekilde bir atak yeniden yaşamış ancak bu seferki daha şiddetliymiş ve hemen acil servise inip yeniden muayene olmuş ve tetkikler tekrarlanmış ancak yeniden panik atak yaşadığı belirtilip psikiyatri polikliniğine başvurması önerilmiş.

İş yoğunluğu ve psikiyatrik tedavi ile ilgili önyargıları nedeni ile gitmemiş. İlerleyen günlerde yeniden atak olur korkusu ile yalnız kalmak istememeye, işe konsantre olmakta zorlanmaya başlamış. Geceleri uyumakta zorlanıyor, sürekli camları açık tutarak odaya temiz hava girmesini sağlıyormuş (ısı 6 santigrad iken )

Uyku problemlerinin başlaması, işini yapmakkta zorlanmaya başlaması, yalnız kalamama ve sürekli olarak atağın yeniden başlayacağı ile ilgili aşırı kaygıları nedeni ile ve eşinin ısrarları neticesinde psikiyatri polikliniğine gelmeye karar vermiş.

Erkek kardeşinde OKB Annesinde, tanı ve tedavi almamış ancak gençlik yıllarında kendi ataklarına benzeyen ataklar mevcut

Fizik muayene 10 haftalık gebelik dışında özellik yok

Ruhsal durum muayenesi Özbakım iyi Duygudurum anksiyöz Beklenti anksiyetesi içinde

Psikiyatri polikliniğinde değerlendirilen hastaya panik bozukluk tanısı koyuldu. Hastanın 10 haftalık gebe olması nedeni ile ve kendisi de istemediği için ilaç tedavisi verilmedi. Bilişsel davranışçı tedavi ile takip edilmeye başlandı.

Sn Prof Dr. Timmuçin Oral ve Uzm. Dr. Damla Tokaç’ın katkılarıyla.