NÖROLOJİK DEĞERLENDİRME

Nörolojik değerlendirme yapılırken; Hastanın Öyküsü Hastanın Genel Muayenesi Hastanın Nörolojik Muayenesi önemlidir.

ÖYKÜ Travma var mı? Klinik tablo nasıl gelişmiş? Hasta ile ilgili bilgi alınabilecek tüm kaynaklar sorgulanır Travma var mı? Klinik tablo nasıl gelişmiş? Ekstremite hareketleri nasıl? Belirtiler ne kadar zamandır mevcut? Önemli bir hastalığı var mı? Düzenli kullandığı ilaçlar?

GENEL MUAYENE Kooperasyonu nasıl? Alkol kokusu var mı? Kolunda iğne izleri var mı? Baş ağrısı, konuşma bozukluğu, görme bozukluğu, bilinç yitimi,sfinkter bozukluğu, motor bozukluğu, duyu bozukluğu, mental bozukluk (bellek, zeka, kişilik), refleks değişikliği var mı? Varsa; başlangıç, süre ve sıklığı sorgulanmalı.

Nörolojik muayene Nörolojik muayenenin üç önemli parametresi vardır. Bilinç Düzeyi (GKS) Pupilla Takibi Ekstremite Takibi

Nörolojik muayenede bilinç düzeyi Bilinç: Kişinin kendi ve çevresinde olan olayların farkında olmasıdır. Bilinç düzeyi, hastanın nörolojik durumundaki değişikliği haber veren ilk ve en önemli bulgudur. Bilinç düzeyi bozulması akut nörolojik sorunun belirleyicisi olabilir. Bilinç düzeyini izleme ve komplikasyonların önlenmesinde hemşireye büyük sorumluluk düşer.

Bilinç kaybı hangi durumlarda karşımıza çıkar?

Bilinç Kaybı ve Değişikliğine Neden Olan Faktörler Serebral faktörler -Hemorajiler(İntraserebral, epidural, subdural, subaraknoid kanama) -Tümör -Apse -Kafa Travmaları -Beyin İnfaktüsleri Metabolik nedenler -Hipoksi, hipoglisemi, iskemi, vitamin yetersizliği. -Beyin dışı organlar (karaciğer, akciğer, pankreas, böbrekler) -Alkol, sedatif, steroid, vb. Psikiyatrik sebepler

Bilinç Düzeyi ile İlgili Sık Kullanılan Terimler Bilinç açık :Bireyin kendisi ve çevresinin farkında olmasıdır. Oryante :Bireyin kişi, yer ve zamana uyumunun olması. Dezoryantasyon: Kişi, yer ve zamana uyumun olmaması. Koopere :İşbirliği halinde bulunma. Konfüze (zihin karışıklığı) : Uyanık olmakla birlikte kişi, yer ve zaman ortantasyonunun olmaması. Koma: Bilincin kapalı olması ve hiçbir uyarıya yanıt alınamaması. GKS (Glasgow Koma Skalası): Objektiviteyi sağlayan koma skalasıdır. .

GKS hastanın hangi yanıtlarını inceler?

Glasgow Koma Skalası Kriterleri Göz açma Sözel (verbal) yanıt Motor yanıtı içerir.

Her bir alan için ayrı ayrı değerlendirme yapılıp skala üzerinde gösterilir. Toplam skor değeri belirlenir. En yüksek 15 puan...Tam uyanıklık. 8 puan ve altı ..........Koma ve bilinçsiz hasta bakımı. En düşük 3 puan.......Derin koma ve ciddi beyin hasarı.

GÖZ AÇMA 4 PUAN Hasta gözlerini spontan açar. GÖZ HAREKETLERİNDE 1’ DEN 4’E KADAR DEĞİŞEN PUANLAMA YAPILIR 4 PUAN Hasta gözlerini spontan açar. 3 PUAN Konuşma ve yüksek sesle seslenildiğinde göz açma. 2 PUAN Ağrılı uyaran verildiğinde göz açma. 1 PUAN Ağrılı ve sözlü hiçbir uyaran ile hasta gözlerini açmaz. **Gözler mekanik sebeplerle kapalı yada ödemli ise veya protez göz varsa belirtilmeli.

Ağrılı uyaran hangi bölgelerden verilmelidir?

Ağrılı uyaran verilebilecek bölgeler Supraorbital bölge Tırnak dibi Sternum üstü **Meme ucundan ağrılı uyaran verilmemelidir.

SÖZEL YANIT 5 puan Oryante(yere-kişiye-zamana). 4 puan Konfüze . 1’DEN 5’E KADAR DEĞİŞEN PUANLAMA YAPILIR 5 puan Oryante(yere-kişiye-zamana). 4 puan Konfüze . 3 puan Uygunsuz konuşma, basit sözcükler. 2 puan Anlamsız sesler, inilti vb. 1 puan Hiçbir uyarıya cevap yoktur. **Hastanın sözel cevabı değerlendirilirken entübe olması veya trakeostomize olması durumunda belirtilmeli. **Hastanın afazisi veya disfazisi varsa dikkate alınmalı ve belirtilmeli

MOTOR YANIT 6 puan Hasta emirlere uyar. 5 puan Ağrıyı lokalize eder. 1’den 6’ya kadar değerlendirme yapılır. 6 puan Hasta emirlere uyar. 5 puan Ağrıyı lokalize eder. 4 puan Ağrılı uyarana fleksiyon cevabı verir. 3 puan Ağrılı uyarana anormal fleksiyon cevabı verir. (DEKORTİKAL RİJİTİDE) 2 puan Ağrılı uyarana anormal ekstansör cevap verir. (DESEREBRASYON RİJİTİDESİ) 1 puan Ağrılı uyarana hiçbir yanıt alınamaz.

GKS’da motor yanıt değerlendirilirken hastanın verdiği en iyi yanıt değerlendirme sonucu olarak baz alınır. Yani hastanın her iki ektremitesindeki motor yanıta baktığımızda biri fleksör diğeri ekstansör kasıyorsa fleksör yanıt değerlendirmeye alınır.

PUPİLLA TAKİBİ Pupillalar da serebral hasarın belirtilerini yansıtabilir. Nörolojik muayenede pupillalar büyüklük, şekil ve ışığa reaksiyonu açısından kontrol edilmelidir. Sağlıklı bir insanın pupilla büyüklüğü 2-3,5 mm dir. Normalde her iki pupilla eşittir.

Pupilla Takibi Işıkta pupillalar küçülür. Bir pupillaya ışık kaynağı tutulduğunda diğeri de küçülmelidir. Işığa karşı küçülme varsa; ışık refleksi pozitif (+) yoksa negatif (-) kabul edilir.

Pupilla değerlendirilirken kullanılan terimler İzokori ( ) Her iki pupillanın eşit olması Anizokori ( ) Pupillaların eşit olmaması. Miyozis ( ) Pupillanın küçülmesi. Midriyazis ( ) Pupillanın büyümesi. Işık reaksiyonu Işık tutulduğunda pupillanın küçülmesi.

Nörolojik Değerlendirmede Kullanılan Diğer Terimler DİPLOPİ Çift görme. PİTOZİS Göz kapağının düşmesi. NİSTAGMUS Göz kürelerinin istemsiz sağa-sola, yukarı-aşağı hareket etmesi.

EKSTREMİTE HAREKETLERİ DİPLEJİ Her iki taraflı felç. HEMİPLEJİ Bir tarafta kol ve bacak hareketlerinin olmaması. HEMİPARAZİ Bir tarafta kol ve bacak hareketlerinin azalması. MONOPARAZİ Bir kol veya bacakta kuvvet azalması. PARAPLEJİ İki taraflı alt ekstremite felci. QUATRAPLEJİ Dört ekstremitenin de felci.

Ektremite hareketleri ile ilgili tanımlamalar AKİNEZİ: Aktif hareketlerinin anormal yavaşlaması. ATAKSİ : Kas koordinasyonunun zayıflaması BRADİKNEZİ: Vücut hareketlerinin ileri derecede yavaşlaması DİSKİNEZİ : İstem dışı hareketler. RİJİTİDE : Kas tonüsünde artma ve katılık. KONVÜLSİYON: Kaslarda seri kasılmalar, nöbet.

Ekstremite kuvvetinin değerlendirilmesi Ekstremitede Hiç hareket yok 0/5 Kas Gücü Sadece eklem hareketi var 1/5 KG Hareket var yer çekimini yenemiyor 2/5KG Yer çekimine ancak direniyor 3/5KG Bizim kuvvetimizi yenemiyor 4/5KG Bizim kuvvetimize eşit 5/5KG 07/01/05

Teşekkürler…