BOŞALTIM SİSTEMİ

Evimizde çöpler hijyen ve yaşam için engel teşkil edeceğinden çöpleri atarız. İşte vücudumuzdaki çöpler de atık maddelerdir.Vücudumuzda bulunması zararlı olacağı için bu maddeleri boşaltırız.Buna Boşaltım denir.

Canlıların hücrelerindeki metabolik olaylar sonucu oluşan ve vücutta kullanılması mümkün olmayan maddelerin hücrelerden ve dolaşım sisteminden atılması olayına BOŞALTIM denir.

BOŞALTIM ORGANLARI DERİ AKCİĞER BÖBREK KARACİĞER KALIN BAĞIRSAK

Bu organlar atık maddeleri idrar,solunum,terleme ve dışkı yoluyla atar Bu organlar atık maddeleri idrar,solunum,terleme ve dışkı yoluyla atar.Atık maddeler vücudumuzdan uzaklaştırılmadıkları takdirde zehirleyici olabilirler.

DERİ Vücudumuzdan suyun ve tuzun fazlasını terleme yoluyla dışarı atar.

AKCİĞERLER Kan içindeki karbon dioksiti ve suyu soluk verme esnasında vücut dışına atar.

KARACİĞER Proteinlerin sindirilmesi sonucunda oluşan zehirli maddeyi(amonyak) daha az zararlı olan üre ve ürik asite dönüştürür.

KALIN BAĞIRSAK Su ,safra ve besin atıklarının dışkı şeklinde vücuttan atılmasını sağlar. Not: Dışkılama , sindirilmeyen besinlerin sindirim sisteminden atılması olayıdır.

BÖBREK Fasulye tanesi biçimde olan olan böbrekler karın boşluğunun arka tarafında bel hizasında bulunur.Çukur kısımları birbirine dönüktür.

Böbrek dıştan içe doğru kabuk, öz bölgesi ve havuzcuk olmak üzere üç bölümden oluşur.

Böbreğin dışını saran zar böbreği dış etkilerden korur. KABUK:Kandaki atık maddelerin süzüldüğü bölümdür. ÖZBÖLGESİ:Atık maddelerin havuzcuğa taşındığı ve faydalı maddelerin geri emildiği yerdir. HAVUZCUK:Atık maddelerin toplandığı bölümdür.İdrar kanalı havuzcuğa bağladır.

Böbreğin en küçük yapı birimi NEFRON’dur Böbreğin en küçük yapı birimi NEFRON’dur.Nefron kabuk ve öz bölgesine yerleşmiştir.Kandaki maddeleri süzerek atık maddeleri havuzcuğa getirmek ve faydalı maddeleri geri emmek nefronun görevidir.Her böbrekte yaklaşık bir milyon nefron bulunur.

İçinde glikoz,aminoasit,yağ asidi,gliserol,üre,ürik asit,su madensel tuzlar ve vitaminler bulunan kan böbrek atardamarı ile böbreklere gelir ve nefronlarda süzülür. Kan içindeki yararlı maddeler süzülme sırasında nefronlarda emilir ve tekrar kana geçer.

Süzülerek temizlenen bu kan böbrektoplar damarı ile böbrekten çıkar. Süzülmeden sonra kalan tuzun ve suyun fazlası ile üre idrarı oluşturur Oluşan idrar üreterde ve idrar kesesinde toplanır.İdrar üretra ile vücuttan atılır

İdrarı,böbrekten idrar kesesine taşıyan kanaldır. İDRAR KANALI

İDRAR KESESİ İdrarın toplandığı yerdir.

Böbrekler kandaki zararlı maddeler süzer ve bunların atılmasını sağlar.Böbreklerin en önemli görevi budur.

Böbrek atardamar Böbrek toplardamar İdrar aminoasit Var Yok Yağ asidi Gliserol Vitamin Mineral Su Üre Glikoz Ürik asit var

BÖBREKLERİMİZİN SAĞLIĞI

Böbreklerimizin sağlığı için yeterli miktarda su alınmalı. Tuvalet temizliğine dikkat edilmeli. Kirli havuzlara ve denize girilmemeli. İdrar yolu enfeksiyonlarında hemen doktara başvurulmalı.

Böbreklerde Görülen Hastalıklar Böbreklerde kristalleşip çöken kalsiyum ve azot bileşikleri, kum ve taşlara dönüşüp böbrek taşlarını oluşturur.Büyük böbrek taşları özel ışınlarla kırılıp düşürülür veya ameliyatla alınır. İdrar yolları ve böbreğin farklı kısımları iltihaplanabilir.

Kronik böbrek hastalığı böbreğin tamamen veya %80 fonksiyonunu kaybetmesi ve görevini yerine getirememesi demektir. Türkiye’de birçok sayıda kronik böbrek hastası bulunmaktadır.

Böbreklerin en önemli görevi vücudumuzdaki zararlı ve atık maddeleri süzerek vücuttan idrar yoluyla atmaktır.Diğer önemli görevleri bazı minerallerin ,suyun,glikozun,proteinlerin dengede tutulmasını sağlamaktır. Tonsiyonu dengede tutmak,kan yapımında,D vitamininin kullanılmasında önemli rolü vardır.

Böbrek yetmezliği durumlarında tüm bu dengeler bozulmaya başlar ve en hızlı ortaya çıkan bozukluk atık maddelerin kanda birikmesidir.Bunun sonucu hastalarda halsizlik,iştahsızlık,kaşıntı,sabah bulantısı şikayetleri olur,bu belirtilerin hepsine ÜREMİ denir.

Böbrek yetmezliği tedavisinde amaç , bu zararlı maddeleri kandan uzaklaştırmak ve bozulmuş olan değerleri düzeltmektir. Bu amaçla kullanılan 3 önemli tedavi yöntemi vardır. 1-hemodiyaliz 2-periton diyaliz 3-böbrek transplantasyonu

BÖBREK NAKLİ Böbrek nakli(transplantasyon) son dönem en başarılı tedavi şeklidir.Böbrek nakli için gerekli böbrek 2 kaynaktan sağlanabilir. Canlı vericiden Kadavradan

Gerek canlı vericiden, gerekse kadavradan yapılan başarılı böbrek nakillerinde diyaliz tedavilerinde olduğu gibi böbrek fonksiyonlarından bazıları değil, tamamı yerine getirilir. Buna ek olarak, hem tüm böbrek fonksiyonları yerine getirildiğinden, hem de hastalar için sürekli diyaliz işlemlerinin oluşturduğu fiziksel ve psikolojik zorluklar ortadan kalktığından dolayı yaşam kalitesi daha iyidir.

İnsan dışında bir canlıdan transplantasyon şu anda mümkün olmamakla birlikte çalışmalar ümit vericidir, iyimser bir tahminle 2020 li yıllarda mümkün olabilir. Türk Nefroloji Derneğinin verilerine göre Türkiye’de bugüne kadar yaklaşık 4000 böbrek nakli yapılmıştır. 1998 yılında 382 böbrek nakli yapılmıştır ve ne yazık ki bunların yaklaşık 1/3’ü kadavra kaynaklıdır..

Kadavra kaynaklı böbrek nakli oranı Batı ülkelerinde yaklaşık % 80’dir Kadavra kaynaklı böbrek nakli oranı Batı ülkelerinde yaklaşık % 80’dir. Bunun nedeni ülkemizde organ bağışlarının henüz istenilen seviyeye ulaşamamasıdır.