SU VE KANALİZASYON İDARESİ İSKİ’de Su Yönetimi Uygulamaları İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSKİ’de Su Yönetimi Uygulamaları Fatih YILDIZ Daire Başkanı 10.05.2013

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi İSKİ İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi 20/11/1981 tarih ve 2560 sayılı kanun ile kurulan İSKİ, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı, bağımsız bütçeli, kamu tüzel kişiliğine haiz bir kuruluştur. İSKİ’nin kuruluş amacı; İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gereken her türlü tesisi kurmak, kurulu olanları devralmak ve bir elden işletmek olarak belirtilmiştir. İSKİ'nin faaliyet alanı, coğrafi olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin görev alanı ile sınırlıdır. Ancak şehrin yararlandığı su kaynaklarının korunmasına ilişkin hizmetler, Büyükşehir Belediyesi'nin sınırları dışında da olsa dahi, İSKİ tarafından yürütülür.

İSKİ’nin Görevleri İçme ve kullanma suyunu temin etmek, Kullanılmış suları uzaklaştırmak, Su kaynaklarını korumak.

İSKİ Hizmet Alanı İSKİ’nin görev sahası batıda Kırklareli’den başlayarak doğuda Düzce sınırına kadar ulaşmıştır. İstanbul dahil olmak üzere 6 il sınırları içerisinde görevlerini ifa etmektedir. İSKİ’nin Eski Hizmet Alanı : 1.814 km2 (2004 öncesi) İSKİ’nin Yeni Hizmet Alanı : 5.461 km2 (2004 sonrası, İstanbul İl Sınırlarının tamamı) İSKİ’nin Yeni Hizmet Alanı : 9.271 km2 (İstanbul İl Sınırlarının Dışındaki Havzalar ile Birlikte) 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 1 İlçe, 14 belde ve 173 köy İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dahil edilmiş ve İSKİ’nin hizmet alanına girmiştir.

İstanbul ve İSKİ ile İlgili İstatistiki Bilgiler İstanbul Nüfusu :13,854,740 (2012 TUİK verilerine göre) Abone Sayısı : 5,369,178 Toplam Hizmet Alanı : 5.461km2 Su Şebeke Uzunluğu : 17.424 km Kanal Şebeke Uzunluğu : 14.064 km Su Kaynaklarının Verimi : 1 milyar 353 milyon m3/yıl Şehre Verilen Ortalama Su : 2.400.000 m3/gün Su Depolarının Hacmi : 1.435.580 m3 Bütçe (2013) : 3 milyar 548 milyon TL Yatırım (2013) : 1 milyar 661 milyon TL

Su Sayaçları TS EN 14154-1 Standartı, Bölüm 1 (Genel Özellikler), 3. Terimler ve tarifler, 3.1 Su sayacı (OIML R49-1:2000) kısmında “Tanımlı çalışma koşulları aralığında, içinden geçen suyun hacmini sürekli olarak ölçmek, hafızaya almak ve göstermek üzere tasarlanmış bir cihaz” olarak tanımlanmıştır.

Su Sayaçları Muayene İstasyonu Sayaç Hareketleri Şube Müdürlüğünde; Muayene istasyonunda 10 adet sayaç muayene masası vardır. Tesiste çapı 20 mm’den 250 mm’ye kadar olan sayaçların muayenesi yapılmaktadır. Günde ortalama 300 adet sayacın metrolojik muayenesi yapılabilmektedir.

Su Sayaçları Muayene İstasyonu İdaremiz veya yüklenici firmalar tarafından alınan sayaçların testleri yapılmaktadır. Abone itirazı sonucunda veya İdaremizce uygun görülen sayaçların metrolojik ve mekanik muayenelerinin yapılmakta ve sonuçları online olarak sistemde arşivlenmektedir. İlgili birimler bu raporları görebilmektedir.

Su Sayaçları Muayene İstasyonu

İSKİ’de Kullanılan Sayaçların Çaplarına Göre Adetleri Çap (mm) Adet 20 4,705,471 25 13,687 30 32 8 40 6,686 50 1,621 60 1 65 47 80 302 100 1,464 125 ~ 500 162 TOPLAM 4,729,469

AKILLI ŞEBEKELER

Akıllı Şebeke Nedir? Akıllı şebeke (smart grid) ifadesi ilk olarak elektrik şebekeleri ile bilgisayar ve ağ teknolojisinin entegre edilmesiyle elde edilen enerji yönetimi sistemlerine verilen isim olarak literatüre girmiştir. Su dağıtım sistemlerinde akıllı şebekeler ise şebekenin dinamik modelinin oluşturularak yönetilebilir ve ölçülebilir dar bölgelerin belirlenmesi, sistemin kalibrasyonunun sağlanması, doğru işletme ekipmanlarının seçimi, şebekede kullanılan ölçme ekipmanları ile şebekedeki debi ve basınç gibi hidrolik verilerin uzaktan izlenmesi, alınan verilerin doğru yazılımlarla sürekli analizlerinin yapılması, ortaya çıkan dağıtım ve tüketim alışkanlıklarına göre kayıp ve kaçakların tespiti ile debi, basınç ve enerji yönetimi optimizasyonu sağlayarak sürdürülebilir ve verimli su yönetimi olarak izah edilebilir.

İÇMESUYU YÖNETİMİ İZLEME VE KONTROL SİSTEMİ AKILLI ŞEBEKELERDE GENEL MİMARİ İÇMESUYU SİSTEMİ (Nokta, Boru, Donatı) BİNALAR DEBİMETRE BESLEME ALANLARI(İzoleÖlçümBölgeleri-İÖB/DMA) Debimetre ÖlçümDeğer leri C B S SCADA Hidrolik Model Entegrasyonu M O D E L İÇMESUYU YÖNETİMİ İZLEME VE KONTROL SİSTEMİ (Desktop ve GeoWEB) YBS Müşteri Sözleşme ve Fatura Bilgileri

Abone Bilgi Sistemi Yönetimi ve Bina Eşleştirme

SCADA Sistemi Hakkında Genel Bilgiler

SCADA Sistemi Hakkında Genel Bilgiler

CBS Üzerinde İzole Ölçüm Bölgelerinin Oluşturulması İnfo alındığında şebeke metrajı, abone sayısı, bina bağlantı sayısı, max ve min arzi değerleri gibi ….

Su Kayıp-Kaçağı : 36.088 m3/ay (%26) Debimetre Besleme Bölgeleri Bazında Kayıp/Kaçak Oranının Takip Edilmesi Debimetre ID : FE0305 Debimetre ile Ölçülen Debi : 140.226 m3/ay Faturalanan Tüketim : 101.457 m3/ay Ölçülen ama Faturalanmayan T. : 2.681 m3/ay Su Kayıp-Kaçağı : 36.088 m3/ay (%26) FE0305

İSKİ’DE SAYAÇ OKUMA UYGULAMALARI

El Terminalleri İle Online Sayaç Okuma Projesi İSKİ; abonelerinin su sayaçlarını mobil el terminalleri ile okuyarak faturalarını abonelere bırakmaktadır. Bu okuma işlemleri 2008 yılından itibaren online sayaç okuma hizmeti olarak sürdürülmektedir.

El Terminalleri İle Online Sayaç Okuma Projesi Online sayaç okuma işlemi sırasında mobil el terminali ile sahada girilen bilgiler merkezdeki sunuculara GSM şebekeleri üzerinden 3G/EDGE GPRS bağlantıları kullanılarak web servisleri aracılığı ile iletilir,

El Terminalleri İle Online Sayaç Okuma Projesi Merkezde anlık olarak güncel değerler ile fatura hesaplanır ve faturalandırılmış veriler mobil el terminaline geri gönderilir.

El Terminalleri İle Online Sayaç Okuma Projesi Mobil el terminali gelen verileri uygun şekilde düzenler, Bluetooth üzerinden termal yazıcıya iletir ve fatura basılır.

El Terminalleri İle Online Sayaç Okuma Projesi 2011 Temmuz ayında yapılan sözleşmeye göre el terminalleri ile sayaç okuma işlemlerinin İSKİ’ye maliyeti fatura başına yaklaşık 0,20 – 0,25 TL’dir. Eğer sayaç okuma işlemi uzaktan yapılarak faturalar PTT aracılığı ile abonelere gönderilirse, bunun maliyeti fatura başına 1,15 TL olacaktır. 1,15 0,20

100 Adet 100 mm Çaplı Sayaç Projesi Yüksek tüketimli abonelerin tüketimi, toplam tüketiminin yaklaşık %20 ’ sini teşkil etmektedir. İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından akıllı şebekeler konusunda pilot proje olarak, İstanbul genelinde uzaktan otomatik okumalı 100 adet 100 mm çapında soğuk su sayacı ile ilgili çalışma başlatılmıştır. Sayaçlar, üzerine monte edilen Elektronik Endeks Algılama Modülleri ile elde ettiği verileri depolayarak, GPRS modemler vasıtası ile idareye gönderebilecek veya idareden gelen komutları uygulayabilecektir.

100 Adet 100 mm Çaplı Sayaç Projesi Modüller aynı zamanda ters akışı algılayıp alarm verebilecek, GPRS veya GSM kısa mesaj servisi ile idareyi uyarabilecek yapıda olacaktır. Bu projede, toplanan veriler sayesinde artan talepleri ve eğilimleri fark ederek abonelerin tüketim profillerinin tespiti ve geleceğe yönelik planlar yapılması, kayıp ve kaçak su kullanımı, ters tüketim, aşırı tüketim ve sızıntı durumlarında anında tespit yapılması amaçlanmıştır.

Ön Ödemeli Akıllı Kartlı Su Sayaçları İSKİ, kartlı sayaç uygulamasına 1999 yılında başlamıştır. Uygulamaya ilk olarak; oteller, restoranlar, özel okullar, özel hastaneler, iş hanları, tek sayaçtan su kullanan apartmanlar ve sitelerde başlanmıştır. 2003 yılından itibaren de; başta okullar, vergi daireleri ve vakıflar olmak üzere resmi dairelerde de kartlı sayaç uygulaması başlamıştır. Abonelerin su kullanım miktarlarının hesaplanması ve kullanım bedelinin peşin olarak ödenmesi esasına dayanan sistemdir. Aboneler 7 gün 24 saat diledikleri kadar su alabilir ve kullanımlarını sürekli olarak takip edebilirler. Kart sayaca okutulduğu zaman kartta yüklenmiş olan bu krediler sayaca aktarılmış olur. Kredi bittiğinde sayaç otomatik olarak vanayı kapatır ve suyu keser.

Ön Ödemeli Akıllı Kartlı Su Sayaçları Ön ödemeli sayaçlarda kredi yüklemeleri, genelde belediyelerin kurduğu kredi yükleme noktalarında (KİOSK) gerçekleştirilir. İSKİ’de şube bahçelerinde yer alan KİOSK lardan, yetkili ödeme merkezlerinden ve fatura vizyon merkezlerinden kredi yüklemesi yapılabilmektedir. Ayrıca anlaşmalı banka şubelerinden de kredi yüklenebilmektedir.

SAYKOM Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından: SAYAÇLAR KOMİSYONUNUN OLUŞUMU VE GÖREVLERİNE DAİR TEBLİĞ Amaç MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; elektrik, su ve gaz sayaçları ile ilgili olarak yapılacak düzenleme ve uygulamalar konusunda çalışmalara alt yapı oluşturacak komisyonun oluşturulması ve bunun çalışma usul ve esaslarını belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; elektrik, su ve gaz sayaçları ile ilgili mevzuat ve uygulamalar konusunda karşılaşılabilecek sorunların çözümüne ilişkin yapılacak çalışmalarda kamu kurum ve kuruluşları ile sektör temsilcilerinden oluşan Sayaçlar Komisyonu (SAYKOM)’un kurulması ile çalışma usul ve esasları kapsar. SAYKOM’un görevleri MADDE 7 – (1) Komisyonun görevleri aşağıda belirtilmiştir: a) Sektördeki gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek, b) Sektörde karşılaşılan sorunlar ve bunların çözümüne yönelik görüş alışverişinde bulunmak, c) Hazırlanacak mevzuat hakkında görüş alışverişinde bulunmak.

SAYKOM’u oluşturan üyeler Sıra KURULUŞ ÜYE 1 Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü 3 2 Sanayi Genel Müdürlüğü Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü 4 İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü 5 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Ulusal Metroloji Enstitüsü 6 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu - Ortak Kriterler Test Merkezi 7 Türk Standartları Enstitüsü 8 Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 9 Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. 10 Üniversiteleri temsilen 11 Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. 12 Türkiye Elektrik İletim A.Ş. 13 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 14 Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği 15 Ölçüm Sanayicileri ve İşadamları Derneği 16 Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği 17 İstanbul Uygulamalı Gaz ve Enerji Teknolojileri Araştırma Mühendislik Sanayi Ticaret A.Ş. (UGETAM) 18 Sayaçların uygunluk değerlendirme işlemlerinde faaliyet gösteren her ulusal onaylanmış kuruluşu temsilen 19 Sayaç imal eden her yerli firmayı temsilen 20 Sayaç ithal eden firmalarca ayrı ayrı her sektör için

TEŞEKKÜR EDERİZ İSKİ Genel Müdürlüğü