Sözel Olmayan İletişim Human Communication [Bölüm 4] PSK 172 – İletişim Becerileri Sözel Olmayan İletişim Human Communication [Bölüm 4]

Sözel Olmayan İletişim Anlam üretmek için sözcükler olmadan mesajları kullanma sürecidir. Sözel iletişimin önemli bir unsurudur. Tek başına sözel olmayan iletişim de çok kuvvetli bir araç. Karşıdaki bireyin duygularından emin olmak için sıklıkla sözel olmayan ipuçlarını değerlendiririz.

Sözel ve Sözel Olmayan İletişim İlişkileri Tekrarlama (Repeating) Aynı mesajın sözel ve sözel olmayan yöntemlerle verilmesi Vurgulamak (Emphasizing) Mesajın etkisini artırmak için sözel olmayan ipuçlarının kullanılması (örn. Sarılmak) Tamamlama (Complementing ) Mesaj verme biçimlerinin birbirini tamamlaması (örn. Ses tonu, yüz ifadesi, vücut hareketleri)

Sözel ve Sözel Olmayan İletişim İlişkileri Çelişme (Contradicting) Sözel ve sözel olmayan mesajlar arasındaki çelişki-Çok önemli aksamalara neden olabilir. Yerini alma (Substituting) Sözel olmayan kodların sözel olanların yerini alması (CIK) Düzenleme (Regulating) Sözel olmayan kodların etkileşimi izlemek ve kontrol etmek için kullanılması (sizi kızdıran birinden uzağa yürümeniz)

Kodları Yorumlamadaki Güçlükler Herhangi bir kod bir çok anlama gelebilir. Elini yukarı kaldırmak? Fiziksel olarak birine yakın olmak? Bir çok kod aynı anlama gelebilir. Sevginin ve duyguların gösterilmesi? Saygı ifadeleri? Kültürün rolü?

Vücut hareketleri ve yüz ifadeleri Kinesis : Hareket Farklı iletişim durumlarında vücut hareketleri ve yüz ifadeleri değişir Beğenme (Liking) Statü (Status) Tepki verebilirlik (Responsiveness)

Vücut harekeleri ve yüz ifadeleri İşaretler (Emblems) Kültüre göre değişen çok sayıda işaret Göstergeler (Illustrators) Sözel mesaja eşlik eden ya da kuvvetlendiren eylemler (başım ağrıyor derken eli başın yanına koymak, evet derken kafa sallamak…) Duygu göstergeleri (Affect displays) Yüz ve vücudun duygu ifadesi olarak gösterdiği eylemler (Kapı çarpmak, alkışlamak…)

Vücut harekeleri ve yüz ifadeleri Düzenleyiciler (Regulators) İletişimdeki akışını kontrol eden sözel olmayan eylemler (diyalogu durdurmak için uzağa yönelmek, bir toplulukta konuşmasını istediğin bireye dönmek…) Uyarlayıcılar (Adaptors) Kişisel alanımızda tamamen, toplum içinde kısmen yapabildiğimiz eylemler (Burun karıştırmak…)

Sözel Olmayan Kodlar Uzam (Space) Proxemics Konuşma ya da iletişim kurma uzaklığı bilgisi Territoriality Çevremizde belirli bir alan yaratma ve koruma ihtiyacı Kendi odamızdaki eşyalarımızın dağılımı ve yerleri? Paylaştığımız bir odadaki eşyalarımızın dağılımı ve yerleri? Kişisel alan (Personal space) Bedenimizin merkez alarak yarattığımız alandır Bizimle birlikte hareket eder

Hall’a göre iletişim sırasında dört farklı mesafe kullanırız Samimi mesafe (Intimate distance) 0-45 cm arası Bir çok amaca hizmet eder: Duygu göstermek, güven vermek… Kişisel mesafe (Personal distance) 45-120 cm arası Kültürel olarak değişebilir Sosyal mesafe (Social distance) 120-360 arası Sıklıkla işyerlerinde, resmi ve az kişisel ortamlarda kullanılır. Toplumsal mesafe (Public distance) 360 cm ve ötesi Toplum önünde konuşma durumlarında kullanılır

Zaman Chronemics (insanların mesaj üretirken zamanı organize etme ve kullanma biçimleri) Geniş ölçekte: Geçmiş, gelecek, şimdi… Tek zamanlı insanlar (Monochronic people) Genel olarak: Zamanı ciddiye alır ve tek bir anda tek bir ş tamamlarlar. İşlerini ve mahremiyeti çok önemserler. Zamanı planlı kullanırlar ve aksaklıklar karşısında esnek değillerdir. Sosyal ilişkiler ikinci plandadır Çok zamanlı insanlar (Polychronic people) Sosyal olmaya eğilimlidirler. Zaman kavramı onlar için daha esnektir.

Dokunma Sağlık açısından önemli Ritüellerin bir parçası Cinsiyet farklılıkları kadınlar dokunmayı daha değerli buluyor Kadınlara daha sık dokunuluyor (6 yaşından itibaren) Kadınlar kız çocuklarına erkek çocuklardan daha çok dokunuyor Birbirine en az dokunanlar babalar ve oğulları …. Kültürel farklılıklar

Sese ilişkin ipuçları Perde (Pitch) Ne kadar yüksek ya da düşük perdeden konuştuğumuz Hız (Rate) Konuşma hızımız Inflection (ses düzeyi değişimi) Konuşurken sesimizdeki değişimler Ses düzeyi (Volume) Konuşurken kullandığımız sesin şiddeti Kalite (Quality) Sesin bireye özgü tınısı

Sese ilişkin ipuçları Sözcük içermeyen sesler (Nonword sounds) Telaffuz (Pronunciation) Sözcükleri ne ölçüde doğru seslendirdiğimiz Söyleyiş (Articulation) Ağızdaki yapıların sözcük üretmek için ne ölçüde koordine edildiği Sözceleme (Enunciation) Bir sözcüğü doğru ve açık biçimde üretmek için telaffuz ve söyleyişin ne ölçüde kombine edildiği Sessizlik

Sözel Olmayan İletişimi Nasıl Geliştiririz? Bağlama verilen önem Sözel olmayan iletişim toplum önündeki konuşmalarda daha belirgin oluyor Giyim ve diğer aksesuarların ortama uyumu? Dinleyici Çocuklarla iletişimde sözel olmayan ipuçları? Geribildirim (Feedback)

Sözel Olmayan İletişimi Nasıl Geliştiririz? Göz temasını ve vücut hareketlerini doğru ve yerinde kullanmak Her insan zamanı farklı kullanır. Zamanı dikkatli kullanmak önemli! Zamanı kullanırken yapılması gerekenlere gerektiği kadar zaman ayırmak Dokunma, kişisel alanın kullanımı konularında dikkatli olmak Kılık kıyafetin ortama uygun olması Düşünceleri ifade etmek için doğrudan ve açık yöntemler kullanmak