DİYALİZ HOŞ GELDİNİZ

DİYALİZ Böbrek yetmezliği veya başka sebeplerle insan vücudunda biriken toksik maddelerin ve fazla sıvının vücuttan uzaklaştırılması amacı ile uygulanan diyaliz yöntemlerinin geneline denir.

HEMODİYALİZ Hemodiyaliz cihazı vasıtasıyla yapay membran kullanılarak diyaliz merkezlerinde veya evde yapılan standart, hemodiafiltrasyon ve diğer alternatif diyaliz yöntemlerine denir.

PERİTON DİYALİZİ Periton boşluğu ve periton zarı kullanılarak uygulanan sürekli ayaktan periton diyalizi, aletli periton diyalizi ve bunların kombinasyonlarına denir. İlimizde sadece Ordu Devlet Hastanesi’nde uygulanmaktadır.

Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi

EV HEMODİYALİZİ “ev hemodiyalizi yapma izni” verilen diyaliz merkezleri tarafından, eğitim verilmiş ve ev hemodiyalizini uygulayabileceği belgelenmiş hasta veya yardımcısı tarafından hastanın evinde gerçekleştirilmesi işlemine denir.

TATİL DİYALİZİ HAZİRAN ayından başlayarak EYLÜL ayı sonuna kadar ilimize gelen misafir diyaliz hastalarının mağdur olmaması için yapılan diyaliz hizmetine denir. Bakanlık tarafında 2013 yılı için Ordu iline tatil diyaliz izni verilmiştir.

İLGİLİ YÖNETMELİK Üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından diyaliz hizmeti sunmak amacı ile açılan tesisler 18.06.2010 Tarih ve 27615 sayılı yönetmelik hükümleri doğrultusunda faaliyet gösterirler.

DİYALİZ MERKEZİ AÇILMASI MERKEZLER, sadece diyaliz uygulamak amacıyla ayrı bir merkez olarak kurulabileceği gibi, bunlara ait olan; hastane ve tıp merkezleri bünyesinde ayrı bir bölüm olarak da kurulabilir.

DİYALİZ MERKEZİ AÇILMASI Bakanlıkça diyaliz hizmet bölgeleri iki yılda bir Kasım ve Aralık ayında yeniden gözden geçirilir. Bir bölgede yeni bir merkez açabilmek için hasta/cihaz oranının beş veya üstü olarak kabul edilir. Bölgedeki toplam hasta/cihaz oranı bu sayının altında ise yeni merkez açılmasına izin verilmez.

MERKEZ AÇILMASI Merkez açılacak ilin demografik yapısı, son dönem böbrek yetmezliği hastalarının bölgesel dağılımı, kurulu tüm cihazlar ve diğer epidemiyolojik özellikleri dikkate alınarak Bakanlıkça iller bir veya birden fazla bölge olarak belirlenerek ilan edilir.

DİYALİZ HİZMET BÖLGELERİ Bakanlık İlimizi 3 bölgeye ayırmıştır. I.BÖLGE:Merkez,Perşembe,Kabadüz, Ulubey,Gürgentepe,Gölköy, Mesudiye,Gülyalı II.BÖLGE:Fatsa,Çamaş,Çatalpınar, Kumru,Korgan,Kabataş,Aybastı III.BÖLGE:Ünye,İkizce,Çaybaşı,Akkuş

MERKEZ AÇILMASI Merkez bulunmayan bir yerleşim yerindeki kamuya ait hastaneler bünyesinde, halkın ihtiyaç duyacağı zorunlu sağlık hizmetlerinin yerinde, en çabuk ve kolay ulaştırılmasının sağlanması kamuya ait sağlık kurumlarının öncelikli görevi olması dikkate alınarak; Planlamadan muaf olarak en fazla beş cihaz kapasitesinde üniteler kurulabilir. Hastane başhekiminin görevlendireceği bir hekim sorumluluğunda, en az bir diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire ile diyaliz hizmeti verilebilir.

MERKEZLERDE CİHAZ ARTTIRIMI Cihaz artırımı başvurusunda bulunan merkeze bir defasında en fazla beş olmak üzere cihaz arttırma izni verilir. ÖNCELİKLİ MERKEZ; 25’ten az olmamak kaydıyla cihaz sayısı düşük olan merkez Cihaz sayısı 25’ten fazla olmak kaydıyla hasta/cihaz oranı yüksek merkez Daha önce cihaz artırımı yapmamış merkez Müstakil binada kurulu merkez

MERKEZİN BÖLÜMLERİ Hemodiyaliz uygulaması yapılacak merkezlerde, aşağıda belirtilen bölümler bulunur; a) Toplam alanı en az yirmi metrekare olan hasta kabul ve dinlenme bölümü, b) Kadın ve erkek hastalar için ayrı olmak üzere hasta giyinme ve soyunma bölümü ile cihaz sayısı kadar hasta dolapları ile personel giyinme dolapları, c) Su sistemi odası, ç) Yatak başına en az yedi metrekare düşecek şekilde diyaliz alanları; HBs Ag (+) hastalar için ayrı bir bölüm, HCV (+) hastalar için ayrı cihazlar,

MERKEZİN BÖLÜMLERİ d) Acil bakım ve tedavi odası, e) İdarî oda ve büro, f) Kadın ve erkek hastalar için ayrı olmak üzere özürlülerin de yararlanabileceği şekilde düzenlenmiş, kapısı dışarı doğru açılan en az iki adet hasta tuvaleti ve iki adet lavabo; personel için ayrı bir tuvalet ve lavabo, g) Depo olarak kullanılabilecek uygun bir alan.

MERKEZDE BULUNMASI GEREKEN FAALİYET İZNİNE ESAS PERSONEL Ayda bir defa diyaliz hastalarının değerlendirmek ve her türlü ilaç ve diyaliz tedavisi düzenlemek üzere nefroloji uzmanı veya sertifikalı uzman tabip, Sertifikalı tabip: Merkezlerde asgari bulunması gerekli sertifikalı tabip sayısı, aktif hemodiyaliz cihazı sayısına göre belirlenir.İlk otuz cihaza kadar bir; otuz bir ilâ elli cihaz için iki sertifikalı tabip bulunur.

MERKEZDE BULUNMASI GEREKEN FAALİYET İZNİNE ESAS PERSONEL Tabip dışı sağlık personeli: Merkezlerde diyaliz işlemini uygulayacak; hemodiyaliz uygulaması için üniversitelerin sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikeri, sertifikalı hemşire ve sertifikalı acil tıp teknisyeni, periton diyalizi için ise periton diyalizi sertifikalı hemşireler tabip dışı sağlık personeli olarak görevlendirilir. (Bu branşların dışında tabip dışı sağlık personeli çalıştırılamaz.)

MERKEZDE BULUNMASI GEREKEN FAALİYET İZNİNE ESAS PERSONEL Hemodiyaliz yapılan merkezlerde faaliyet iznine esas tabip dışı sağlık personeli sayısı, merkezdeki hemodiyaliz cihazının sayısına göre belirlenir. İlk on cihaza kadar iki, bu sayının üzerinde ilâve her beş cihaz için ilâve bir tabip dışı sağlık personeli bulunur.

MERKEZDE BULUNMASI GEREKEN FAALİYET İZNİNE ESAS PERSONEL Teknisyen veya tekniker: Merkezde, diyaliz cihazları ve müştemilatı ile su sistemi konusunda en az üç ay süre ile eğitim gördüğüne dair belge veya diplomayı haiz bir teknisyen veya tekniker bulundurulur veya teknik servis ile bakım anlaşması yapılır. Diyetisyen:Hastalarına programlı diyalizin başlangıcında ve daha sonra uzman hekimin denetiminde olmak üzere bir diyetisyenle danışmanlık hizmeti almak üzere sözleşme yapar veya ücreti hasta adına merkez tarafından karşılanmak kaydıyla hizmet satın alır.

MERKEZDE BULUNMASI GEREKEN FAALİYET İZNİNE ESAS PERSONEL Yardımcı personel: Hemodiyaliz yapılan merkezlerde her sekiz hemodiyaliz cihazı için bir yardımcı personel; yalnızca periton diyalizi yapılan merkezlerde ise en az bir yardımcı personel bulunur.

DİYALİZ EĞİTİMİ a) Kamu veya özel hemodiyaliz merkezlerinde çalışan, Diyaliz eğitimine alınacak personel Hemodiyaliz eğitimine aşağıdaki sıralamaya göre; a) Kamu veya özel hemodiyaliz merkezlerinde çalışan, b) Yeni açılacak hemodiyaliz merkezlerinde çalışacağı müdürlük tarafından bildirilen, c) Herhangi bir resmî veya özel kurum ve kuruluşta çalışmayan, ç) Diyaliz merkezlerinin denetimlerinde yer alacak, d) Kamu veya özel sağlık kuruluşunda diyaliz merkezi dışında görevli,

DİYALİZ EĞİTİMİ İç hastalıkları uzmanı, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, tabip, hemşire ve acil tıp teknisyeni unvanını haiz kişiler başvurabilir. Devlet hizmeti yükümlülüğü bulunan tabipler ve aile hekimliği yapan tabiplerin diyaliz eğitimine başvurması durumunda, öncelikle tabi oldukları mevzuat hükümleri geçerlidir.

DİYALİZ EĞİTİMİ Diyaliz eğitim başvurusu yapan kamu personelinden ihtiyaç halinde Bakanlığın uygun göreceği diyaliz merkezlerinde başarılı olduğu sınav tarihinden itibaren iki yıl süre ile görev yapmayı kabul ettiklerine ilişkin taahhütname alınır ve Taahhüt süresinden önce kamudan istifa eden personelden eğitim süresi boyunca kendisine ödenen maaş, döner sermaye, harcırah gibi ödemeler geri alınır. Bu ödemelerin tahsiline kadar sertifika teslimi yapılmaz.

DİYALİZ EĞİTİMİ Eğitim başvuruları, Ocak, Mayıs, Eylül aylarında ilgili müdürlüğe yapılır ve en geç Şubat, Haziran ve Ekim aylarının ilk haftası içinde müdürlükçe toplu olarak Bakanlığa bildirilir. Diyaliz sertifikalarının geçerlilik süresi düzenlenme tarihinden itibaren; uzman tabipler için üç yıl, tabip ve tabip dışı personel için beş yıldır. Sertifika sahipleri, bu sürenin sonunda resertifikasyon değerlendirmesine tabi tutulur.

DİYALİZ İSTATİSTİĞİ İlimizde; 3 Nefroloji Uzmanı(Ordu Dev.Hast.), 1 Hemodiyaliz Sertifikalı Dahiliye Uzmanı(Fatsa Dev.Hast.), 4 Hemodiyaliz Sertifikalı Tabip(Ordu DH,Fatsa DH,Ünye DH,Aybastı DH), 39 Hemodiyaliz Sertifikalı Hemşire(Tüm DH), 1 Periton Diyalizi Sertifikalı Hemşire(Ordu DH) ve 3 Diyaliz Teknikeri(Ordu DH+ Gölköy DH) görev yapmaktadır.

İlimizde 212 Kamuda, 283 ‘ü Özel de olmak üzere toplam 495 diyaliz hastası tedavi görmektedir.

DİYALİZ HASTALARININ NAKLİ Diyaliz hastalarının nakli 2011/20 sayılı genelge hükümleri doğrultusunda sağlanmaktadır. Adı geçen Genelgeye göre Günübirlik tedavi gören hastaların nakli, ödemesi hastanenin döner sermayesinden karşılanmak üzere zorunlu hale getirilmiştir.

İLİMİZDE BULUNAN DİYALİZ ÜNİTELERİ CİHAZ VE HASTA SAYILARI Ordu Devlet Hastanesi 21+4 (50) SB-Ordu Ünv.EAH 5+1 (22) Fatsa Devlet Hastanesi 14+1 (45) Ünye Devlet Hastanesi 9 (27) Akkuş Devlet Hastanesi 4 (9) Korgan Devlet Hastanesi 5 (14) Kumru Devlet Hastanesi 5 (21) Aybastı Devlet Hastanesi 7 (34) Gölköy Devlet Hastanesi 7 (28) Mesudiye İlçe Devlet Hastanesi 5 (0) TOPLAM:82+6 (250)

CİHAZ ARTTIRIMI Diyaliz Merkezleri için, Sağlık Müdürlüğü tarafından Diyaliz Başvuru Değerlendirme Komisyonu oluşturulur. Komisyon Diyaliz Merkezi’nin her türlü işlemlerine onay verir.Cihaz arttırımı için ise Ocak ve Temmuz ayında olmak üzere iki defa toplanır.İl de faaliyet gösteren tüm diyaliz merkezlerinin negatif hasta sayısı ve negatif cihaz oranı belirlenir. Oran hangi bölgede 4 ve 4’ün üstünde ise o bölgede bulunan tüm diyaliz merkezlerine bildirilir.Öncelikli olan hangi merkez ise cihaz arttırımı için işlemler başlatılır ve takibi İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılır.

SU SİSTEMİ Merkezler kullandıkları suların, arıtma sonrası örneklerinin üç ayda bir bakteriyolojik, altı ayda bir kimyasal ve endotoksik analizlerini ilgili mevzuata göre ruhsatı bulunan özel laboratuvarlarda veya kamuya ait laboratuvarlarda yaptırmak zorundadır. Bu sonuçların standartlara uygun olduğunu gösterir belge, merkezde bulundurulur.

ATIKLARIN İMHASI 22/07/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun yöntemlerle merkezden uzaklaştırılması sağlanır. Diyaliz solüsyon bidonları ve kuru bikarbonat kartuşları tıbbi atık kapsamında değerlendirilmez.

DENETİMLER Diyaliz merkezlerinin denetimi 6 ayda bir İl sağlık Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Diyaliz Ünitelerinin işleyiş takibi Sağlık Bakanlığı’nın Diyaliz Bilgi Yönetim Sistemi olan DYOB üzerinden yapılmaktadır.DYOB ile ilgili tüm diyaliz merkezlerinde veri girişinden sorumlu personeller mevcuttur.

HEDEFLERİMİZ Merkezlerimizde mevcut (10+) yaş üstü diyaliz cihazlarının yenilenmesi Sertifikalı tabip ve tabip dışı personel sayısının arttırılması Diyaliz hastalarının tedavi ve nakillerinde karşılaşılan sorunları en aza indirmek Ünye Devlet Hastanesinin cihaz artırımının sağlanması

DİYALİZ HİZMETLERİNİ Dinlediğiniz için teşekkürler. HAYIRLI GÜNLER