Mastitis İzleme Programı Veteriner Hekim Tahir Selçuk Yavuz

1- Tank sütünde SHS (Somatik Hücre Sayısı) kaçtır ?

SHS (Somatik Hücre Sayısı ) 200.000 ve altında olmalıdır. SHS çiftliğin mastitis konusundaki en önemli göstergesidir.

2- Aylık Klinik Mastitis oranı kaçtır ? (%)

Aylık klinik mastitis oranı % 2’yi geçmemelidir.

Klinik mastitislerin 15-40 katı gizli mastitis söz konusudur.

Staph.aureus

Staph.aureus

Staph.aureus

Staph.aureus

Staph.aureus

3- İklim nasıldır ?

Aşırı yağışlarla oluşan çamur ve sulanmış dışkı mastitisi arttırır.

Aşırı soğuk meme uçlarının çatlamasına ve çatlaklarda mikroorganizmaların yuvalanmasına yol açar.

Sıcak iklim mastitisi arttırır.

4.Doğum bölümü nasıldır?

Doğum bölümü tamamen ayrı, temiz ve kuru olmalıdır.

Islaklık ve pislik doğum stresi ile birleşince “Doğum sonrası mastitisler” kaçınılmaz olur.

5.Meme uçlarında yüzük tarzı sertleşme veya yaygın HİPERKERATOSİS var mı?

Hiperkeratosis sağım makinası hatalarından kaynaklanır. Aşırı Vakum Süt bittikten sonra sağım Pulsasyon hataları

Hiperkeratosis meme ucundaki koruyucu mekanizmaları bozar ve memeyi mastitise hassas hale getirir.

6.Sağım makinasının vakumu nasıldır?

Sağım makinasının vakumu sık sık kontrol edilmelidir Sağım makinasının vakumu sık sık kontrol edilmelidir. Sağım makinasında istikrar çok önemlidir.

7.Sağım başlıklarının temizliği nasıldır?

Sağım başlıkları düzgün şekilde temizlenmeli, lastikler altı ayda bir yenisi ile değiştirilmelidir.

8.Sağım öncesi sütün indirilmesi prosedürüne dikkat ediliyor mu?

Oksitosin; Uyarımdan 10-12 sn sonra kana geçer. 20-25 sn sonra memeye ulaşır.

9.Altlık olarak kullanılan materyal nedir?

Altlıklar; Sap, saman, kum, kurutulmuş gübre, talaş gibi materyallerden oluşur.

Organik altlıklar kötü İnorganik altlıklar iyidir (KUM)

10.Sütten kültür yapılmakta mıdır?

Süt kültürü yapmak ve zaman zaman tekrarlamak “DÜŞMANI BİLMEK” açısından önemlidir.

Kontagiyöz Mastitis Etkenleri Staph.aureus, Streptococcus agalactiae, Mycoplasma. 

Çevresel mastitis etkenleri E.coli, Streptococcus uberis, Strep.dysgalactiae, Klebsiella,  Enterobacter.

11.Süt kültüründe ortaya çıkan mikroorganizmalar nelerdir?

Kontagiyöz mastitis etkenleri sağım hijyeninin, çevresel mastitis etkenleri çevre hijyeninin eksikliğini gösterir.

12.MEME uçlarında yara-siğil, kabarcık, tahriş, çizik, çatlak var mıdır?

Herpesvirüs’lerden veya ortamdan Kaynaklanan lezyonlar kontagiyöz mastitis etkenlerinin yuvalanmasına sebep olurlar.

13.Strip-Cup metodu uygulanıyor mu?

Strip cup sağıma başlarken meme ucundaki ilk damlanın koyu renkli bir kaba sağılmasıdır.

Süt kanlı veya pıhtılı ise mastitis belirtisi olup, inek ayrı sağılmalıdır.

Mikrop yüklü süt damlacığının ayrılması süt kalitesi yönünden de önemlidir.

14.Predipping (ön daldırma) uygulanıyor mu? Nasıl yapılıyor?

Predipping meme başının mikrop yükünü %85 oranında azaltır Predipping meme başının mikrop yükünü %85 oranında azaltır. Sağım hijyeni için yapılması şarttır. İki kez daldırma ve kurulama yapılmalıdır.

15.Sağım sonrası meme daldırma yapılıyor mu?

Postdipping (sağım sonrası daldırma) meme başına bulaşmış süt kalıntısını uzaklaştırmak için gereklidir.

16.Sağımhaneye giden yol nasıldır?

Sağımhane yolu ıslak, kirli, çamurlu ise ve inekler sağıma telaşla gidiyorlarsa mastitise yakalanma oranı artar.

KURU - TEMİZ

18.İnekler yatıp kalkmakta zorluk çekiyorlar mı? Yeterli ALAN var mı?

İnekler yattıkları zaman meme gübre çukuruna sarkmamalı. Başka ineklerin basabileceği şekilde olmamalıdır.

Bu durumlar bulaşmaya veya hasara sebep olabilirler.

19. Çiftlikte klinik mastitis tedavisi nasıl yapılıyor 19.Çiftlikte klinik mastitis tedavisi nasıl yapılıyor? Tedaviye NE ZAMAN son veriliyor?

Mastitisli memenin süte dönmesi tamamen iyileştiğini göstermez Mastitisli memenin süte dönmesi tamamen iyileştiğini göstermez. Tedaviye en az 3 gün, tercihen 5 gün devam edilmelidir.

20. Çiftliklerde ineklerin bulunduğu bölüm kalabalık mıdır 20.Çiftliklerde ineklerin bulunduğu bölüm kalabalık mıdır? Temiz ve kuru mudur?

Kalabalık , çamurlu, ıslak zeminli barınaklarda mastitis artar.

KURU - TEMİZ

21.Çiftlikte yazılı “sağım protokolü” var mıdır?

Sağımcıların kolayca anlayabileceği şekilde “sağım protokolü” yazılmalı. Sağımcılar bu protokole göre eğitilmeli Uyup uymadıkları kontrol edilmeli.

22.Sağımcılar eğitimli midir?

İneğin memesini teslim ettiğimiz sağımcının eğitimi çok önemlidir.

23.Sağımcılar ELDİVEN giyerler mi?

Sağımcıların, mümkünse, tek kullanımlık eldiven giymeleri mastitisi azaltan bir unsurdur.

24.Meme başının sağım öncesi ve sağım sonrası kurulanması nasıl yapılıyor?

Kurulama işlemi meme ucunu içine alacak şekilde, döndürme hareketleriyle yapılmalıdır. Temiz ve sadece o ineğe ait bir havlu kullanılmalıdır. Havlunun yarısıyla iki meme başı, diğer yarısıyla diğer iki meme başı kurulanır.

25.Süt filtreleri sağım sonrasında inceleniyor mu?

Sağımcının temizliği ve sağım hijyeni açısından süt filtrelerinin incelenmesi en önemli göstergedir.

26.Sürüden çıkarma yapılıyor mu? Prosedürü nedir?

Staph.aureus, Pseudomonas , Proteus ve Mycoplasma saptanan inekler sürüden çıkarılmalıdır. !

27.Kuruya ayırma döneminde kuru dönem ilacı ve kuru dönem daldırması kullanılıyor mu?

Son sağımdan sonra memelere kuru dönem ilacı verilmesinin ardından meme kalıcı bir daldırma ile mühürlenerek (TEAT SEAL) doğuma kadar memenin korunması sağlanır.

DRYMASTIPHEN (kuru dönem meme preparatı)

28.MEME kondisyonu nedir?

Memelerin genel durumu kontrol edilmeli, sarkık memeli, meme başı aşırı kısa veya uzun inekler zaman içerisinde seleksiyona tabi tutulmalıdır. Sağım makinasına uygun meme başı olan inekler sürüde tutulmalı, diğerleri ayıklanmalıdır.

İYİ KÖTÜ

29.Çiftlikte sinek mücadelesi yapılıyor mu?

Sinekler Actinomyces pyogenes’in bulaşmasına, Staph Sinekler Actinomyces pyogenes’in bulaşmasına, Staph.aureus’un yayılmasına sebep olurlar. Çiftlikte sistemli sinek mücadelesi yapılmalıdır.

30.Çiftlikte Metritis görülme sıklığı nedir?

Çiftliklerde metritisler mastitislerle kombine olabilir Çiftliklerde metritisler mastitislerle kombine olabilir. Özellikle Strep.uberis tarafından oluşturulan metritisler mikrobu saçarak çevresel mastitislere sebep olabilirler.

31.Sağım sonrası yemleme yapmak suretiyle ineklerin ayağa kalkması sağlanıyor mu?

Koruyucu keratin tıkacı

32.Çiftlikte Yem Katkı Maddeleri kullanılıyor mu?

Vit E, Selenyum, Çinko

33.Mastitise karşı aşı uygulaması yapılıyor mu?

Mastitis aşısı uygulanan inekler mikrobu tanıdıklarından, vücutlarında gerekli önlemi almışlardır. Mastitisten ya zarar görmeden ya da en az zararla kurtulurlar. MASTIVAC LYSİGİN

“Mikroorganizmaların memeye bulaşması yukarıda sayılanların eksiksiz yapılmasıyla mümkündür.”

www.egevet.com.tr info@egevet.com.tr TEŞEKKÜR EDERİZ.