OBEZİTE
OBEZİTE (Şişmanlık) Vücutta fazla miktarda yağ dokusu birikmesi sonucu ortaya çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Yağ dokularının oranı,diğer dokulara göre artmıştır.
Şişmanlık nasıl saptanır? Bireyin boy ve ağırlık ölçüleri alınıp bununla ilgili standartlarla kıyaslanabilir. BKİ: Ağırlık(kg) Boy(m)2
BKİ: <20 ise zayıf 20-25 ise sağlıklı 25-30 ise hafif şişman 30-35 ise şişman >35 ise ağır şişman
Örnek:1.5 m boyunda bir kadın kaç kilo olmalıdır? Ağırlık=standart değer x Boy (m)2 20 veya 25 x (1.5)2 Ağırlık= 45-56 kg
Beden kitle indeksiniz 20 ve altında ise zayıfsınız Bu halinizden memnun olabilirsiniz ancak,normal sınırların altında olduğunuzu sakın unutmayın. Yani siz de sağlığınıza ve beslenmenize dikkat etmek durumundasınız.
Beden kitle indeksiniz 20-25 arasında ise sizin durumunuz ideal Büyük olasılıkla dengeli besleniyorsunuz ve egzersizi ihmal etmiyorsunuz. Aynı şekilde devam etmenizi öneririz. Fakat 25 civarında olmaya başlarsanız, bir şeyler eksik gidiyor demektir. Aman kontrolü elden bırakmayın.
Beden kitle indeksiniz 25-30 arası ise kilolusunuz Derhal harekete geçiniz. Fazla kilolu olmak sizi,şu an için rahatsız etmiyor olabilir, ancak unutmayın ki vücudunuzda birikmiş olan yağlar size sinsice tuzaklar hazırlıyor olabilir. Beslenmenizi bir kez daha gözden geçiriniz.
Beden kitle indeksiniz 30 ve üzeri ise tıbben hastasınız “Ben halimden memnunum “demeyin. Çünkü; siz de sorunlarınızın farkında olmayabilirsiniz. Hekiminiz ve diyetisyeninizin desteği işinizi çok kolaylaştıracaktır.
Günümüzde şişmanlık, dünya sağlık örgütü tarafından hastalık olarak kabul edilmiştir. Çünkü şişman bireylerde, metabolik sendrom riski daha fazla olmaktadır.
Şişmanlığın zararları nelerdir? Ağır bir vücudu taşımak güçtür. Özellikle orta yaşlı ve yaşlılarda ağır vücudun taşınması eklemlerde ağrıların artmasına yol açar. Gençlerin şişman oluşu,onların psikolojik olarak olumsuz etkilenmelerine neden olur. Kas hareketlerinin verimini azaltacağından fiziksel hareketsizliğe yol açar. Kalp damar hastalıkları ve hipertansiyon oluşumuna neden olur. Yaşam süresini kısaltır.
Şişmanlığın nedenleri Uzun süren bir enerji dengesizliği söz konusudur. Fazla yemek yeme Fiziksel hareket azlığı Psikolojik bozukluklar Metabolik ve hormonal bozukluklar
gıdaların fazla tüketimi Fazla yemek yeme -Yenilen yiyeceklerin enerjisi konusunda bilgi sahibi olmama -Damak zevki -Maddi yetersizlik sonucu karbonhidratlı gıdaların fazla tüketimi
Fiziksel aktivite azlığı Vücut ağırlığı arttıkça hareketlerin kısıtlanması İş ortamı nedeniyle sürekli oturuluyor olması Yürüyüş alışkanlığının kazanılmaması Çocukluk döneminde spor alışkanlığının kazanılmaması
Psikolojik bozukluk Depresyon Kilo fazlalığı nedeniyle alay edilme Aile ve arkadaş çevresince sürekli eleştirilme
Metabolik ve hormonal bozukluklar Bozulmuş glikoz toleransı Diyabet Hipotroid Polikistik over sendromu
Yapılan bir araştırmada, Kalıtım Yapılan bir araştırmada, normal ağırlıkta olan anne ve babanın çocukları arasındaki şişmanlık oranı % 8-9 iken, anne babadan biri şişman olan çocuklardaki şişmanlık oranı %40 bulunmuştur.
ŞİŞMANLIK Kalp hastalıkları,diyabet,hipertansiyon, kanser gibi hastalıklara zemin hazırlar. Kazalara neden olur. Hareket sınırlandığı için yaşam kalitesini düşürür. Yaşam süresini kısaltır.
UNUTMAYALIM Şişmanlamak kolay, zayıflamak zordur. Şişman çocuk sağlıklı çocuk demek değildir. Çocuklukta alınan kiloları yetişkinlikte vermek çok zordur. Çocukluktan itibaren dengeli beslenme alışkanlığı kazandıralım.
Sadece %5-10’ luk bir kilo kaybı Kiloyla ilişkili metabolik hastalıkların riskini Kan basıncını Kan glikoz düzeyini Kandaki kolesterol ve trigliseritleri Erken ölüm riskini AZALTIR.
Sağlıklı zayıflama için uygulanacak adımlar Kan rutinleri ve troid fonksiyon testleri yapılmalı Bireyin bazal metabolizma hızı hesaplanmalı Bireye,harcadığı enerjiden daha az enerji içeren dengeli beslenme programı hazırlanmalı Besinler,protein karbonhidrat,yağ,vitamin ve minerallerce yeterli olmalı Doyurucu ve bireyin beslenme alışkanlığına uygun besinler seçilmeli Fiziksel aktivite arttırılmalıdır.
Yiyecek seçiminde nelere dikkat edilmelidir? Şeker,tatlı,pilav,makarna,börek gibi yiyeceklerin miktarı azaltılmalı Yemeklere eklenen yağ miktarı azaltılmalı,etli yemeklere yağ ilavesi yapılmamalı Kızartılmış yiyecekler tercih edilmemeli Yemekten önce su ve yağsız salata tüketilmeli Kepekli,çavdar veya tam tahıllı ekmek tercih edilmeli Çay,kahve şekersiz tüketilmeli İçecek olarak su,maden suyu,ayran tercih edilmeli Kuru baklagiller ve bulgur daha çok tüketilmeli Meyve suyu yerine meyve tüketilmeli
Hızlı zayıflayan kişi verdiği kiloları kısa sürede geri alır. Unutulmamalıdır ki zayıflamada hedef süre değil,kaybedilen ağırlığın uzun süre korunmasıdır. Bu nedenle haftada 0.5-1 kg veya ayda 3-4 kg dan fazla kilo verilmemelidir.
Obezite ile mücadele,birkaç hafta veya birkaç ay ile sınırlı “mucize diyetler” ile ya da “gelin sizi 15 günde tığ gibi yapalım” merkezleri ile başarılabilecek iş değildir. Başarı; sadece sizin kendi isteğiniz ve diyetisyeninizin yardımı ile,yaşamınızda yapacağınız küçük ama önemli değişikliklerle sağlanabilir.
NASIL KİLO VERİLİR? Yediğiniz besin miktarını azaltın Aralarda atıştırmaktan kaçının Düzenli yiyin,öğün atlamayın Şekerli ve yağlı besinlerden kaçının Yiyecekleri yavaş yiyin İyi çiğneyin Yemek tabağınızı küçültün Salata tabağınızı büyütün Her öğün öncesi iki bardak su için Alkollü içki,hazır meyve suyu yerine su,ayran,maden suyu tercih edin Aktivitenizi arttırın
Destek ürünler kullanılmalı mı? Ağrı kesicilerin bile yan etkisini düşünecek olursak,zayıflama ilaçları kullanılmamalıdır. Sıvı ile birlikte alınarak uzun süre tokluk hissi veren diyet lifleri kullanılabilir. Omega 3 yağ asidi içeren tabletler kullanılabilir. Keten tohumu,ceviz,kepek,yulaf kepeği kullanılabilir.
Lütfen beden kütle indeksinizi hesaplayın En az 12 kg fazlalığınız varsa; Unutmayınız ki SIRTINIZDA BİR AYGAZ TÜPÜ taşımaktasınız.