Psikolojinin Konuları Psikolojinin alanı Konusu nedir? Konusu hakkındaki yaklaşımlar nelerdir? Alt dalları nelerdir? Bir bilim dalı olarak yöntemleri nelerdir? Öğrenme Öğrenme modelleri Düşünme ve problem çözme Mekanizma olarak Bellek Organizmanın çevreyle ilişkisi Güdülenme Duyum-algı Ruh sağlığı Çeşitli hastalıklar Savunma mekanizmaları
PSİKOLOJİNİN ALANI Konusu insan ve hayvanların davranışlarının temelidir. Amacı insan davranışının nedenlerine açıklama getirerek kontrol altına almaktır.
PSİKOLOJİYE İLİŞKİN 6 YAKLAŞIM 1. Yapısalcılık- W. Wundt Psikolojinin amacı zihnin yapısını çözümlemek, bilinci oluşturan öğeleri bulmak İlk kez laboratuvar ortamına girer. İçe bakış yöntemini kullanır. 3. Psikodinamik (psikanaliz)- S. Freud Davranışın sebeplerini bilinçaltı, güdülerde arar. Geçmiş yaşantıların davranış oluşumunda etkili olduğunu savunur. Olay incelemesini kullanır. İd-Ego-Süperego benlikleri 4. Bütüncül Yaklaşım-Gestalt Davranışın sebeplerini bir bütün olarak inceler. Bütün parçadan önce gelir. Davranışın altında yatan tek tek nedenleri araştırmak yerine bütünün içinde anlamaya çalışır. Bünyeleşmiş olanı açıklar. Okuma-yazmada yöntem; kelimeden harfi öğretmektir. 2. Davranışçılık-J.B. Watson Psikolojinin amacı insanın gözlemlenebilir, ölçülebilir davranışlarını ele almalıdır. İçe bakış yöntemi özneldir, güvenilir değildir. Konusu nesnel olan davranışlar olmalıdır.düşünce ve zihin ölçülemediğinden psikoloji konusu olamaz.
5. Hümanistik Yaklaşım- A. Maslow Temele tek insanı alır. İnsanın temel doğası sadece bilinçaltı ya da uyarıcı-tepki ilişkisi değildir. Başka ihtiyaçları da vardır. Bu ihtiyaçlar hiyerarşik sırayla doyurulur. Geçmiş ya da gelecek değil içinde yaşanan anın koşulları etkilidir. Yöntem olarak iç gözlem ve empati kullanılmıştır. 6. Bilişsel Yaklaşım İnsan pasif değil algılayan, anlamlandıran bir varlık Zihinsel süreç nesnel olarak ele alınmalı Düşünme- bellek-algı-zeka ile ilgilenilmiş 7. Biyolojik Yaklaşım-A.Meyer İnsanı biyolojik bir organizma olarak ele alır. Her davranışın altında merkezi beyin olan sinirsel düzenek ya da iç salgı bezlerinin salgıladıkları hormonun etkisi vardır. 8. İşlevselcilik –Yararcılık-W.James Davranışın nedenlerini değil, sonucundaki yararı gözeterek işlevselliğine bakar. Çevresine uyum sağlamasında zihnin işlevi önemlidir.
YÖNTEMLER Bilimsel bir disiplin olarak bilimin yöntemlerinden yararlanır: Betimleyici Yöntemler -test -anket -gözlem Doğal gözlem Sistematik gözlem İç gözlem -görüşme -olay inceleme 2. Korelasyonel Yöntemler fark derecesi korelasyon Pozitif korelasyon Negatif korelasyon 3. Deneysel Yöntemler
Deneysel Yöntem Değişken : 1. bağımlı 2. bağımsız Deney Grubu-Kontrol Grubu Örnek: Her yönden eşitlenmiş(zeka, vs.) 2 grup öğrenciden biri sesli bir ortamda diğeri ise sessiz bir ortamda ders görüyorlar ve buna göre başarı durumları ölçüldüğünde sessiz ortamdaki grubun başarısının yüksek olduğu görülüyor. Bu deneyde; Kontrol grubu (normal koşullardaki)sessiz ortamdakiler Deney grubu sesli ortamdakiler Bağımsız değişken(neden) ses seviyesi Bağımlı değişken (sonuç) başarı-başarısızlık (sese bağlı olarak değişen)
BİR DENEY: Biri doğal ortamlarında gözlenen kontrol grubu ve ikisi deney grubu olmak üzere üç grup üstünde çalışılır. Deney grubundan biri maruz kaldığı elektrik şokunu butona basarak kesmeyi başaran Kaçış Grubu,diğeri ise elektriği butona defalarca basmasına rağmen kesmeyi başaramayan çaresizler grubudur. Bu deneyin ilk aşamasında öğrendikleri çaresizliği, deneyin ikinci aşamasında büyük bir tehlikeden kaçmak adına atlamaları gereken çitten 30 denemeye rağmen atlayamamalarına yol açar. Normal şartlarda bir köpeğin kolayca atlayabileceği yükseklikte olan çitten canını kurtarma pahasına olsa bile atlayamaması çok trajedik bir gerçektir. Ama o köpekleri engelleyen, başaramayacağı inancıdır.
BU DENEYDE; 1 KONTROL GRUBU 2 DENEY GRUBU VAR: KAÇIŞ GRUBU ÇARESİZLER GRUBU AMAÇ: ENGELLENME DUYGUSUNUN BAŞARISIZLIĞIN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ BAĞIMSIZ D. NEDEN: ENGELLENME BAĞIMLI D. SONUÇ: BAŞARISIZLIK