İŞ ORTAMININ FİZİKSEL SORUNLARI I- AYDINLATMA II- ATMOSFERİK KOŞULLAR: HAVANIN BİLEŞİMİ, SICAKLIĞI VE NEM ORANI III- GÜRÜLTÜ

AYDINLATMA İşyerinin yapılan işe uygun olarak aydınlatılması gereklidir. Aydınlatmanın uygun ve yeterli olması, çalışanları psikolojik olarak etkilediği gibi, iş veriminin artmasına da vesile olur. İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ AÇISINDAN AYDINLATMA ÇOK EHEMMİYETLİDİR.

IŞIK DAĞILIMI Işıklandırılan toplam yüzey tek biçimli bir ışık olmalı ve iş yüzeyi çalışanların üzerine yerleştirilmiş ışık, bütünleyen bir kaynağa sahip olmalıdır. İş verimliliğini artırmak amacıyla ışık tek yönden mümkünse tek kaynaktan gelmeli, ışık kaynağı sabit olmalı ve renk değişimlerinden kaçınılmalıdır. Dolaylı (endirekt) ışıklandırma, çeşitli yüzeylerde ışığın emilmesi nedeniyle daha masraflıdır. Fakat, göz sağlığı bakımından sağladığı yararlar bu olumsuz durumuna oranla daha fazladır.

AYDINLATMA ŞİDDETİ Aydınlatma Şiddeti (Illuminance): Bir yüzeye düşen ışık miktarın aydınlatma şiddeti denir. Aydınlatma şiddetinin birimi lükstür. Aydınlatma şiddeti açık havada gündüzleri 2.000-100.000 lüks arasında, geceleri ise 50-500 lüks arasında değişmektedir.

İYİ BİR AYDINLATMA İŞ VERİMLİLİĞİNİ ARTIRIR.

RENKLENDİRİLMİŞ AYDINLATMA Renkli aydınlatma göz sağlığı için zararlı sonuçlar doğurduğu gibi ekonomik de olmamaktadır. Işık şiddeti eşit olan fakat, çeşitli renklerde ışık demetleri altında yapılan deneylerde, görüş etkinliğinde, net görme olanaklarında ve nesneleri ayırt etme çabukluğundaki azalmalar şu sırayı izlemiştir; sarı, yeşilimsi sarı, yeşilimsi portakal, kırmızı, yeşilimsi mavi ve mavi…

İşyerinde Aydınlatma ve Verimlilik İşyerlerinde aydınlatmada yapılan iyileştirmelerden sonra verimliliğin arttığına dair birçok çalışma bulunmaktadır. Bu artış, işin görsel açıdan daha hızlı yapılması şeklinde olan direkt etki ve göz yorgunluğun azaltılması şeklinde olan dolaylı etkiden kaynaklanmaktadır. Yapılan bir çalışmada başlangıçta 100 lüksten az aydınlatma şiddetine sahip 15 işyerinde aydınlatma şiddetindeki artış sonucunda verimlilikte %4 - %35 oranında artış gözlenmiştir. Amerika’da pamuk eğirme fabrikasında yapılan başka bir çalışmada ise aydınlatma şiddeti 170 lüksten 340 lükse çıkarıldığında üretim %5 oranında artmış ve aynı zamanda hatalı üretim çok büyük ölçüde azalmıştır.

Sonuç olarak toplam maliyet %27,5 oranında azalmıştır Sonuç olarak toplam maliyet %27,5 oranında azalmıştır. Bu sonuçlar yönetimi aydınlatma alanında daha fazla iyileştirmeye sevk ederek aydınlatma şiddeti 750 lükse çıkarılmıştır. Bunun sonucunda ise üretim başlangıç değerine göre %10,5 artmış ve hatalı ürünlerden kaynaklanan maliyet %40 oranında azalmıştır. Aydınlatma şiddeti ve verimlilik bir noktaya kadar doğru orantılı olmakla beraber 1000 lüksün üzerindeki aydınlatmalarda yansımalar, koyu gölgeler aşırı kontrast ve göz kamaşması oluşumu nedeniyle bu değerin üzerindeki aydınlatma şiddetinin olumsuz etkilere sebep olduğu bilinmektedir. Çalışanların en çok tercih ettiği aydınlatma şiddeti değeri 400-850 lüks arasındadır.

ATMOSFERİK KOŞULLAR: HAVANIN BİLEŞİMİ, SICAKLIĞI VE NEM ORANI A.Atmosferin Çeşitli Özellikleri ve İnsanlar Üzerindeki Etkileri ATMOSFERİK KOŞULLAR: HAVANIN BİLEŞİMİ, SICAKLIĞI VE NEM ORANI

İşyeri yönetiminin kuruluş performansını artırmak için çalışma ortamının motivasyon, tatmin ve çalış-maların performansı üzerinde pozitif bir etkiye sahip olması gerekir.İnsani ve fiziksel faktörlerin bir bileşimi olarak uygun bir çalışma ortamı yaratılması ısı, sıcak-lık, rutubet, ışık, hava akımı, hijyen, temizlik, ses titre-şim vb. hususlarında dikkate alınması olasıdır.

İnsanlar Üzerindeki Etkileri 1- En temiz koşullarda hava %20,93 oksijen, %79,04 azot, %0,03 karbondioksittir. 2- Terleme soluk verme nedeniyle bozulmuş normal bileşimini kaybetmiş hava insan sağlığını bozar. 3- Hava basıncı insanlar üzerinde etkilidir. 4- Hava sıcaklığı insan sağlığı çalışma ve davranışlarına etki eder. 5- Hava değişimleri insan üzerinde etki yapar. 6- Havadaki nem oranında çalışmayı etkiler.

B. Farklı Sıcaklık ve Nem Derecelerinin Doğurduğu Sorunlar a) İngiltere’de yapılan araştırmaya göre işyerlerinde iş niteliklerine göre ortalama hava sıcaklığının; - Hafif türdeki işlerde 18 derece - Hafif aktif türdeki işlerde 15,5 – 18 derece - Ağır bedensel işlerde 13 – 15,5 derece olması gerektiği kanısına ulaşılmıştır.

Değişik Türde İşler İçin Önerilen Isı Dereceleri

Amerika’da yapılmış bir deney ise telsiz ve telgraf operatörleri üzerinde farklı sıcaklık derecelerine verdikleri reaksiyon incelenmiştir.24 – 32 derece arası değişim olmadığı 33’ ten sonra hata miktarında artış gözlemlendiği görülmüştür. Yani iş ortamının sıcaklığı normal seviyelerden yüksek olduğu taktirde verimlilik düşer.

Çeşitli Nedenlerle Bozulmuş Havanın Etkileri Havadaki toz ve zararlı maddeler, sağlık durumu üzerinde çok kötü etkiler bırakmakta ve çeşitli akciğer hastalıklarına neden olmaktadır.Bu hastalıkların başlıcaları; astım, nefes darlığı, çeşitli öksürükler ve akciğer kanseridir. İyi bir havalandırma sistemi ve uygun yerlere monte edilmiş hava filtreleri aracılığı ile bu saydığımız olumsuz etkiler ortadan kaldırılabilir. Teneffüs edilen havadaki oksijen oranı %14’ün altına, karbondioksit oranı da %2,4’ün üstüne çıkarsa, sağlık için tehlikelere hatta bazı hassas kimselerde bayılma ve boğulmalara rastlanabilmektedir.

Hava Basıncının Etkileri Basınç azalmaları ‘anoksiya’ denilen solunum güçlüklerine sebep olduğu gibi baş ve bilhassa kulak ağrılarına, bazı hassas kimselerde ise ağız ve burundan kan gelmesine neden olur.Yapılan deneyler insanların rahatça çalışabilecekleri yüksekliğin deniz seviyesinden 17.000 feet (5.100 metre) olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine yükseklik arttıkça eller ile ayaklarda hareket güçlükleri, titremeler ve hafıza zayıflıkları gözlemlenmektedir.Alçak basınçlı yerlerden yüksek basınçlı yerlere geçildikçe, üstelik bu geçiş çok ani olursa kulak zarının patlaması yüzünden sağırlık tehlikesi ile karşılaşılmaktadır.

GÜRÜLTÜ Gürültü genel olarak istenmeyen ve rahatsız eden ses olarak tanımlanır. Sağlıklı bir insan kulağı 0dB-140dB arsasında bulunan ses şiddetine karşı duyarlıdır. A. Gürültünün Etkileri Ofislerdeki gürültü duyma kaybına sebebiyet verecek kadar fazla değildir. Ancak endüstriyel ortamda gürültü sebebiyle duyma kaybı yaşanabilir. 1- Gürültünün fizyolojik etkileri: Kas gerilmeleri, stres, kan basıncında artış, kan dolaşımının değişmesi, göz bebeği büyümesi. 2- Gürültünün psikolojik etkileri: Sinir bozukluğu, korku, rahatsızlık, tedirginlik. 3- Gürültünün performans üzerindeki etkileri:İş verimini azaltması ve işitilen seslerin anlaşılmaması.

Kulağımız 0-140 dB arası sesleri algılar Kulağımız 0-140 dB arası sesleri algılar. 140 dB kulakta ağrı, kulak zarında yırtılma gibi etkiler yapar.

GÜRÜLTÜNÜN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ

B. Gürültüyü Önleme Yöntemleri Gürültü ile mücadelede üç ana yaklaşıma gerek vardır: 1- Kaynakta gürültü kontrolü genel ilkeleri: - Planlama ve bakımla gürültü kontrolü - İşletme şartlarının değiştirilmesi - Daha sessiz olan işlemlerin seçilmesi - Kaynağın yerinin değiştirilmesi - Susturucu kullanılması - Titreşim yalıtımı - Titreşimin sönümlenmesi - Gürültü kaynağının örtülmesi

2- Gürültüyü kaynakla alıcı arasındaki alanda kontrol altına alma: - Alan müsait ise, makinelerin birbirine olan uzaklıklarının ayarlanması yolu ile - Duvar, taban ve tavan yüzeylere ses yutucu malzeme yerleştirilmesi - Yapısal olarak ses kırıcı bariyer ve duvar uygulamalarıyla yapılabilir

3- Gürültünün alıcıda kontrol altına alınması: - Gürültüye maruz kalan kişiyi tecrit etmek - İdari tedbirlerle gürültü kontrolü - Gürültüye maruz kalma süresini azaltmak veya gürültülü yerlerde rotasyonla çalışmak - Kişisel kulak koruyucuları kullanmak.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN T EŞEKKÜR EDERİZ … HAZIRLAYANLAR SEHER EROL YEŞİM KÖKTEN YUSUF ÖZDEMİR YİĞİT BURAK EROL DİNLEDİĞİNİZ İÇİN T EŞEKKÜR EDERİZ …