Marie Henri-Beyle Stendhal

Doğum 1783 Grenoble, Fransa Ölüm 1842 (59 yaşında) Paris, Fransa Milliyet Fransız Meslek Yazar Dönem 19. yüzyıl Tür Roman, Deneme, Gezi Yazısı, Biyografi Akım Realizm, Romantizm

Konu başlıkları 1 Hayatı 2 Eserleri 2.6 Diğerleri 2.1 Roman 2.2 Deneme 2.3 Biyografi 2.4 Otobiyografi 2.5 Gezi Yazısı 2.6 Diğerleri

HayatI Marie-Henri Beyle, Grenoble'da 23 Ocak 1783 tarihinde burjuva bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası avukat Cherubin Beyle, annesi Hanriette Gagnon'dur. Çok sevdiği annesi 1790 yılında, Stendhal henüz yedi yaşındayken öldü. Stendhal, disiplinli ve muhafazakar kimseler olan teyzesinin babasının etkisi altında büyüdü.

1796'da Grenoble'da bir okula girdiyse de, 30 Ekim 1799'da askeri okulun giriş sınavına katılmak için Paris'teki, kuzeninin de çalışıyor olduğu Savaş Bakanlığı'na gitti. Ertesi yıl ağır süvari birliğinde teğmen olarak İtalya'ya gitti. Bu seyahati sırasında Dimenico Cimarosa ve Gioachino Rossini'nin müziğini ve Vittorio Alfieri'nin eserlerini tanıması için bir fırsat oldu.

1801'de ise Napolyon Bonapart'ın ordusunda görev alarak İtalya seferine çıktı. Bu sefer sırasında bir komutanın asistanı olarak Brescia'da üç ay kaldı ve bu sırada soylu ailelerin evlerinde bulundu; ki bu sürenin onun hayatında ne kadar önemli bir yer tuttuğu, sonradan yayınlanan günlüklerinden anlaşılmaktadır. Yine bu zamanlarda yerel dergilerin yazarlarıyla tanışıp Romantik edebiyatı öğrendi.

1802'de bu bölgeden ayrılarak Almanya, Avusturya ve Rusya'da bazı askeri görevlerde bulundu, ama asla savaşa katılmadı. Aynı yıl, hayatı boyunca aşık olduğu onlarca kadından ilki olan Madame Rebuffel'in peşinden Marsilya'ya gitti. Orada ticarete atıldıysa da başarısız oldu. Bu ve bunu takip eden olayların ve yılların, Kırmızı ve Siyah romanının baş karakteri Julien Sorel'in karakterinin detaylarının çizilmesine büyük katkı sağladığı düşünülmektedir.

1812'de Napolyon ile birlikte Rus seferine katıldı ve Moskova'nın baştan sonra yanışına şahit oldu. Napolyon'un büyük ordusundan sağ kalmayı başaran az sayıdaki askerden olan Stendhal, notlarının önemli bir kısmını, ordu Rusya'dan geri çekilirken kaybetti. Ayrıca o zamana kadar yüzlerce takma isim kullanan yazar, Stendhal ismini bu sıralarda seçmiştir.

1814'te Napolyon'un düşüşünden sonra Milano'ya yerleşmiş ve burada da Angéla Pietragrua'ya aşık olmuştur. Ertesi yıl Parma'yı ziyaret etmiş ve bu seyahati, üçüncü romanı olan Parma Manastırı'na ilham kaynağı olmuştur. 1817'de ise İtalya'daki izlenimlerini anlatan ve İtalya'ya olan hayranlığının simgesine dönüşen Roma, Napoli ve Floransa kitabını yazmıştır.

1818'de Napolyon'un Hayatı'nı yazmaya başlamıştır 1818'de Napolyon'un Hayatı'nı yazmaya başlamıştır. Bu sırada da mutsuz bir aşk yaşayacağı Mathilde Dembowski ile tanışmıştır. 1821'de ise yasadışı bir İtalyan örgütüne üye olduğu suçlamasıyla Milano'dan uzaklaştırılmıştır. Stendhal bunun üzerine Batı Avrupa'yı dolaşmaya başlamıştır. Bu yolculuklar sırasındaki tecrübeleri, düşünceleri ve hisler, sonradan yazacağı romanların ana şeklini oluşturmuştur.

1827'de ilk roman Armance'ı, üç yıl sonra da Kırmızı ve Siyah'ı yazmıştır. 1831'de ise Trieste'ye giderek bir süre konsolosluk yapmıştır. 1839'da Parma Manastırı'nı yazmayı bitirdikten sonra, gençliğinde yaptığı İtalya seyahatlerinden birinde kaptığı frengi hastalığı etkilerini göstermeye başlamıştır.

1841'de geçici bir felce uğramış, daha sonradan da birçok benzer sıkıntılar yaşamıştır. Ve Paris sokaklarında yürürken bayılıp kaldırım kenarına yığılmasından birkaç saat sonra, 1842 yılının 22 Mart'ı 23 Mart'a bağlayan gecesinde vefat etmiştir. Mezarı Montmarte Mezarlığı'ndadır.

ESERLERİ

Kırmızı ve Siyah (1830)

Parma Manastırı (1839)

Kırmızı ve Siyah Özeti Verrieres (Veryer) şehrinin belediye başkanı. Bay de Renal (dö Renal), kaba saba, gösterişe düşkün yaratılışta bir insandır. Karısı de Renal ise, kocasına göre daha anlayışlı, evine bağlı, bir kadındır. Şehrin uzağında biçki (hızar) makineleriyle işlerini yürüten okumamış, ama her şeyi sezebilen Sorel ile, onun, Julien adındaki , zayıf yaratılışlı oğlu, Renal’lerin ilgilerini çekmiştir. Zira Julien, papazdan din dersleri , zeki, gururlu bir çocuktur. Romandaki ana olay böyle başlar.

Çocuklara verilen dersler julien’le Bayan de Renal arasında karşılıklı bir baş gösterir. Bir süre sonra Yoksullar Yurdu Müdür M. Valenod’un yazdığı bir mektup her şeyi ortaya koyar. Bunun üzerine Bay de Renal, Julien’i Basançon seminerlerine gönderir. Julien, seminerdeki arkadaşı Abbe Pirard’in aracılığıyla Paris’te Marki de La More’ün sekreteri olur. Marki’nin kendini beğenmiş Mathilde (Matild) adlı güzel bir kızı vardır. Julien’le Mathilde birbirlerini severler. Marki bunu duyunca çok kızar.

Fakat kızının baskısı altında, Julien’i zengin ve şanlı bir kişi yapmaya çalışır. Ama Julien; Mathilde’i unutmaya başlar. Bir Marki, Bayan de Renel’dan bir mektup alır. Bu mektupta Julien’le ilgili her şey yazılıdır. Kızını onunla evlendirmekten vaz geçer. Julien, Verriere’e giderek Bayan Renal’i tabancayla vurur, ama öldüremez; tutuklanır. Bütün çabalara rağmen suçunu gizlemez; sonunda giyotine gönderilir. Mathilde, Julien’i kendi elleriyle gömer. Bayan Renal da üç gün sonra ölür.

DİĞER ESERLERİ Armance (1827) Lucien Leuwen (tamamlanmamış kitap, 1835'te yazıldı, 1894'te yayınlandı) Lamiel (tamamlanamamış kitap, 1839-1842 yıllarında yazıldı, 1889'da yayınlandı)

Biyografi Otobiyografi Haydn, Mozart ve Metastasio'nun Hayatları (1815) Napolyon'un Hayatı (1817-1818) Rossini'nin Hayatı (1823) Otobiyografi Henri Brulard'ın Hayatı (1890'da yayınlandı) Bir Bencilin Anıları (1892'de yayınlandı)

Deneme Gezi Yazısı Diğerleri Aşk Üzerine (1822) Roma, Napoli ve Floransa (1817) Roma'da Gezintiler (1829) Bir Turistin Anıları (1838) Diğerleri İtalyan Resim Sanatının Tarihi (1817)

HAZIRLAYAN AYŞE CİNGÖZ