DR.SEVİL DİRLİK ZAMAN HEMŞİRE HİLAL TEMÜR ÇORUM HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ OBEZİTE DANIŞMA BİRİMLERİ İŞLEYİŞ VE GÖREV TANIMLARI DR.SEVİL DİRLİK ZAMAN HEMŞİRE HİLAL TEMÜR

Obezite Danışma Birimlerindeki (ODB) görev tanımları,iş akış şemaları,lullanılan formlar konusunda bilgi sahibi olmak ve ODB nde kullanmak.

uygulayabilmeli, Bu oturumun sonunda katılımcılar; ODB çalışanlarının görev kapsamındaki sorumluluklarını tanımlayabilmeli, İş akış şemasını bilmeli ve ODB’inde uygulayabilmeli, Formları kullanabilmeli, takip kriterleri kapsamında biriminde uygulayabilmelidir.

Kronik Hastalıklar > Bulaşıcı Hastalıklar DSÖ 57 milyon ölümün 36 milyonu Kronik Hastalıklardan Türkiye’de ölümlerin %80’i Kronik Hastalıklardan Kronik hastalıklar Risk Faktörleri Kalp-Damar Hastalıkları, Kanser Obezite, Hareketsizlik, Alkol Kronik Solunum Yolu Hastalıkları, Diyabet Tütün, Hiperlipidemi, Hiperglisemi Obezite vücutta aşırı ölçüde yağ dokusu bulunması DSÖ 300 milyonun üstünde insanı etkilemekte Yaklaşık 1 milyar kişi ise aşırı kilolu

Ülke Olarak Şişmanlıyoruz Çalışma Obezite TURDEP I %22,3 Türkiye genel) TURDEP II %36 Türkiye (genel) TBSA %41 Kadın %20,5 Erkek %30,3 Genel %3 Morbid Obez Türkiye’de Diyabet, Obezite, HT Sıklığı Çalışması (TURDEP-I) 1997-1998, ≥20 yaş erişkin popülasyon Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması-II (TURDEP-II ) Ocak 2010-Haziran 2010 tarihleri arasında 15 ilden 540 merkezde tamamlanmıştır Türkiye Beslenme Sağlık Araştırması (TBSA) Sağlık Bakanlığı tarafından 81 ilde 2010 yılında yapılmıştır

Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017’ye revize edildi

Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017 Sağlık Kuruluşlarında Obezitenin Teşhisi ve Tedavisine Yönelik Önlemler Strateji ‘’Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Bireylerin Fazla Kiloluluk Ve Obezite Açısından Değerlendirilmeleri ve Tedavilerinin Sağlanması’’ Aktivite ‘’Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Obezite Üniteleri Kurulması’’

Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017 Sağlık Kuruluşlarında Obezitenin Teşhisi Ve Tedavisine Yönelik Önlemler Strateji ‘’Sağlık Personelinin obezitenin tanı ve tedavisi konularında bilgilerinin arttırılması ve topluma yönelik uygulamaların yaygınlaştırılmasına katkı sağlanması’’ Obezite Danışma Birimi personelinin eğitimi Bölgedeki obezite sıklığının azaltılmasına yönelik programlar geliştirilmesi

PLANLANANLAR TSM’lerde Obezite Danışma Birimi kurulması İldeki Obezite Birimi başta olmak üzere TSM’lerde diyetisyen görevlendirilmesi için çalışma başlatılması gerekiyor Aile Hekimleri tarafından tespit edilen obez hastalara Obezite Danışma Biriminde obezite danışmanlığı verilmesi

Program devam ediyor ve güncelleniyor

Türkiye’de 15gr/gün DSÖ önerisinin 3 katında TSM Obezite Danışma Merkezlerine başvuran hastalara obezitenin yanısıra tuz tüketiminin azaltılmasına yönelik bilgilendirme de yapılmalı

TSM HALK EĞİTİM ÇALIŞMALARI YAPILMALI Sağlıklı Beslenme Tuz Fiziksel aktivite Diyabet

Sağlık Bakanlığı Aile Hekimlerine ‘’Obezite ile Mücadele El Kitabı’’ dağıtımı yapılacak Aile Hekimliği ‘’Mesleki Gelişim Programında’' Obezite eğitimi yapılıyor Ulusal fiziksel aktivite rehberi hazırlandı

I. BASAMAKTA OBEZİTE TAKİBİ TSM Örgütlenmesi

ODB Hekim Hemşire/Ebe Sağlık memuru Diyetisyen Psikolog Diğerleri

Obezite Danışma Birimine doğrudan başvurmuş ise; iletişim formu doldurup, ölçümleri yapıldıktan sonra tetkik istem formu ile aile hekimine yönlendirmek.

Aile hekiminden yönlendirilmiş ise, durumunun değerlendirilip, birimde görevli diyetisyenle görüşmesi öncesinde anamnez alıp, özgeçmiş, soygeçmiş, iletişim bilgileri ve aile bireylerinin sorgulanması sonrasında diyetisyene yönlendirmek.

Diyetisyen görüşmelerine rağmen hedeflenen değişiklik olmadıysa, psikolog görüşmesi gerekip gerekmediğinin kararını vermek. Fiziksel aktiviteye engel durum olup olmadığının değerlendirilmesi, gerekliyse bir üst kuruma sevk etmek.

ODB işleyişinin kontrol ve koordinasyonu, aylık formların Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Ve Programları Birimine iletmek. Hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlemek. ODB ne başvuranların eğitim ihtiyaçlarının belirlemek, danışanlara toplu eğitimlerin düzenlenmesini sağlamak.

Antropometrik ölçümlerini standardına belirlemek. Danışanların ön kayıt formunu doldurmak, bilgi almak. Antropometrik ölçümlerini standardına uygun bir şekilde ölçmek, BKI durumunu belirlemek. Genel danışmanlık hizmetini vermek. ODB hekimin verdiği görevleri yapmak

Diyetisyenin düzenlemelerine rağmen hiç değişiklik olmayan ya da hekim ve diyetisyenin uygun gördüğü kişilere motivasyon ve davranış değişikliği oluşturmaya yönelik görüşmeler yapmak.

Kendisine yönlendirilmiş olan hastanın beslenme durumunu belirlemek. Kişiye uygun diyet programını hazırlamak, temel beslenme eğitimi vererek uygun gördüğü aralıklarla izlem yapmak. İşlemlerini ve randevu kayıtlarını tutmak. Belirlenen eğitim gruplarına eğitim desteği sağlamak.

BKI normal sınırlarda olmayan Herhangi bir kronik hastalığı olmayan Tetkiklerinde normal sınırlar dışında sonuçları olmayan kişilere ilk etapta hizmet sunulacak

Tetkik sonuçlarında sorun varsa ve birinci basamakta çözülemeyecekse hastaneye gönderir ve sonucunu izler. Hastanede değerlendirildikten sonra hastayı aile hekimi tekrar görür. Hastanın sorunu çözülmüşse tekrar diyetisyene yönlendirir.

Sonraki görüşmelerde herhangi bir sağlık sorunu fark ederse, konu hakkında bilgi notu ile birlikte kişiyi Aile Hekimine yönlendirir

TSM Aile Hekimi - Halk Eğitimi - Hasta Takibi ??? Tespit/tetkik Obezite Danışma Merkezi - Halk Eğitimi - Hasta Takibi ??? TSM’den Eğitime Katılan Kişiler Diyetisyen Psikolog Aile Hekimi Tespit/tetkik Kayıt Sevk kriteri ???? Obezite Birimine yönlendir

BKI DEĞERLENDİRME TABLOSU                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        BKI DEĞERLENDİRME TABLOSU Aile Hekimi 18.5-22.9 ZAYIF 23-24.9 NORMAL 25-29.9 HAFİF ŞİŞMAN 30-34.9 OBEZİTE (I. Derece) 35-39.9 CİDDİ OBEZİTE (II. Derece) 40 – ++ İLERİ DERECEDE OBEZİTE (MORBİD OBEZİTE) TSM Hastane

MORBİD OBEZ HASTA Bilmeli!!! Bildirmeli!!! Aile Hekimi yatağa bağımlı morbid obez hastayı mutlaka Bilmeli!!! Bildirmeli!!! Morbid Obez takip formunun e-mail ve yazılı olarak Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Şubesine bildirmeli Morbid Obez hastayı tedavi için bölge hastanesine sevk etmeli

Obezite Danışma Merkezine Başvuru İlk başvuru yeri TSM olanlar Anamnezi alınır TSM Obezite Danışma Birimi/Aile Hekimliği Birimi İletişim Formu doldurulur BKİ ölçümleri yapılır, obezite durumu tespit edilir BKI normal sınırlarda değilse, kişiler kendi aile hekimlerine iletişim formu ile yollanır İlk başvuru yeri Obezite Danışma Merkezi ise hastanın Aile Hekimine Obezite Danışma Merkezi kayıt bilgisi bildirilir Aile hekimi tarafından yönlendirilenler Anamnezi alınmış, fizik muayenesi yapılmış BKİ ölçülmüş, obezite durumu saptanmış Tetkikleri yapılmış, değerleri normal sınırlarda olanlar Herhangi bir kronik hastalığı olmayanlardır

TSM- OBEZİTE DANIŞMA BİRİMİ/ İŞ AKIŞI-1 Hasta Aile Hekimine başvurur Aile Hekimi, Fizik Muayene ardından rutin tetkiklerini ister Tetkik sonuçları normal ise ve psikiyatrik vb. sorunu yok ise Obezite Danışma Birimine görüşme için yönlendirir TSM Obezite Danışma Birimi Eğitime katılan Toplum Sağlığı Personeli Diyetisyen (Mevcut olan TSM’ler için) Eğitim verir Diyet programını hazırlar Fiziksel aktivite konusunda program yapar İzlem dosyasını hazırlar Sonraki görüşme için randevu verir Psikolog (Mevcut olan TSM’ler için) Görüşme yapar Gerektiğinde sonraki görüşme için randevu verir Tetkik sonuçlarında I.basamakta çözülemeyecek bir sorun varsa hastaneye gönderir ve sonucunu izler Hastanede değerlendirildikten sonra hastayı aile hekimi tekrar görür Hastanın sorunu çözülmüşse tekrar Obezite Danışma birimine yönlendirir Hastanede değerlendirilen kişide kronik hastalık ya da I.basamakta obezite tedavisine engel bir durum saptanmışsa tedavisi hastanede sürdürülür Diyetisyen ve psikolog sonraki görüşmelerde herhangi bir sağlık sorunu fark ederse, konu hakkında bilgi notu ile birlikte kişiyi Aile Hekimine yönlendirir

TSM- OBEZİTE DANIŞMA BİRİMİ / İŞ AKIŞI-2 Aile hekiminden yönlendirilirse Kişi direk TSM ye başvurursa Antropometrik ölçümleri yapılır (0-5 yaş ve 5-19 yaş gruplarının, Sağlık Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu persentil tabloları kullanılarak değerlendirilmesi, 19 yaş ve üzerindeki kişilerin Beden Kitle İndeksi, bel ve kalça ölçümlerinin yapılması) Değerlendirme Formu Doldurulur Sağlıklı Beslenme Ve Fizik Aktivite Konusunda Bilgilendirme yapılır Sağlıklı Beslenme Ve Fizik Aktivite Konusunda El Broşürü verilir

TSM Obezite Danışma Biriminin Amacı TSM’ye başvuran kişilere etkin danışmanlık Antropometrik ölçümler için tartı, boy ölçer, mezura temin edilmeli Antropometrik ölçümleri doğru yapılmalı Kullanılan ölçüm cihazlarının kalibrasyonunun yapılması sağlanmalı, Telefon ile danışmanlık almak üzere başvuran bireyler birime yönlendirilmeli Danışmanlık hizmetinde bireye motivasyonal yaklaşımda bulunulmalı Halk eğitimleri planlamalı ve yürütülmeli, İlgili formlar her ay düzenli olarak İl Halk Sağ.Müd. Bulaşıcı Olmayan Hast. Ve Programlar Şubesine iletilmeli Birim için gerekli olan malzeme, materyal, broşür, poster vb. ihtiyaçları tespit edilmeli, talepte bulunulmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır

Form 1-Toplum Sağlığı Merkezi Sağlıklı Beslenme ve Obezite Danışmanlığı Hizmetleri Birimi İzlem Formu Form 2- Takip Formu Form3-Halk Sağlığı Müdürlüğüne Doldurulacak Form.Obezite Danışma Birimi/ Aile Hekimliği Birimi İletişim Formu

AİLE HEKİMİ İLETİŞİM BİLGİSİ: DANIŞMANLIK HİZMETİ VEREN: ……………………………….TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ SAĞLIKLI BESLENME VE OBEZİTE DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ BİRİMİ İZLEM FORMU FORM NO:1 SIRA NO: TARİH: ADI,SOYADI: AİLE HEKİMİ: TC KİMLİK NO: AİLE HEKİMİ İLETİŞİM BİLGİSİ: DANIŞMANLIK HİZMETİ VEREN: 1. Doktor ( ) 2. Diyetisyen: ( ) 3. Hemşire/ebe: ( ) VERİLEN HİZMET (hangi hizmet/hizmetler verildi ise o yer işaretlenecek) 1.BESLENME PLANI VE DANIŞMANLIK HİZMETİ: ( ) 2.GENEL BESLENME DANIŞMANLIĞI HİZMETİ: ( ) 3.FİZİKSEL AKTİVİTE/EGZERSİZ DANIŞMANLIĞI HİZMETİ: ( ) CİNSİYET 1. Kadın : 2. Erkek: MEDENİ DURUM 1:evli 2: bekar (boşanmış,yalnız yaşayan) DOĞUM TARİHİ (YIL)   EĞİTİM DURUMU  1.ilkokul ( ) 2.ortaokul ( ) 3.lise ( ) 4. üniversite ( ) BOY(cm) VÜCUT AĞIRLIĞI (kg) BEL ÇEVRESİ (cm) BKI (kg/m²) HERHANGİ BİR KRONİK RAHATSIZLIĞINIZ VAR MI? 1:Hipertansiyon, 2:Diyabet 3: KOAH 4:Astım 5: Tiroid Fonk. Boz. 6:Kanser 7: Koroner kalp hastalığı 8:Diğer Var…… Yok…… Belirtiniz:…………. SÜREKLİ KULLANDIĞI İLAÇLAR (VARSA ): Belirtiniz………………………………………………. Besin alerjisi (süt, gluten ve diğerleri ) Var …. Yok….. Belirtiniz:…………… Anemi Var …. Yok….. BİRİNCİ DERECE AKRABALARDA (Anne, baba, kardeşler, çocuklar) Obezite Varlığı Var …. Yok….. Varsa yakınlık derecesini belirtiniz…… GIDA TAKVİYESİ KULLANIYOR MUSUNUZ? Evet…. Hayır….. EVET ise adı/içeriği: FİZİKSEL AKTİVİTE/EGZERSİZ/SPOR DURUMU? ŞİDDETLİ FİZİKSEL AKTİVİTELER: zor fiziksel efor yapıldığını ve nefes almanın normalden çok daha fazla olduğu aktiviteleri ifade eder. Sadece herhangi bir zamanda en az 10 dakika yaptığınız aktiviteler (ağır kaldırma, kazma, aerobik, basketbol, futbol veya hızlı bisiklet çevirme) ORTA DERECELİ AKTİVİTE: orta derece fiziksel güç gerektiren ve normalden biraz sık nefes almaya neden olan aktivitelerdir. Yalnız bir seferde en az 10 dakika boyunca yaptığınız fiziksel aktiviteler (hafif yük taşıma, normal hızda bisiklet çevirme, halk oyunları, dans veya çiftler tenis oyunu gibi ) YÜRÜYÜŞ; bir seferde en az 10 dakika yürüdünüz mü? ŞİDDETLİ FİZİKSEL AKTİVİTE a) Hayır yapmadım b) Evet: Haftada: Gün:………. Dakika:………….. ORTA DERECELİ AKTİVİTE a) Hayır yapmadım b) Evet: Haftada: Gün:………. Dakika:…………. YÜRÜYÜŞ a) Hayır yapmadım b) Evet: Haftada: Gün:………. Dakika:………….

TAKİP FORMU –FORM NO:2 TAKİP FORMU FORM NO:2 SIRA NO: TARİH: ADI,SOYADI: CİNSİYET : VÜCUT AĞIRLIĞI (kg): BOY(m): BKI(kg/m²): İZLEM TARİHİ (Gün/Ay/ Yıl) * …../…../…….. ARA DEĞERLENDİRME SON DEĞERLENDİRME Vücut ağırlığı (kg)   Bel Çevresi (cm) BKİ (kg/m²) Tahlil* periyotlar AKŞ: Kolesterol *Aile hekimi tarafından yaptırılan tetkik sonuçları * 3 ayda bir hekim kontrolü

HALK SAĞLIĞINA BİLDİRİLECEK İSİM LİSTESİ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜKLERİ TARAFINDAN DOLDURULACAK FORM (İLK BAŞVURU TARİHİ İTİBARİ İLE 6 AYINI DOLDURMUŞ OLANLAR VE 1 YILINI DOLDURMUŞ BİREYLERİN BİLGİLERİ GÖNDERİLECEK) İLK GELİŞ TARİHİ (ay/yıl) DANIŞMANLIK HİZMETİ 1:Doktor 2:Diyetisyen 3:/Hemşire/ ebe VERİLEN HİZMET (hangi hizmet/hizmetler verildi ise o yer işaretlenecek) 1.BESLENME PLANI VE DANIŞMANLIK 2.GENEL BESLENME DANIŞMANLIĞI 3.FİZİKSEL AKTİVİTE/EGZERSİZ DANIŞMANLIĞI DOĞUM TARİHİ (YIL) CİNSİYET 1:kadın 2: erkek MEDENİ DURUM 1:evli 2: bekar (boşanmış,yalnız yaşayan) EĞİTİM DURUMU 1.ilkokul 2.ortaokul 3.lise 4. üniversite BOY 1 (cm) (ilk geliş tarihindeki boy) AĞIRLIK 1 (kg) (ilk geliş tarihindeki ağırlık) BKİ 1   BOY 2 (cm) (altıncı aydaki boy) AĞIRLIK 2 (kg) (altıncı aydaki ağırlık) ARA DEĞERLENDİRME BKİ 2 (6. ay) BOY 3 (cm) (12. aydaki boy) Ağırlık 3 (kg) (12. aydaki ağırlık) SON DEĞERLENDİRMEDEKİ BKİ 3 (12. ay)

SONUÇ Obezite tüm dünyada salgın şeklinde yayılmakta Sağlık harcamalarında artışla beraber ülkelerin ekonomilerine ağır yükler getirmektedir

Obeziteden korunmaya yönelik çabalar bu hastalık ile mücadelenin temelini oluşturur Bu amaç doğrultusunda birinci basamak sağlık çalışanlarımıza büyük görevler düşmektedir

Obeziteyi iyi tedavi etmek değil Obeziteden korunmaktır ÖNEMLİ OLAN Obeziteyi iyi tedavi etmek değil Obeziteden korunmaktır

OBEZİTE DANIŞMA BİRİMİ BAŞVURU KAYNAKLARI www.beslenme.gov.tr www.obezite@corumhsm.gov.tr www.corum@ corumhsm.gov. Çorum Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Programlar Şubesi

ÇORUM HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE PROGRAMLAR ŞUBESİ İLETİŞİM İÇİN: Telefon: 0 (364)  201 03 83

TT SAĞLIĞI ttte TEŞEKKÜRLER….