MADDE ANALİZİ

MADDE ANALİZİ NE İŞE YARAR? bir testteki maddelerin işe yarayıp yaramadığını; işe yaramıyorsa bunun nedenini anlamak ve ona göre gerekli düzeltmeleri yapmak için cevapların analiz edilmesidir. MADDE ANALİZİ NE İŞE YARAR? * Bir ölçme aracındaki soru maddelerinin iyi çalışıp çalışmadığını denetlemek ve gerekli düzeltmeleri yapmak için yanıtları çözümlemek veya hiç değilse gözden geçirmek fırsatını verir. * Öğretimin başarılı ve başarısız yanlarını göstermek bakımından da önemlidir. * Öğrencilerin hangi konularda öğrenme güçlüğüne sahip olduklarını göstererek öğrenme materyalinin gruba uygunluğu hakkında bilgi verir. * Öğretmenlerin tesirli ölçme araçları hazırlama yeteneğini geliştirerek daha doğru istatistiksel işlemler yapmalarına olanak sağlar. * Analiz sonucunda öğretim metot ve kaynaklarının geliştirilmesinde yararlı olabilecek bazı hususlar hiç olmazsa öğretmene hangi alanda gelişmeye ihtiyacı olduğu hakkında bir fikir verebilir.

 Maddeler üzerinde düzeltme yapmak. MADDE ANALİZİNİN AMAÇLARI Denenen birçok madde arasından istenilen nitelikteki maddeleri seçmek.  Madde analizi sonuçlarına bakarak gerek denenen testin gerekse yeniden düzenlenecek testin istatistiksel özelliklerini kestirmek.  Maddeler üzerinde düzeltme yapmak. Madde analiziyle Maddenin bağıl güçlük derecesi nedir? Madde, iyi öğrenci ile zayıf öğrenciyi birbirinden ayırt ediyor mu? Maddenin çeldiricileri iyi çalışmış mı? Çeldiriciler yeterli bilgiye sahip olmayan zayıf öğrencileri yanıltmış, kendine çekmiş mi? soruları cevaplandırılmaya çalışılır.

TESTİN KOLAYLIK / GÜÇLÜK DERECESİ Bir maddenin güçlük derecesi, testin uygulandığı grubun kaçının o maddeyi doğru yanıtladığına bağlıdır. Orta güçlükte olan bir madde çok kolay ve çok zor olan bir maddeden daha iyidir, denebilir. Çok kolay ya da çok zor maddelerden kurulu testler güvenirlik yönünden zayıf demektir. Maddeyi Doğru Cevaplayanlar Sayısı Maddeyi Sınayanlar Sayısı Öğrencilerin Aldıkları Toplam Puan Öğrencilerin Alabilecekleri GD= GD=

* 40 kişilik bir gruptan, testin herhangi bir sorusunu deneyerek doğru cevap verenler 15 kişi ise maddenin güçlük / kolaylık derecesi kaçtır? 15 40 GD = = 0,38 * Bir öğrenci grubunun girdikleri bir sınavda, 100 üzerinden aldıkları puanlar şöyledir: 85, 37, 58, 66, 76, 42, 88, 81, 34, 63 Bu sınavın güçlük derecesi nedir? 630 1000 63 100 GD = = 0,63 veya GD = = 0,63

Bir maddenin güçlük derecesi indeksi (P), 0 ile + 1 Bir maddenin güçlük derecesi indeksi (P), 0 ile + 1. 00 arasında değişir. Üst ve alt gruplarda hiç kimsenin doğru cevaplayamadığı bir maddenin güçlük derecesi 0; üst ve alt gruplardaki bütün öğrencilerin doğru cevaplandırdığı bir maddenin güçlük derecesi ise + 1.00 olur. “P” değeri ne denli büyükse madde o denli kolay demektir. Çünkü bir maddenin güçlüğü, o maddeyi doğru cevaplayanların yüzdesidir.

TESTİN AYIRDEDİCİLİK GÜCÜ Soru maddesinin ayırma gücü, maddenin geçerliği ile ilgilidir. Testin uygulandığı grup içindeki en parlaklarla en zayıfları birbirinden ayırmasına bağlıdır. Grup içinde zayıflar da parlaklar gibi bir maddeyi doğru yanıtlayabilmişse o maddenin ayırma gücü yok demektir. Aynı şekilde grubun tümü bir maddeyi doğru yanıtlayamamışsa, böyle bir maddenin de ayırma gücünden söz edilemez. Ayırma gücünden yoksun ya da ayırma gücü zayıf olan maddeler ve bu tür maddelerden kurulu testler geçerlik yönünden zayıf demektir. Ayırdedicilik gücünü ortaya koymada, üzerinde çalışılan grubun en yüksek puanları alan % 25’lik dilimiyle; en düşük puanları alan % 25’lik diliminin puanları dikkate alınır. Ortada kalan % 50’lik grubun puanları değerlendirmeye alınmaz.

TESTİN AYIRDEDİCİLİK GÜCÜ Üst gruptan doğru cevaplayanlar sayısı Üst gruptan sınayanlar Alt gruptan doğru cevaplayanlar sayısı Alt gruptan sınayanlar AG = - Üst gruptan doğru cevaplayanlar sayısı Alt gruptan doğru cevaplayanlar sayısı - AG = Üst ve alt gruptan sınayanlar sayısı / 2

Soru S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 2 . 49 Gruplar S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 Üst G. Alt G. --- 6 3 5 4 (12) (5) 20 2 (10) (13) 8 10 (7) . 49 (14) (6) 7 19 50 (11) 18

ÇOK ZAYIF ZAYIF ORTA İYİ ÇOK İYİ Ayırdedicilik Gücü 0,00 – 0,19 ÇOK ZAYIF 0,20 -0,29 ZAYIF 0,30 – 0,39 arası ORTA 0,40 – 0,59 arası İYİ 0,60 ve yukarısı ÇOK İYİ Üst gruptan doğru cevaplayanlar sayısı Alt gruptan doğru cevaplayanlar sayısı - AG = Üst ve alt gruptan sınayanlar sayısı / 2

AG = = = 0,35 12 – 5 (20 + 20) / 2 7 20 1 Soru Gruplar S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 Üst G. Alt G. --- 6 3 5 4 (12) (5) 20 2 (10) (13) 8 10 (7) . 49 (14) (6) 7 19 50 (11) 18 12 – 5 (20 + 20) / 2 7 20 AG = = = 0,35 1

AG = = = - 0,15 10 – 13 (20 + 20) / 2 3 20 2 Soru Gruplar S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 Üst G. Alt G. --- 6 3 5 4 (12) (5) 20 2 (10) (13) 8 10 (7) . 49 (14) (6) 7 19 50 (11) 18 10 – 13 (20 + 20) / 2 3 20 AG = = = - 0,15 2

AG = = = 0, 00 7 – 7 (20 + 20) / 2 20 3 Soru Gruplar S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 Üst G. Alt G. --- 6 3 5 4 (12) (5) 20 2 (10) (13) 8 10 (7) . 49 (14) (6) 7 19 50 (11) 18 7 – 7 (20 + 20) / 2 20 AG = = = 0, 00 3

AG = = = 0,36 14 – 6 (20 + 19) / 2 7 19,5 49 Soru Gruplar S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 Üst G. Alt G. --- 6 3 5 4 (12) (5) 20 2 (10) (13) 8 10 (7) . 49 (14) (6) 7 19 50 (11) 18 14 – 6 (20 + 19) / 2 7 19,5 AG = = = 0,36 49

AG = = = 0,37 12 – 5 (20 + 18) / 2 7 19 50 Soru Gruplar S e ç e n e k l e r A B C D Atlayan Sına-yan Erişe-meyen 1 Üst G. Alt G. --- 6 3 5 4 (12) (5) 20 2 (10) (13) 8 10 (7) . 49 (14) (6) 7 19 50 (11) 18 12 – 5 (20 + 18) / 2 7 19 AG = = = 0,37 50

MADDENİN AYIRT ETME GÜCÜNÜ KESTİRME (D) Başlıca iş görüsü, iyi öğrenciyle zayıf öğrenciyi birbirinden ayırt etmek olan bir başarı testindeki her bir maddenin mümkün olduğunca yüksek bir ayırt etme gücüne sahip olması istenir. Bütün öğrencilerin doğru ya da yanlış cevaplandırdığı bir maddenin ayırt etme gücü yoktur. Ayırt etme gücünden yoksun olan bir maddenin de öğrencileri birbirinden ayırt etmeye yönelen bir başarı testinde yeri yoktur. Ayırt etme indeksi, (- 1. 00) ile (+ 1.00) değerleri arasında değişir. Bu değer, bir maddeye üst grupta doğru cevap verenler yüzdesi ile alt grupta doğru cevap verenler yüzdesi arasındaki farktır.

YANLIŞ CEVAPLARIN ÇELDİRİCİLERE DAĞILIŞI Bir maddenin P ve D değerleri, yanlış cevapların çeldiricilere dağılımı hakkında hiçbir bilgi vermez. Oysaki bir madde hakkında tam bir bilgi edinmek ve o maddeyi daha iyi bir hale getirmek için yanlış cevapların çeldiricilere dağılışının nasıl olduğunu da bilmeye gerek vardır. Çeldiriciler maddeyle yoklanan bilgiye sahip olmayan öğrencileri çelmek, yanıltmak içindir. Bir maddedeki yanlış cevapların çeldiricilere eşit olarak dağıtılması gerekir. Üst ve alt gruplara dayalı olarak madde analizi yapıldığı zaman, herhangi bir çeldiricinin üst gruptakilerden çok alt gruptaki öğrencileri kendine çekmesi, yanıltması gerekir. Bunun tersi bir durum yaratan ve üst gruptaki çok sayıda öğrenciyi yanıltan bir çeldirici görüldüğünde, o çeldirici, doğru cevap olabileceği düşüncesiyle yeniden gözden geçirilmelidir.